Morgunblaðið - 02.02.1985, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR 2. PEBRÚAR 1985
35
Guðlaug Jónsdóttir
frá Höfnum - Minning
presti á Útskálum, sóknarpresti
Guðrúnar, og kirkjusöngkór
Hvalsneskirkju.
Guðmundur A. Finnbogason
Veikur maður, hræðstu eigi, hlýddu,
hreyk þér eigi, þoldu, stríddu.
Þú ert strá, en stórt er Drottins vald.
Hel og fár þér finnst á þínum vegi.
Fávís maður, vittu, svo er eigi,
haltu fast í Herrans klæðafald.
Lát svo geysa lögmál fjörs og nauða,
lífið hvorki skilur þú né hel.
Trú þú: upp úr djúpi dauða
Drottins rennur fagrahvel.
M. Joch.
Það eina sem maðurinn veit
með vissu er, að allir sem fæðast
deyja. Það ætti því ekki að koma á
óvart þegar fólk er orðið gamalt
og heilsulítið. En samt er maður
aldrei tilbúinn. Maður stoppar,
hugsar, hver er tilgangurinn að
fæðast til að deyja? Fyllist von-
leysi. Hugsar aftur, það er til-
gangur að lifa eins og amma gerði.
Þegar við hugsum „þegar ég var
lítil(l)“, þá einhvernveginn eru
alltaf amma og afi þar fremst á
myndinni. Já, amma og afi voru
svo sannarlega eitt. Svo samstillt,
góð, kát, glöð og bara yndisleg.
Það er okkur mikil huggun að vita
að nú eru þau saman á ný eftir
rúmlega 5 ára aðskilnað.
Við vorum mjög mikið hjá þeim
á Hvalsnesi og virkilega nutum
lífins. Og þau skemmtu sér við að
kenna okkur að lesa, skrifa,
reikna, spila á hljóðfæri og spil,
baka, þvo, hengja, smiða o.fl.,.o.fl.
Allt mátti hjá afa og ömmu. Og
aldrei þreyttust þau á spurning-
unni „af hverju". Enda virtu þau
barnið mikils, því það er svo sam-
kvæmt sjálfu sér. Þau hvöttu
okkur til að halda sem lengst í
barnið í okkur þó við myndum
þroskast. Að reyna að vera „viturt
barn“ alla ævi. En það sem þau
lögðu mesta áherslu á var að
treysta Guði alltaf og að vera góð-
ur við náungann. Þau kenndu
okkur að biðja og ótal vers lærð-
um við hjá þeim. Alltaf var hægt
að leita til þeirra og engan dæmdu
þau. Hjartað var óendanlega stórt
ef þurfti að fyrirgefa eða hugga.
Þau voru okkur öruggt skjól.
Amma sýndi okkur að hægt er
að vera ánægð húsmóðir. Hún var
dugnaðarforkur, með bú á kirkju-
stað, þar sem stanslaus gesta-
gangur var. Alltaf var til kaffi og
heimabakað meðlæti. Og þá var
allt hitt eftir. Mjólka, heyja,
hugsa um heimafólkið o.s.frv.
Maður spyr sig „þætti þetta ekki
afrek í dag“. Og alltaf brosandi.
Sálmurinn hans Matthíasar er
eins og talaður frá ömmu. Aldrei
að gefast upp, sama hvað á dynur,
því Guð leggur ekki meira á þig en
þú þolir. Það var mikið áfall fyrir
ömmu þegar afi dó. En samt var
hún dugleg eins og alltaf. Hún
sagði einu sinni að nú lifði hún til
að hjálpa þeim yngri. Og það gerði
hún.
Núna þegar þau eru bæði horfin
af jarðarsviðinu þá er ekki laust
við að votti fyrir smá öryggisleysi
hjá okkur. Því gamalt fólk er
viska fyrir okkur yngri. Það er góð
spurning hvort gamla fólkið sé
svona „langt á eftir“ eða „langt á
undan“. Því hvert er aðalatriði
lífsins?
