Morgunblaðið - 14.08.1986, Síða 28

MORGUNBÍADH), FIMMTUDXGÚR 14. ÁGÚST 1986
28
AKUREYRI
Félagarnir Agnar Þór Sveinsson frá Siglufirði (t.v.) og Ellert Rúnarsson frá Siglufirði.
Astirningar eru ósigrandi
Þegar við litum við á Ástjörn daginn eftir af-
mælið og vonuðumst til að rólegra yrði og meira
næði til að spjalla við strákana, reyndist svo ekki.
Mikill spenningur var vegna þess að þeir voru að
leggja af stað i keppnisferð i fótbolta, nánar tiltek-
ið á pollamót i Lundi. Þeir Agnar þór Sveinsson
** frá Siglufirði og Ellert Rúnarsson úr Keflavik
gáfu sér þó tíma til að spjalla við okkur.
Þeir sögðu að mjög gaman hefði verið í afmælinu
og kökumar hefðu verið góðar, en slíkar kræsingar
vu ekki á borðum á hverjum degi. Þeir sgðu það
æðislegt að vera á Ástjöm. Þar spiluðu þeir fótbolta
færu á bátum um tjömina og margt fleira væri til
gamans gert. Þeir sögðust báðir vera á öðru ári á
Ástjöm og ætluðu örugglega að koma aftur.
Agnar Þór og Ellert eru í a- og b-liði Astjamar
og voru nokkuð vissir um að a-liðið ynni. “Við unnum
síðasta mót og ætlum að vinna aftur," sögðu þeir.
Síðustu fréttir herma að Ástimingar hafi unnið mó-
tið. A-lið þeirra sigraði, en þeir sendu alls þijú lið. Á
fyrra mótinu unnu þeir fyrsta gullið í íþróttum í sögu
heimilisins og þótti það vel við hæfi á afmælisárinu.
Nú var ekki keppt um gull, heldur aðeins hvort Atim-
ingar væru ósigrandi eða ekki.
Bogi Pétursson, forstöðumaður, sagði að iþróttaiðk-
anin skipaði stóran sess í starfínu og samvinna við
heimamenn væri mjög góð. Meðal annars tæki Ástjöm
þátt í launagreiðslum til íþróttaþjálfara og kæmi hann
fyrir vikið tvívegis í viku að Astjörn til að leiðbeina
drengjunum. Af því væri mikill hagur. Auk þess hefðu
hestar verið teknir á ieigu tvívegis í sumar og hefði
drengjunum líkað það mjög vel.
Full þörf á að bygging
íbúða hefjist að nýju
- segir Pétur Jósefsson um fasteignamarkaðinn á Akureyri
„EFTIRSPURN eftir húsnæði hér hefur verið mikil og nú skortir eign-
ir til sölu af millistærð og minni íbúðir, enda hefur nánast ekkert verið
byggt á Akureyri síðan 1982. Leigumarkaðurinn er ennfremur mjög
þröngur og því orðin full þörf á því að íbúðarbyggingar hefjist hér að
nýju. Stjórn verkamannabústaða hefur reyndar verið að byggja, en
óvíst er hve lengi því verður haldið áfram, þar sem þeim er hagstæð-
ara að kaupa íbúðir á frjálsum markaði. Verð fasteigna hefur af þessum
y0’ sökum heldur þokazt upp á við og það liggur í loftinu að svo verði
áfram, þó ekki megi búast við neinum stökkbreytingum," sagði Pétur
Jósefsson hjá Fasteigna- og skipasölu Norðurlands, í samtali við Morgun-
blaðið.
Fasteignasalan var stofnauð árið
1979 og er rekin af þeim Pétri og
Benedikt Oiafssyni, lögfræðingi. Pét-
ur sagði, að á þessum tíma hefði enn
ekki verið byijað að halla undan fæti,
þó dregið hefði úr íbúðarbyggingum.
