Morgunblaðið - 28.08.1986, Blaðsíða 22

• MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28.ÍÁGÚST 1986
1=
£82_________________
Mitsubishi MP-90X:
Leiðsögukerfi tengt
við gervihnött gefur
ökumanni upplýsingar
Framtíðarbíllinn tryggður fyrir um 11 milljónir
HEKLA HF. hefur undanfarna
daga haft til sýningar framtíð-
arbíl frá Mitsubishi-bílaverk-
smiðjunum í Japan - MP-90X.
Aðeins hafa verið framleidd tvö
eintök af þessum bíl og er annað
staðsett í höfuðstöðvum Mitsub-
ishi í Japan en hitt ferðast sem
sýningargripur um heiminn.
MP-90X var fyrst kynntur á
TOKYO-bílasýningunni síðstliðið
haust og er ísland áttunda landið
sem hann er sýndur í. Sýning-
unni lýkur nú um helgina.
Leiðsögnkerf i tengt
við gervihnött
MP-90X er útbúinn mjög fuli-
komnu leiðsögukerfi, tengdu við
gervihnött, sem gerir ökumannin-
um kleift að fá upp hárnámkvæma
staðsetningu bílsins hvar og hvenær
sem er. Einniggefur hún upplýsing-
ar um hvaða leið sé heppilegast að
fara, hvemig veðurskilyrði em
framundan, hvort verðir laganna
séu með hraðamælingar á leiðinni
og ýmislegt annað er kemur sér vel
á ferðalögum. Tæknin á bak við
þetta er kerfi sem nefnist GPS
(Global Positioning System) og hef-
ur verið þróað í Bandaríkjunum.
GPS-kerfið er reyndar það eina í
bílnum sem kemur í veg fyrir að
hægt sé að helja fjöldaframleiðslu
á honum í núverandi mynd þar sem
ekki hefur verið endanlega gengið
frá sölumálum í sambandi við kerf-
ið. Gert er ráð fyrir þvi að í byijun
næsta áratugar verði það komið á
almennan markað.
Ekki er hægt að notast við GPS-
kerfið þegar keyrt er í gegnum
göng, milli hárra bygginga eða þeg-
ar enginn gervihnöttur er staðsettur
fyrir ofan svæðið. Af þessum ástæð-
um er einnig annað „sjálfstætt"
leiðsögukerfi í bílnum hannað af
Mitsubishi og styðst það við skynj-
ara sem taka, meðal annars, mið
af segulmagni jarðar.
Leiðsögukerfin sýna síðan á
landakortum, sem birtast á litaskjá,
hvemig ferðinni miðar. Landakortin
eru geymd á disklingum og getur
hver 12 sm disklingur geymt allt
Morgunblaðið/Júlíus
Svo að bíllinn verði fyrir sem minnstu hnjaski er sýningargestum ekki heimilt að fara inn í bílinn. í stað
þess eru allar þær upplýsingar sem eiga að birtast á skjám í mælaborði sýndar á skermum við hlið bílsins.
Morgunblaðid/Júlíus
Stýri og mælaborð eru allólík því sem við eigum að venjast. Stýrið
minnir lielst á flugvélarstýri og allar þær upplýsingar sem ökumað-
ur fær venjulega af mæium í mælaborði birtast á litaskjá ásamt
upplýsingum um ástand bílsins, hvar hann er staddur og hvar heppi-
iegast væri að beygja næst.
að 5.000 sjálfstæð kort.
Upplýsingar um hraða, eldsneyt-
ismagn og ástand bílsins. Tölva fer
yfir allan vélbúnað áður en lagt er
af stað og kannar ástand hans. Ef
svo færi samt að eitthvað bilaði
gefur tölvan samstundis upp hvar
bilunina er að finna.
Fjarskiptakerfi
í MP-90X er að fínna helstu nýj-
ungamar á sviði fjarskipta. Hægt
er að fá send bréf og upplýsingar
í gegnum bílasíma jafnt sem telex-
upplýsingar sendar út af sjónvarps-
stöðvum. Einnig er hægt að halda
símasamræður án þess að nota
sjálft símtólið. í stað þess koma
hljóðnemar og hátalarakerfi bílsins.
al MP-90X bregst sjálfkrafa við
breyttum aðstæðum og ýmsum ut-
anaðkomandi hættum. Hann
hækkar sig eða lækkar eftir því sem
best á við hveiju sinni og einnig
er útbúnaður í bílnum sem sér til
þess að hæð hans helst stöðug óháð
farþegafjölda og þunga farangurs.