Við kveðjum ömmu og þökkum
henni allt.
Við þökkum Guði fyrir að hafa
fengið að hafa afa og ömmu til
fyrirmyndar og biðjum hann að
geyma þau vel hjá sér.
Klara, Gísli, Sig-
rún og Kolbrún.
Það er oft sagt þegar gamalt
fólk fellur frá að með því fari mik-
ill fróðleikur um lifnaðarhætti áð-
ur genginna kynslóða. Amma,
fædd aldamótaárið, bjó alla tíð á
kirkjustaðnum Hvalsnesi. Það var
fróðlegt að hlusta á ömmu segja
frá hvernig líf fólksins í sveitinni
var fyrri hluta aldarinnar. Hún
mundi ekki aðeins erfiðu tímana,
alltaf voru spaugileg atvik með í
frásögninni.
Þegar amma var ung langaði
hana að læra hjúkrun, en aðstæð-
ur leyfðu ekki að hún tæki sér það
nám fyrir hendur. Eitt sinn er
Páll faðir hennar kom úr Reykja-
víkurferð hafði hann keypt nýút-
komna bók Steingríms Matthías-
sonar, Hjúkrun sjúkra (1923) og
fært henni. Hún sagðist hafa lesið
þá bók oft og „notað margt úr
henni". í einangraðri sveitinni
hjálpaði hún og aðstoðaði fólk eft-
ir bestu getu er það leitaði til
hennar.
Hvalsnes er stór hluti í lífi
okkar systranna. Þar tóku afi og
amma alltaf opnum örmum á móti
okkur. Það var mikið tilhlökkun-
arefni okkar eldri systranna, að
fara í sveitina til ömmu, afa,
Svenna og Magnúsar frænda á
vorin. Frændi beið eftir okkur með
að hleypa kúnum út í fyrsta skipti.
Sjaldan þurftum við þó að vera
kúasmalar, því það var nóg að
amma færi út á tröppur og kallaði:
„Kusa-kus“. Þá litu allar kýrnar
upp og komu heim.
Ekki fannst okkur vera jól nema
að fara suður á Hvalsnes og vera
við messu á jóladag. Eftir messu
var drukkið súkkulaði hjá ömmu,
sungið og eldra fólkið spilaði á
spil. Ef veðurguðirnir voru okkur
hliðhollir, gátum við notað skaut-
ana á frostnum tjörnunum eða
sleðana á snjóþöktum hólunum í
túninu. Það var alltaf nóg við að
vera.
Amma hafði alltaf gaman af
hannyrðum. Þó sjón hennar færi
versnandi með árunum þá hélt
hún áfram að prjóna og hekla og
þá mest til að gefa okkur barna-
börnunum.
Eftir að amma kom inn á heim-
ili okkar í Kópavogi, fylgdist hún
af áhuga með því sem við vorum
að gera. Hún var oft „símadaman"
okkar og komust öll þau skilaboð
sem hún tók til skila.
Ömmu fannst alltaf gaman að
gefa fólki gott meðlæti með kaffi.
Átti hún alltaf eitthvað góðgæti
handa okkur í hillunni sinni í
eldhúsinu hjá mömmu.
Þegar litið er yfir líf ömmu sést
að bjartsýni hennar með vissu
raunsæi voru eiginleikar sem hún
hafði full not fyrir. Afi var allan
þeirra búskap heilsutæpur. Alltaf
þegar þau skildu, þó væri aðeins
part úr degi, kvöddust þau með
kossi. Sögðust þau aldrei vita
hvort þau væru að kveðjast í síð-
asta skipti hér á jörðinni eða ekki.
Guðrún á Hvalsnesi er dáin. Við
erum þakklátar fyrir að hafa átt
hana fyrir ömmu. Við geymum
dýrmætar minningar um hana
með okkur um ókomna framtíð.
Magga, Anna Gunna,
Þóra og Magnea.
