Morgunblaðið - 13.02.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRUAR 1985
Kjör og starfsaðstaða kennara:
V ænti bragarbót-
ar í kjaradómi
— sagði Gunnar G. Schram — Ráðuneytið allt af vilja gert, sagði menntamálaráðherra
Menntamálaráöuneytið leggur áherzlu á að tryggja áfallalaust skólastarf í
góðu samstarfi við samtök kennara, sagði Ragnhildur Helgadóttir, mennta-
málaráðherra, efnislega í umræðu á Alþingi í gsr. Bæði kjör og aðstaða í
skólum þarf að þróa á þann veg, að sem bezt sé hægt að standa að
fræðslustarfi. Káðuneytið hefur reynt að þoka áfram þeim málefnum kenn-
ara, sem þeir hafa lagt hvað mesta áherzlu á: 1) undirbúning frumvarps um
löggildingu starfsheitis, 2) sett á fót viðræðunefnd um endurmat á kennara-
starfi, 3) og komið því til leiðar að sérkjaraviðræður gátu hafizt, þótt kjara-
dómur væri ekki fallinn, eins og HÍK óskaði eftir.
GUNNAR G. SCHRAM (S) beindi
fyrirspurnum til menntamálaráð-
herra varðandi kjarastöðu kenn-
ara á framhaldsskólastigi og
hvort ráðherra hafi gert einhverj-
ar ráðstafanir til að stuðla að
samkomulagi í kjaradeilu kennara
og ríkisins, sem nú er fyrir kjara-
dómi.
Gunnar sagði 440 framhalds-
skólakennara eða 70% starfsstétt-
arinnar hafa sagt upp störfum frá
1. marz. Fyrirbyggja þurfi að
skólastarf stöðvist öðru sinni á ár-
inu — og þúsundir nemenda horfa
fram á aðgerðarleysi. Gunnar
sagði hér um sérhæfða kennara að
ræða með langt nám að baki, sem
búi við mun lægri laun eru sam-
bærilegir starfsmenn í einkafyr-
irtækjum — að ekki sé minnst á
starfsbræður í nágrannalöndum.
Byrjunarlaun þeirra séu 22 þús-
und krónur á mánuði, þegar ára-
lagt háskólnám sé að baki, og geti
hæst farið í 29 þúsund, eftir lang-
an starfsaldur og viðbótarmennt-
un, svo sem doktorspróf. Nýlega
fór fram hjá Hagstofu Islands,
sagði Gunnar, könnun á launum
háskólamenntaðra manna á hin-
um frjálsa markaði, og vóru laun
þeirra 60% hærri en í sambæri-
legum störfum hjá ríkinu.
Síðan vék Gunnar að kjaradómi,
sem fellur 22. þessa mánaðar, og
kvaðst vænta þeirrar bragarbótar
þar, að kennarar dragi uppsagnir
sínar til baka. En hér velta mál
einnig á afstöðu ríkisstjórnar,
sagði hann, og ég beini þeim til-
mælum til fjármála- og mennta-
málaráðherra, að þeir beiti sér
fyrir farsælli lausn, sem menn
geti unað sæmilega við.
RAGNHILDUR HELGADÓTT-
IR, menntamálaráðherra, sagði
ráðuneyti sitt hafa lengi unnið að
lausn þeirra vandamála, sem upp
væru komin. Þar hafi m.a. verið
reynt að greiða fyrir málum með
undirbúningi frumvarps um lög-
gildingu á starfsheiti kennnara,
viðræðunefnd um endurmat á
kennarastarfinu og með því að
hefja sérkjaraviðræður, eins og
HÍK hafi óskað eftir, þótt kjara-
dómur sé ekki fallinn. Það líti ekki
svo á að hér sé um stríð milli
kennara og ráðuneytis að ræða,
heldur vanda, sem leysa þurfi með
skilningi af beggja hálfu á aðstæð-
um öllum.
Rikisstjórnin hafi og margrætt
þessi mál, en beðið sé kjardóms,
sem falli 22. þessa mánaðar. óeðli-
legt sé að stjórnvald grípi fram
fyrir hendur slíks dóms.