Sjálfskiptur gírkassinn sér við
hugsanlegum mistökum ökumanns.
Ef hann setur í bakkgír á ferð set-
ur gírkassinn í hlutlausan gir og
einnig kemur hann í veg fyrir
hættulegar gírskiptingar niður á við
á mikilli ferð.
Engir speglar
Engir speglar eru á MP-90X. í
stað þeirra eru myndavélar á hliðum
bílsins og afturenda sem sýna um-
hverfíð á litaskjá.
Stýrikerfi bílsins er einnig all
nýstárlegt. Bíllinn beygir á öllum
fjórum hjólunum og sér tölva um
að stjórna afturhjólunum. Með því
að láta fram- og afturhjól beygja í
gagnstæða átt er hægt að minnka
beygjuhring bílsins og með því að
láta þau beygja í sömu átt á háum
hraða er hægt að ná mjög góðri
undirstýringu, sem getur komið sér
vel ef ökumaður þarf skyndilega
að kippa bílnum til hliðar á miklum
hraða.
Höf rungslögnn
Við hönnun bílsins var leitast við
að ná sem minnstri loftmótstöðu
og varð straumlínulögun höfrungs-
ins fyrir valinu. Yfírbygging bílsins
er að öllu leyti úr plasti og allir
aðskotahlutir faldir undir henni til
að minnka loftmótstöðu. Þannig
tókst í senn að ná einni lægstu loft-
mótstöðu sem hingað til hefur
þekkst (ed=0.22) og mjög lítilli
þyngd á bílnum.
Undirbygging bílsins er algjör-
lega flöt og var bensíntankurinn,
sem gerður er úr plasti, því látinn
ná yfir hana alla.
Þeir sem hafa hug á að eignast
farartæki áþekku þessu þurfa að
sýna biðlund enn um sinn, líklega
eitthvað fram á næsta áratug. Bíll
þessi er ekki til sölu, hvað svo sem
boðið er, en til gamans má geta
að bíllinn, ásamt öllum sýningar-
búnaði, var tryggður fyrir um 11
milljónir króna áður en hann kom
hingað til lands. Hann er gangfær
en samkvæmt fyrirmælum frá
Mitsubishi er stranglega bannað að
keyra hann, enda eflaust erfitt að
fá varahluti í farkost sem þennan.
Héðan fer bíllinn til Bretlands-
eyja, en þar eiga menn eftir að fá
að beija MP-90X augum.
Áf engisútsölurnar:
Bæjarstjórnirnar mótmæla
ekki ákvörðun ráðuneytisins
Ný áfengisverslun kostar 15—20 milljónir króna
BÆJARSTJÓRNIR Kópavogs, Hafnarfjarðar, Garðabæjar og
Neskaupstaðar ætla ekíd að beita sér gegn ákvörðun fjármála-
ráðuneytisins um að veita engu fé til að opna áfengisútsölur utan
Reykjavíkur á næsta ári. Forráðamenn bæjarfélaganna, sem
blaðamaður ræddi við, voru sammála um að valdið væri óvefengj-
anlega ríkisins. Því yrðu beiðnir um opnun útsölustaða ítrekaðar,
en látið þar við sitja. „Ríkið hefur ekki hafnað því að opna áfeng-
isútsölu hér, heldur frestað því tímabundið," sagði Jóna Ósk
Guðjónsdóttir, forseti bæjarstjómar Hafnarfjarðar.
„Að sjálfsögðu þætti okkur
æskilegra að ný útsala yrði opnuð
í Kópavogi en ekki í Kringlunni í
Reykjavík. Áhrif þess á verslun í
bænum yrðu ómæld,“ sagði
Kristján Guðmundsson, bæjar-
stjori Kópavogs. „Bæjarstjómin
hefur hinsvegar ekki samþykkt
frekari aðgerðir." Lilja Hallgríms-
dóttir, forseti bæjarstjómar
Garðabæjar, sagði að kaupmenn
í bænum hefðu vakandi auga með
þessu máli. í samtölum við sig
hefðu þeir lýst sig óánægða með
þá töf sem yrði nú á opnun áfeng-
isútsölunnar. „Viðbrögð bæjar-
stjómarinnar við svari ráðuneytis-
ins eru ekki jákvæð, en það hefur
ekki komið til tals að gera eitt-
hvað í málinu," sagði Lilja.
