Morgunblaðið - 05.12.1984, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 1984
Færeyjar:
Stjórnarmyndunarvið-
ræður þriggja flokka
l»órshöfn. 4. desember. Krá Jogvan Arge, fréUariUra Mbl.
f GÆR hófust vióræóur milli Jafnaó-
arflukksins, Samhandsflokksins og
Sjálfstýriflokksins um myndun nýrr-
ar landstjórnar.
Jafnaðarflokkurinn ákvað, eftir
Stærsta hóteli
Færeyja lokað
iHirshofn, 4. desember.
Frá JofO'an Arge, frétUrritara Mbl.
IIOTEL Færeyjum í l*órshöfn, sem er
stærsta og jafnframt nýjasta gistihús
Færeyinga, var lokað í dag vegna
fjárhagserfiðleika.
Það var stjórnarnefnd hótelsins
sem tók ákvörðun um að loka því
þegar séð varð að reksturinn gengi
ekki, og mun hún leggja til á hlut-
hafafundi, sem boðað hefur verið
til, að starfseminni verði endanlega
hætt.
Skuldir Hótels Færeyja nema
um 70 milljónum færeyskra króna.
Aðaleigendur hótelsins eru tveir
bankar og eitt tryggingafélag í
Þórshöfn.
að hafa fundað með öllum flokkun-
um nema Fólkaflokknum, að hefja
stjórnarmyndunarviðræður með
Sambandsflokknum og Sjáifstýri-
flokknum, en Þjóðveldisflokkurinn
og Kristilegi þjóðarflokkurinn, sem
er smáflokkur, hafa fengið skilaboð
um að þeir verði ekki með í þessari
umferð.
Á fyrsta fundi flokkanna þriggja
voru rædd ýmis mikilvæg mál, svo
sem landgrunnsmál og sambandið
milli Færeyja og Danmerkur. Þess-
ir flokkar hafa oftar en einu sinni
staðið að samsteypustjórn, m.a. á
árunum 1%6—74.
Stjórnarmyndunarviðræðum
þessum stjórnar Atli Dam, fyrrver-
andi lögmaður, fulltrúi Jafnaðar-
flokksins. Aðalfulltrúi Sambands-
flokksins í viðræðunum er Pauli
Ellefsen, sem verið hefur lögmaður
undanfarin fjögur ár.
Ekki er búist við að Pauli Ellef-
sen óski eftir að sitja áfram í land-
stjórninni. Náist stjórnarsamstarf
með flokkunum þremur, er búist
við að Atli Dam taki við embætti
lögmanns.
Teikning af frumgeró gcimferju þeirrar sem Sovétmenn eru aó gera tilraunir
með. Innan skamms veróur ferjan látin lyfta sér af baki buróarflaugarinnar
og lenda sjálf.
Sovétmenn nær til-
búnir með geimskutlu
Sfmamynd/AP.
Fórnarlömb gaseitrunar í Bhopal
Lík nokkurra fórnarlamba gaseitrunarinnar í Bhopal á Indlandi eftir að
þau höfðu verið flutt í bráóabirgóalíkgeymslu. Ættingjar hinna látnu
halda klút fyrir vit sín til að foróast eiturgasió í loftinu.
Pakistan:
Almennar kosning-
ar á áætluðum tíma
Waxhington 4. desember. AP.
BANDARÍSKA Tímaritið Aviation
Week and Space Technology,
greindi frá því í síóasta hefti sínu, að
Sovétmenn væru langt komnir með
tilraunir og hönnun geimskutlu og
brátt verði reyndar „lendingaræf-
ingar“, eins og þar er komist að oröi.
Sagt er að sovéska geimskutlan IRist
mjög þeirri bandarísku.
Fyrsta bandaríska skutlan fór í
geimferð árið 1981. Sovétmenn eru
heldur á eftir Bandaríkjamönnum
á þessu sviði, en það á rætur eink-
um að rekja til óhapps sem varð
snemma á síðasta ári. Þá var verið
að æfa flugtak, en sprengjuflug-
vélin mikla sem bar skutluna á
bakinu rann út af flugbrautinni og
skemmdust bæði flugvél og skutla
mikið.
Islamabad, PakisUn, 4. deaember.
