Morgunblaðið - 20.02.1986, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. FEBRÓAR1986
Litið inn á æfingu á Carmina Burana:
Morg-unblaðið/RAX
Stórkostleg tónlist
en erfið og óvenjuleg
segja nokkrir kórfélagar
Og þá var kátt í höllinni hefðum við getað sagt væri tónlistar-
höllin risin. En hún er það bara ekki ennþá. Það var samt kátt í
Háskólabíói því Carmina Burana er ekkert venjulegt tónverk og
Carl Orff var ekkert venjulegt tónskáld. Þetta var laugardagsmorg-
unn og fyrsta æfing kórsins með hljómsveit. Kórinn var Kór islensku
óperunnar, hljómsveitin Sinfóníuhljómsveit Islands og lítill barnakór
gegnir einnig sínu hlutverki. Verkið verður flutt á áskriftartónleikum
Sinfóniunnar næstkomandi fimmtudag. Klauspeter Seibel er kominn
frá Þýskalandi til að stjórna og Peter Locke frá Bretlandi hefur
undirbúið kórinn.
Carmina Burana er létt verk og
poppað myndi einhver segja. Það
er áheyrilegt og hrífur áheyrandann
strax þannig að hann myndi jafnvel
vilja dansa með ef hann sæti ekki
fastur í margmenni í Háskólabíói á
virðulegum tónleikum. Verkið er
samið við veraldlegan texta, fjallað
er um vín og víf og dans.
segir hann svo og þurrkar út það
sem hann hafði skrifað, stjómand-
inn hafði þegar gert sömu athuga-
semdimar.
Peter Locke starfaði 15 ár á
Ítalíu við kórsijórn en hann býr
nú í London. Hann var hér á
ferð á liðnu hausti og æfði Requi-
Sigurður Þórðarson, Sigrún Andrésdóttir kona hans og dóttirin Hrafn-
hildur taka öll þátt i flutningi Carmina Burana.
Samræmingin eftir
Peter Locke situr úti í sal meðan
Klauspeter Seibel æfir hópinn.
Hvernig líst honum á ganginn í
þessu?
— Bara vel, annars er ljóst að
við þurfum að leggja meiri vinnu í
nokkra staði, segir hann og skrifar
um leið í rissbókina nokkur atriði
sem hann þarf að ræða við kórinn
á eftir. Stjómandinn á sviðinu segir
nokkur orð um hraðavalið, því
þama voru kór og hljómsveit að
mætast í fyrsta sinn og ýmis atriði
þurfti að samræma. Hlutverk Peter
Locke kórstjóra eða æfíngarstjóra
er að undirbúa kórinn þannig að
hljómsveitarstjórinn þurfí á síðustu
æfíngunum aðeins að samræma og
fínpússa flutninginn.
En hvaða kröfur gerir þetta verk
til kórsins?
— Það er í raun mjög erfítt að
flytja þetta bara líkamlega. Því
fylgir mikil áreynsla, það er víða
mikill hraði í því og latínan er alltaf
erfíð. Þess vegna þvælist textinn
stundum fyrir mönnum en allt
kemur þetta með æfíngunni, segir
Peter Locke og párar enn í bókina
góðu. — Já, ég er sammála því,
Klauspeter Seibel hljómsveitarsfjóri var ánægður með
byrjunina. Ekki voru allir kaflar jafngóðir á fyrstu
æfingunni, en hann lofar góðum tónleikum.
Peter Locke æfingastjóri kórsins var ánægður og
skrifaði hjá sér nokkur atriði til athugunar á næstu
æfingu.
