Morgunblaðið - 03.01.1986, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR1986
Guðjón Ólafsson
bóndi - Minning
Fæddur 1. ágúst 1903
Dáinn 24. desember 1985
Þegar gleði og eftirvænting ríkti
í hugum okkar og jólahátíðin var
að ganga í garð, kvaddi Guðjón
þessa jarðvist og gekk á vit æðri
gleði.
Hann fæddist á Barkastöðum í
Fljótshlíð í miðjum heyönnum, en
þar voru foreldrar hans vinnuhjú,
þau voru bæði ættuð úr Rangár-
þingi.
Faðir: Ólafur Þorleifsson f. 22.
mars 1877 — d. 3. ágúst 1947 stein-
smiður og síðar verkstjóri í Pípu-
gerðinni í Reykjavík.
Móðir Hreiðarsína Hreiðars-
dóttir f. 23. október 1879 - d. 13.
janúar 1983 frá Stóru Hildisey í
Austur-Landeyjum. 10. ágúst
þetta sumar gengu þau í hjóna-
band og létu skíra drenginn og
samdægurs var honum aöeins 9
daga gömlum, komið í fóstur til
móðurbróður síns, Gottskálks
Hreiðarssonar og konu hans Sigur-
bjargar Sigurðardóttur í Vatnshól
í Austur-Landeyjum. Foreldrarnir
voru vinnuhjú og slátturinn stóð
sem hæst, svo ekki var um það að
ræða að bæta ungabarni á heimil-
ið. Hjá þessu ágæta fólki ólst
Guðjón upp ásamt 3 fósturbræð-
rum sínum, Sigurði og Hreiðari
sem báðir eru látnir og Sigurjóni
sem lifir þá alla, búsettur í Vest-
mannaeyjum. Árið 1912 flytur
fjölskyldan að Hraungerði í Vest-
mannaeyjum. Þar opnaðist Guð-
jóni nýr heimur, hann var við
fugla- og eggjatekju, bjargsig og
sjósókn á vélbátum eftir því sem
aldur og þroski leyfði. Guðjón var
vel greindur og hafði hug á að
nema bókleg fræði. Haft er eftir
fóstru hans ef slíkt bar á góma:
„Bókvitið verður ekki látið í
askana", og þar við sat.
Guðjón vann því áfram með
fóstra sínum við smíðar og stund-
aði sjósókn á opnum vélbátum. Þá
var hann um tíma á Steinum undir
Eyjafjöllum, það sagði hann að
hefði verið sinn búnaðarskóli. Það
var mikið framfaraheimili og þar
var þá farið að nota hestasláttuvél
og rekstrarvél, ásamt ýmislegum
verkfærum til að létta vinnuna,
tryggja meiri afköst og nýtingu.
Árið 1920 flytur Guðjón alfarinn
frá Vestmannaeyjum og sest að í
húsi foreldra sinna á Grettisgötu
61 í Rvk. Enn er hann með allan
hugann við bóklegt nám, en það
var ekki hlaupið að því, ómegð
hafði hlaðist á foreldra hans svo
þau áttu nóg með sig á kreppuár-
unum, börn þeirra urðu 7 og lifa
tvær systur Guðjóns. Það varð þó
úr að Guðjón fór í skósmíðanám
til reynslu í 3 mánuði. Eftir það
stundaði hann sjóinn um skeið.
Árið 1922 var hann munstraður
sem aðstoðarkokkur á Egil Skalla-
grímsson og vildi skipstjórinn
koma honum til náms í kokkaríinu.
Guðjón fór svo í Grafarholt í
Mosfellssveit á heimili Björns
Birnis og var þar heimilisfastur í
7 ár. Heimilið var fjölmennt og oft
allt að 20 manns um heyskapar-
tímann, flest ungt fólk svo það
ríkti þarna glaðværð og gáski.
Þarna voru bundin mörg vináttu-
og tryggðarbönd sem entust heila
mannsæfi. Um tíma voru þarna á
heimilinu fern hjónefni.
Þarna kynntist Guðjón stúlk-
unni sinni Björgu Árnadóttur frá
Borgarfirði eystra. Móðir hennar
var Guðný María Jóhannesdóttir
alin upp á Bústöðum við Rvk., en
hafði kynnst manni sínum Árna
austur á landi og búið þar.
