Morgunblaðið - 15.05.1986, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR15. MAÍ1986
IWfrgfií Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulitrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuði innanlands. i lausasölu 40 kr. eintakið.
Rættum
hálft prósent
Vísitala framfærslukostnaðar
hækkaði um 1,71% frá 1.
apríl til 1. maí eða um 0,55%
umfram það sem gert var ráð fyrir
í heildarsamningum Alþýðusam-
bands Islands og Vinnuveitenda-
sambands íslands í febrúarmánuði
síðastliðnum. Þeir kostnaðarliðir
fólks, sem einkum valda hækkun
vísitölunnar, eru fatnaður, en verð
hans hreyfist með gengi erlends
gjaldmiðils, hækkun byggingar-
vísitölu, sem rætur á í gerðum
samningum, og breyting á gengi
evrópskra mynta og japanska
yensins.
Launanefnd aðila vinnumarkað-
arins, sem meta á tilefni til kaup-
hækkana, aflar nú gagna um
kaupmáttarþróun og efnahagsleg-
ar forsendur, en hefur ekki, enn
sem komið er, tekið afstöðu til
hugsanlegrar kauphækkunar frá
næstu mánaðamótum.
Bjöm Bjömsson, hagfræðingur
ASÍ, kemst svo að orði í viðtali
við Morgunblaðið, í tilefni framan-
greindrar verðþróunar: „Þrátt
fyrir að vísitöluhækkunin sé
nokkm meiri en ráð var fyrir get
tel ég að markmið kjarasamning-
anna eigi að nást. Það eru ákveðn-
: ir erfiðieikar í þessu núna, vegna
misgengis gjaldmiðla, sem við
erum viðkvæmari fyrir en flestir
aðrir. Ég hefi þó ekki trú á að
þessi hálfs prósents umfram-
hækkun vísitölunnar muni velta
mjög þungu hlassi, enda má segja,
að einhvem tíma hafí hálft prósent
til eða frá ekki þótt skipta höfuð-
máli.“
Þorsteinn Pálsson, §ármálaráð-
herra, segir meðal annars, er
Morgunblaðið leitaði álits hans um
þetta efni, að þessi takmarkaða
umframhækkun þýði alls ekki, að
við séum að sogast inn í vítahring
verðbólgunnar á nýjan leik.
Ástæða er til að árétta þá stað-
hæfíngu. Það eru einkum ytri
áhrif, sem sett hafa óverulegt strik
í verðþróunarreikning okkar, en í
meginatriðum hefur kjarasátt-
málinn haldið. Að því marki, sem
framvinda mála hefur verið á valdi
heimaaðila, hafa markmið samn-
inganna náðst.
Það eru í sjálfu sér merk um-
skipti, að nú skuli aðilar vinnu-
markaðarins setjast á rökstóla um
það, hvemig bregðast eigi við ‘/2%
hækkun á vísitölu. Sú staðreynd
ber þess glögg merki, að menn
hafa trú á, að grunnurinn sé
traustari undir efnahagsstarfsem-
inni en áður. Miklu skiptir, að
þannig sé haldið á þessu prófmáli
á framkvæmd eins viðkvæmasta
þáttar kjarasáttmálans, að traust
almennings á honum sé eflt. Með
sáttmálanum var lagður grund-
völlur að stígandi kaupmætti.
Hann batt einnig hendur stjóm-
valda. Hagstjómartækjum verður
ekki beitt nema með ákveðnum
hætti til að markmið sáttmálans
náist. Stuðningur almennings og
trú hans á það, að leið hafí fundist
út úr vítahring verðbólgunnar,
ræður úrslitum um að árangur
náist. Þá staðreynd verða þeir að
hafa í huga, sem ræða nú '/2%
hækkunina.
Hjöðnun verðbólgu, sem var
130% á 12 mánuðum fyrir aðeins
þremur ámm — og ört vaxandi án
mótaðgerða — er í sjálfu sér kjara-
bót, ekki sízt fyrir láglaunafólk.
Febrúarsamningamir vom fyrst
og fremst stuðningsyfirlýsing að-
ila vinnumarkaðarins við hjöðnun
verðbólgu og æskilegt jafnvægi
og stöðugleika í efnahags- og
atvinnulífí. Þeir vom tilraun til að
bæta kjör þeirra lægst launuðu
með minnkandi verðbólgu og
strangri verðgæzlu. Þeir veittu
stórauknu fjármagni inn í hús-
næðislánakerfið oggerðu leið fólks
að eigin húsnæði greiðfærari, sem
ekki veitti af. Þeir bættu sér í lagi
hlut fískverkunarfólks með marg-
víslegum ráðstöfunum.