Fullskipuð Sinfóniuhljómsveit
Islands ásamt nokkrum viðbótar-
mönnum í slagverk, Kór islensku
óperunnar og litill barnakór, alls
yfir 150 manns, taka þátt í tón-
leikunum á fimmtudagskvöldið.
em með kór óperunnar og hann
er spurður hvort hann starfi oft
með áhugamannakórum:
— Nei, það er sjaldan. Munur-
inn? Hann er lítill í þessu tilfelli og
við þurfum ekkert lengri tíma en
aðrir. Þetta hafa verið erfiðar þtjár
vikur en munur á áhugakórum og
atvinnukórum er sá að áhugakór-
arnir leggja sig alla fram. Kórfélag-
ar eru með frá byijun, ég næ strax
betri viðbrögðum við ábendingum
og oft er eins og kórfélagar hrífist
meira af því sem þeir eru að gera
og þeir hika ekki við að leggja fram
ómælda vinnu.
Atvinnukórum hættir til að falla
í þá gryfju að hugsa um of um tím-
ann og þá er stundum erfitt að fá
fólkið til að leggja sig fram. Ég er
því viss um að hér getum við gert
góða hluti og verðum með góða
tónleika.
Þrisvar á ári
Kristinn Sigmundsson var á vappi
með nótur í hönd og trefil um háls-
inn. — Ég keypti plötu með þessu
verki árið 1970 minnir mig og síðan
hef ég hlustað á það þrisvar eða
fjórum sinnum á ári, segir hann og
er hrifinn. Ekki kveðst hann hafa
sungið með í þessu áður, en verkið
hefur tvisvar verið flutt hérlendis
áður.
Aðrir einsöngvarar eru Sigríður
Gröndal sem kom á laugardags-
kvöld frá námi í Hollandi til að
vera með og Júlíus Vífíll Ingvars-
son, en honum fannst sínar strófur
liggja í hæsta lagi. Það var Fíl-
harmóníukórinn sem flutti verkið
hér fyrst ásamt Þjóðleikhúskómum.
Var það í Þjóðleikhúsinu árið 1960
og stjómaði því Róbert Abraham
Ottósson. Síðan flutti Fílharmónían
það í Háskólabíói í desember 1975
og Karsten Andersen stjórnaði.
Sinfóníuhljómsveit Islands lék með
í bæði skiptin. Þrátt fyrir að Carm-
ina Burana sé vinsælt verk og
margir þekki það líður svo langt á
milli flutnings hér. Hugsanleg skýr-
ing er sú að íslenskir kórar hafa úr
svo mörgu öðm að velja að mönnum
þykir hæfa að taka þetta verk til
flutnings á 10 til 15 ára fresti.
Mikill ásláttur
Carl Orff (1895-1982) notar mikið
ásláttarhljóðfæri og píanó í hljóm-
sveitarverkum sínum og í Carmina
Burana eru t.d. notuð tvö píanó.
Verkið var frumflutt í Frankfurt í
júní 1937 en tveimur árum fyrr
hafði Orff séð kvæðin sem hann
notar í verkið. Kvæðasafnið er úr
klaustrinu Benediktbeuren í Bæj-
aralandi, 200 kvæði úr öllum áttum
og ekki vitað um höfunda allra
þeirra. Þau eru bæði alvarleg og
léttlynd, hin síðamefndu þó í meiri-
hluta. Aðeins hluti kvæðanna er
notaður í Carmina Burana og eink-
um þessi af léttara taginu.
Efnið í Carmina Burana er í
nokkrum þáttum. Eftir innganginn
kemur lofsöngur um vorið og dans-
kvæði þar sem stúlkumar bolla-
leggja um hvemig þær geti gengið
í augum á karlmönnunum. Næsti
þáttur gerist í kránni og lýkur
honum með allsheijar drykkjusöng.
Lokaþátturinn nefnist Amorshirðin
og syngjast þar á karlar og konur
og enda á upphafssöng verksins um
hverfulleik hamingjunnar.
Æfíngin hélt áfram. Menn komu
og fóru, ræddu við Sigurð fram-
kvæmdastjóra Bjömsson, sem
fylgdist með. Það þurfti að muna