Morgunblaðið - 15.05.1986, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 1986
9

Snjallir sparifjáreig-
endurættu aö eiga
eitt sameiginlegt
Að eiga viðskipti
við leiðandi fyrir-
tæki á sviði fjár-
vörslu, fjármála-
ráðgjafar og verð-
bréfaviðskipta
Einingabréf
Samvinnusjóðsbréf
Skuldabréf Eimskips
Skuldabréf Glitnis hf.
Bankatryggð bréf
Veðskuldabréf
Ritskoðun breskra prentara
Sunnudagsblaðið Observerí Lundúnum, sem þykir vinstri sinnað
en hefur notið virðingar fyrir áreiðanlegan fréttaflutning, ákvað
í fyrri viku, að birta ekki ritdóm, sem það hafði beðið einn
kunnasta greinahöfund Breta, Bernard Levin, að skrifa. Ástæðan
var hótun prentara að leggja niður vinnu ef greinin yrði birt, en
stéttarfélagi þeirra er í nöp við Levin vegna þess að hann skrif-
ar einnig fyrir Lundúnablaðið Times. Á Times og öðrum blöðum
Ruperts Murdoch hefur ný tækni við setningu og prentun verið
innleidd í andstöðu við prentara og hafa þeir reynt að hindra
prentun blaðanna og dreifingu, svo sem frá hefur verið greint
hér í blaðinu. Þessa framkomu hefur Levin gagnrýnt og fyrir
vikið sætir hann nú ritskoðun. Um þetta athyglisverða mál er
fjallað í Staksteinum í dag, en einnig er lítillega vikið að mynd-
birtingum í Þjóðviljanum.
Skammsýnir
ritskoðarar
Það eru róttækir —
eða öllu heldur aftur-
haldssamir — vinstri
menn, sem ráða stéttar-
félagi breskra prentara.
Þeir sjá ekkert nema
neikvætt við hina nýju
tækni (sem tekin var í
notkun hér á landi fyrir
mörgum árum i ágætu
samkomulagi við prent-
ara) og átta sig ekki á
þvi, að tæknileg stöðnun
býður heim gjaldþroti
útgefenda og atvinnu-
leysi prentara. Hinir
skammsýnu og aftur-
haidssömu foringjar
prentara hafa liklega
einnig áhyggjur af þvi,
að með nýrri tækni dreg-
ur úr þeim völdum, sem
þeir hafa haft yfir bresk-
um blaðaútgefendum um
langt árabil. Á þetta at-
riði bendir Paul Johnson
í grein i nýjasta hefti
Spectator, þar sem hann
gagnrýnir harðlega rit-
skoðunina á Observer.
Paul Johnson segir, að
skýringin á linldnd út-
gefanda og ritstjóra 06-
server við prentara sé sú,
að fjárhagur blaðsins sé
ótraustur og það megi
við litlu til að út af beri.
Tapist eitt blað vegna
deilu við prentara kosti
það hálfa milljón sterl-
ingspunda. Eigandinn,
hinn umdeildi athafna-
maður Tiny Rowland, er
að visu vel fjáður, en
Johnson telur að hann
vilji ekki hætta á átök
við prentara vegna ann-
arra viðskiptahagsmuna
sinna.
Paul Johnson bendir á,
að Donald Trelford, rit-
stjóri Observer, hafí átt
nokkra kosti, þegar
prentarar hótuðu að
stöðva blaðið, ef rit-
dómur Levins (sem fjall-
aði um ópólitískt efni)
yrði birtur. í fyrsta lagi
gat hann hafnað kröfu
þeirra. Það hefði verið
virðingarverð afstaða og
líklega hin skynsamleg-
asta. Johnson telur, að
prentaramir hefðu lík-
lega ekki treyst sér til
að halda kröfunni til
streitu, enda sé sam-
hugur þeirra og siðferð-
isstyrkur í tæknideilunni
orðinn litill. í annan stað
hefði Trelford getað skil-
ið eftir eyðu i blaðinu,
þar sem ritdómurinn átti
að birtast. Þannig hefði
hann sýnt umheiminum,
að blaðið væri ritskoðað
gegn vilja sínum. Það
telur Johnson að hefði
verið heiðarlegt gagn-
vart lesendum. En Trel-
ford gerði hvorugt, held-
ur leitaði tíl fjármála-
stjómar blaðsins, sem
taldi mikilvægara að
forða fjárhagstjóni en
lialda i heiðri ritfrelsis-
sjónarmið. Ritstjórinn
spurði samstarfsinenn
sina ekki álits, en í ljós
hefur komið að þeim Iík-
aði þessi framganga
ekki. Bókmenntaritstjór-
inn hefur t.d. opinber-
lega látíð i Ijós óánægju
sina. Niðurstaðan varð
sú, að lesendur Observ-
er fengu í hendur blað,
sem prentarar höfðu rit-
skoðað, en höfðu ekki
hugmynd um það, fyrr
en frá þessu hneyksli var
greint i blöðum Mur-
dochs og Today Eddie
Shah, enda hafa þau
innleitt nýja tækni og
þurfa ekki að lúta boðum
og bönnum prentarafé-
lagsins.
Óbein
ritskoðun
Ritskoðun prentar-
anna á Observer er því
miður ekki fyrsta dæmi
sinnar tegundar i bresk-
um blaðaheimi. Þeim
hefur áður tekist að
stöðva birtingu efnis,
sem féll ekki að pólitísk-
um skoðunum eða hleypi-
dómum forystumanna i
stéttarfélagi prentara.
