Morgunblaðið - 22.05.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 1985
Lög um Fiskveiða-
sjóð hafa verið brotin
— sagði Guðmundur Einarsson í þingræðu
Haildór Ásgrímsson, sjávanitvegsrádherra, telur — í svari við fyrirspurn frá
Guómundí Einarssyni (BJ), — aö forstjóri og stjórn Fiskveiðasjóðs hafi farið að
lögum varðandi tryggingarveð lána úr sjóðnum, þá þau vóru veitt. Hinsvegar
hafi skuldirnar vaxið yfír sett mörk veðs, m.a. vegna minnkaðs afía, lækkandi
afnrðaverðs, hárra vaxta og óhagstæðrar gengisþróunar að því er varðar erlend
lán útvegs.
Ráðherra nefndi þrjú dæmi, þar
sem Fiskveiðasjóður átti hlut að
up )boði vegna vanskila: Bv. Sölva
Bjarnason, bv. Sigurfara II. og bv.
Kolbeinsey. Þegar sjóðurinn hafi
lánað þessum útgerðum hafi lánin
verið innan tilskilinna marka og
ikvaeða um vátryggingarvirði veða.
oKuld viðkomenda hafi hinsvegar,
f framangreindum sökum, vaxið
aokkuð yfír vátryggingu skipanna,
al!t upp i 140—160% af vátrygg-
in'arvirði.
Guðmundur Einarsson (BJ) kvað
lög Fiskveiðasjóðs hafa verið brot-
in. Lagaákvæðin eigi ekki aðeins við
þá lán séu veitt, heldur meðan
skuld standi. Meðan lögum sé ekki
breytt eigi stjórnendur sjóðsins að
halda ákvæði þeirra. Hann spurði,
hvort hliðstæð vandamál væru víð-
ar í banka- og lánakerfinu og hvatti
til rannsóknar á því, hvort laga-
ákvæða um tryggingar væri gætt
um lánveitingar lánastofnana, sem
heyrðu til því opinbera.
Stuttar þingfréttir
Sautján grunnskólakenn-
arar segja upp störfum
Sautján grunnskólakennarar
hafa beðið um lausn frá störfum frá
og með byrjun næsta skólaárs, þar
af fjórir I Reykjavík og fímm í
Reykjanesumdæmi, að því er kem-
ur fram í svari Ragnhildar Helga-
dóttur menntamálaráðherra við
fyrirspurn frá Hjörleifi Guttorms-
syni. Hinsvegar hafa 38 kennarar
beðið um launalaust leyfí frá sama
tíma, þar af 30 í Reykjavík. Fastir
kennarar í grunnskólum landsins
eru um 2.700. Hinn 14. maí sl.
höfðu tveir framhaldsskólakennar-
ar sagt starfí lausu og fímm beðið
um launalaust leyfi næsta skólaár.
Þróunaraðstoð íslands
Utanríkismálanefnd hefur lagt
fram tillögu til þingsályktunar
um þróunaraðstoð íslands, sem
gerir ráð fyrir því að „á næstu sjö
árum skuli með reglubundinni
aukningu framlaga náð því marki
að opinber framlög íslands til
uppbyggingar þróunarríkja verða
0,7% af þjóðarframleiðslu."
í greinargerð kemur fram að
önnur Norðurlðnd verja frá
0,33% til 1.06% af vergri þjóð-
arframleiðslu til þróunaraðstoð-
Kísilmálmverksmiðja
á Reyðarfirði
eða Grundartanga
Sverrír Hermannsson, iðnaðar-
ráðherra, sagði í svari við fyrir-
spurn frá Jóni Kristjánssyni (F),
að viðræður hefðu farið fram við
Elkem í Noregi um eignaraðild að
kísilmálmverksmiðju. Elkem
teldi ódýrara að byggja slíka
verksmiðju á Grundartanga,
vegna möguleika á samnýtingu
eigna og aðstöðu þar. Ráðherra
sagði að hinu norska fyrirtæki
hafi verið kynnt ákvæði laga um
staðsetningu í Reyðarfirði og að
íslenzk stjórnvöld hefðu ekki í
huga að gera breytingu þar á.
Teldi Elkem að stjórnvöld yrðu
að bæta upp þennan kostnaðar-
mun, ef verksmiðjan væri stað-
sett eystra. Elkem er þegar með
um 25% af heimsframleiðslu
kísilmálms.
Ráðherra sagði ennfremur að
viðræður stæðu nú yfír við sterkt
fyrirtæki á þessu sviði í Austur-
ríki, sem væri í ríkiseign þar, og
byndi hann miklar vonir við þær
viðræður.