í GÆR, mánudag, staðfesti Mo-
hammed Zia Ul-Haq forseti, aö al-
mennar kosningar yröu haldnar í
Pakistan eins og til stóó fyrir 23.
mars 1985.
„Kosningarnar verða haldnar á
áætluðum tíma, um það ríkir ekki
minnsti vafi,“ sagði hann. Forset-
inn vísaði á bug ásökunum um að
kosningunum kynni að verða
frestað eftir þjóðaratkvæða-
greiðsluna 19. desember, en með
henni segist Zia Ul-Haq vera að
leita eftir stuðningi við stefnumál
sín og aframhaldandi embættis-
setu næstu fimm árin.
Forsetinn sagði, að í tilskipun-
inni um þjóðaratkvæðið væri
kveðið á um að kjósa skyldi í al-
mennum kosningum til löggjaf-
arsamkundu þjóðarinnar og fjög-
urra fyikisþinga, og ættu kosn-
ingarnar að fara fram fyrir 23.
mars.
Zia hefur enn ekki tilkynnt,
hvenær almennu kosningarnar
skuli fara fram, og hann hefur
neitað að gefa pólitískum flokkum
nokkurt olnbogarými, en starf-
semi þeirra var bönnuð þegar
herlög voru sett í landinu árið
1977.
Zia Ul-Haq er einn í kjöri í þjóð-
aratkvæöagreiðslunni, sem fram
fer 19. desember n.k.
E1 Salvador:
Bardagamenn
í „jólafrí“
Mexíkóborg. 4. desember. AP.
TALSMENN skæruliöa í El Salva-
dor hafa sagt að þeir séu til viðræðu
um að boða til vopnahlés yfir hátíð-
irnar, ef stjórnvöld hafi áhuga á.
Þeir segja jafnframt að þaö sé ósatt
sem Duarte forseti landsins sagði í
gær, að skæruliðarnir hefðu neitað
með öllu að semja um „jólafrí" frá
borgarastríðinu. „Við lýstum víst yf-
ir áhuga, en tíminn til viðræðna var
of naumur til þess að hægt væri að
tala út um málið," sagði Salvador
Samamoya skæruliðaleiðtogi.
Samamoya vitnaði í aðra lotu
vopnahlésviðræðnanna sem fram
fóru fyrir skömmu og sagði að þær
hefðu lofað góðu um framhaldið
þó samkomulag hefði ekki náðst
um neitt. „Stjórnin er of stíf,
krefst of mikils og býður of lítið á
móti,“ sagði hann.
Carlos Reinaldo aðstoðarvarn-
armálaráðherra sagði að skæru-
liðar yrðu að eiga frumkvæðið að
„jólavopnahléi", stjórnin hefði
aldrei beitt sér fyrir slíku. Duarte
forseti sagði að slíkt vopnahlé
kæmi til greina, í allt að 15 daga
meira að segja, en svo yrði að taka
á málunum af festu á ný, setjast
aftur að samningaborðinu og
reyna að útkljá deilumálin.
Tamílar
taka gísla
Colombo, 4. desember. AP.
Ilryðjuverkamenn úr röðum Tam-
íla rændu í morgun níu mönnum,
blaðamanni og starfsmönnum sem-
entsvcrksmiðju, og halda þeim í gísl-
ingu. Gíslarnir eru sagðir sínhalar,
en óljóst er hver tilgangur þeirra
með ráninu er. Jafnframt sprengdu
tamílar herjeppa í loft upp í morgun.
Tuttugu hryðjuverkamenn úr
röðum tamíla voru felldir í gær er
þeir reyndu flótta úr herstöð á
norðurhluta Sri Lanka. Hafa þá
rúmlega 200 manns týnt lífi í
ofbeldisátökum þar i landi á
tveimur vikum, þar af 150 frá því
á föstudag.
Hópur aðskilnaðarsinna réðst
að herstöðinni í þeim tilgangi að
frelsa hryðjuverkamennina, sem
þar voru í haldi. Einn hermaður
féll og tveir særðust.
