Morgunblaðið - 14.03.1987, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. MARZ 1987
21
Háskólinn XVHI
Mikil aðsókn að
viðskiptadeild
eftirÞórð
Kristinsson
Viðskiptadeild var stofnuð við
Háskólann árið 1962, en kennsla
í viðskiptafræðum hafði þá staðið
í rúm tuttugu ár í lagadeildinni.
Reyndar hafði kennslan í þessum
fraeðum í lagadeild nokkum að-
draganda, því haustið 1938 var
stofnaður sérstakur skóli, Við-
skiptaháskóli íslands, og var
fyrirhugað að hlutverk hans yrði
að sérmennta stúdenta sem hyggð-
ust starfa í utanríkisþjónustunni
er hún kæmi í hendur Islendinga.
En heldur varð skólinn laus í bönd-
um, enda engin reglugerð til að
fara eftir, og varð raunin sú að
kennslan beindist fremur að hag-
fræði og almennum viðskiptafræð-
um, en að undirbúningi væntan-
legra starfsmanna utanríkisþjón-
ustu. Þegar aðalbygging
Háskólans komst í gagnið 1940
varð rýmra um starfsemina sem
fyrir var og óskuðu bæði háskóla-
ráð og stúdentar þá eftir því að
tekin yrði upp kennsla í viðskipta-
fræðum á svipuðum nótum og í
hinum nýja viðskiptaháskóla. Há-
skólaráð lét undirbúa frumvarp um
breytingu á lögum Háskólans í
þessa veru og var það samþykkt
á Alþingi sem lög 27. júní 1941.
Með lögunum var viðskiptaháskól-
inn innlimaður í lagadeildina, sem
framanaf nefndist laga- og hag-
fræðideild, en síðar laga- og
viðskiptadeild, uns viðskiptadeildin
varð sérstök háískóladeild árið 1962.
Við upphaf kennslu í viðskipta-
fræðum haustið 1941 voru stúd-
entar um 30 talsins, um 100 við
stofnun viðskiptadeildar 1962 og
nú teljast vera 820 stúdentar
skráðir til náms í deildinni, þar af
368 á fyrsta ári, — og er hún
næst stærsta deild Háskólans á
eftir heimspekideild. Aðsókn að
deildinni hefur aukist gríðarlega á
síðustu árum og reyndar svo mjög
að hálfgert neyðarástand hefur
skapast vegna skorts á kennslu-
húsnæði, einkum á fyrsta ári
námsins. Árin 1971 til 1977 fjölg-
aði nýskráðum nemendum t.a.m.
um 68%, en skráðum nemendum
um 56% og árin 1977 til 1983 fjölg-
aði nýskráðum um 75%, en
skráðum um 66% — og er þessi
fjölgun mun meiri en í öðrum deild-
um og í Háskólanum yfirleitt. Hin
mikla fjölgun í viðskiptadeild og
reyndar í Háskólanum öllum hefur
gert skólastarfíð örðugt, einkum
sakir skorts á húsnæði. Svo dæmi
sé tekið rúma stærstu kennslustof-
ur skólans 100 manns, en Tjamar-
bær sem leigður er af Reykjavíkur-
borg og gamli Verzlunarskólinn
við Grundarstíg, sem Háskólinn
hefúr afnot af, rúmlega 200
manns. Kennslunni á fyrsta ári í
viðskiptadeild var því komið fyrir
í Háskólabíói eftir hádegi á daginn.
Fýrst rætt er um húsnæði Há-
skólans er vert að geta þess að
stúdentafjölgunin er engin undur
og stórmerki. Hún kom engum á
óvart: Hún var séð fyrir og yfír-
völd Háskólans hafa margsinnis á
undanfömum árum vakið athygli
stjómvalda á þessum vandræðum,
en stjómvöld hafa ekki brugðist
við sem skyldi — og varla hægt
að segja að þau hafi brugðist við
með öðru en aðgerðarleysi; þau
hafa ekki sýnt málinu minnsta
áhuga eða skilning. Að minnsta
kosti ef ráða má af verkunum. Á
þessu ári er engu fé veitt til bygg-
ingaframkvæmda á fjárlögum.
