Morgunblaðið - 05.02.1987, Síða 9

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1987
9
ginditi^i
SöUiQenð*
i i0°'\ *
| ve»W---
GenQ^____
E\nW9»^;
e\nW9aö'
14,39
15,79

039^11-
ö\\verW»,
Vet5«v<
£inin9g!
ALLT í RÖÐ OC REGLU!
yecrw
! $£3*
& ð,uð

StrryUS^
FloKku'
spariskiíEÍ^
4,31 %
9,25%
4,29°/°
3,70°/°
2,&30/°
5,08°/°
3,70°/°
innlausnar-
daguí____-
A 0.01 87
25.01 87
25.01.87
25.01.87
25.01 87
A .03 87
25.02-87
A975/1
A973/3
A975/2
A976/2
A981/1
A984/1^
A 979/1
umfnam
Vexti'
ötryggi!^
A0-10,28°/o
A1,5°/'
sss»“
Sku1daö'e'
UnóarO'-
r£S"Mé'
A3,5-17°°
vnisrn. eft'r
riokkum
\aus
hrér
£in'rn9a
1,2 09
KAUPÞING HF
Húsi verslunarinnar 68 69 88
„Fjöllyndi
eykur
hættu . . .“
Hér fer á eftir hugleið-
ing Odds Ólafssonar,
aðstoðarritstjóra, um við-
brögð gegn eyðniógn-
inni:
„Umræðan um eyðni
og vamir gegn sjúk-
dómnum hefur verið með
einstaklega frumstæðum
og kauðskum hætd siðan
ljóst varð að veiran sem
veldur sjúkdómnum hef-
ur fest rætur hér á landi.
Framanaf einkenndist
upplýsingin af rokufrétt-
um og villandi frásögn-
um af eðli sjúkdómsins
og smitleiðum. Síðan
tóku heilbrigðisyfirvöld
málin fastari tökum og
sidpulegt starf hófst tíl
að finna smitbera og
reyna að glæða vitneskju
almennings um hættu og
vamir.
Alþingi lét málið til sin
taka og lög vom sam-
þykkt sem skilgreina
eyðni sem kynsjúkdóm.
Vamir gegn eyðni em
hinar sömu og við á um
aðra kynsjúkdóma, að
varast samfarir við smit-
aðan einstakling eða að
nota verju sem kemur i
veg fyrir að vessar ást-
arlifsiðkenda blandist.
FjöUyndi eykur hættu
á smitun tnikið og er þvi
mikilvægt að þeir sem
vi|ja halda lífi og heil-
brigði haldi aftur af
óhóflegri nýjungagimi i
kynferðislífí, hvað sem
tizkustraumum i þessum
efnum Iíður.
Þetta em þau skilaboð
sem ábyrg heilbrigðis-
yfirvöld em að reyna að
koma áleiðis. Af kunnum
ástæðum er einkum
skírskotað til ungs fólks
i áróðrinum, sem stemma
á stigu við faraldrinum."
„Vafasamur
liðsauki“
Enn segir Oddur:
„Nokkrir aðilar hafa
Ógn alnæmis og umfjöllun
Eyðni eða alnæmi eru heiti hættu, sem ógn stendur af, og ekki
verður nægjanlega varað við. Hinsvegar skiptir miklu máli, hvern
veg er staðið að fyrirbyggjandi fræðslu, að saman fari heilsufars-
leg og siðfræðileg ábyrgð. Oddur Ólafsson, aðstoðarritstjóri á
Tímanum, fjallar nýlega um þetta mál. Staksteinar birta hugleið-
ingar hans orðréttar:
orðið til þess að leggja
unar.
málstaðnum lið, en með
þeim hættí að vafamál
verður að tetfa, hvortþað
er honum til framdráttar
eða ekki.
Smokkurinn, og sem
víðtækust notkun hans
er inntaldð í ungæðislegu
framlagi sjálfboðalið-
anna. Því er tekið tveim
höndum af fjölmiðlum
sem klæmast á sóttvörn-
inni, og á stundum veit
maður ekki hvort gam-
anmál eru á ferðinni eða
bláköld alvara lífs og
dauða.
Umræðan um kynferð-
ismál er á því stigi að
öllum tepruskap er ýtt
