Morgunblaðið - 05.12.1984, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 1984
53
Hvers vegna Félag makalausra?
eftir Guðríði Öddu
Ragnarsdóttur
„Þetta er nú bara enn einn
þrýstihópurinn," kvað viðmælandi
minn hvatskeytslega, er við hímd-
um utan við eitt öldurhúsið, og
reyndum að standa af okkur
þunga þeirra sem síðar höfðu
komið. Tal okkar snerist, og við
hjöluðum þess í stað um aðra og
algjörlega óskylda hluti, m.a.
hvaða bankastjórar okkur þættu
bestir.
Þegar þar var komið í samræð-
unum og við nokkuð nær dyrun-
um, þá rann loks upp fyrir mér að
áðurnefnd athugasemd hafði alls
ekki átt um þennan hamingju-
sama hóp ungra íslendinga sem
trúverðuglega tryggir sér stöðu í
biðröðum borgarinnar, bæði fyrir
framan mann og aftan.
Upphaf umræðnanna hafði
nefnilega verið, hvort það væri
ekki ómaksins vert að einhleypir
hefðu með sér einhver tengsl? Til-
gangurinn væri að kanna nánar
þau fjárhagslegu viðurlög sem við
því eru að búa einn, eða með öðr-
um einhieypum, kynna það sem
upp úr krafsinu kæmi, og knýja á
leiðréttingu.
Ljóst er að makalausum fer
fjölgandi, og að hagkerfið, s.s.
hvað varðar lán og ívilnanir ýmiss
konar, er ótvírætt hjúskapar-
hvetjandi. Um hið síðara verða nú
tekin þrjú dæmi:
1. Þegar fólk flytur úr foreldra-
húsum, fær það engan opinber-
an frádrátt vegna óhjákvæmi-
legra útgjalda við stofnun
heimilis. Finni það sér hins
vegar maka, eru krónur 15.600,-
dregnar frá álögðum tekju-
skatti undangengis árs, fyrir
hvorn einstaklinginn um sig.
Guðríður Adda Ragnarsdóttir
Þannig fá hjón kr. 31.200,- í
tekjuskattsfrádrátt vegna
áætlaðs kostnaðar við heimil-
isstofnun þeirra. óvígð sambúð
dugir hér ekki til, því miðað er
við það ár sem einstaklingarnir
ganga í hjúskap.
Mynd I sýnir þetta glögglega.
Þetta speglar vel það viðhorf, að
heimili einstaklings muni nauð-
synlega vera eitthvert bráða-
birgðaástand eða biðstaða. En
þótt útgjöld einstaklings vegna
heimilisstofnunar hans séu
hundsuð, þá fær hann fastan lág-
marksfrádrátt, óháð tekjum og
fjölskyldustærð. Nú eru þetta
28.000,- krónur og veitast vænt-
anlega sem mótvægi við óhag-
kvæmum og hlutfallslega miklum
framfærslukostnaði.
Þessi viðurkenning á makalaus-
um vanda dugir þó skammt í
darraaðardansi húsnæðismarkað-
arins.
2. Ætli einhleypur sér í íbúðar-
kaup, þá er helmingsmunur á
mögulegum hámarksfrádrætti
vaxtagjalda af þeim lánum sem
hann fær vegna íbúðarkaupa
sinna, og þess sem veittur er
hjónum. Án tillits til íbúðar-
stærðar getur ógiftur fengið kr.
127.500,- frádregnar. En ef
tveir taka saman, þá tvöfaldast
talan, samanber Mynd II.
Með stofnun byggingasam-
vinnufélagsins Búseta, fyrir einu
ári, kristölluðust þær kröfur fólks,
að kjör þess á leigu- og fasteigna-
markaðinum yrðu því viðráðanleg.
Lítum aðeins á lánamarkaðinn.
Lán úr Byggingasjóði ríkisins
miðast við höfðatölu: 1, 2 til 4,
o.s.frv. Þannig að þegar þau loks-
ins koma, þá fær einstaklingur
mun lægra lán en hjón. Þótt í
SKATTAFRADRATTUR
VEGNA KCSTtJAtAR Vlt
STOFNUN HEIKIUS
KRONUR T
ÞOSUNDUM
HJÖN EINHL.
þetta skiptið sé ekki um helm-
ingsmun að ræða, þá verður við-
miðunin vandskilin. Aftur á móti
er auðskilið að tekjuöflunarmögu-
leikar eins eru minni en tveggja.
Og ofan á tvö- og þrefalt vinnu-
álag bætast endalausar útrétt-
ingar ásamt vítahring lausaskulda
sem erfitt er að fá út á ein laun, og
enn erfiðara að greiða af sömu
ástæðu.
Hvernig einstaklingi á að takast
að eignast eigið, er að mér vitandi
enn óleyst þraut.
