Morgunblaðið - 20.08.1985, Blaðsíða 50

Morgunblaðið - 20.08.1985, Blaðsíða 50
50 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. ÁGÚST 1985 5 félagar teldu að í Bandaríkjunum væru möguleikar til hagkvæmari kjötsölu en nú býðst í Evrópulönd- um. „Okkur sýnist að ef við eigum einhverja möguleika til útflutn- ings sem geti skilað fullu verði að nokkrum árum liðnum, þá séu þeir i Bandaríkjunum," sagði hann. „Til þess liggja ýmsar ástæður, en fyrst og fremst sú, að þar vestra er sívaxandi andúð almennings á „ónáttúrulegum" framleiðsluhátt- um, ótti við lyfjanotkun í landbún- aði o.s.frv. Lambakjöt er ekki hversdagsmatur, heldur fyrst og fremst borðað við hátíðlegri tæki- færi og þá ekki síst af því fólki, sem ekki þarf að telja í pyngjunni, þegar keypt er í matinn. íslenskt lambakjöt er lítt þekkt i Bandaríkjunum, en vel þokkað meðal þeirra, sem reynt hafa. Mið- að við stöðu sauðfjárræktar á Is- landi í dag, teljum við, að skilyrð- islaust eigi að hefja markaðsátak í Ameríku hið fyrsta og láta á það reyna á næstu 4 til 5 árum, hvort unnt verður að fá það verð fyrir framleiðsluna, sem staðið geti undir bótalausum útflutningi í Lambakjötsútflutningur til Ameríku aðalmálið á stofnfundi landssamtaka sauðfjárbænda: Verður gerð tilraun til útflutnings . sérstakrar gæðavöru á háu verði? SÖLUMÁLIN voru mál málanna á stofnfundi landsamtaka sauðfjár- bænda sem haldinn var á Hvanneyri um helgina. Fyrri fundardagurinn fór að mestu leyti í umræður um þau, ekki síst hugsanlega möguleika á útflutningi dilkakjöts sem „sér- stakrar gæðavöru á háu verði“ til Kandaríkjanna. Undirbúningsstjórn landsamtakanna sendi tvo menn, dr. Sigurgeir Þorgeirsson búfjárfræðing og Gunnar Pál Ingólfsson forstjóra, vestur til að kanna málin þar. Þessi ferð þeirra virðist hafa gefið sauð- fjárbændum nýjar vonir, eins og glögglega kom fram í umræðum á eftir framsöguerindum Higurgeirs og (iunnars Páls og í viðtölum við fund- armenn. „Stórbæta þarf alla meðferd lambakjötsins“ Gunnar Páll Ingólfsson gerði grein fyrir tilgangi ferðar þeirra félaga, og sagði m.a. að þeir hefðu talið von til þess að ferðin bæri árangur sem gæti gefið íslenskum bændum von um að hlutverki þeirra væri ekki lokið í þessu þjóð- félagi, en sagði að sú von væri fjarlæg á meðan ekki væru gerðar lágmarkskröfur til framleiðenda og söluaðila að varan væri af- greidd að óskum kaupandans. Hann sagði einnig: „I viðræðum og af orðanna hljóðan höfum viö félagar allt að því verið sakaðir um að vekja upp falskar vonir hjá bændum um árangur á þessum markaði. Það er ekki rétt. Þvert á móti höfum við sagt að til þess að eygja einhverja vonarglætu um árangur þurfum við að stórbæta alla meðferð vörunnar hér heima fyrir. Og það er okkar skoðun að þar sé ekki um óyfirstíganlega hluti að ræða. En við höfum jafn- framt lagt áherslu á það, að til þurfi að koma mjög náið samstarf allra þeirra aðila sem hér eiga hlut að máli. Þeir sem skorast undan slíku samstarfi eru ekki að vinna fyrir bændur heldur ein- hverja aðra.