Fædd 2. desember 1901
Dáin 23. janúar 1985
Tengdamóðir mín, Guðlaug
Jónsdóttir, andaðist í Sjúkrahúsi
Keflavíkurlæknishéraðs aðfara-
nótt 23. janúar sl. Guðlaug fædd-
ist í Hólshúsum í Höfnum og ólst
þar upp. Átján ára að aldri giftist
hún Guðmundi Ingvari Magnús-
syni frá Vesturhúsi í Höfnum.
Bjuggu þau þar til ársins 1946 er
þau fluttu til Keflavíkur.
Þeim hjónum kynntist ég er ég
gekk að eiga dóttur þeirra, Magn-
úsínu. Bjuggu þau þá að Hafnar-
götu 70 í Keflavík í frekar litlu
húsi, en þar virtist ætíð nóg rými,
bæði í hjarta þeirra og híbýlum.
Var ekki laust við að ég bæri í
brjósti nokkra feimni við kynn-
ingu, en hjartahlýja þeirra breytti
því skjótt þar sem þau tóku mér
sem syni. Guðmundur starfaði þá
við smíðar á Keflavíkurflugvelli
en hafði um langt skeið, áður en
hann flutti til Keflavíkur, verið
útvegsbóndi í Höfnum. Mikill
samgangur var ijiilli heimila
okkar og nutum við góðs af, þar
sem þau gættu barna okkar. Yfir-
leitt lá leiðin á Hafnargötuna þeg-
ar vinnudegi var lokið, og var þá
tekið á móti manni með nýbökuðu
brauði, sem Guðlaug bakaði af
snilld og ekki voru pönnukökurnar
síðri, enda lét á sjá í holdafari.
Áttum við þá margar ánægju-
stundir.
1 janúar 1974 lést Guðmundur,
þá 76 ára að aldri. Guðlaug tók lát
hans sér mjög nærri og var sökn-
uður hennar mjög mikill, en þau
höfðu þá verið gift í 54 ár. Bjó hún
á heimili okkar í eitt ár eftir lát
hans. Kynntist ég henni þá enn
betur og hvílíkum mannkostum
hún var gædd.
Sumarið 1974 fór Guðlaug
hringveginn ásamt fjölskyldu
minni og var þá m.a. viðstödd
vígslu brúnna yfir Skeiðará. Eru
þetta sérstaklega minnisstæðir
dagar fyrir okkur, og minntist hún
þeirra oft. Er mér það í fersku
minni þegar hún leit jökullónið á
Breiðamerkursandi augum, í logni
og glaðasólskini. Áður en þessi
ferð var farin hafði hún lengst
komist af Suðurnesjum austur í
Fljótshlíð, þá 15 ára í kaupavinnu.
Frá því árið 1976 hafði Guðlaug
átt meira og minna við veikindi að
stríða, en ávallt náði hún sér og
vakti það undrun allra hve fljót
hún var að jafna sig, en þrek
hennar og lífsgleði virtust óþrjót-
andi. Á þessum árum naut Guð-
laug þeirrar gæfu að hafa dætur
sínar og fjölskyldur þeirra nærri
sér. Vegna veikinda hennar þurftu
aðstandendur oft að treysta á
nábúa á Hólabrautinni, sem
reyndust henni mjög vel og mun
seint gleymast sú ástúð og um-
hyggja sem nágranni hennar og
vinur, Helga Guðjónsdóttir, sýndi
síðustu æviárin. Eru þeim færðar
bestu þakkir.
Guðlaug var góð kona og mun ég
ætíð vera þakklátur því að hafa
kynnst henni, og varðveiti í huga
mér minningar um hana.
Ég flyt Guðlaugu kærar þakkir
fyrir samfylgdina frá mér, konu
minni og síðast en ekki síst sonum
okkar, sem hún bar svo mikla um-
hyKftju fyrir. Söknuður okkar er
mikill.
Guð blessi hana.
Tengdasonur
Heiðurskonan Guðlaug er látin.
Með henni er gengin sú kynslóð er
vann hörðum höndum fyrir aðra
en krafðist einskis til handa sjálf-
um sér.
