Morgunblaðið - 12.01.1986, Blaðsíða 22

MMflMMMKtfMSHMI)
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR12. JANÚAR1986
—------------;-----1--“------ 1 ■ ■ ■
Svipmynd á sunnudegi/Abu Nidal
SABRI Khalil el-Banna, öðru nafni Abu Nidal, er illræmdasti
hryðjuverkamaður heims síðan „Carlos“ var og hét á árunum
um og eftir 1970. Hann er öfgafyllsti palestínski hryðjuverka-
maðurinn og hefur komið af stað styrjöld og orðið ríkissljórn-
um að falli með aðgerðum sínum.
Menn Abu Nidals (sem merkir
„faðir baráttunnar") hafa verið
sakaðir um að hafa staðið að árás-
unum á flugvöllunum í Róm og Vín
og rænt flugvél egypzka farþega-
flugfélagsins í nóvember. Þeim
hefur verið kennt um rúmlega 100
hryðjuverk. Shimon Peres, forsæt-
isráðherra ísraels, sagði í vikunni
að samtök Nidals hefðu staðið fyrir
33 árásum á síðasta ári, að 90 hefðu
fallið í þessum árásum og 350
særzt.
Eftir árásimar í Róm og Vín
sögðu Israelsmenn að gripið yrði
til hefndaraðgerða gegn þeim
hryðjuverkamönnum sem bæru
ábyrgðina. Líbýumenn, sem hafa
skotið skjólshúsi yfir Nidal og menn
hans (og kallað flugvallaárásir
þeirra „hetjulegar)“, hafa óttazt
loftárásir á borgimar Tripoli eða
Benghazi. Jafnframt hafa Banda-
ríkjamenn reynt að sameina vest-
ræna bandamenn til aðgerða gegn
Líbýumönnum og stuðningsmönn-
um Nidals og lýst yfír viðskipta-
banni á Líbýu.
Vestur-þýzka blaðið „Welt am
Sonntag" segir að Khadafy Líbýu-
leiðtogi hafí heitið Nidal 12,7 millj-
ónum dala á ári til þess að stunda
hryðjuverkastarfsemi. Hann hefur
að útrýma Nidal, hvar og hvenær
sem til hans náist.
Talið er að Nidal hafí aðeins
þrisvar sinnum veitt blaðaviðtöl um
ævina, fyrst við dagblað í Kuwait
fyrir rúmu ári, að því er virðist til
að kveða niður sögusagnir um að
hann væri látinn. Mest virðist hafa
verið að græða á öðru viðtalinu, við
þýzka tímaritið „Der Spiegel" í
haust. En þar sem hann lifír og
hrærist í andrúmslofti svika og
undirferla er orðum hans tekið með
mikilli varúð.
Rekinn úr skóla
Nidal, sem er 48 ára gamall og
þriggja bama faðir, sést sjaldan
opinberlega. En þótt hann reyni að
halda ferðum sínum leyndum er
vitað að hann var í Tripoli í haust
og ræddi við Khadafy ofursta, sem
hann hafði ákveðið að ganga á mála
hjá.
Abu Nidal sagði í viðtalinu við
„Der Spiegel að hann væri fæddur
1937 í Jaffa, sem nú er í ísrael,
og að foreldrar sínir væru sýrlenzk-
ir. Khalil faðir hans var kunnur
landeigandi og var um tíma hand-
genginn Chaim Weizman, fyrsta
forseta ísraels.
„Paðir minn var mjög auðugur,“
Abu Nidal
„Þegar ég ákveð að láta til skarar
skríða gegn Arafat geta hvorki
Kuwait, Saudi-Arabía né Bandarík-
in haldið yfír honum hlífiskildi,"
sagði Nidal.
Eftir morðin á Hammami og
Saratawi færðist Nidal í aukana og
sendi menn sína út af örkinni til
að myrða Shlomo Argov, sendiherra
ísraels í London. Tilræðið fór út
um þúfur, en litlu munaði að það
heppnaðist. ísraelsmenn notuðu það
fyrir átyllu til þess að ráðast inn í
Suður-Líbanon þremur mánuðum
síðar. Þá glataði Arafat áhrifum
sínum í Suður-Líbanon og stuðn-
ingsmenn hans hrökkluðust frá
Beirút.
Til Damaskus
Iraska leyniþjónustan valdi sum
þau skotmörk, sem menn Abu
Nidals réðust á, en tengsl hans við
stjómina í Bagdad urðu of náin.
Afstaða íraka varð kuldalegri, þeir
takmörkuðu svigrúm hreyfíngar-
innar og í nóvember 1983 var öllum
skrifstofum hennar í írak lokað,
nema skrifstofunni í Bagdad.