“ Dr. Sigurgeir Þorgeirsson „Samnefnari mistaka, kæruleysis og ringul- reiðar ... “ Gunnar Páll vitnaði í bréf sem ívar Guðmundsson, fyrrverandi aðalræðismaður Islands í New York, sendi íslenskum stjórnvöld- um vegna útflutnings á dilkakjöti til Bandaríkjanna. I bréfinu segir m.a.: „ ... saga þessarar reynslu- sendingar er vissulega samnefnari þeirra mistaka, kæruleysis og ringulreiðar, sem æ ofan í æ hafa einkennt tilraunir, sem gerðar hafa verið til að hasla íslenska lambakjötinu völl á Bandaríkja- markaði. — Ég hefi fylgst með þessum málum undanfarin 12—14 ár, fyrst sem ræðismaður og síðan fyrir eigin áhuga og reikning. Hingað hefir komið kjöt, illa frá gengið og illa umbúið, sem var sent rakleiðis til föðurhúsanna, þar sem matvælaeftirlitið taldi það ekki hæft til manneldis. En ég hefi líka séð íslenskt lambaket, sem var úrvalsvara, sem var okkur til sóma og sem hægt var að selja á góðu verði, ef rétt hefði verið að farið og varan kynnt á ameríska vísu.“ ívar segir frá fleiri mistökum: „ ... þegar fagurlega gerðar um- Gunnar Páll Ingólfsson búðir voru opnaðar kom í ljós, að kjötið hafði ekki verið brytjað eins og beðið hafði verið um svo það uppfyllti kröfur amerískra neyt- enda. Þrátt fyrir nákvæm fyrir- mæli og litmyndir, sem ég hafði farið með til Islands vissi landinn betur, að vanda. Fór sínu fram. „Við gerum þetta nú svona, góði,“ og kæra sig kollótta um óskir kaupenda og neytenda. — En þetta fór í taugarnar á kaupand- anum, sem hafði verið með í ráð- um um hvernig brytja ætti kjötið fyrir viðskiptavini hans. Hann kallaði rangskurðinn „cheat-pack“ — (svikapakkningu). Nú vildi svo til, að rangstykkjuðu bitarnir voru Islendingum í óhag, því þeir höfðu skilið eftir dýran bita með ódýrari stykki, þannig að hærri vikt varð í ódýrari pökkunum. Þetta varð til þess að ég gat sannfært kaupand- ann um að hér hefði verið um mis- tök að ræða, en ekki græðgi, eða vísvitandi svik af hálfu Islend- inga.“ HagstæÖari markaður í Bandaríkjunum en Evrópu Sigurgeir Þorgeirsson sagði í skýrslu sinni til fundarins að þeir Magnús Friðgeirsson framtíðinni. Á sama tíma verði kappkostað hér heima að draga úr tilkostnaði á öllum sviðum til þess að bæta samkeppnisaðstöðu dilka- kjöts jafnt innanlands sem utan. Tilraun með útflutning „lúxusvöru“ á háu verði Það er hins vegar ljóst, að Bandaríkjamarkaður vinnst hvorki á augabragði né átaka- laust. Verja verður umtalsverðu fé í upphafi til eftirlits og vöruvönd- unar hér heima og kynningar- starfs og eftirlits með markaðin- um vestra. Það er tillaga okkar, að hið fyrsta verði stofnað til skipu- lags samráðs landbúnaðarráðu- neytis, Framleiðsluráðs landbún- aðarins, félaga sauðfjárbænda, Stéttarsambands bænda, Búnað- arfélags Islands, búvörudeildar SlS og/eða þeirra sláturleyfishafa sem útflutningsleyfi hafa til Bandaríkjanna. Athugað verði í upphafi: 1. Möguleikar á að útvega fé til að kosta undirbúning og kynningarstarfsemi. 2. Aðstaða til stykkjunar og pökkunar á kjötinu í vandaðar neytendaumbúðir. 