Ég kynntist Guðlaugu fyrir nær
tuttugu árum og var hennar vin-
átta traust alveg frá fyrsta degi til
þess síðasta.
Aldrei heyrði ég Guðlaugu tala
illa um nokkurn mann, og alltaf
hafði hún eitthvað gott til mál-
anna að leggja.
Rausnarleg var hún þegar gest
bar að garði og bar þá á borð allt
það besta sem hún átti.
Ósjaldan bar það við þegar við
röbbuðum saman yfir kaffibolla,
að talið barst að árunum hennar í
Vesturhúsum í Höfnum. Hún bjó
þar með manni sínum Guðmundi
Magnússyni, og voru henni þessi
ár minnisstæð, því nóg var að gera
og oft var það svo að ekki dugði
dagurinn til að vinna verkin, og
var þá nóttinni bætt við.
Guðmundur maður Guðlaugar
var útvegsbóndi, stundaði búskap,
útgerð og fiskverkun, og þá oft í
félagi við bróður sinn Einar. Þá
var það til siðs, að sjómenn voru
hafðir á heimili útgerðarmanns,
og það lenti á herðum húsmóður
að sjá þeim fyrir fæði, útbúa nesti
á sjóinn, þjóna þeim og skaffa
þeim sjóvettlinga. Þá voru heimil-
isstörfin ótalin, en í þeim fólst
meðal annars að fara í fjósið og
mjólka kúna, gefa kindunum, búa
til smjör og skyr, laga allan mat
til vetrarins, útbúa slátur, salta
kjöt prjóna og sauma. Við þetta
bættist sú vinna sem var við fisk-
inn sem Guðmundur bar að landi.
Það þurfti að gera að fiskinum og
koma honum í salt. Á sumrin var
fiskurinn svo vaskaður og þurrk-
aður og búinn til útflutnings. Þá
var heyjað fyrir kúna og kindurn-
ar.
Guðlaug var mikil. dugnaðar-
kona og á þessum árum þótti þetta
sjálfsagður hlutur.
Dæturnar uxu úr grasi, Guðríð-
ur elst, Magnús lést ungur, og var
það mikill harmur fyrir fjölskyld-
una. Ráðhildur næst og Magnús-
ína yngst. Nóg var að starfa og
fjölskyldan samhent.
Þegar Gugga, elsta dóttirin,
giftist og fluttist að heiman til
Keflavíkur, fylgdu foreldrarnir
fljótlega á eftir, og settust að á
Hafnargötu 70.
Þau hjónin bjuggu vel um sig á
Hafnargötunni, heimilið var vist-
legt og notalegt, og þar ríkti ást og
umhyggja. Guðmundur vann ýmsa
vinnu fyrstu árin, en síðar nær
eingöngu við smíðar.
Dæturnar settust allar að í
Keflavík. Þær eignuðust allar
ágæta eiginmenn, og var mikið og
gott samband á milli heimilanna.
Þær komu með barnabörnin til
afa og ömmu og svo sameinaðist
fjölskyldan við hátíðleg tækifæri.
Eftir að Guðmundur lést í janú-
ar 1974, flutti Guðlaug í litla íbúð
á Hólabraut 6. Heilsu hennar
hrakaði, oft var hún kvalin, en
hún bar sig vel, og var á stundum
ótrúlegt hvað lífslöngunin var
mikil og krafturinn til að halda
lífsbaráttunni áfram. Samt vildi
hún búa ein og vera sjálfbjarga,
þó dæturnar byðu henni að dvelja
hjá sér. Þær voru henni sérstak-
lega góðar og hjálpsamar, og sáu
til þess að hana skorti aldrei neitt.
Úm síðustu jól og áramót var
Guðlaug á heimilum dætra sinna,
og átti þar hamingjusamar stund-
ir á meðai ástvina sinna.
Ég sendi dætrunum, Guggu,
Ráðu og Möggu, eiginmönnum
þeirra, Jóhanni, Hinrik og Jóni,
bræðrum Guðlaugar, börnum og
barnabörnum mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Ég kveð Guðlaugu fullur þakk-
lætis fyrir þá vináttu er hún sýndi
mér, og veit að minningin um
hana lifir um ókomin ár.