Nidal komst þá að samkomulagi
við erkióvini þeirra, Sýrlendinga,
og fluttist til Damaskus. Það gerði
málið flóknara en ella að nokkrir
manna hans urðu eftir í Bagdad,
þar sem þeir héldu áfram að starfa
af fúllum krafti.
Nidal og hryðjuverkamenn hans
gengu í þjónustu Rifaat Assads,
jrfirmanns sérþjálfaðra hersveita
Sýrlendinga og bróður forsetans,
og hann notaði þá óspart.
Sagan endurtók sig. Tengsl Ni-
Hryðjuverka-
foring'inn
hræðilegi
Morðið á Sartawi.

lýst því að ef ráðizt verði á Líbýu
muni það marka upphaf „enda-
lausrar styrjaldar" í Miðausturlönd-
um.
Blóði drifinn ferill
Abu Nidal hefur verið sakaður
um að myrða Gyðinganemendur í
Antwerpen 1980 og lýst sök á
hendur sér fyrir tilraunina til að
myröa sendiherra Israels í London
1982. Frændi hans stóð fyrir tilræð-
inu og það leiddi til innrásarinnar
í Líbanon 1982.
Menn hans skutu á bænahús
Gyðinga í Vín, myrtu franska
Gyðinga í veitingahúsi í París,
drápu brezka stjórnarerindreka í
Grikklandi og á Ítalíu og vógu
a.m.k. fimm menn úr eigin röðum
fyrir að reyna að koma á friði í
Miðausturlöndum.
í Miðausturlöndum er Nidal
kunnastur fyrir að myrða hófsama
Araba, einkum Palestínumenn (70%
árása manna hans hafa beinzt gegn
Aröbum). Að mörgu leyti er Nidal
hættulegasti óvinur Frelsissamtaka
Palestínu (PLO), jafnframt því sem
hann er svarinn óvinur Israels-
manna. Fulltrúar PLO í París,
London og Kuwait hafa verið myrtir
og árásir hafa verið gerðar á skrif-
stofur og starfsmenn samtakanna
í Júgóslavíu, Rúmeníu ogPóllandi.
Yasser Arafat, leiðtogi PLO, er
fyrrverandi bandamaður og læri-
faðir Nidals. Nú eru þeir svamir
fjandmenn og nafn Arafats er efst
á svokölluðum „dauðalista" Nidals.
PLO hefúr hvað eftir annað hótað
sagði Nidal í viðtalinu. „Hann átti
13 Konur. Ég er sonur áttundu
konunnar og á 16 bræður og átta
systur."
Hann var rekinn úr franska trú-
boðsskólanum í Jaffa og stundaði
því næst nám í islömskum skóla í
Jerúsalem þangað til ófriður Araba
og ísraelsmanna hófst 1948. Þá
flúði fjölskylda hans frá Palestínu
til Beirút, en dreifðist svo um allan
heim. Einn bræðra hans, Mo-
hammed, býr þó enn á Vesturbakka
Jórdans og er auðugur kaupmaður.
Nidal mun hafa lagt stund á
verkfræði við bandaríska háskólann
í Beirút. Um tíma starfaði hann
fyrir olíufélagið Aramco í Saudi-
Arabíu. Þar hreifst hann af bylting-
ardraumum andófsmanna og gekk
í lið með þeim, en honum var varpað
í fangelsi og vísað úr landi.
Á árunum milli 1960 og 1970
var Nidal einn af fyrstu baráttu-
mönnum „vopnaðrar baráttu" gegn
ísraelsmönnum og gekk í lið með
Yasser Arafat þegar hann stofnaði
skæruliðasamtökin A1 Fatah 1957.
Deilur við Arafat
Nokkru fyrir brottvísun PLO frá
Jórdaníu 1970 risu miklar ýfíngar
milli Nidals og Arafats. Arafat
svaraði undirróðri Nidals með því
að senda hann í útlegð. Fyrst var
hann fulltrúi PLO í Khartum um
eins árs skeið, en var rekinn, aðal-
lega vegna þess að hann reyndi að
fá palestínska stúdenta til að gerast
skæruliðar.
Síðan gerði Arafat hann að full-
trúa PLO í Bagdad 1971 og þar
starfaði hann unz samband hans
og Arafats rofnaði alveg 1974.
Um þetta leyti hóf Arafat langa
baráttu sína fyrir því að losa sig
við stimpilinn „hryðjuverkamaður".
Nidal fannst byltingareldmóður
hans dofna, vildi engar tilslakanir
og varð verkfæri í höndum íraka.