til hliðar og fordómafull-
ir ungiingar ásaka þá
sem komnir eru til vits
og ára fyrir fordóma, ef
þeir makka ekki í einu
og öllu f nýstárlegum
áróðri smokkatízkunnar.
Sjónvarpið er áhrifa-
mestí fjölmiðillinn tíl að
koma fræðslu og áróðri
til skila. Þar er eyðni oft
á skjá í fréttum og þátt-
um. Þegar þau sannindi
upplukust fyrir krökkum
og sjónvarpsfólki að
smokkur er talsvert góð
vöm gegn kynsjúkdóm-
um margefldist áhuginn
á sóttvömum.
Ungt fólk er leitt hvað
af öðm fram fyrir þjóð-
ínn tíl að vitna um
kynlífshegðan sína og
stjómendur alhæfa hver
sem betur getur, að það
sé nú heldur betur fjöl-
skrúðugt og þrástaglast
á töfraorðinu smokkur
og tefja sig vel gera.
Fyrir kemur að einn
og einn læknir eða sér-
fróður aðili um heilbrigði
fær að fljóta með. En
aldrei nema að fjöldi
þeirra sem landið á að
erfa taki upp tímann og
blaðri við stjómandann
um áhugamálið eina.
Eykur lika á skemmtana-
gildið."
„Tala tæpi-
tungnlaust
án . . .“
Lokaorð hugleiðingar-
innar era þessi:
„í fyrrakvöld brá svo
við að t veirn læknum og
sálfræðingi var hleypt að
i umræðuþætti um varnir
gegn eyðni. Þeir fengu
meira að segja stundum
að tala og gerðu heiðar-
legar tilraunir til að víkja
að öðrum þáttum varð-
andi viðhorf og varair
gegn hættulegum sjúk-
dómi, en að hvetja
unglinga til smokkanotk-
Eyðni og vamir em
alvarlegra mál en svo að
hafa eigi í flimtingum.
Það er líka hægt að tala
tæpitungulaust nm kyn-
ferðismál þannig að allt
komist tíl skila án þess
að þurfa að grípa til
kláms og grófyrða.
Eðlilega á ungt fólk
einnig að taka þátt í
umræðunni. En frum-
kvæðið i baráttunni gegn
eyðni hlýtur að vera í
höndum heilbrigðisyfír-
valda og fræðslu verður
að koma til skila á vit-
rænan hátt og siðlegan.
Ábyrgir fjölmiðlar
ættu líka að gera sér ljóst
að eyðni er ekkert einka-
mál ungiinga, fremur en
kynferðislíf yfirleitt og
að skólaböllin em
kannski ekki endilega sá
vettvangur sem smitun-
arhætta er eins inikil og
látíð er f veðri vaka.
Útbreiðsla eyðni er
staðreynd og áróður og
fræðsla er eina vömin.
Hún verður því að vera
i höndum hinna færustu
manna og æskilegt væri
að þeir gætu komið henni
við án sífelldrar þátttöku
unglinga og minnihluta-
hópa, sem telja alla aðra
yfirfulla af fordómum
gagnvart sér.“
Duni er ódýrasti barinn í bænum
Duni kaffibarinn sparar bæði tíma og pláss.
Hann getur staðið á borði eða hangið á vegg.
- hann kostar aðeins kr. 3.721,-
(Innifalið i verði:
Málmstandur,
2000 mál, tíu höldur
og 500
teskeiðar.) FANNIR HF
Bíldshöfða 14, sími 672511
Kr. 12.400,-
PÁLL STEFÁNSSON
UMBOÐS & HEILDVERZLUN
BLIKAHÓLUM 12. R.VÍK
SÍMI (91 >-72530
Ef þú ert þreytt(ur) á óreiðunni
og uppvaskinu í kaffistofunni
þá er Duni kaffibarinn lausn á vandanum.
ORYGGIS
HÓLF
iveggioggólf
Örugg og ódýr lausn
fyrir fyrirtæki
og heimahús
Póstsendum litabæklinga
Kr. 4.230 - 17.980