Ráðherra vék að uppsögnum
kennara frá 1. marz og kvaðst
hafa nýtt ótvíræða lagaheimild
um framlengingu uppsagnartíma
til 1. júni, sem hún vænti að allir
virtu, enda nauðsynlegt að fyrir-
byggja aö skólastarf í landinu
stöðvaðist öðru sinni á þessu
skólaári vegna kjaradeilna.
Kvaðst ráðherra vænta þess að
landslög yrðu virt. Þessi ákvörðun
hafi verið tekin vegna þeirrar
meginskyldu ráðuneytisins að
halda uppi eðlilegu skólastarfi í
landinu.
Fleiri þingmenn tóku til máls.
Umræðu var frestað, en verður
væntanlega fram haldið á morg-
un, fimmtudag.
Svipmynd frá Alþingi
l>essi mynd er tekin á þingflokksfundi sjálfstæðismanna á dögunum. Salome
Þorkelsdóttir, forseti efri deildar, er lengst til vinstri, síðan tveir Austfjarða-
þingmenn: Gunnþórunn Gunnlaugsdóttir og Egill Jónsson.
Stuttar þingfréttir
Námskeið fyrir
fiskverkunarfólk
Árni Johnsen (S) og fjórir aðrir
þingmenn úr jafnmörgum þing-
flokkum hafa lagt fram svohljóð-
andi tillögu til þingsályktunar:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að beita sér fyrir því að
teknar verði upp viðræður milli
aðila fiskiðnaðarins, menntamála-
ráðuneytisins og sjávarútvegs-
ráðuneytisins um regluleg nám-
skeið fyrir starfsfólk í fiskvinnslu.
Markmiðið verði að auka verk-
menntun og kunnáttu starfs-
manna í fiskiðnaði með hliðsjón af
mikilvægi vöruvöndunar og vöru-
gæða og betri afkomu fiskvinnslu-
fólks og fiskiðnaðarins."
Jöfnun vöruverðs
Gunnþórunn Gunnlaugsdóttir (S)
flytur svohljóðandi tillögu til
þingsályktunar:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að beita sér fyrir að-
gerðum til að jafna verð á vörum í
landinu í því skyni að draga úr því
misræmi sem er i vöruverði eftir
búsetu manna.
Sérstaklega verði athugað:
1. Áhrif flutningskostnaðar á
vöruverð. Meðal annars verði
kannað hve mikil áhrif skattlagn-
ing á flutninga hefur á vöruverð
úti á landi.
2. Rannsakað verði hvernig bætt
skipulag vöruflutninga og jöfnun
flutningskostnaðar tryggi sem
best jöfnuð í vöruverði."
Sala Gullaug-
ans og Áburðar-
verksmiðju
Eyjólfur Konráð Jónsson (S), Eið-
ur Guðnason (A) og Stefán Bene-
diktsson (BJ) flytja eftirfarandi
þingsályktunartillögu:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að selja Gullaugað og
Áburðarverksmiðjuna í samráði
við bændasamtökin. Hreinum
söluhagnaði verði varið til styrkt-
ar landbúnaðarinum eftir ákvörð-
un Alþingis."
í greinargerð segir:
„Upplýst hefur verið að ríkið sé
eigandi Gullaugans, húsnæði þess
sem Grænmetisverslunin hagnýtir
og leigir út. Ljóst er að ríkið hefur
ekkert með þetta húsnæði að gera.
Hið sama er að segja um Áburðar-
verksmiðjuna sem á í hörmulegum
rekstrarerfiðleikum sem einkum
stafa af því að hún hefur lánað
framleiðsluvöru sína langtímum
saman og tekið rekstrarlán í doll-
urum. Þessi fyrirtæki á ríkið að
selja og eðlilegt er að andvirðið
renni til bænda eftir nánari
ákvörðun Álþingis. Að því er
Áburðarverksmiðjuna varðar væri
eðlilegast að stofna um hana al-
menningshlutafélag og selja
bændum hlutabréfin.