Paul Johnson telur í fyrr-
nefndri grein, að annars
konar ritskoðun prent-
ara sé ekki síður alvar-
leg, þótt minna beri á
henni. Hann segir, að
hótanir þeirra hafi sál-
ræn áhrif á útgefendur,
ritstjóra og blaðamenn,
sem ósjálfrátt gæta þess
að styggja ekki prentar-
ana með þvi að birta efni
eða leita eftir efni, sem
þeim er ekki þóknanlegt.
Þannig verður til ein-
hvers konar „sjálfs-
ritskoðun" eða óbein rit-
skoðun, og Johnson telur
að merkja megi þessa
tegund ritskoðunar f
umfjöllun Observer um
deilu prentara við út-
gefendur Times og fleiri
blaða, sem innleitt hafa
nýjatækni.
Rokkhátíð
Þjóðviljans
Um þessar mnndir
minnist Þjóðviljinn þess
að liðin eru fimmtiu ár
frá þvi blaðið hóf göngu
sína. Hápunkturinn i há-
tiðaliöldunum var rokk-
hátið { Háskólabíói um
siðustu helgi. Þessi
menningarsamkoma
fékk gífurlega viðamikla
auglýsingu f blaðinu fyr-
irfram, en ekki virðast
Þjóðviljamenn vera án-
ægðir með áheyrendur.
Enda þótt heil innsiða og
hlutí útsiðu séu lagðar
undir ljósmyndir frá há-
tíðinni i blaðinu sl. þriðju-
dag er hvergi neina
áheyrendur að sjá. Á þá
er ekki heldur minnst i
texta, sem með fylgir.
Er Þjóðviljamönnum eitt-
hvað i nöp við fólkið, sem
kom í afmælið?
Sölugengi verðbréfa 15. maí 1986:
__________ Veðskuldabréf
Verðtryggð Úverðtryggð
Með 2 gjaldd. á árí Með 1 gjaldd.a árl
Sölugengi Sölugengi Sölugengi
14%áv. 16%áv. Hæstu Hæstu
Láns- Nafn- umfr. umfr. 20% leyfil. 20% leyfll.
tími vextir verðtr. verðtr. vextir vextir vextir vextir
1 4% 93,43 92,25 90 87 86 82
2 4% 89,52 87,68 82 78 77 73
3 5% 87,39 84,97 77 72 72 67
4 5% 84,42 81,53 71 67 66 63
5 5% 81,70 78,39 Hávöxtunarfélagið hf
6 5% 79,19 75,54 verðm. 5000'kr. hlutabr. 9.120- kr.
7 5% 76,87 72,93 Einingaskuldabr. Hávöxtunarfólagsins
8 5% 74,74 70,54 verð á einingu kr. 1.543-
9 5% 72,76 68,36 SlSbráf, 1985l.fl. 12.197-pr. 10.000-kr.
10 5% 70,94 63,36 SS bréf, 19851. fl. 7.266- pr. 10.000- kr.
Kóp. bréf, 19851. fl. 7.039- pr. 10.000- kr.
Hæsta og lægsta ávöxtun hjó verðbréfadeild Kaupþings hf.
Vikurnar20.4.-3.5.1986 Hæsta% Lægsta% Meöalávöxtun%
Verðtr. veðskbr. 19 15 15,64
öll verðtr. skbr. 19 10 14,22
44 KAUPÞING HF
Húsi verslunarinnar ‘SST 68 69 88
BY
Rafmagns
oghana-
lyftarar
Liprirog
handhægir.
Lyftigeta:
500-2000 kíló.
Lyftihæð upp í
6 metra.
Mjóar aksturs-
leiðir.
| Veitum fúslega
allarupplýsingar.
UMBOÐS- OC HEILDVERSLUN
BiLDSHÖFDA 16 SiMI:6724 44
T3íb.amat.kadutinn
Saab 900 turbo 1983
Hvítur centrallæsingar, rafm. I rúðum 5
gíra vökvastýri. Gullfallegur bill. Verð
580 þ.
Gotf gl 1984
Gullsans. 3ja dyra ekinn 39 þ. km.
Gullfallegur bill. Verð tilboð.
Honda Clvic Sport 1984
Brúnsans. ekinn 17. þ. km. Fallegur
bfll. Verð 350 þ.
Vantar nýlega bíla á staðinn.
Höfum kaupendur að:
Escort '83—'86, Toyota '83—'86,
Honda '83—'86, Golf '83—'86 Saab
'83—'86 o.fl.
Einnig japanska jeppa '81 —'86.
M. Benz 280 sel 1975
Grænsans. topplúga rafm. rúður centr-
aliæsingar litað gler álfelgur o.fl. Ný
innfluttur Verð 495 þ.
Volvo 244 gl 1979
sjálfskiptur m/öllu. V. 245 þ.
Crysler le baron 1979
Brúnsans. ekinn 66 þ. V. 350 þ.
Fíat 127 sport 1984
Ekinn 39 þ. V. 240 þ.
Opel Kadettgl 1985
5 dyra ekinn 13 þ. V. tilboð
Volvo 245 station 1982
Ekinn 60 þ. V. 375 þ.
BMW 3201982
Gott eintak tilboð.
Peugeot 505 dísel 1980
Sóllúga o.fl. aukahlutir. V. 290 þ.
Landcruiser stuttur 1985
Ekinn 10þ.V.700þ.
Fíatpanda 1983
Drappl. ekinn 17 þ.
Citroén CX 2400 GT11982
Grænsans. Ekinn 33 þ.
DaihatsuTaft jeppi 1983
Ekinn46 þ. Góðurjeppi. V. 31 Oþ.
Mazda 323 GT1982
Sóllúga. Ekinn 35 þ. V. 275 þ.
Honda Accort EX 1983
Einn með öllu. V. 380 þ.
Daihatsu Charade 1985
3ja dyra ekinn 15 þ. V. 290 þ.