Morgunblaðið - 21.08.1985, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. ÁGÚST 1985
r
Stofnfundur Landssamtaka sauðfjárbænda á Hvanneyri
J
Nokkrir fulltrúar á fundinum, m.a. Tómaa Pálsson á Litlu-Heiði í Mýrdal
lengst til vinstri.
Yngri menn voru áberandi á stofnfundinum.
„Skipulagt verði sölu-
átak í Bandaríkjunum“
— segir m.a. í ályktunum fundarins
MIKILL fjöldi ályktana var sam-
þykktur á stofnfundi Landssamtaka
sauðfjárbKnda (LS) um síðustu
helgi. Auk venjulegra stofnfundar-
starfa, svo sem afgreiðslu sam-
þykkta fyrir samtökin, kosningu
stjórnar og þess háttar, fjölluðu
ályktanirnar um hin ýmsu hags-
munamál sauðfjárbænda, ekki síst
markaðsmáiin.
LS eru samtök félaga sauðfjár-
ræktenda og gæta hagsmuna
þeirra í hvívetna, eftir því sem
segir í nýsamþykktum lögum sam-
takanna. Tilgangur LS er skil-
greindur þannig: „... að móta
sölumarkað fyrir sauðfjárafurðir,
skapa tengsl og samstöðu fram-
leiðenda til eflingar sauðfjárrækt-
inni og að koma til móts við óskir
neytenda um vöruval og vörugæði.
Landssamtökin leiti eftir aðild að
og vinni í samvinnu við Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins og
Stéttarsamband bænda."
í stjórn voru kosnir: Jóhannes
Kristjánsson, Höfðabrekku, for-
maður; Aðalsteinn Aðalsteinsson,
Vaðbrekku; Eysteinn Sigurðsson,
Arnarvatni, varaformaður; Sig-
urður Jónsson, Stóra-Fjarðar-
horni og Rúnar Hálfdánarson,
Þverfelli. Varamenn voru kosnir:
Arnór Karlsson, Arnarholti; Hall-
dór Björnsson, Engihlíð; Heiðar
Kristjánsson, Hæli; Björn Birkis-
son, Birkihlíð, og Kristján Finns-
son, Grjóteyri.
Varðandi markaðsmálin álykt-
aði fundurinn um „... sókn á
markaði, bæði innlendum og er-
lendum. Forsenda þess að það tak-
ist hlýtur að vera aukin vinnsla
kjötsins og lægra verð". Lagt var
til að skipulagt yrði söluátak í
Bandaríkjunum og að því ynni
sérstakur starfshópur allra við-
komandi aðila sem starfaði undir
stjórn Sigurgeirs Þorgeirssonar
sauðfjárræktarráðunautar Búnað-
arfélagsins. Samþykkt var að
beina því til Búnaðarfélags ís-
lands að það feli Sigurgeiri að
helga sig markaðsleit fyrir sauð-
fjárafurðir, heima og erlendis, á
næstu mánuðum. Samþykkt var
að athuga með útflutning lifandi
sláturlamba eða fersks lamba-
kjöts til Færeyja til að mæta ætl-
uðum skorti eyjaskeggja til verk-
unar skerpikjöts — þjóðarréttar
þeirra. Þá fagnaði fundurinn
frumkvæði og framtaki Alberts
Guðmundssonar fjármálaráð-
herra að stöðva ólöglegan inn-
flutning á hráu kjöti til banda-
rísku herstöðvarinnar á Miðnes-
heiði.
Fundurinn samþykkti að unnið
skuli að því við sláturleyfishafa og
stjórnvöld að slátrunartími verði
lengdur á sauðfé þannig að neyt-
endur geti fengið ferskt kjöt mest-
an hluta ársins. Krafist var opin-
berrar rannsóknar á verðmyndun
á gærum. Leitað verði leiða til
Ný sókn í markaös-
málunum mikilvægust
Rætt við nokkra fundarmenn
MEIRIHLUTI fulltrúanna á stofn-
fundi Landssamtaka sauðfjárbænda
voru yngri menn, menn sem ekki
hafa áður látið að marki að sér
kveða í hinum hefðbundnu félögum
bænda, þó vissulega hafi verið und-
antekningar frá því. Er þetta mjög í
samræmi við þróunina hjá félögum
þeirra sem stunda nautgriparækt;
þar eru ungir menn áberandi í for-
ystusveitinni. Mikill hugur virtist
vera í sauðfjárbændum á fundinum
á Hvanneyri. Einkum var þeim um-
hugað um að leggja út í nýja sókn í
markaðsmálunum, enda sala afurð-
anna undirstaða sauðfjárræktarinn-
ar sem og annarrar búvörufram-
leiðslu í landinu. Menn voru einnig
greinilega sárir yfir frammistöðu
hinna hefðbundnu samtaka bænda
og sölufyrirtækja, þó flestir legðu
einnig áherslu á að hin nýju félög
bænda væru ekki stofnuð gegn þess-
um aðilum, heldur þeim til aðhaids
og styrktar.
Rætt var við nokkra fundarmenn
á Hvanneyri um helgina:
Einar á Syðra-
Skörðugili:
Bændur fái yfírráð
yfír búvörudeildinni
^Jú, jú, mér líst vel á framgang
málsins. Það er kominn geysilegur
áhugi fyrir félögunum og lítur því
vel út með framhaldið," sagði Ein-
ar E. Gíslason á Syðra-Skörðugili
í Skagafirði, en hann var upphafs-
maður hugmynda að stofnun fé-
laga sauðfjárbænda. Sagði Einar
að vandamálin í þessari grein
væru orðin svo mikil að hann
hefði tekið þá stefnu á hrútasýn-
ingunum á Norðurlandi í fyrra-
haust að ræða ekki um hin hefð-
bundnu búfjármál, heldur sölu-
málin og siðan hefðu málin þróast
upp í það að ákveðið var að stofna
Landssamtök sauðfjárbænda.