Tillagan miðar þannig að þeim
tvíþætta árangri að draga úr
ríkisumsvifum og treysta fjárhag
bænda, sem eiga í miklum erfið-
leikum, og auðvelda þeim að mæta
breyttum aðstæðum."
Ráðherrabifreidir
— tollfríðindi
Tveir þingmenn Alþýðuflokks
hafa flutt frumvarp til niðurfell-
ingar heimilda til tolleftirgjafar á
ráðherrabílum.
Fyrirspurnir
Karl Steinar Guðnason:
Kyrkir norsk byggðastefna
íslenzkan sjávarútyeg?
— Þurfum ekki yfir lækinn til ad sækja vatnið — orsakir vandamála okkar —, sagði Stefán Benediktsson efnislega
Kanadamenn höfðu á síðasta ári 37 „prógrömm" í gangi til að styrkja
fiskveiðar í Nýfundnalandi, sagði Karl Steinar Guðnason (A) í fyrirspurna-
tíma á Alþingi í gær. Færeyingar, sem fá þriðjung fjárlaga sinna frá Dönum,
eru heldur ekki „stikkfrí“ í styrkjastarfsemi. En í Noregi eru ríkisstyrkir
með sjávarútvegi meiri en hjá nokkurri annarri þjóð. Á þessu ári fær norski
sjávarútvegurinn 1.375 m. n.kr. (6,2 milijarða íslenzkra króna) í styrki.
Samsvarar það því að ríkið greiði 60%af öllu fiskverði þar í landi.
KARL STEINAR GUÐNASON
(A) sagði þessa styrkjastefnu
koma fslendingum afar illa. Is-
lenzka þjóðin héldi ein þjóða uppi
menningu og sjálfstæði á sjávar-
útvegi. Styrkjakerfi Norðmanna
er aðför að íslenzkum sjávarút-
vegi, sagði hann. Norðmenn selja
jafnvel á lægra verði en þeir geta
fengið.
Karl Steinar sagði norska
byggðastefnu stefna í það að
„kyrkja íslenzkan sjávarútveg".
Nú á næstunni verður þing Norð-
urlandaráðs í Reykjavík. Hvað
hyggst ríkisstjórnin gera til að
gera Norðmönnum ljóst að
styrkjastefna þeirra grefur undan
efnahagslegu sjálfstæði íslend-
inga?
MATTHÍAS Á. MATHIESEN,
viðskiptaráðherra, sagði Norð-
menn hafa gert fyrirvara um rík-
isstyrki í sjávarútvegi við stofnun
Fríverzlunarsamtaka Evrópu
(EFTA). Þeir hafi styrkt sjávar-
útveg, sem vegur ekki þungt í
þjóðarbúskap þeirra, allan aðild-
artíma Islands í EFTA (frá 1970).
fslenzk stjórnvöld hafi nýtt öll
tækifæri til að mótmæla ríkis-
styrkjum þeirra, sem fyrst og
fremst sé ætlað að styrkja at-
vinnultf í N-Noregi og forða
byggðaröskun og fólksflótta það-
an. Sama máli gegni um ríkis-
styrki Kanadamanna, sem séu
andstæðir ístenzkum markaðs-
hagsmunum, engu síður en þeir
norsku.
HJÖRLEIFUR GUTTORMS-
SON (Abl.) sagði styrki Norð-
manna aðför að íslenzkum hags-
munum. fslenzkar ríkisstjórnir,
einnig sú er hann sat í, hafi ekki
tekið þessi mál nægiiega föstum
tökum.
HALLDÓR ÁSGRÍMSSON,
sjávarútvegsráðherra, sagði ríkis-
styrki samkeppnisþjóða okkar í
sjávarútvegi vega gegn markaðs-
hagsmunum okkar, sem hefðu
litlu minna vægi en fiskstofnarnir
sjálfir. Hann kvaðst hafa falið
þjóðhagsstofnun að afla haldgóðra
upplýsinga um sjávarútvegsstyrki
hjá samkeppnisþjóðum okkar.