Upplausnaröfl, sem hér em til
staðar, una því að sjálfsögðu illa,
að kjarasátt var gerð, sem fólst í
febrúarsamningunum, og hefur
þegar sýnt marktækan árangur. Í
áróðri þessara afla skiptir hálft
vísitöluprósent nú, ufram viðmið-
un, miklu meira máli en 130%
verðbólguvöxtur 1983! Allt sann-
gjamt fólk fagnar því hinsvegar
að svo virðist sem markmið samn-
inganna hafí í meginatriðum náðst
til þessa. Baráttunni fyrir stöðug-
leika og gegn verðbólgu er þó
langtfráþví lokið.
Seljahlíð og VR-íbúðir
Seljahlíð
og VR-íbúðir
Nýtt dvalarheimili aldraðra,
Seljahlíð, var formlega af-
hent félagsmálaráði Reykjavíkur-
borgar sl. þriðjudag. I Seljahlíð
og tengdum parhúsum em 88
íbúðir, sem koma til með að hýsa
110—120 manns. Fyrstu íbúamir
flytja inn um næstkomandi mán-
aðamót.
Verzlunarmannafélag Reykja-
víkur hefur reist 60 íbúðir fyrir
aldraða, sem tengdar em þjón-
ustumiðstöð, er borgin byggði, og
kostaði um 40 m.kr.
Þetta tvennt, sem er féttaefni
Qölmiðla um þessar mundir, sýnir
ljóslega, að gengin er til góðs sú
leið, sem liggur að því marki að
fullnægja áður en langir tímar líða
eftirspum eftir sérhönnuðu hús-
næði fyrir aldraða í Reykjavík.
Borgarstjórnarkosningarnar í Reykjavík
Markvisst kosning
á síðasta sprettmu
KOSNINGARNAR tíl borg-
arstjórnar Reykjavíkur, sem
verða eftir rúmar tvær vik-
ur, virðast ekki snúast um
eitt málefni öðrum fremur.
Sjálfstæðismenn leggja
áherslu á styrka og farsæla
stjórn borgarinnar á síðustu
fjórum árum, samhentan
meirihluta og öra uppbygg-
ingu eftir stjómleysi og
stöðnun, sem einkennt hafi
valdatíma vinstri flokkanna
1978—1982. Andstæðingar
Sjálfstæðisflokksins gagn-
rýna einkum, að dagvistar-
rými fyrir böra og sjúkra-
rými fyrir aldraða hafi ekki
aukist nægilega. Þeir beina
einnig spjótum sínum að
völdum Davíðs Oddssonar,
borgarstjóra, sem þeir telja
allt of mikil. Þeir fullyrða
líka, að borgarstjóri misnoti
völd sín til að hygla „gæð-
ingum" Sjálfstæðisflokksins
og íþví sambandi eru kaupin
á Olfusvatni og stofnun
Granda hf. aðallega nefnd.
Alþýðubandalagið hóf kosninga-
baráttu sína með vinnustaðafund-
um fyrir hálfum öðrum mánuði,
en aðrir flokkar byijuðu ekki af
krafti opinberlega fyrr en í upphafi
síðustu viku. Þá hófíist vinnustaða-
fundir Alþýðuflokks og Sjálfstæð-
isflokks og nokkru síðar vinnu-
staðafundir Framsóknarflokksins,
sem þó hafa verið miklu færri.
Virðist sem Alþýðubandalag og
Sjálfstæðisflokkur leggi mesta
áherslu á þessa leið til að koma
sjónarmiðum sínum á framfæri.
Álþýðuflokkurinn notar aftur á
móti kaffíhús og aðra veitingastaði
meira. Blaðamaður Morgunblaðs-
ins hefur fylgst með nokkrum
þessara funda og af þeim að dæma
er unnt að segja, að nokkur hiti
sé í baráttunni. Á fundum, sem
borgarstjóri sækir, hafa spyijendur
mestan áhuga á málefnum ein-
stakra borgarhverfa, en dagvistar-
mál bama og aðbúnaður aldraðra
ber þó mjög oft á góma. „Hneyksl-
ismálin" tvö, kaupin á Olfusvatni
og stofnun Granda hf., sem vinstri
flokkamir hampa mjög, virðast
ekki hafa valdið miklu uppnámi
meðal almennra kjósenda. Mál-
efnaleg svör borgarstjóra við þess-
ari gagnrýni mátti sjá í frásögn
af fundi hans með starfsfólki
Granda hf. hér í blaðinu á þriðju-
dag.