3. En ef hann er í höfn, þá gat
hann á sl. ári átt skattfrjálsa
eign að upphæð kr. 780.000,-.
Hjón höfðu hins vegar engan
álagðan eignarskatt, ættu þau
eign undir tvöfaldri þessari
upphæð, þ.e. 1.560.000,- krón-
um.
Á mynd III má sjá að tvíhleyp-
um leyfist helmingi verðmeiri
II
hafarksfraurattur
VAXTARGJALÚA AF LANUM
VLGNA ÍBÖtARKAUPA
KRONUR, f
ÞÖSUNUUM
300
250
200
150
100
50
t
255.U00
eign, skattfrjálst, heldur en
einhleypum.
Ef þessar krónur koma þér eitt-
hvað spánskt fyrir sjónir, langar
þig þá ekki líka til að sjá þær vist-
arverur sem verðmetnar eru á 750
þúsund krónur? En makalausum
er víst ekki ætluð sú dul að vilja*
eiga ibúð upp á eina og hálfa
milljon. Vá, tvö herbegi og eldhús.
Nú mega menn ekki ætla að
makalausir vilji hagsmuni hjóna
ti! hins verra. Það er þessi þráláta
helmingaregla sem þarf að endur-
skoða.
Hér hefur aðeins verið drepið á
þrjú dæmi, en af nógu er enn að
taka. Það vill varla nokkur láta
þröngva sér í hjónaband af félags-
legri og fjárhagslegri nauðsyn.
Það er þess vegna sem Félag
makalausra var stofnað sunnu-
daginn 2. desember sl.
Ouðríður Adda Kagnarsdóttir er
starfsmaður undirbúningshóps að
stofnun Félags makalausra.
III
SKATTFRJALS EIGN
H.ON
tlNHL.
Leif Österby afhendir Gunnari Þórðarsyni og Kristjáni M. Gunnarssyni
sigurverðiaunin.
Fjöldi á Bridge-
móti Suðurlands
Hvermgerdi, 24. nóvember.
BRIDGEMOT Suðurlands í
tvímenningi var haldið í Hót-
el Ljósbrá i Hveragerði dag-
ana 10. og 11. nóvember síð-
Setið að spilum.
astliðinn. Aðsókn var mjög
góð og mun þetta vera fjöl-
mennasta mót sem haldið
hefur verið á vegum Bridge-
sambands Suðurlands.
Bridgefélag Hveragerðis
gekkst fyrir mótinu að þessu
sinni og hitti ég blaðafulltrúa
þess„ Lars Nilsen, að máli og
spurði hann hvernig mótið hefði
lukkast. Hann sagði: „Mótið var í
alla staði mjög ánægjulegt, mót-
stjórar voru bræðurnir Her-
mann og Ólafur Lárussynir frá
Reykjavík og stjórnuðu þeir
mótinu af mikilli röggsemi."
Yfirburðasigur á mótinu unnu
þeir Gunnar Þórðarson og
Kristján M. Gunnarsson frá
Selfossi, með 371 stigi yfir með-
alskor.
Lars sagði að öll aðstaða í
Hótel Ljósbrá hefði reynst mjög
góð og allir þátttakendur virst
ánægðir þegar upp var staðið.
Þátttöku innan Bridgefélags
Hveragerðis í vetur kvað Lars
vera í meðallagi og væru þeir nú
að ljúka hraðsveitakeppni, sem
verið hefur á þeirra vegum.
Forseti Bridgesambands Suð-
urlands er Leif Österby frá Sel-
fossi.
Sigrún
Postverslunin Príma pósthólf 63, 222 Hafnarfjördur Pöntunarsími 91-54943 (allan sólarhringinn)
Baðhandklæði — 20 stk. í setti
MEIRIHÁTTAR TILBOÐ
Pantanir sem eiga aö afgreiöast fyrir jól þarf aö
gera fyrir 6. desember.
Vin«aml*g«st Mndiö mér •ftirlarandi:
□ Handkbaðasatt kr...
□ HjélögA graiAata kr...
(akkart póatburðargjaid)
□ Sandiat í póatkrðfu
(póatkrðfukoatnaóur kr. 68,50.
Sandiat til:
Póatvaralunin Prfma, póathólf 63,
222 Hatnartjörður, aími 91-54943.
Ótrúlega lágt verö á þessum baðhandklæðum
TILVALIN JÓLAGJÖF
Aðeins
kr. 980,-
20 stk. í
setti
2 mynstruð baðhandklæði 56x112 sm
2 einlit baðhandklæði 56x112 sm
2 mynstruð baðhandklæði 38x64 sm
2 einlit baöhandklæöi 38x64 sm +
4 stk. mynstruö gestahandklæði
4 stk. mynstraöir þvottapokar
30x30 sm
4 stk. einlitir þvottapokar 30x30 sm