Eigið húsnæði Háskólans er á 18
stöðum og leigt er á 12 stöðum í
Reykjavík; miðað við viðurkennda
erlenda staðla ætti háskóli á stærð
við Háskóla íslands að hafa u.þ.b.
50.000 fermetra; en hann hefur
um 30.000 fermetra.
Svo sem fyrr greinir er fyrsta
„Fyrst rætt er um hús-
næði Háskólans er
vert að geta þess að
stúdentafjölgnnin er
engin undur og stór-
merki. Hún kom
engum á óvart: Hún
var séð fyrir og yfir-
völd Háskólans hafa
margsinnis á undan-
förnum árum vakið
athygli stjórnvalda á
þessum vandræðum,
en stjórnvöld hafa
ekki brugðist við sem
skyldi — og varla hægt
að segja að þau hafi
brugðist við með öðru
en aðgerðarleysi.“
árinu kennt í Háskólabíói, en
kennsla seinni áranna fer einkum
fram í Odda og Ámagarði. Oddi
er nýjasta hús Háskólans, vestan
Norræna hússins, tekið í notkun
1985. Þar eru skrifstofur kennara
viðskiptadeilar og félagsvísinda-
deildar og fáeinar kennslustofur
sem nýttar eru af mörgum deildum
skólans. Húsið bætti mjög úr
biýnni þörf, einkum hvað varðar
aðstöðu kennara, því áður voru
skrifstofur kennara beggja þessara
deilda dreifðar nánast út um allan
bæ. Fastir kennarar viðskipta-
deildar eru nú 13 talsins og 33
stundakennarar.
Nám í viðskiptafræðum miðast
við að ljúka megi cand. oecon.-
prófí á fjórum árum og greinist
það í tveggja ára fyrri hluta og
tveggja ára síðari hluta. Síðari
hluti námsins greinist í tvo kjama
eftir efninu, fyrirtækjakjama og
þjóðhagskjama og em sérstök
kjörsvið á hvomm kjaraa um sig,
í þjóðhagskjama em hagstjómar-
svið og rafreiknasvið, en í fyrir-
tækjakjama sölusvið, reiknings-
halds- og fjármálasvið, stjómunar-
og stjómsýslusvið, endurskoðunar-
svið, framleiðslusvið og rafreikna-
svið.
Engin sérstök rannsóknastofn-
un er við viðskiptadeild, en auk
fræðilegra gmnnrannsókna kenn-
ara er einnig mikið leitað til þeirra
um aðstoð við hagnýtar rannsókn-
ir á ýmsum sviðum og einnig hefur
sérfræðingum, sem em að ljúka
eða hafa lokið doktorsprófum við
erlenda háskóla, verið veitt aðstaða
til rannsókna við deildina og þá í
samvinnu við fasta kennara. Rann-
sóknaverkefni sem kennarar vinna
að em fjölþætt og verða nefnd hér
fáein dæmi: Hæfi fyrirtækis til
vaxtar, Qármagnskostnaður við
íslenskar aðstæður, verðmyndun
og verðlagsákvæði, lánamál sveit-
arfélaga, hagsveiflur á íslandi og
jöfnun þeirra, stjómun í íslensku
atvinnulífi, helstu einkenni opin-
berrar stjómsýslu á íslandi, tog-
streita verkalýðsfélaga og ríkis
stjóma, áhrif peningastefíiu á
efnahag þróunarlanda, nýjar hag-
fræðilegar kenningar um stofnanir
viðskiptalífs í hinum ýmsu hag-
kerfum, hagkvæm fískveiðistjóm-
un, hagkvæmasta nýting
samnorrænna fískistofna, tölvuv-
æddur haggagnabanki. Þau
verkefni sem kennarar vinna ekki
einir em unnin í samvinnu við stúd
enta, önnur í samvinnu við inn-
lenda aðilja eða erlenda. Einnig
hafa verið samdar kennslubækur
í rekstrarhagfærði, fiskihagfræði
og fleiri greinum og unnið er að
íslensk-enskri viðskiptaorðabók.
Höfundur er prófstjóri við Há-
skóla íslands.
Sölustaðimír eru opnír tíl kl. 20:15
Upplýsingasími: 685111
í. '': xjV'