Vegaáætlun — níu milljarðar á fjórum árum:
Markar þýðingarmikil
spor á framfarabraut
— segir formaöur fjárveitinganefndar um vegaáætlun 1985—1988
Sú tillaga sem hér er til umræðu
um nýja vegaáætlun markar þýð-
ingarmikil spor á framfarabraut,
sagði Pálmi Jónsson, formaður
fjárveitinganefndar, er hann mælti
fyrir áliti nefndarinnar um vega-
áætlun 1985—1988 á Alþingi í gær.
Samtals gerir hún ráð fyrir því að
verja á fjórum árum rúmlega níu
milljörðum króna til vegamála.
Pálmi Jónsson (S) kvað niður-
stöðutölur vegaáætlunar 1985
1.650 m.kr., sem svaraði til 1,9%
af vergri þjóðarframleiðslu. Þar
næstu ár verður þetta hlutfall
2,4%.
Lögbundnir markaðir tekju-
stofnar vegaáætlunar eru benz-
Þorsteinn Pálsson um stjóm efnahagsmálæ
Sættir í þjóðfélaginu
nýtt hagvaxtarskeið
Ábyrgð samninga hjá aðilum vinnumarkaðarins
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra mælti í fyrrakvöld fyrir
stjórnarfrumvarpi á Alþingi, sem
flutt er í framhaldi af samráðum við
vcrkalýðshreyfinguna — og bindur
enda á þann kafla efnahagslaganna
frá 1979 (Ólafslaga) er fjallar um
verðbætur á laun. Verði þetta frum-
varp samþykkt fellur einnig niður
tímabundin takmörkun á samninga-
frelsi aðila vinnumarkaðar frá í maí
1983, að því er varðar vísitöluteng-
ingu launa.
Enginn vili gamla kerfíð og
afleiðingar þess aftur
Þorsteinn Pálsson (S) komst m.a.
svo að orði í umræðu um frumvarp
þetta:
„Að því er visitölubannið varðar
þá var ákveðið að það skyldi
standa í tvö ár, meðan menn hefðu
tíma til þess að vinna sig út úr
þeirri ringulreið sem komin var í
íslenzk efnahagsmál með vel yfir
100% verðbólgu. Það voru ákveðin
rök fyrir því að halda vísutölu-
banni áfram, ef það hefði tekizt að
ná verðbólgu niður að því marki
sem að var stefnt. Vísitölutenging
í sjálfu sér er engin trygging fyrir
kaupmætti og það hefur glöggt
komið fram í þessum umræðum,
að gamia vísitölukerfið á sér
formælendur fáa. Ég hef sannast
sagna ekki heyrt einn einasta
mann upp á síðkastið óska eftir
því að það verði tekið upp á nýjan
leik, enda hefur reynslan sýnt,
meðan það var við lýði og verð-
bólgan var sem mest, þá varð hér
veruleg kaupmáttarskerðing. Með
öðrum orðum — það var ekkert
sjálfvirkt samband milli þess vísi-
tölukerfis, sem þá var í gildi, og
kaupmáttarþróunar í landinu,
nema síður væri. Reyndin var líka
sú að kaupmáttarskerðing, sem
menn hafa gert að umtalsefni, var
að mestu leyti komin fram áður en
aðgerðir í maí 1983 voru ákveðn-
ar.“
Nýtt hagvaxtarskeið
Þorsteinn Pálsson sagði hér lagt
til að öll ákvæði Ólafslaga, um
stjórn efnahagsmála, er varði vísi-
tölu, verði felld úr gildi; bann við
vísitölu verði ekki framlengt. Að-
ilar vinnumarkaðar fái heimild til
þess að semja um kaup og kjör
með þeim hætti, sem þeir telji
skynsamlegast.
Þetta er nauðsynlegt skref,
sagði Þorsteinn, og óhjákvæmi-
legt, ef takast á að ná sáttum í
þjóðfélaginu, verja kaupmátt og
hefja nýtt hagvaxtarskeið, sem
geti leitt til vaxandi kaupmáttar
og bættra lífskjara. Mikilvæg for-
senda nýs hagvaxtarskeiðs sé að
friður ríki á vinnumarkaðinum.
Til þess að svo megi vera þurfi að
semja til lengri tíma. Þá þurfi
menn einnig heimildir til að finna
lausnir á þvi „hvernig breyttar
efnahagsaðstæður koma við
kjarasamninga, þannig að þeir
geti tryggt kaupmátt á samn-
ingstímabilinu". Þetta er hægt að
gera með öðru móti en gamla vísi-
tölukerfinu, sem var meingallað.
Við þurfum að geta tekizt á við
ný verkefni í atvinnumálum og
hefja nýtt hagvaxtarskeið. For-
senda slíks er friður á vinnumark-
aði. Koma verður í veg fyrir
launakollsteypur, sem koma fram
í verðbólgu en ekki kaupmætti,
eins og dæmin sanna.
íngjald og þungaskattur. En auk
þess hefur ríkisstjórnin ákveðið
að 50% af heildartekjum ríkis-
sjóðs af benzinsölu gangi að lág-
marki til vegamála.