í Grafarholti taldi unga fólkið
sig hafa lært margt er gæti komið
því að gagni síðar í lífinu og ekki
síst ef það byggi í sveit. Bújarðir
lágu þá ekki á lausu, þó fréttist
um tvær leigujarðir austur í Gnúp-
verjahreppi, Áusturhlíð, hana tók
vinafólk þeirra, Lilja og Sigurður
í Grafarholti og Stóra-Hof sem var
tvíbýli. Guðjón hugsaði sig ekki
tvisvar um heldur tryggði sér
ábúð, og voru Björg og Guðjón
gefin saman í hjónaband 12. maí
1928 og fluttu daginn eftir austur
að Stóra-Hofi, án þess að hafa
skoðað jörðina eða hús. Þar voru
fyrir gömul hjón Sigfús og Vilborg
frá Eyrarbakka.
Guðjóni fannst sem hann þekkti
þetta land, þó hafði hann aldrei
komið þar fyrr, allt umhverfið,
fjöllin og ána hafði hann séð í
draumum sínum og þegar betur
var að gáð, minntist hann þess að
þarna skammt frá í henni Þjórsá
á vaðinu á milli Miðhúsa og Þránd-
arholts hafði langafi hans Hreiðar
drukknað ásamt bróður sínum á
18. öld.
Bústofn ungu hjónanna var
heldur smár en þau skorti ekki
vilja eða áræði. Bæjarhúsin voru
léleg baðstofa, 2 stafgólf og gólfið
svo slitið og fúið að víða voru göt
sem neglt hafði verið yfir með
óhefluðu spýtnabraki. Löng göng
voru í baðstofu og hlóðareldhús í
frambæ. Á vetrum lagði hrím á
súðina yfir rúmunum. Þessari vist-
arveru urðu þau að deila með
gömlu hjónunum sem fyrir voru
fyrstu árin.
Minning:
Fæddur 30. október 1898
Dáinn 24. desember 1985
Á aðfangadag andaðist í Kefla-
vík Guðfinnur Sigmundsson frá
Grunnavík. Hann var fæddur að
Oddsflöt 30. október 1898. Foreldr-
ar hans voru Sigmundur Hagalíns-
son og Elín Arnórsdóttir. Þegar
Guðfinnur var tólf ára fluttist
fjölskylda hans til Hnífsdals og
voru þau þar til ársins 1917, að
þau fluttust aftur til Grunnavíkur
og þá að Sútarbúðum, sem var
næsti bær við Oddsflöt. Þar bjó
fjölskylda Guðfinns til ársins 1924,
en þá lá leiðin aftur til Hnífsdals
ogsíðan til ísafjarðar.
Guðfinnur vandist sjómennsku
frá blautu barnsbeini. Á ungl-
ingsárum Guðfinns voru komnar
vélar í allmarga báta við Djúpið.
Hann fór því á mótornámskeið og
var í nokkur ár vélamaður á bátum
frá Hnífsdal. En Guðfinnur sem
Fyrstu búskaparárin lögðu þau
hart að sér. Hún sinnti gegningum
en hann var á vetrarvertíðum og
er heim kom hjálpaði hann mikið
nágrönnum sínum við smíðar o.fl.
Þarna í sveitinni var mikil sam-
vinna og verkskipting á milli
bæjanna.
Eitt sinn er hann kom af vertíð,
kom hann með eldavél, hvíta,
emeleraða kolavél, mikil var gleðin
í litla bænum er hann hafði komið
henni fyrir, rétt fyrir framan
baðstofudyrnar og ylinn lagði um
vistarveruna. Jafnvel konur af
nærliggjandi bæjum komu og dáð-
ust að og fengu að setja köku í
ofninn.
Á meðan að heilsu nýtur eru
flestir vegir færir. Einu sinni á
sínum fyrstu búskaparárum, varð
Guðjón fyrir því slysi að detta af
hestbaki og meiðast á fæti svo að
hann var meira og minna þjáður
yfir 30 ár. Þá fundu læknar 2
beinflísar í öklalið og fjarlægðu.
Guðjón var mikill samvinnu-
maður og hafði áhuga á öllum
umbótum er leiddu til framfara
verklegrar tækni og hagræðingar
á sem flestum sviðum mannlífsins.
Hann var mikill áhugamaður um
stjórnmál, var lengi fulltrúi í
Framsóknarfélagi Árnessýslu og
sat á flokksþingum. Tímann keypti
hann allan sinn búskap í 50 ár eða
frá 1928-1978.
Guðjón var vel greindur og
gæddur athyglisgáfu og stálminni.
Hann ver vel máli farinn og ódeig-
ur að deila á málflutning er honum
þótti ekki stefna í rétta átt.
