Morgunblaðið - 13.02.1985, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 1985
Einu sinni ranglæti
— áfram ranglæti
eftirPál V.
Daníelsson
Skattamálin eru oft til umræðu
enda ekki óeðlilegt. Skattar eru
þungir og kemur þá mjög í ljós sá
vandi sem því fylgir að setja rétt-
lát skattalög og ekki síður það, að
framkvæmd þeirra sé sanngjörn. í
umræðunni koma oft fram hinar
furðulegustu hugmyndir og get-
sakir í annarra garð, sem engan
vanda leysa. En um það verður þó
ekki deilt að tekjuskatturinn er og
hefur verið mjög ranglátur og
eðlilegt að fella hann niður og er
það mér sérstakt fagnaðarefni,
hve margir eru komnir á þá skoð-
un því það mun vera komið hátt á
annan áratug síðan ég vakti máls
á því.
Fyrstu skrefin
Við afgreiðslu fjárlaga voru
fyrstu skrefin stigin í þá átt að
afnema tekjuskattinn. Þau hefðu
mátt vera stærri. Og ekki var hin
mikla fasteignamatshækkun
gæfuleg, en hún hækkar mjög
eignaskatt, einkum á öldruðu
fólki. Til þess að koma ofannefnd-
ri tekjuskattslækkun í fram-
kvæmd hefur verið lagt fram
frumvarp til breytingar á álagn-
ingarreglum og mundu þær auk
skattalækkunar draga úr miklu
misrétti gagnvart hjónum, þar
sem annar aðilinn aflar teknanna
að mestu eða öllu leyti. En þá ger-
ast þau furðulegu tíðindi að meiri-
hluti Jafnréttisráðs leggst gegn
því að úr þessu misrétti sé dregið.
Dæmi um misrétti
Nýlega sá ég skattseðil hjóna, er
sýndi að tekjuskatturinn var
rúmlega 20.000.- krónum hærri
fyrir það eitt að tekjurnar voru á
hendi annars aðilans en ekki skipt
jafnt á milli þeirra við álagningu
og á þau lagt sem tvo einstaklinga.
Atvikin höfðu hagað því svo hjá
þessum hjónum, eins og svo fjöl-
mörgum öðrum, að teknanna var
aflað af heimilisföðurnum en hús-
móðirin vann heimilisstörfin.
Kom þar til að sinna þurfti barna-
uppeldi, enda ekki stofnanir fyrir
hendi til að vinna það verk og ekki
þótti fært að setja lykil um háls
barnanna og láta þau sjá um sig
sjálf tímunum saman. Skattar
hafa verið þungir í slíkum tilfell-
Árshátíð
Húnvetninga-
félagsins
ÁRSHÁTÍÐ Húnvetningafélags-
ins verður haldin í Domus Medica
laugardaginn 16. febrúar.
Dagskráin hefst klukkan 19.30
með borðhaldi. Að því loknu verð-
ur m.a. ávarp formanns, þá mun
Háskólakvartettinn syngja, og
Pálmi Jónsson alþingismaður
flytja ræðu. Aðgöngumiðar verða
seldir í Domus Medica 13. og 14.
febrúar frá kl. 18 til 21.
Páll V. Daníelsson.
„Við afgreiðslu fjárlaga
voru fyrstu skrefin stig-
in í þá átt að afnema
tekjuskattinn. Þau
hefðu mátt vera stærri.“
um og umráðafé miklu minna en
ef báðir aðilar hefðu getað unnið
fyrir tekjunum. Nú var þessi mis-
munur rúmar 20.000 krónur enda
þótt tekjur hafi vegna aldurs verið
lægri en stundum áður. En setjum
nú svo að þessi skattamismunun
hafi verið svipuð upphæð á ári
miðað við núverandi verðlag og
hún hefði safnast upp og ávaxtast
eftir þeim bestu kjörum, sem
skattfrelsisleiðir peningamarkað-
arins hafa gefið á hverjum tíma í
u.þ.b. 30 ár, þá væri sú fjárhæð
orðin íbúðarvirði. Slíka mismunun
í skattheimtu hefur fólk orðið að
þola á þessu umrædda sviði. Er
ekki mál að linni?
Áframhaldandi misrétti
Úr þessu misrétti má ekki draga
segir meirihluti Jafnréttisráðs.
Þeir sem búnir eru að þola mis-
réttið og geta ekki fengið það
bætt, eftir tillögum þess meiri-
hluta, og litla opinbera aðstoð
fengu í sambandi við barnaupp-
eldið á sínum tíma, skulu þola
misréttið áfram. Meirihluta jafn-
réttisráðs varðar ekkert um þetta
fullorðna fólk. A því má níðast.
Það er ánægjulegt að alþingis-
menn hófu sig upp yfir fordóma og
rangsleitni í þessu efni og í þess-
um fyrsta áfanga í afnámi tekju-
skattsins, leiðréttu margra ára
misrétti, sem hjón hafa orðið að
þola og þá ekki síst hin heima-
vinnandi húsmóðir. Hún hlýtur
einhvern tíma að eiga sinn rétt,
hvað sem meirihluti Jafnréttis-
ráðs samþykkir.
Píll V. Daníelsson er riðskipta-
fræðingur.
íslenzka óperan sýn
ir „Leðurblökuna“
„Leðurblakan'* eftir Johan
Strauss, sem fyrst var sýnd í Vín
1874, verður næsta verkefni ís-
len.sk u óperunnar.
