Morgunblaðið - 28.08.1986, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. ÁGÚST 1986
39
speki
Umsjón: Gunnlaugur
Guömundsson
Hœfileikar
Undirritaður er oft spurður
þeirrar spumingar hvaða
hæfileika megi sjá í ákveðnu
stjömukorti. „Getur þú séð
hvaða hæfileika ég hef?“ og
oft er bætt við, „ef ég þá hef
einhveija“. Það síðast talda
má oft rekja til hógværðar
en einnig iðulega til óhóflegs
lítillætis. Allir menn hafa ein-
hvetja hæfileika. Það er ekki
spuming um hvort hæfileikar
eru fyrir hendi heldur hveijir
þeir eru og hvemig má nýta
þá.
ViÖhorf
Það sem stendur okkur aðal-
lega fyrir þrifum í sambandi
við þroskun hæfileika er eink-
um tvennt. í báðum tilvikum
tengist það viðhorfi okkar. í
fyrsta lagi hef ég orðið var
við fyrirfram neikvæðni í
garð eigin hæfíleika og í öðm
lagi það viðhorf að hæfileikar
eigi að blómstra með okkur
áreynslulítið.
Neikvυni
Neikvæðnin birtist aðallega í
því að þegar viðkomandi er
sagt að hann hafi ákveðna
hæfileika neitar hann því án
þess að láta á það reyna.
„Nei, ég hef ekki listræna
hæfileika, ég gat ekkert í
teikningu í bamaskóla,“ og
fram í huga hans skjótast
minningar frá bemskuárun-
um. Sigurjón teiknikennari
hrósar myndum Guðmundar
en lítur ekki á myndir hans.
Það að listir hafa með margt
annað að gera en teikningu
og það að hægt er að læra
að teikna er ekki hugleitt.
Rangt uppeldi
í alltof mörgum tilvikum lát-
um við óverðskuldaða minni-
máttarkennd vama því að við
tökumst á við og eflum hæfi-
leika okkar. Vegna óþolin-
mæði yfir þeim tíma sem
tekur bamið að hnýta skó-
reimamar þrífur foreldrið í
það og öskrar: „Svona láttu
mig gera þetta, þú getur aldr-
ei gert neitt rétt,“ og í sálarlíf
bamsins greipist hvorki
fyrsta né síðasta myndin af
ófullkomleika þess.
Uppgjör
Slík atvik sem þessi leiða til
þess að við glötum trúnni á
hæfileika okkar. Við þurfum
að hafa það skýrt í huga okk-
ar að öll höfum við hæfileika
en þurfum kannski að losa
okkur við gamla minnimátt-
arkennd. Ef við horfum til
baka og rifjum upp þau atvik
sem hafa leitt til bælingar og
reynum að skilja hvað lá að
baki getum við losað okkur
við mörg vandamál. Foreldrar
ættu að athuga ábyrgð sína
í þessu sambandi. Böm em
viðkvæm og því þarf að forð-
ast að btjóta sjálfstraust
þeirra niður. Slíkt hefnir sín
síðar á ævi bamsins.
Mozart
Við getum kallað síðara við-
horfið Mozart-meinlokuna.
Hún er sú að margir hafa
lesið sögur af undrabömum
og telja hæfileika koma
áreynslulaust til okkar. Því
miður er ekki svo. Við getum
sagt að fyrst komi til upplag.
í öðru lagi, og það er mikil-
vægt, þarf að koma til vilji.
Við þurfum að vilja þroska
hæfileika okkar og vera
reiðubúin að vinna. Flestir
sem ná Iangt á sínu sviði
segja að vinna sé númer eitt,
tvö og þijú. Ef við breytum
viðhorfí okkar öriítið, vör-
umst að vera fyrirfram
neikvæð gagnvart eigin hæfi-
leikum og lítum á hæfileika
sem þátt sem þarf að vinna
með, getur margt breyst til
betri vegar og við orðið auð-
ugri, bæði sem einstaklingar
og sem þjóð.