írakar skipuðu sér í röð með þeim
Arabaþjóðum, sem sökuðu Egypta
um svik, og tóku upp harða and-
stöðu gegn Anwar Sadat forseta
ogPLO.
rVið viljum enga viðurkenningu
á Israel, engar samningaviðræður,
ekkert samkomulag við zíonista,"
sagði Nidal. „Við ákváðum að
dæma alla þá til dauða, sem vildu
semja við ísraelska óvininn; alla þá
sem berðust gegn palestínsku bylt-
ingunni, hvort sem þeir væru Pal-
estínumenn eða Arabar."
I viðtalinu við „Der Spiegel"
kallar Nidal sig fánabera ósættan-
legrar andstöðu gegn „zíonísku
heildinni". „Maðurinn, sem kom
orðinu ísrael inn í arabíska tungu,
var þessi svikari Arafat," sagði
hann. Hann hefur oft sagt að Arafat
„muni hafna í ruslatunnu sögunn-
ar“.
Hann fullyrti að öll meðul væru
leyfíleg í baráttunni gegn ísrael,
þar á meðal sprengjur og pólitísk
banatilræði. „Það er jafnvel ekki
mesti glæpurinn að zíonistar hafa
hemumið arabísk heimkynni mín.
Það væri meiri glæpur, ef við leyfð-
um þessum zíonistum að yfírgefa
heimkynni okkar á lífi.“ Menn
Nidals hafa oft sagt að þeir taki á
sig ábyrgðina á árásum á ísrael
vegna þess að Arafat og stuðnings-
menn hans séu orðnir of linir.
Damdur til dauða
Með hjálp íraka kom Nidal á fót
samtökum, sem hlutu nafnið „Bylt-
ingarráð Fatah". Þar með hófst
hryðjuverkaherferð Nidals og
manna hans, fyrst í samvinnu með
skyldum samtökum, „Svarta júní“
(raunar mun það vera annað nafn
á samtökum Nidals; eitt af mörg-
um). Þeir réðust frá bækistöð sinni
í írak á skotmörk í Sýrlandi og
Jórdaníu, m.a. á hótel, árásir voru
gerðar á sýrlenzk sendiráð og árás
á olíumannvirki í Saudi-Arabíu
1977 kostaði 12 menn lífið, en tjónið
var metið á 100 milljón dali.
„Hófsamir" stuðningsmenn Ara-
fats urðu einkum fyrir barðinu á
mönnum Abu Nidals, auk ísraels-
manna og Gyðinga í Evrópu. Einn
þessara manna var Said Hammami,
fulltrúi hans í London. Annar þeirra
var Issam Saratawi, læknirinn sem
var handgenginn Arafat og reyndi
að koma af stað viðræðum við ísra-
elska vinstrimenn. Hann var myrtur
í Portúgal 1983.
Skömmu eftir vinslit Nidals og
Arafats dæmdi „dómstóll" PLO
Nidal til dauða að honum fjarstödd-
um fyrir samsæri um að ráða
Arafat af dögum. í viðtalinu við
blaðið í Kuwait í fyrra neitaði hann
þeirri ásökun, en sagði að hann
gæti auðveldlega myrt leiðtoga
PLO.
dals og stjómvalda í Damaskus
urðu of náin og hann færði sig aftur
um set. Þær fréttir voru á kreiki í
september 1984 að hann hefði
fengið hjartaáfall í Bagdad og væri
látinn. Talsmaður samtaka hans í
Damaskus bar fréttina til baka.
Síðan fréttist af Nidal í Líbýu
þegar fréttastofan Jana skýrði frá
fundi hans og Khadafys ofursta 19.
nóvember sl. og sagði að hann
væri nú búsettur í höfuðborginni
Trip>oli.
Samtök Nidals lýstu því síðan
yfír að þau hefðu rænt egypzu
farþegaflugvélinni 25. nóvember
ásamt fámennum egypzkum sam-
tökum og myrt jórdanskan stjómar-
erindreka í Ánkara. Samtökin sögð-
ust einnig hafa borið ábyrgð á árás-
um á skrifstofur flugfélaga á Kýp-
ur, í Grikklandi og á Italíu.
Verkfæri?
Arafat og samstarfsmenn hans
halda því fram að Nidal sé verkfæri
arabískra ríkisstjóma, sem vilji nota
Palestínumenn sjálfum sér til fram-
dráttar. Þeir segja að megintilgang-
ur hans sé að sverta forystu PLO
og hamla gegn tilraunum hreyfíng-
arinnar til að öðlast viðurkenningu
og traust og fá að gegna mikilvægu
hlutverki í friðarsamningum við
ísrael.
Stuðningsmenn Arafats hafa
jafnvel gefíð í skyn að Nidal starfí
fyrir ísraelska hægrimenn, þar sem
hann hafí svo oft gefíð ísraelsmönn-
um átyllu til aðgerða gegn stjóm
PLO, ekki sízt með tilræðinu í