KJARTAN JOHANNSSON (A)
sagði niðurgreiddan sjávarútveg
Kanadamanna og Norðmanna
grafa undan lífskjarasókn íslend-
inga. Sigur í landhelgisstríðum
kæmi fyrir lítið ef við yrðum lagð-
ir að velli í viðskiptastríði, með
óheilbrigðum aðferðum.
BJÖRN DAGBJARTSSON (S)
sagði byggðastefnu Norðmanna
einkum koma fram í sjávarút-
vegsstyrkjum í N-Noregi, en þar
væri mannafli í sjávarútvegi, veið-
um og vinnslu, miðað við afla-
magn, langt umfram það sem hér
tíðkaðizt. Hinsvegar seldu Norð-
menn fisk sinn hæstbjóðendum,
rétt eins og við. Samkeppni frá
öðrum fæðutegundum, s.s. kjúkl-
ingum, hefði fullt eins mikil áhrif
á verðþróun fiskafurða, t.d. í
Bandaríkjunum, helzta markaði
okkar. Einhver samdráttur i sjáv-
arútvegi í N-Noregi hefði hinsveg-
ar ekki úrslitaáhrif um framtíð
veiða og vinnslu hér á landi.
JÓN BALDVIN HANNIBALS-
SON (A) kvað mótmæli af okkar
hálfu eiga að vera mál málanna á
þingi Norðurlandaráðs. Mótmæla-
staða við norska sendiráðið kæmi
og til greina.
STEFÁN BENEDIKTSSON
(BJ) kvað Alþingi loks hafa fundið
sér verkefni við hæfi: byggða-
stefnu í N-Noregi! Ekki væri vist
að orsaka okkar vandamála væri
alltaf að leita utan landsteina, þó
sumum þyki þægilegt að leita
þeirra þar. I þeim efnum þyrftum
við þó ekki að fara yfir lækinn til
að sækja vatnið. Hann kvaðst
sterklega taka undir þau orð
Björns Dagbjartssonar að byggð-
astefna í Noregi væri ekki frum-
orsök vandans, hvorki í fslenzkum
sjávarútvegi né efnahagslífi.
Fleiri tóku til máls en ekki er
rúm til að rekja þráðinn lengra.
• Eyjólfur Konráð Jónsson (S)
spyr viðskiptaráðherra hvað líði
undirbúningi að nýrri löggjöf um
samvinnufélög og samvinnusam-
bönd sem ákveðin var með þings-
ályktun 29. mai 1980?
• Kristín S. Kvaran (BJ) spyr fjár-
málaráðherra hver hafi verið
byggingarkostnaður opinberra
bygginga á vegum ríkisins, full-
búinna, reiknað á rúmmetra eða
fermetra? Hún spyr og mennta-
málaráðherra hvað líði endur-
skoðun reglna (norma) um bygg-
ingu framhaldsskóla? Þá spyr hún
fjármálaráðherra um fyrirhugað-
ar fjárfestingar á vegum ríkisins á
næstu árum.
• Kolbrún Jónsdóttir (BJ) spyr
viðskiptaráðherra hversu mikla
þóknun bankar taki fyrir milli-
göngu um erlendar lántökur,
hversu miklar upphæðir er um að
ræða i útgerðinni og hvaða reglur
gildi um þetta efni?
• Skúli Alexandersson (Abl.) spyr
samgönguráðherra hver sé áætl-
aður kostnaður við gerð vegar
undir Ólafsvíkurenni og hvert hafi
verið tilboðsverð Hagvirkis hf.?
Þá spyr hann ennfremur um
heildarkostnað við vegagerðina.
• Hjörleifur Guttormsson (Abl.)
spyr iðnaðarráðherra hversu
miklum fjárhæðum farmgjöld á
útfluttum, niðurgreiddum land-
búnaðarafurðum hafi numið á sl.
ári; hverjir önnuðust flutninga og
á hvaða farmtöxtum, hve miklum
fjárhæðum umboðslaun hafi num-
ið af útfluttum niðurgreiddum bú-
vörum; hverjir hafi fengið þau
umboðslaun; og loks hvort áform-
að sé að bjóða út sölu og flutninga
á útfluttum, niðurgreiddum bú-
vörum.