Aðskilnaðarsinnar úr röðum
tamíla kveðast ætla stofna sjálf-
stætt ríki, Eelam, á norðurhluta
Sri Lanka 14. janúar næstkom-
andi. Hafa þeir farið með báli og
brandi síðustu daga. Af þeim sök-
um hefur stjórn landsins ákveðið
að láta óbreyttum borgurum á
svæðum þar sem tamílar eru fjöl-
mennir í té vopn til að verjast
hugsanlegum árásum af hálfu
tamíla.
Ríkisstjórnin í Sviss sagði síð-
ustu viðburði á Sri Lanka ekki
myndu verða til að breyta þeirri
ákvörðun að senda til baka 1.500
tamíla, sem beðið hafa um hæli í
Sviss.
Moskva:
Pavel S. Kutakhov
marskálkur látinn
Moskvu, 4. desember. AP.
í GÆR lést Pavel S. Kutakhov
marskálkur, sem verið hafði yfir-
maður sovéska fiughersins frá 1969,
úr „alvarlegum og þrálátum sjúk-
dómi“.
Tass sagði að forsætisnefnd
æðsta ráðsins með Konstantin
Chernenko í broddi fylkingar
hefði tilkynnt látið „með djúpri
hryKgð". Ekki fylgdi fréttinni,
hver taka myndi við starfi Kutak-
hovs við yfirstjórn flughersins og
sem eins af 10 varavarnarmála-
ráðherrum landsins.
Kutakhov tók sæti í miðstjórn
kommúnistaflokksins 1971 og
hlaut marskálkstign ári seinna.
Edward Crankshaw látínn:
Sjálfstæður og
fræðingur um
lAindúnum, 4. desember. AP.
EDWARD Crankshaw, hinn kunni rithöfundur og stjórnmálaskýrandi, er
látinn í Lundúnum, 75 ára að aldri. Hann hafði átt við erfið og langvar-
andi veikindi að stríða.
frumlegur sér-
sovésk málefni
Crankshaw fæddist í sveita-
héraði á Englandi og að loknu
skólanámi fór hann til starfa á
Lundúnablaðinu Times, en flutt-
ist síðan til Vínarborgar, þar
sem hann bjó í nokkur ár. Hann
réðst til bresku leyniþjónustunn-
ar árið 1941 og var þá sendur til
starfa fyrir bresku hermála-
nefndina í Moskvu.
Að stríði loknu sneri Crank-
shaw sér á ný að blaðamennsku
og hóf að skrifa vikuklegar
greinar um sovésk málefni fyrir-
vikuritið The Observer í Lund-
únum. Margar þessara greina
birtust hér í Morgunblaðinu.
Crankshaw sendi einn ig frá sér
margar bækur um sögu Sovét-
ríkjanna og stjórnmál þar í
landi, þ.á m. ævisögu Nikita
Krúsjefs (1966).
Crankshaw stundaði aldrei
nám í háskóla og starfaði ætíð
einn síns liðs. Einangrun hans
frá öðrum sérfræðingum um
sovésk málefni réð því, að álits-
gerðir hans, sem skrifaðar voru
á afburða vönduðu máli, voru
einatt mjög sjálfstæðar og frum-
legar.
Á dögum kalda stríðsins var
hann einn af fáum stjórnmála-
skýrendum sem skrifaði um
Rússa, sem venjulegt og grand-
vart fólk. Hann var eindreginn
gagnrýnandi Sovétskipulagsins,
Edward Crankshaw
en hélt því fram að ekki væri
unnt að skilja kommúnismann i
Sovétríkjunum nema með hlið-
sjón af sögu landsins; kommún-
isminn væri framhald af aldar-
gömlu einræðisskipulagi í land-
inu. Hann kvað Vesturlandabúa
ekki eiga annan kost en að sætta
sig við tilvist Sovétríkjanna.
Höfuðrit hans um Sovétríkin,
The Shadow of the Winter Pal-
ace (Skuggi Vetrarhallarinnar),
kom út árið 1976.
Á Vínarárunum fékk
Crankshaw áhuga á stjórnmála-
sögu Mið-Evrópu og skrifaði síð-
ar nokkrar bækur um Habs-
borgarættina. Hann sendi einnig
frá sér skáldsögur.
Síðasta bók Crankshaws, rit-
gerðasafnið Putting up with the
Russians (Hvernig búa á með
Rússum), kom út í júlí sl. og
vakti mikla athygli.