Morgunblaðið - 10.04.1985, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 1986
Verður AIDS og
önnur skyld
sýki að faraldri?
Washington, 9. aprfl. AP.
VÍSINDAMAÐUR, sem átti þátt í að
finna veiruna, sem veldur AIDS,
áunninni ónKmisbæklun, sagdi sl.
laugardag, ad hann teldi, að meira
en milljón Bandaríkjamanna hefði
smitast af veirunni og spáði hann því
ennfremur, að það sama yrði brátt
uppi á teningnum í Evrópu.
Dr. Robert C. Gallo, vísinda-
maður við bandarísku krabba-
meinsstofnunina, taldi ekki ólík-
legt, að 10—20% þeirra, sem smit-
ast hefðu, myndu seinna fá AIDS
eða aðra líka sjúkdóma. „óvíst er,
að allir þessir menn muni deyja úr
sjúkdómnum," sagði hann. „I sum-
um kunna eitlarnir aðeins að
bólgna um st'ind en síða ekki sög-
una meir.“
Gallo spáði því, að AIDS gæti
orðið að nokkurs konar farsótt í
Evrópu eftir tvö ár og að annar
sjúkdómur, skyldur AIDS, gæti
einnig orðið að faraldri á næst-
unni. Sagði hann, að veiran, sem
ylli honum, hefði verið uppgötvuð
árið 1979 en hún veldur ýmsum
tegundum hvítblæðis og blóð-
krabba. Hefur þessa sjúkdóms
þegar orðið vart á Karibahafseyj-
unum, á Sikiley og Ítalíu og í Jap-
an.
Dr. Gallo átti þátt í því í fyrra
að finna veiruna HTLV-III sem
talin er valda eða stuðla mjög að
AIDS, áunninni ónæmisbæklun,
sem lýsir sér i því að mótstöðuafl
líkamans brotnar niður. 18. mars
sl. voru 4.300 Bandaríkjamenn
látnir úr þessum sjúkdómi af þeim
8.853, sem vitað er með vissu að
hafa tekið hann.
Veöur
víða um heim
Lagil HmI
Akureyri Amsterdam 8 4 12 skýjaó
Aþena 12 28 heiösk.
Barcelona 19 léttsk.
Beriín 7 15 skýjaó
Brilssel 4 14 hetósk.
Chicago +4 5 skýjaó
Dublin 7 14 heiósk.
Feneyjar 17 þokum
Frankfurt 4 óóa 14 skýjaó
Genl 9 13 rigníng
neiwnKi +1 2 skýjaó
Hong Kong 1» 20 rigning
Jerúsatem 8 19 heiósk.
Kaupm.höfn 6 8 skýjaó
Las Palmas 18 skýjaó
Lissabon 12 18 rígning
London 5 15 heiósk.
Los Angeles 13 25 heíösk
Luxemborg 10 skýjaó
Maiaga 19 skýjaó
Mallorca 20 akýjaó
Miami 24 27 skýjaó
Montreal ** 3 heiösk..
Moskva 0 1 skýjaó
New Yorfc 4 11 heiðsk.
Oaló +1 3 skýjaó
Parfs 7 18 skýjaó
Pekmg 8 18 skýjaó
Reykjavík 5 skýjaö
Riode Janeiro21 33 skýjaö
Rómaborg 8 21 skýjaó
Stokkhólmur +1 0 skýjaó
Sydney 17 25 Iteiðsk.
Tókýó 11 21 heiösk.
Vínarborg 5 16 heiósk.
Þórshöln 5 alskýjaó
Treholt-réttarhöldin:
Ekki einn
um að hafa
leyniskjöl
Ósló, 9. aprfl. Frá Jan Erik Unré,
fréttaritara MbL
Vitni, sem verjandi Arnes Tre-
holt kallaöi fyrir í dag, bar, að Tre-
holt hefði ekki verið einn stjórnar-
starfsmanna um að hafa leyndar-
skjöl NATO í fórum sínum.
Arne Kokkvoll, en svo heitir
sá er vitni bar, er sagnfræðingur
og forstöðumaður skjalasafns
norsku verkalýðshreyfingarinn-
ar. Hann bar fyrir réttinum, að
fyrrum ráðherrar, ráðuneytis-
stjórar, sendiherrar og aðrir
háttsettir embættismenn hefðu
gefið safninu einkasöfn sín, sem
haft hefðu að geyma slík leyni-
skjöl.
Þar með hefur Ame Treholt
fengið mjög mikilvægan stuðn-
ing við þá skýringu, sem hann
gaf á einkaskjalasafni sfnu.
Þegar Kokkvoll fékk tilkynn-
ingu um að hann ætti að bera
vitni fyrir réttinum, fór hann
yfir alls 13 einkaskjalasöfn, sem
gefin höfðu verið skjalasafni
verkalýðshreyfingarinnar. öll
innihéldu þau leyniskjöl af ýmsu
tæi.
Kokkvoll sagði einnig frá því,
að hann og Treholt hefðu oft tal-
að um, að Treholt mundi gefa
verkalýðshreyfingunni einka-
skjalasafn sitt. Arið 1981 getur
í gær hófust að nýju réttarhöld í
máli Arne Treholts eftir páskahlé
og er þessi mynd tekin er sakborn-
ingurinn settist í sæti sitt í réttar-
salnum.