í árslok 1984 var bundið slitlag
komið á 920 km af þjóðvegum
landsins. Á næstu tveimur árum
bætast 330—350 km við.
Af stærri verkefnum, sem
verulega miðar fram á áætlun-
artímabilinu, nefndi Pálmi m.a.:
Lokið verður við Suðurlandsveg
um Mýrdal, allt vestur að Skóg-
um. Framkvæmdir við Eyrar-
bakkaveg um ölfusárós hefjast
1986 og gert er ráð fyrir að lokið
verði byggingu brúar fyrir 1988,
en vegagerð þá ólokið vestan
óssins.
Á árunum 1985—87 verður lok-
ið Þingvallavegi, Mosfellsheiði til
Þingvalla, með bundnu slitlagi.
Reykjanesbraut milli Vífilsstaða
og Breiðholts verður opnuð til
umferðar 1986. Á árunum 1987
Tilboð Hagvirkis:
„Að ýmsu
leyti álitlegt
— en hefur vankanta
— sagði Pálmi Jónsson
PÁLMI Jónsson, formaöur fjárveit-
inganefndar, komst svo aö orði um til-
boö Hagvirkis í vegagerð Reykjavík —
Akureyri í umræðu um vegaáætlun á
Alþingi sl. þriðjudag.
„Svo sem kunnugt er barst ríkis-
stjórninni tilboð frá Hagvirki um að
Ijúka gerð vegarins milli Reykjavík-
ur og Akureyrar á skömmum tfma.
Rétt er að vekja athygli á því að
þetta tilboð rúmast ekki innan
breytingartillagna fjárveitinga-
nefndar.
Tilboðið var að ýmsu leyti álitlegt,
en hafði þó sína vankanta. Það gekk
t.d. þvert á langtímaáætlun og þess
vegna er tæknilegur undirbúningur
vega sums staðar ónógur og ákvörð-
un um vegstæði ekki fyrir hendi.
Vaxtagreiðslur af lánsfé og fyrir-
komulag lána hefðu a.m.k. þurft at-
hugunar við. Og að síðustu, ef ríkis-
stjórn og Alþingi kysi að verja fjár-
magni til að Ijúka þessu verki á um-
ræddum tíma, hefði að sjálfsögðu
legjð fyrir að bjóða það út á frjálsum
markaði."
og 1988 er gert ráð fyrir að lokið
verði við veginn og einnig Arn-
arnesveg milli Hafnarfjarðar og
Reykjanesbrautar. Byrjað verður
á Vesturlandsvegi í Kjós að nýju.
Lokið verður við Vesturlandsveg
í Skilmannahreppi og um Akra-
nesvegamót. Á næsta ári verður
lokið með bundnu slitlagi kafla á
Vesturlandsvegi frá Forna-
hvammi um Norðurárdal og
Holtavörðuheiði til Miklagils.
Bjórinn:
Með og móti
Megingrein svokallaðs bjór-
frumvarps, sem heimilar bruggun
og sölu meðalsterks öls, 4% —
5%aö rúmmáli, var samþykkt eft-
ir aðra umræðu í neðri deild með
25:14 atkvæðum, eins og þingsíða
Morgunblaðsins hefur áður
greint frá.
Með frumvarpsgreininni
greiddu atkvæði: Guðmundur
H. Garðarsson, Eggert Hauk-
dal, Ellert B. Schram, Friðrik
Sophusson, Guðmundur Bjarn-
ason, Guðmundur Einarsson,
Guðrún Helgadóttir, Gunnar G.
Schram, Halldór Ásgrímsson,
Halldór Blöndal, Hjörleifur
Guttormsson, Jóhanna Sigurð-
ardóttir, Jón Baldvin Hanni-
balsson, Karvel Pálmason,
Kristín Tryggvadóttir, Kristín
Halldórsdóttir, Kristín S. Kvar-
an, Einar Guðfinnsson, Bragi
Mikaelsson, Ólafur G. Einars-
son, Pálmi Jónsson, Geir Hall-
grímsson, Stefán Guðmunds-
son, Steingrímur Hermannsson
og Þorsteinn Páisson.
Mótatkvæði greiddu: Ingvar
Gíslason, Alexander Stefáns-
son, Friðjón Þórðarson, Garðar
Sigurðsson, Geir Gunnarsson,
Guðmundur J. Guðmundsson,
Guðrún Agnarsdóttir, ólafur Þ.
Þórðarson, Páll Pétursson,
Stefán Valgeirsson, Steingrím-
ur J. Sigfússon, Svavar Gests-
son, Sverrir Hermannsson og
Þórarinn Sigurjónsson. Einn
þingdeildarmaður, Ragnhildur
Helgadóttir, var fjarverandi;
var í ræðustól í efri deild á
sama tíma og atkvæðagreiðslan
fór fram.