Kristinn Á Jóhannsson, forseti
bæjarstjórnar á Neskaupstað,
sagði að enn hefði bæjarstjómin
ekki fjallað um orðsendingu ráðu-
neytisins. Líklega yrði ráðuneyt-
inu send ítrekun, en ekki gripið
til annarra aðgerða. „Landfræði-
legar ástæður eru með því að hér
sé opnuð áfengissverslun. Til
Seyðisfjarðar er 100 km akstur,
og kostnaður vegna póstkröfu-
sendinga er umtalsverður. Það er
mikið óhagræði að hafa ekki út-
sölu í bænurn," sagði Kristinn.
„Áfengisútsala myndi beina til
okkar viðskiptum frá nágranna-
bæjunum, Eskifírði og Reyðar-
fírði. Hún yrði því lyftistöng fyrir
atvinnulífíð."
Nýr útsölustaður kost-
ar 15-20 millj. króna
Að mati Afengis- og tóbaks-
verslunar ríkisins kostar um
15-20 milljónir króna að opna
nýjan útsölustað. Þá er gert ráð
fyrir að kéypt sé 500 fm verslun-
arhúsnæði í nýlegri byggingu sem
kostar 20.-25.000 krónur fer-
metrinn. Að auki myndu skápar,
hillur, kassar og öryggiskerfí
kosta um 4-5 milljónir króna í
dag. Erfitt er að áætla tekjur af
slíkri verslun. Svo dæmi sé tekið
var velta útsölunnar á Akureyri
um 345 milljónir króna á síðasta
ári. íbúar á Akureyri voru þá
13.745, en á öllu Norðurlandi-
Eystra tæplega 26.000. Til sam-
anburðar em íbúar í Kópavogi
14.592, Hafnarfírði 13.206, í
Garðabæ 6.302 og á Neskaupstað
1.715. Dæmi um minna bæjarfé-
lag er Akranes, þar sem útsalan
velti 93,5 milljónum króna á
síðasta ári. Þar vom íbúar 5.384
talsins, en á Vesturlandi öllu um
15.000.
Aukin viðskipti í kjöl-
far afengisverslunar
Selfoss er einn þeirra bæja þar
sem nýlega hefur verið opnuð
áfengisútsala. „Hér er samdóma
álit manna að viðskipti hafí stór-
aukist með tilkomu áfengisversl-
unarinnar," sagði Brynleifur
Steingrímsson formaður bæjar-
ráðs. „Verslunarferðir til Reykja-
víkur hafa stórminnkað og við
höfum dregið til okkar viðskipti
úr allri sýslunni. Svo má benda á
að í Grímsnesinu er risin umtals-
verð byggð sumarbústaða og það
er algengt að fólk komi við hér á
Selfossi áður en farið er í bústað-
inn til að versla áfengi og annað."
Ingimundur Sigurpálsson, bæjar-
stjóri á Akranesi tók í sama
streng. Taldi hann að verslunar-
ferðir Akumesinga til höfuðborg-
arinnar hefðu minnkað, og fólk
úr nágrenninu sækti meiri þjón-
ustu til Akraness. „Mér finnst
ekki annað en eðlilegt að þeir sem
þurfa á þessari þjónustu að halda
geti notið hennar hér í bænum,“
sagði Ingimundur.
Líigregluþjónar á Akranesi og
Selfossi töldu að tilkoma áfengis-
útsölu í bænum hefði ekki haft
teljandi vandræði í för með sér.
„Það er örðugt að meta áhrif
áfengisútsölunnar einnar, því á
sama tíma hafa á annan tug veit-
ingahúsa fengið vínveitingaleyfi á
Selfossi og í Arnessýslunni,“ sagði
Jón I. Guðmundsson yfírlögreglu-
þjónn á Selfossi. „Auk þess hefur
fjöldi ferðamanna og gesta í okk-
ar héraði stóraukist að undan-
fömu. En við teljum áfengisneysl-
una ekki meira vandamál í dag
heldur en fyrr á árum."