Treholt þessa i uppkasti að
erfðaskrá sinni. Einnig er þar
kveðið á um, að Kokkvoll og
Kari, eiginkona Arnes Treholt,
skuli fara yfir safnið og eyði-
leggja skjöl, sem hættuleg geti
orðið öryggi Noregs.
Fleiri vitni, sem fyrir réttinn
komu í gær, studdu framburð
Treholts. Öll gáfu þau honum
góðan vitnisburð, sögðu hann
dugmikinn, hæfan og áhugasam-
an starfsmann.
Fórnarlambanna í
Katyn-skógi minnst
Varaiá, 8. urfl. AP. ^
PÓLSKA stjórnin hefur látið reisa
minnismerki í kirkjugarði í Varsjá
um rúmlega 4.000 pólska liðsfor-
ingja, sem Þjóðverjar fundu myrta í
Katyn-skógi í síðari heimsstyrjöld-
inni.
Áletrunin á minnismerkinu er
samhljóða opinberri afstöðu ríkis-
stjórna Sovétríkjanna og Pól-
lands, sem segja að nazistar hafi
myrt liðsforingjana í Katyn-skógi.
Flestir Pólverjar halda því fram
að sovézkir hermenn hafi vegið
liðsforingjana og óháðir sagn-
fræðingar hafa dregið frásögn
Rússa í efa.
Minnismerkið er granítkross,
þrír og hálfur metri á hæð, um-
kringdur níu ferhyrndum gran-
ítblökkum. Það var reist í kyrrþey,
án þess að það væri tilkynnt
opinberlega.
Kirkjugarðsvörður sagði að
minnismerkið hefði verið reist
fyrir rúmri viku og að hann vissi
ekki til þess að það hefði verið af-
hjúpað við hátíðlega athöfn.
Áletrunin er svohljóðandi: „Til
minningar um pólska hermenn,
fórnarlömb fasisma Hitlers, sem
hvíla í Katyn-skógi.“ Ekki er tekið
fram hvenær morðin voru framin.
Þjóðverjar tilkynntu að lík 4.321
pólsks liðsforingja hefði fundizt í
skóginum, sem er skammt frá
Smolensk í Sovétríkjunum, 12.
apríl 1943, og héldu því fram að
Rússar hefðu myrt þá í apríl 1940.
Sovézka stjórnin hélt því fram
að Þjóðverjar hefðu myrt liðsfor-
ingjana veturinn 1941, en seinna
féll hún frá þeirri staðhæfingu
þegar í Ijós kom að liðsforingjarn-
ir voru í sumareinkennisbúning-
um.__________________________
Dollar lækkaði
gulliö hækkaði
DOLLARINN lækkaði nokkuð
yfir hátíðirnar, gullið hækkaði á
hinn bóginn í nokkuð frískum
viðskiptum. í kvöld var verð eins
sterlingspunds 1,1987 dollarar,
en samsvarandi verð frá
fimmtudegi var 1,1915 dollarar.
Dollar gagnvart öðrum helstu
gjaldmiðlum var í kvöld sem hér
segir, tölurnar í svigunum eru
fimmtudagstölurnar til sam-
anburðar. Fyrir hvern dollar
fékkst:
Vestur-þýsk mörk 3,1650
(3,1610), svissneskir frankar
2,6685 (2,6795), franskir frankar
9,6100 (9,6300), hollensk gyllini
3,5740 (3,5675), ítalskar lfrur
2.006,00 (2.011,50), kanadískur
dollar 1,3735 (1,3760).
Gullverð hækkaði nokkuð,
únsan seldist á 324 dollara mið-
að við 315,90 dollarar á fimmtu-
dag. ______________________
Alls tóku Rússar 15.000 pólska
liðsforingja til fanga þegar þeir
réðust inn f Pólland 1939 og þeir
voru hafðir f haldi í þrennum búð-
um í Vestur-Rússlandi. Hvað varð
um aðra pólska liðsforingja en þá
sem voru myrtir í Katyn-skógi
hefur aldrei verið látið uppskátt.
Fámennir hópar fólks söfnuðust
saman við minnismerkið annan
páskadag. Kona nokkur sagði þeg-
ar hún hafði lesið áletrunina:
„Lygi, lygi.“
Þrjár nellikur hafa verið lagðar
við hliðina á minnismerkinu. Ein-
hver hefur krotað f moldina
„1940-NKWD“, þ.e. ártalið og upp-
hafsstafi sovézku öryggislögregl-
unnar f stríðinu.
Minnismerkið er í borgarkirkju-
garði Varsjár, þar sem pólskir
ráðherrar og margir aðrir kunnir
menn eru grafnir.
Óháða verkalýðshreyfingin
Samstaða gerði það að tillögu
sinni 1981 að reist yrði minnis-
merki um þá sem voru myrtir í
Katyn-skógi. Kross, sem Sam-
staða kom fyrir, var fjarlægður,
sennilega af yfirvöldum.
Stjórnin tilkynnti sfðla árs 1983
að minnismerki yrði reist. Síðan
hefur verið deilt um orðalag áletr-
unarinnar. Samstaða hefur ekki
viljað að tekið væri fram hverjir
myrtu liðsforingjana.