Jón ísfeld Karlsson
Guðlaug Jónsdóttir húsfreyja á
Hólabraut 6, Keflavík, andaðist
23. janúar 1985. Hún fæddist 2.
desember 1901 í Hólshúsum í
Höfnum, dóttir hjónanna Guðríð-
ar Gunnlaugsdóttur og Jóns
Ólafssonar, bónda þar og út-
vegsmanns. Þau hjón, foreldrar
Guðlaugar, voru mestu myndar-
hjón þar í sveit og eignuðust mörg
börn og var orð á því snemma
gert, hve þau systkini væru mynd-
arleg.
Guðlaug, sem þessi orð eru helg-
uð, var snemma myndarleg stúlka,
vel gerð. Hún vandist snemma við
öll störf, er til féllu á útvegsheim-
Birting afmælis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
ili foreldra sinna, og varð þess
vegna fljótt kunnug og vön öllum
störfum, er snertu bæði heimilið
og útgerðina.
Hún giftist Guðmundi Magn-
ússyni, 6. desember 1919. Hann
var sonur Magnúsar Guðmunds-
sonar, er bjó í Vesturhúsi í Höfn-
um og var formaður og útvegsb-
óndi. Mátti því í sannleika segja,
að hún væri úr foreldrahúsum vel
undir það búin að stjórna sínu eig-
in heimili.
Hún reyndist líka farsæl alla tíð
sem húsfreyja, eiginkona og móð-
ir. Börn þeirra eru: Guðríður, gift
Jóhanni Friðrikssyni, starfsmanni
í Keflavík. Magnús, er þau misstu
15 ára 1943. Ráðhildur, gift
Hinriki Albertssyni, starfsmanni
hjá Olíufél. á Keflavíkurflugvelli
og Magnússína, gift Jóni Eysteins-
syni, sýslumanni og bæjarfógeta í
Keflavík.
Allar eru dæturnar búsettar í
Keflavík.
Þau hjónin, Guðlaug og Guð-
mundur fluttu til Keflavíkur 1946
og bjuggu þar síðan. Mann sinn,
Guðmund missti Guðlaug árið
1974. Guðlaug gat á efri árum sín-
um litið yfir líf sitt með þakklæti
til forsjónarinnar. Hún náði háum
aldri, þrátt fyrir mismunandi
heilsu, var alltaf dugleg. Hún lifði
það að sjá ættartré sitt blómgast í
myndarlegum dætrum og góðum
tengdasonum og efnilegum barna-
börnum, en afkomendur þeirra
hjóna eru nú orðnir 25.
Ég, sem þessar línur skrifa,
minnist Guðlaugar systur minnar,
sem tók mig í fóstur á heimili sitt
og manns síns, þegar ég var 3ja
ára og var mér alltaf góð.
Þess vegna er mér Ijúft að
minnast hennar og þakka henni og
kveðja hana og segja: Far þú í
friði, friður Guðs þig blessi.
Svanur Jónsson.
Upprifjunar-
námskeið
fyrir ökumenn
Bindindisfélag ökumanna ætlar
að standa fyrir upprifjunarnám-
skeiði fyrir ökumenn á næstunni.
Á námskeiðinu gefst ökumönnum
kostur á að rifja upp þekkingu
sína og jafnframt fræðast um það
nýjasta, sem er að gerast í um-
ferðarmálum hér á landi. Nám-
skeiðið mun standa yfir þrjú
þriðjudagskvöld i febrúar, þann
5.,12. og 19. febrúar klukkan 20.30.
Verður það haldið í Templarahöll-
inni, Eiríksgötu 5.
Á námskeiðinu verða haldnir
stuttir fyrirlestrar af kunnáttu-
mönnum um hin ýmsu atriði cr
tengjast umferðinni og verða
fyrirspurnir og umræður á eftir.