Samkvæmt upplýsingum frá ís-
lensku óperunni eru æfingar um
það bil að hefjast. Með helstu
hlutverk fara Sigurður Björnsson,
Ólöf Kolbrún Harðardóttir, Krist-
inn Hallsson og Guðmundur Jóns-
son, alls eru níu hlutverk fyrir
söngvara auk kórs í verkinu.
Hljómsveitarstjóri hefur ekki ver-
ið ráðinn enn þá en leikstjóri er
Þórhildur Þorleifsdóttir.
Frumsýning er áætluð 13. apríl
og sýnt verður fram eftir vorinu.
Prófkjör og kosningar '
til rektors framundan
Æ-
í Háskóla Islands
Um 4.6S5 manns á kjörskrá
Kjör rektors Háskóla íslands fer
fram þriðjudaginn 2. aprfl nk. og
tekur nýkjörinn rektor við störfum
við upphaf næsta háskólaárs.
Núverandi rektor, Guðmundur
Magnússon, gefur ekki kost á sér
til endurkjörs. En hann hefur nú
gegnt starfi rektors sl. sex ár, þ.e.
tvö kjörtímabil, því rektor er kjör-
inn til þriggja ára í senn.
Þá hefur kjörstjórn ákveðið að
halda prófkjör föstudaginn 1.
mars nk. Eru allir skipaðir pró-
fessorar háskólans þar í kjöri, en
aðrir en þeir eru ekki kjörgengir
þegar kosið er til rektors.
Atkvæðisrétt eiga prófessorar,
dósentar og lektorar og allir þeir,
sem fastráðnir eru eða settir til
fulls starfs við háskólann og
stofnanir hans og hafa háskóla-
próf. Þá eiga allir stúdentar, sem
skrásettir eru í Háskóla íslands
tveim mánuðum á undan rekt-
orskjöri, atkvæðisrétt og gilda
greidd atkvæði stúdenta sem einn
þriðji hluti greiddra atkvæða alls.
Á kjörskrá verða því um 325
kennarar og aðrir starfsmenn og
um 4.360 stúdentar, eða samtals
um 4.685 manns.
Kosningarnar munu í báðum
tilvikum fara fram í aðalbyggingu
Háskóla íslands og stendur kjör-
fundur kl. 9.—18.
Háskólaráð hefur skipað kjör-
stjórn til þess að annast fram-
kvæmd kosninganna og eiga sæti í
henni sex menn, þar af tveir úr
hópi stúdenta. Formaður kjör-
stjórnar er Einar Sigurðsson, há-
skólabókavörður.
SVIPMYNDIR ÚR BORGINNI / Ólafur Ormsson
„Meira f jör“
Það var verið að ræða um brot á
höfundarlögum varðandi mynd-
bönd í sameinuðu alþingi eftir há-
degi þriðjudaginn 5. febrúar síð-
astliðinn. Pétur Sigurðsson, 12.
þingmaður Reykvíkinga, fullyrti
að myndbandaleigur stunduðu
ólöglega viðskiptahætti, að um-
fangsmikil skattsvik viðgengust
og hann vildi fá bókhaldsskyldu
myndbandaleiga í fyrirspurnar-
tíma til dómsmálaráðherra og
menntamálaráðherra.
Fjölmargir þingmenn tóku til
máls í umræðu og beindu máli
sínu til fyrrnefndra ráðherra og
fóru sumir á kostum og þá sér-
staklega Pétur, Guðrún Helga-
dóttir og Eiður Guðnason, er þau
kröfðust þegar í stað aðgerða af
hálfu stjórnvalda varðandi starf-
semi myndbandaleiga.
Nokkur hópur fólks fylgdist
með umræðum af áhorfendapöll-
um og var ekki að sjá að nokkrum
manni leiddist enda voru þing-
menn oft mælskir og húmorinn í
góðu lagi sem þó er ekki alltaf
þeirra sterkasta hlið.
Guðrún, Pétur og Eiður komu
hvað eftir annað í ræðustól sam-
einaðs alþingis, svo oft að forseti
þingsins gerði athugasemdir. Það
munu vera takmörk fyrir því
hversu oft þingmaður má koma í
ræðustól í umræðum um eitt
ákveðið þingmál.
Guðrún kvartaði yfir því að
dómsmálaráðherra og mennta-
málaráðherra gæfu þurrar og
innihaldslausar skýrslur um mál-
ið, samdar af fulltrúum þeirra í
viðkomandi ráðuneytum. Hún
spurði í framhaldi af því hvort
ráðherrum þætti ekki gaman að
stjórna, að taka ákvarðanir, að
fylgja þeim eftir af myndarskap.
Fannst henni ráðherrarnir báðir
heldur daufir í málflutningi í
ræðustól. Það gustaði af henni
þegar hún horfði til þeirra úr
ræðustól og bað um athafnir,
framkvæmdir varðandi starfsemi
myndbandaleiga. Og svo fór Pétur
í ræðustól, brýndi röddina og var
ekki síður mælskur þegar hann
heimtaði framkvæmdir af hálfu
stjórnvalda og allt fas minnti á
ræðumann á útifundi og „Guð-
mundur Jaki“ sem stóð álengdar
tók ofan gleraugun og setti þau
síðan á sig aftur. Hefur líklega
ekki verið viss um hver talaði,
haldið að þar væri um að ræða
flokksbróður í ham.
Hvað um það, þegar Guðrún
kom í ræðustól í þriðja eða fjórða
sinn og kvartaði enn yfir lítilfjör-
legum svörum ráðherranna
tveggja varðandi fyrirspurnir um
starfsemi myndbandaleiga þá
heyrðist allt í einu frá sæti I