Þokkí Bryndísar
Svo er að sjá, að Alþýðuflokkur-
inn í Reykjavík tefli Bryndísi
Schram meira fram í kosningabar-
áttunni, en Bjama P. Magnússyni,
sem þó skipar fyrsta sætið á fram-
boðslista flokksins. Kalla kratar
hana „drottninguna" sína. Þokki
Bryndísar er jafnvel gerður að sér-
stöku umtalsefni í málflutningi
Alþýðuflokksmanna. Jón Baldvin
Hannibalsson gat þess t.d. sérstak-
lega í Múlakaffi sl. laugardag, að
hann og Ámi Gunnarsson (sem þar
voru með framboðsfund) hefðu
eðlilega ekki sama aðdráttarafl og
Bryndís, sem fyllt hefði kaffístof-
una viku fyrr. Hann sagði, að
Davíð Oddsson væri eini frambjóð-
andi Sjálfstæðisflokksins, sem
Samhentur meirihluti
og styrk og farsæl
stjórn, segja sjálf-
stæðismenn. Fram-
bjóðendur minni-
hlutaflokkanna telja
borgarstjóra hafa of
mikil völd og segja
útgjöld til félagsmála
allt of lítil.
almenningur þekkti, og aðrir fram-
bjóðendur flokksins væru sem peð
hans. „Er ekki við hæfí, að fóma
tveimur peðum fyrir hrók og
drottningu?" spurði hann og átti
þá að sjálfsögðu við þau Bjama
P. og Bryndísi. Var gerður góður
rómur að þessari líkingu á kaffí-
stofunni.
Vinnustaðafundir Kvennalistans
hófust ekki fyrr en sl. mánudag
og eini opni fundurinn, sem listinn
efnir til fyrir kjördag, verður kosn-
ingahátíð í Sóknarhúsinu sunnu-
daginn 25. maí. Hins vegar hafa
frambjóðendur Kvennalistans og
stuðningsmenn sent frá sér dreifí-
rit og gestkvæmt mun vera í kosn-
ingamiðstöðinni í Hótel Vík.
Það virðist enn ekki vera mjög
mikill kraftur í kosningastarfi
framsóknarmanna, sem m.a. sést
á því hversu fáa vinnustaðafundi
frambjóðendur hafa haldið. Á
sama hátt og Alþýðuflokkurinn
teflir formanni sínum fram Reykja-
víkurbaráttunni til styrktar, hafa
framsóknarmenn fengið Halldór
Ásgrímsson, sjávarútvegsráð-
herra, til liðs við sig. Hann sótti
t.d. vinnustaðafund með Sigrúnu
Magnúsdóttur í Granda í vikunni
sem leið.
verið, að Össur Skarphéðinsson,
ritstjóri blaðsins, er í framboði fyrir
Alþýðubandalagið. Hann skrifaði
upphafna forystugrein um listann
og sjálfan sig í Þjóðviljann á upp-
stigningardag og sagði m.a.: „Það
spillir ekki, að á sama tíma og
framboðslistar annarra flokka eru
óvenju litlausir, þá hermir al-
mannarómur, að G-listinn í
Reykjavík hafí sjaldan verið jafn
sterkur og núna."
Ekki skýr valkostur
Andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins deila, sem fyrr segir, á
ýmsa þætti í stjóm Reykjavíkur-
borgar á síðasta kjörtímabili, en
Bryndís Schram á framboðsfundi i
Alfreð Þorsteinsson, sem skipar annað sætið á lista framsóknarmanna í ]
Flokksblað framsóknarmanna,
Tíminn, hefur ekki verið í miklum
kosningaham að undanfömu, enda
þótt stjómmálaskrif blaðsins hafí
verið aukin nokkuð vegna kosning-
anna. Aðra sögu er að segja af
Þjóðviljanum, sem heita má að
hafí verið í „stórslag" í margar
vikur. Ein skýringin á því gæti
ekki er að sjá, að þeir setji fram
neinn skýran valkost. Þeir segjast
vilja setja félagsmál í öndvegi,
hraða uppbyggingu dagvistar-
heimila, byggja leiguhúsnæði og
bæta aðbúnað aldraðra. Það hefur
hins vegar skort mjög á, að fram
komi með hvaða hætti þetta á að
gerast. Sumir frambjóðendur