Árið 1938 dvaldi ég sumarlangt
á heimili þeirra hjóna á Stóra-
Hofi. Ég var borgarbarn og aðeins
unglingur. Þó fannst mér heimili
þeirra vera eins og besti skóli. Þar
var vinnuhagræðing ofarlega á
lista, eins og þetta orðatiltæki sem
þau notuðu bendir til. „Þaö sem
gert er í fyrra verkinu, kemur fram
í því seinna." Vinnutími var hóf-
legur og matur góður. Vinátta
var mikill hagleiksmaður, lét sér
ekki nægja að taka mótornám-
skeið, heldur fór í Iðnskólann á
ísafirði, og lauk þaðan prófi í vél-
virkjun. Ekki mundi það vera tal-
inn stór námsáfangi í dag, en á
þeim tíma var það svo, enda var
Guðfinnur þá orðinn fyrirvinna
foreldra sinna sem komin voru þá
nokkuð við aldur.
Guðfinnur rak um tíma smðju á
ísafirði, en snéri sér síðan að bif-
reiðaakstri og starfrækti, ásamt
öðrum Bifreiðastöð ísafjarðar um
fimm ára skeið. Ég kynntist Guð-
finni fyrst rétt fyrir stríð. Vann
hann þá sem vélsmiður á ísafirði
og stundaði hann þá atvinnu lengi
þar.
Á stríðsárunum var mikið um
tundurdufl slitnuðu upp og rækju
um höfin og voru þau tíðir gestir
hér við land. Þegar leitað var eftir
mönnum seim vildu læra að gera
duflin óvirk, var Guðfinnur einn
okkar hefur haldist öll þessi ár og
viljum við hjónin flytja Björgu
sérstakar þakkir fyrir vináttu og
tryggð.
Á 10 ára búskap hafði búið
komist upp í meðalbú og þau byggt
upp hlöðu, þar vann Björg eins og
víkingur með ungum börnum sín-
um við að grafa með reku og hlaða,
svo til var tekið. Peningshús höfðu
verið endurbætt. Tún voru girt og
ræktuð ásamt fögrum trjágarði á
bæjarhlaðinu. Um það leyti sem
stríðið skall á hafði Guðjón ræktað
þar mikið tún að hann gat fjölgað
kúnum og síðan byggt gripahús
eftir þörfum. Næsti áfangi var
íbúðarhúsið, það byggði hann í
stríðslok. Þau höfðu sett markið
hátt og séð mikinn árangur af lífs-
starfi sínu. Þau höfðu eignast jörð-
ina Stóra-Hof sem taldist velsetin
jörð með góðu búi.
Börn þeirra eru: Sigurbjörg Ólöf
f. 28. maí 1930 húsmóðir, Hreiðar
ólafur f. 8. maí 1933 húsasmiður,
Guðmar f. 3. júní 1937 bóndi á
Stóra-Hofi, Árni Björn f. 6. apríl
1939 húsgagnasmiður, Sólrún f. 5.
mars 1945 skrifstofumaður. Fóst-
urbarn: Hreiðar Berg f. 31. október
1946 bifreiðastjóri. Barnabörn eru
17 og barnabarnabörn 8.
Guðjón var listamaöur í höndun-
um við hvað eina, á seinni árum
stundaöi hann bókband með snilld,
þó ólærður væri. Hann vann leður-
vinnu og hefur þar máske notið
að nokkru skósmíðanámsins sem
ungur maður. Það síðasta sem
hann vann úr leðri var handsaum-
aður hnakkur handa sonarsyni
sínum. Hnakkurinn var listaverk
hvar sem á hann er litið. Smáleg
amboð vann hann með frábæru
handbragði.
Á sinni Iöngu og farsælu æfi sat
Guðjón aldrei auðum höndum.
Hann las mikið og skrifaði tals-
vert, safnaði að sér fróðleik til að
vinna úr á kyrrum stundum. Þó
honum entist ekki tími til þess að
ljúka öllu, þá skilur hann eftir sig
fróðleikssjóð handa afkomendum
sínum.
Síðustu æfiárin bjuggu þau
hjónin að Seljalandi 7 í landi Bú-
staða, þeim fannst báðum vera
friður og helgi yfir þessari byggð,
þar sem móðir Bjargar hafði í
æsku átt sínar bernskustundir.
Björg hefur verið sjúklingur í
mörg ár og oft á spítölum en þann
tíma sem hún hefur verið heima
annaðist Guðjón heimilið eins og
besta húsmóðir. Nú hafa leiðir
skilið, hún er búin að dvelja í
nokkra mánuði á Landakoti, en
hann á Borgarspítalanum þar sem
hann andaðist þegar jólahelgin var
að ganga í garð. Hann verður
kvaddur frá Bústaðakirkju kl.