Salan hefði enn verið lífleg og meðal
annars hefðu þeir selt heilar bygging-
ar fyrir byggingarfyrirtæki. Þá hefði
verðbólga verið í fullum gangi og
fólk orðið að fara varlega í kaupum
og sölu. Hefði fasteign verið seld og
önnur ekki keypt fyrr en til dæmis
þremur mánuðum síðar, heði það
þýtt tilfmnanlegt tjón. Annar vandi
hefði verið við fasteignasöluna þá;
sá að þegar selt hefði verið fyrir fólk,
sem hefði verið að byggja eða stækka
við sig, hefði það dregið í lengstu lög
að selja og þannig náð að koma hinu
upp. Á þeim tíma hefði einnig verið
gefinn góður afsláttur fyrir mikla
útborgun og menn hefðu ekki verið
ginnkeyptir fyrir því að selja með
miklum eftirstciðvum, enda hefðu þær
verið óverðtryggðar. Eftir árið 1978
hefði lítið verið byggt á Brekkunni
og við sölu íbúða og húsa í Glerár-
hverfi hefði þeirrar hugsunar gætt
„ hjá kaupendum, að verið væri að
senda þá út í óbyggðir, er þeim voru
boðnar íbúðir þar ytra.
„Verðmunur á íbúðum á Akureyri
og í Reykjavík hefur alltaf verið nokk-
uð misjafn," sagði Pétur, „en að
jafnaði má segja að fasteignir hafí
verið 40 til 50% dýrari í Reykjavík
en hér. Hluti af þessum verðmun
„ stafar af því, að lóðir hér voru og
eru ódýrari en syðra og sum bygging-
arfyrirtæki, eins og Smári til dæmis,
lögðu áherzlu á ódýrar byggingar og
lágan kostnað með notkun nýtízku
tækni. Hitt er líka staðreynd að Akur-
eyri hefur verið láglaunasvæði miðað
við Reykjavík, en nú eru að aukast
aðeins tækifæri til vellaunaðrar vinnu
með tilkomu útgerðar Oddeyrar hf.
og hins nýja skips Samheija hf.
Fasteignasala hér var lífleg á árun-
um 1979 til 1981, en úr því fór að
halla undan fæti og á árunum 1981
til 1985 fann maður mest fyrir lægð-
inni héma, enda virtist þá vera
fólksflótti úr bænum. Seinni hluta
ársins 1984 var til dæmis miklu meira
af íbúðum auglýst til leigu en eftir-
spum nam og það gekk hreinlega
illa að fá leigjendur og fyrirframborg-
un var fátíð. Á þessum tíma gekk
það ekki upp að selja húsnæði hér
til að fjármagna kaup syðra og því
leigðu menn fremur. Á þessu tíma-
bili var útborgun í íbúðum 70 til 75%
og erfíðlega gekk að selja með því
móti. Um haustið 1983 fóru fast-
eignnsalæ- á Akureyri því að lækka
útborgunarhlutfallið og árið 1984 var
það orðið algengast að útborgun
væri 60% og eftirstöðvar verðtryggð-
ar til 6 til 8 ára. Á síðasta ári fór
sala lítilla íbúða að verða lífleg og
þær hreinlega hurfu af markaðnum.
Á þessu ári hafa stærri eignir farið
að hreyfast og einbýlishús, en segja
má að þau hafi verið seld á „gamla
verðinu", það er á um 70% af verði
hliðstæðra íbúða í Reykjavík. Nú er
sem sagt töluverð eftirspurn eftir
stærri eignum og eignum í milli-
stærð, en dregið hefur úr eftirspurn-
inni eftir litlu íbúðunum, meðfram
vegna þess, að hinar nýju lánareglur
liggja enn ekki Ijósar fyrir.
Þetta nýja lánakerfi, sem gefur
möguleika á láni allt að 70% af verði
fasteigna, kallar á ákveðnar breyt-
ingar. Með því hlýtur áhugi seljenda
á því að lána eftirstöðvar í einhveijum
mæli að minnka. Veð þeirra hlýtur
að verða á eftir veði Húsnæðisstofn-
unar. Því hefur það aftur í för með
sér að kaupendur, sérstaklega smærri
íbúða, þurfa að fjármagna megnið
af þessum 30%, sem eftir standa,
sjálfír með öðrum hætti en áður, það
er með veði í íbúðinni, þar sem svig-
rúm til veðsetningar skerðist að sama
skapi og hlutur Húsnæðisstofnunar
vex. Því hlýtur að verða að breyta
viðmiðun veðhæfni frá brunabóta-
mati til raunverulegs endursöluverðs
til að auka þar svigrúm til lántöku.
Annars verður útborgunarhlutfall
jafnhátt og áður og jafnvel hærra.
Ég hefði ekkert á móti því að við
byggjum við svipað húsnæðislána-
kerfi og nágrannaþjóðirnar, en tel
að langt sé í land að það náist vegna
gífurlegs kostnaðar við það í upphafi.