3. Gerð verði kostnaðaráætlun um slíka pökkun og þannig fundið út endanlegt verð vörunnar. Náist um það samstaða og fáist fé til að hefja alvarlega útflutn- ingstilraun með það að marki að byggja upp traustan markað í Bandaríkjunum, verður strax í haust að gera ýmsar ráðstafanir bæði hér heima og fyrir vestan, sem ekki er ástæða til að ræða hér. Það skal aðeins ítrekað, að slík tilraun verður að byggjast á útflutningi „lúxusvöru" á háu verði, sem ekki heppnast, nema vakað verði yfir öllum stigum verkunar, pökkunar, flutnings og dreifingar vörunnar. Sérhver mis- tök, sem verði í upphafi geta riðið slíkri tilraun að fullu.“ „Verðhugmyndir ósk- hyggja sem ekki fær staðist“ Þessum hugmyndum Sigurgeirs og Gunnars Páls um útflutning sérstakrar gæðavöru til Banda- ríkjanna og á háu verði var yfir- leitt vel tekið af fundarmönnum. Þær virtust gefa bændum nýja von og töldu flestir að þetta yrði að reyna. Þó voru ekki allir jafn bjartsýnir, og voru það aðallega Ingi Tryggvason formaður Séttar- sambands bænda og Magnús Frið- geirsson framkvæmdastjóri bú- vörudeildar SlS, sem höfðu orð fyrir þeim sjónarmiðum, en þeir voru báðir gestir á fundinum. „Bandaríkjamarkaðurinn er vissulega fyrir hendi og við getum selt þangað kindakjöt. En mér finnst það óskhyggja, sem ég efast um að geti staðist, að við náum margfalt hærra verði en aðrar þjóðir. Það þarf rök sem ég hef ekki heyrt ennþá til að fá mig til að trúa að við fáum svona hátt verð,“ sagði Magnús í samtali við blaðamann á fundinum, þegar álits hans á möguleikum á Banda- ríkjamarkaði var leitað. Magnús sagðist hafa verið með aðrar hugmyndir um hvernig ætti að vinna Bandaríkjamarkaðinn og ná 15—20% hærra verði en Ný- Sjálendingar fengju fyrir sitt kjöt. „Markaðslega séð hef ég ekki trú á því að Sigurgeir og Gunnar Páll geti fengið 200% hærra verð en Ný-Sjálendingar fá. En þeir trúa þessu og til að ítrustu vonir séu skoðaðar tel ég eðlilegt að þeir sannreyni þetta sjálfir til þess að málin verði ekki túlkuð þannig að við séum hamlandi afl í því að ná hámarksverði í útflutningnum. Ég myndi vilja styðja við bakið á þessari tilraun með því að útvega það kjöt sem þeir vilja og að því marki sem við getum uppfyllt þeirra óskir. Þeir geta síðan reynt að virkja þessar viðskiptaleiðir sínar." Magnús sagði þegar hann var spurður um gagnrýni Ivars Guð- mundssonar á mistök í útflutn- ingnum: „Ég tel að við höfum starfað eins vel að þessum útflutn- ingsmálum eins og hægt er ef tek- ið er tillit til þeirra hafta sem eru í þessum viðskiptum og þeirra reglna sem gilda um útflutning landbúnaðarafurða. Við erum búnir að reyna þá leið á Banda- ríkjamarkaði sem verið er að ræða um núna. Nú gefst öðrum tæki- færi til að reyna og ég vona að Ivar nái nú betri árangri en hann náði í samvinnu við mig. Hann gagnrýnir okkur m.a. fyrir að auglýsa ekki. Þessi vara þiggur út- flutningsuppbætur og framleið- endunum er tryggt fullt verð og þá er það þeirra sem útflutningsupp- bæturnar greiða að ákveða hvort slíkur stuðningur sé veittur. Við teljum ekki eðlilegt að við séum að ráðskast á þann hátt með fé ríkis- sjóðs.“ HBj.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.