15.003. janúar.
Friður guðs veri með honum.
Við biðjum góðan guð að styrkja
Björgu á þessari erfiðu stund.
Börnum þeirra vottum við hjónin
innilega samúð.
Hulda Pétursdóttir
þeirra manna, sem tóku að sér
þetta hættulega verkefni. Hann
fór síðan á milli staða og skrúfaði
í sundur þessi drápstæki sem
höfðu að geyma milli 150 og 200
kg af sprengiefni og gerði þau
óvirk. Svo gerðist það eitt sinn að
hvellhetta úr einu duflinu sprakk
með þeim afleiðingum að Guð-
finnur slasaðist illa. Hann náði sér
þó það vel að hann gat stundað
sína vinnu. Um 1962 fluttist hann
svo til Keflavíkur og vann eftir
það á bifreiðaverkstæði á Kefla-
víkurflugvelli.
Guðfinnur var kvæntur Guðríði
Ásgeirsdóttur frá ísafirði, sem
lifir mann sinn og eru börn þeirra
Rebekka, Karl og Guðlaugur, öll
dugnaðar og myndarfólk.
Þó að hér hafi verið getið um
nokkur atriði úr langri æfi Guð-
finns Sigmundssonar, segir það
lítið um þann glaðværa og góða
mann sem þar fór. Hann var alveg
sérstaklega hjálpsamur og vildi
hvers manns vanda leysa. Af því
leiddi að margir nutu góðs af frá-
bærri handlagni hans og staðgóðri
þekkingu hans á vélum.
Við fráfall hans er mér efst í
huga þakklæti fyrir vinsemd hans,
sem ég mætti strax sem unglingur
og hef svo oft notið síðan.
Sigfús Kristjánsson
t
Móðir okkar, tengdamóöir, amma og langamma,
GUÐFINNA JÓNA TORFADÓTTIR,
Hverfisgötu 123,
sem lóst 23. desember veröur jarösungin frá Fossvogskirkju
mánudaginn 6. janúar kl. 15.00.
Auöur Hákonardóttir, Gunnar H. Jónsson,
Hafliöi Hákonarson, Rós Steindórsdóttir,
Helga Hákonardóttir, Bergþór Magnússon,
Guöbjörg Hákonardóttir, Hilmar Hafsteinsson,
Ástríður Hákonardóttir, Karl Snorrason.

m Bróöir okkar og mágur,
FRIDRIK HJARTARSON,
Kaplaskjólsvegi 55,
veröur jarösunginn frá Dómkirkjunni föstudaginn 3. janúar kl.
13.30.
Jón Hjartarson, Ingibjörg Daðadóttir,
Jóhanna Hjartardóttir, Ingólfur Guöjónsson,
Margrét Hjartardóttir,
Benedikt Hjartarson, Soffía Lárusdóttir,
Krístján Bjarnason, Árný Árnadóttir.
t
Maðurinn minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
GUÐJÓN ÓLAFSSON,
fyrrum bóndi að Stóra-Hofí Gnúpverjahreppi,
Seljalandi 7,
sem andaöist 24. desember, veröur jarösunginn frá Bústaöakirkju
föstudaginn 3. janúar kl. 15.00.
Þeim sem vildu minnast hans er bent á minningarsjóö Bústaöa-
kirkju.
Björg Árnadóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
ÞORBJÓRN BENEDIKTSSON,
Kirkjubóli,
Höfnum,
veröur jarösunginn frá Kirkjuvogskirkju i Höfnum föstudaginn 3.
janúar kl. 14.00.
Blóm vinsamlegast afþökkuö en þeim sem vildu minnast hans
er bent á Kirkjuvogskirkju.
Fyrir hönd vandamanna.
Magnea Friöriksdótir.
t
Eiginmaður minn, faöir okkar og tengdafaöir,
INGJALDUR TÓMASSON,
Austurbrún 4,
veröur jarösunginn frá Stokkseyrarkirkju laugardaginn 4. janúar
kl. 13.30. Ferö veröur frá Umferöarmiðstöö kl. 11.30.
Lilja Guömundsdóttir,
Sigrún Ingjaldsdóttir, Jónatan Jónsson,
Halldóra Ingjaldsdóttir, Sigurður Arinbjarnarson,
Jóhann T. Ingjaldsson, Ástbjörg Gunnarsdóttir.
t
Maöurinn minn,