Ég tel að það skipti ekki megin-
máli að fólk endilega eigi sínar íbúðir,
skuldlausar eða ekki, heldur að bú-
seta sé tryggð og greiðslubyrði fari
ekki úr hófí fram. Fólk notar yfirleitt
ekki þá peninga, sem það á í hús-
næði, til neins annars en hugsanlega
að skipta um húsnæði. Þessir pening-
ar eru því fastir og skila í raun mjög
litlu notagildi. Við höfum búið við
afskaplega vanþróað og erfitt hús-
næðislánakerfi, sem hefur valdið fólki
ómældum óþægindum og áhyggjum.
Bozt væri að hægt væri að breyta
því, hvemig sem það verður gert,“
sagði Pétur Jósefsson.
Drengjaheimilið á Ástjörn 40 ára:
400 manns
í veglegri
veislu undir
berum himni
ÁSTIRNINGAR héldu upp á 40 ára afmæli drengjaheimilisins á
Ástjörn í Kelduhverfi siðastliðinn laugardag, en heimilið er rekið
af Sjónarhæðarsöfnuðinum á Akureyri. í sumar dvelja um 80 dreng-
ir á Ástjörn og á laugardag voru um 400 manns í afmælisveislu þar
undir berum himni í góðu veðri. Drengjaheimilið hefur vaxið og
dafnað frá upphafi undir handleiðslu Guðs, segir Bogi Pétursson,
en hann hefur verið forstöðumaður þess síðustu 27 sumrin og aldr-
ei þegið laun fynr starf sitt.
Drengjaheimilið á Ástjöm var
stofnað af framtakssömum Eng-
lendingi sem hafði þá köllun að
þjóna Guði á þann hátt að boða
íslenskum börnum kristna trú.
Hann hét Arthur Gook og var bú-
settur á Akureyri í mörg ár. Arthur
kom að máli við landeiganda til að
fala staðinn, sem er rétt austan
Ásbyrgis, sagði landeigandinn:
„Mörgum hef ég neitað, en bömun-
um get ég ekki neitað."
I upphafí var búið í einum göml-
um hermannabragga en nú standa
við Ástjöm nokkur reisuleg hús.
Ifyrsta sumarið dvöldu aðeins fímm
drengir í eina viku á Ástjöm, en
þetta sumar eru 80 drengir þar um
tveggja mánaða skeið.
Morgunblaðsmenn heimsóttu
Ástjörn á afmælisdaginn og greini-
lega var þar mikið um að vera.
Eftirvænting og gleði skinu úr
hveiju andliti, jafnt ungu sem eldra,
enda hafði dagsins verið beðið með
óþreyju og ósk allra um gott veður
hafði ræst. Drengimir voru svo
spenntir að daglegir leikir sátu á
hakanum fyrir umferðarstjórn og
upplýsingum fyrir gestkomandi.
Bogi Pétursson, forstöðumaður,
gaf sér tíma til að spjalla við okkur
eftir að hann hafði boðið gestum
að veglegu veitingaborði, og skorið
afmælistertuna. „Ég hef aldrei þeg-
ið laun við vinnu mína hér, meðal
annars vegna þess að skemmtilegra
er að vinna verk sem maður fær
ekki borgað fyrir. Starfíð sjálft hef-
ur gefíð mér svo margt að það eru
bestu launin,“ sagði Bogi. „I sumar
eru hjá okkur 80 drengir á aldrinum
6 til 12 ára, og aðsókn er gífurleg.
Enn höfum við ekki fengið þijá
ættliði hingað en mikið er um ann-
an ættlið. Staðurinn er stórkostleg-
ur og starfíð í heild hefur orðið
vinsælt. Guð hefur blessað þetta
starf eins og sést á vexti þess á
40 árum. Það sem er lítið getur
i
Morffunblaðið/HG
Veiðum þennan eftirár
VEIÐIMENNSKAN er vissulega flestum í blóð borin, báðum
kynjum og öllum aldursflokkum. Hún Helga litla var á vöru-
bryggjunni á Akureyri um daginn ásamt fleiri ungmennum og
renndi fyrir fisk með fagmannlegum handtökum. Aflinn reynd-
ist að vísu ekki mikill og fiskarnir flestir af smærra taginu.
Þessi fékk því frelsið aftur eins og reyndar megnið af aflanum
og höfðu börnin á orði að rétt væri að koma ári seinna og veiða
tittina, þegar þeir væru orðnir stærri.