„Þróunin hefur reyndar orðið
örari og undirtektir betri en ég
átti von á. Ég bjóst við að margir
bændur yrðu tregir til; teldu ef til
vill að verið væri að sprengja kerf-
ið en það er auðvitað ekki tilgang-
urinn. Heildarsamtök bænda geta
ekki beitt sér fyrir einni tegund
landbúnaðarafurða umfram aðra.
í því stríði sem orðið er á kjöt-
markaðnum verða sauðfjárbænd-
ur að þróa sínar afurðir og aug-
lýsa eins og aðrir. Máttur auglýs-
inganna er mikill og verkefni
þessa félagsskapar verður að vera
að taka þar til hendinni. En þó
ekki sé það ætlunin að berja kerfið
niður verður þróunin að öllum lík-
indum sú að Stéttarsamband
bænda verði í framtiðinni sam-
band sérbúgreinafélaganna.
Ég tel að sölumálin séu mikil-
vægasti þátturinn á verkefnalista
sauðfjárbændafélaganna og að
koma kjötinu á markaðinn í neyt-
endapakkningum í því formi að
neytendurnir hafi löngun til að
kaupa það. Við verðum m.a. að
viðurkenna það að þeir vilja ekki
fituna og verðum því að framreiða
kjötið með tilliti til þess.
Það er líka mikið áhugamál hjá
mér að bændur fái yfirráð yfir bú-
vörudeildinni, þannig að hún verði
undir sjálfstæðri stjórn bænda
sem ráði framkvæmdastjóra og
verði með sjálfstæðan fjárhag.
Landbúnaðurinn er orðinn svo lít-
ill í samvinnuhringnum og má sín
svo lítils miðað við það sem áður
var að ég tel þetta sé orðið nauð-
synlegt," sagði Einar á Skörðugili.
Björn í Birkihlíð:
„Fyrirfram má ekki
gefa upp vonina“
„Það er mikill hugur í mönnum
að gera það sem hægt er, m.a. að
kanna hvaða möguleika við höfum
í útflutningi, ekki síst í Bandaríkj-
unum. Fyrirfram megum við ekki
gefa upp vonina um að þetta sé
hægt — alls ekki að óreyndu, þó að
vissulega geti brugðið til beggja
vona. Eg tel að í raun sé litlu til-
kostað miðað við ávinninginn sem
af þessu getur orðið,“ sagði Björn
Birkisson í Birkihlíð i Súganda-
firði en hann átti sæti í undirbún-
ingsstjórn Landssamtakanna.
„Staðan er mjög óviss eins og er.
Við stöndum nú á vissum vendi-
punkti: Annað hvort er að finna
nýja markaði eða draga stórkost-
lega saman sauðfjárræktina, því
Einar E. Gfslason, Syðra-Skörðugili.
ekki gengur til lengdar að fram-
leiða vöru sem ekki selst á viðun-
andi verði en á því töpum við
bændur ekki síst,“ sagði Björn.
Hann sagði að sölu- og markaðs-
mál í víðu samhengi, bæði innan-
lands og utan, yrðu aðalverkefni
Landssamtaka sauðfjárbænda. Þá
bjóst hann viö að kjaramálin yrðu
mikið til umræðu enda hefðu kjör
bænda dregist svo illilega saman,
meðal annars vegna lækkunar
niðurgreiðslna.
Pálmi á Akri:
„Verðum að bjóða
lambakjötið sem
sérstæða vöru“
„Það er orðið nauðsynlegt að
stofna sérsamband af þessu tagi
þegar af þeirri ástæðu að I nýju
lögunum um framleiðslu, verð-
lagningu og sölu á búvörum er
gert ráð fyrir því að fimm bú-
greinasambönd eigi sæti í Fram-
leiðsluráði landbúnaðarins. Önnur
atriði gera þaö einnig nauðsynlegt
að standa vörð um þessa atvinnu-
starfsemi sem landsbyggðin á svo
mikið undir,“ sagði Pálmi Jónsson
bóndi og alþingismaður á Akri i
Björn Birkisson, Birkihlíð.
Húnavatnssýslu. Pálmi var full-
trúi á stofnfundinum, kosinn af
sýslungum sínum, en hann var
jafnframt fulltrúi þingflokks
sjálfstæðismanna á fundinum.
„Ég tel mikilvægasta verkefni
sauðfjárbændafélaganna vera að
vinna að markaðsmálum og er
innlendi markaðurinn þar alltaf
mikilvægastur. Ég bind við það
vonir að með áhrifum félaganna
verði þau mál tekin nýjum tökum,
því öll framleiðsla byggir á mark-
aði og sölu,“ sagði Pálmi. „Þegar
hefur verið lagt í það að senda
menn til Bandaríkjanna til að
kanna möguleika á útflutningi
þangað. Sú ferð gefur vissulega
vísbendingar um að þar séu mögu-
leikar á að selja lambakjöt sem
lúxusvöru fyrir hærra verð enj
hægt er að fá annarsstaðar. Þessi
niðurstaða þeirra er í samræmi
við það sem ég hef haldið fram á
undanförnum árum. j
Kjötmarkaðir Vesturlanda eru
yfirfullir af kjöti í miklu úrvali.,
Þess vegna hljóta möguleikar
okkar að felast í því að bjóða
lambakjötið sem sérstæða vöru,
ómengaða og heilbrigða og haga
vinnslu og umbúnaði kjötsins
þannig að það sé við hæfi sér-

Pilmi Jónsson, Akri.