X-9
'O - JEN - E& ffí SW e/ö&W
'Ftfí A& pö ffír \
J/-P J}T7i/Af//Kfí W/VÁ
tofíKiefí//- -EfJptí NöMsr/iff
/ArTc/£/f/C/SV0//A
AMt4. ///j/va/
ÓOA/ ///</} /?jP
rlghts reierved.
M- £k/Œfír7Át. aþ\ o&TW/s---s/íótA
&fí//Msr/s> /t/£/r ' F/w--------
//£> /foA/M &£fí
GRETTIR
/i-z*>
("DUANDl VIQTIp, UPPÁ HVE|2J(J-(
VERF>U(? VUKPIE> NÆST r5
DÝRAGLENS
FERDINAND
SMÁFÓLK
Afsakaðu, kennari... mér Sjáðu. Ég drúpi höfði f
seig bara blundur á brá, ég skömm_____
biðst afsökunar.
Umsjón: Guðm. Páll
Arnarson
Bandarísku heimsmeistaramir,'
Martel, Stansby, Ross og Pend-
er, duttu út úr Grand National-
keppninni í sumar þegar þeir
töpuðu með 18 punktum fyrir
sveit frá New York undir forystu -
Allan Stauber. Spilið hér að neð-
an bendir til að sigur Stauber
og félaga hafi ekki verið hrein
heppni.
Suður gefúr; enginn á hættu.
Norður
♦ KG94
¥Á4
♦ G85
♦ D1093
Vestur
♦ 852
♦ 1082
♦ ÁK1062
♦ KG
Austur
♦ D107
♦ G95
♦ 97
♦ 87652
Suður
♦ Á63
♦ KD763
♦ D43
♦ Á4

Vestur Norður Austur Suður
- — 1 hjarta
Pass 1 spadi Pass ' 1 grand
Pass Pass 3grönd Pass Pass
Stauber hélt á spilum vesturs
og valdi að spila út tígultvisti.
Stauber og félagi hans nota
11-regluna gegn grandi, það er
að segja, spila út fjórða hæsta.
Stauber sá hins vegar gilda
ástæðu til að bregða út af regl-
unni í þessu tilfelli, þar eð hann
hélt á meirihluta þeirra punkta
sem vömin gat átt. í slíkum til-
fellum gerir yfirleitt lítið til þótt
makker sé blekktur. Hins vegar
vildi Stauber læða inn þeirri
hugmynd hjá sagnhafa að út-
spilsliturinn væri ekki sérlega^.
ógnandi, í þeirri von að hann^
reyndi að sækja laufið.
Blekkingin heppnaðist full-
komlega. Suður fékk fyrsta
slaginn á tíguldrottninguna og
spilaði strax litlu laufi. Hann
taldi ástæðulaust að veðja ein-
göngu á einn hest, þar eð útspilið
benti til að vömin mætti fá slag
á lauf. En það kom honum
óþægilega á óvart þegar Stauber
fór upp með laufkóng og tók
fjóra tígulslagi. Það var svo salt
í sárið þegar hann sá að hjartað
féll 3-3.
SKÁK *
Umsjón Margeir
Pétursson
Á alþjóðlega skákmótinu í
Brussel í vor, sem fyrirtækið
SWIFT hélt, kom þessi staða upp
i skák stórmeistaranna Eugenio
Torre, Filippseyjum, sem hafði
hvítt og átti leik, og John Van
der Wiel, Hollandi.
38. Hxf6! (Vinnur mjög mikil-
vægt peð, því ef svartur þiggur
hróksfómina verður hann fljót-
lega mát eftir 39. Dc3+. Svartur
reyndi:) — Rxc4, 39. Dc3! —
Dxd5, 40. Hd6+ - Kh7, 41.
Hxd5 — Hxd5 og svartur gafst
upp eftir 42. He8 — g5, 43.
Dh8+ — Kg6, 44. Dg8+.
Anatoly Karpov, fyrrum
heimsmeistari, sigraði með yfir-
burðum á mótinu, hlaut 9 v. af
11 mögulegum, en Korchnoi
varð næstur með 7 v.