Morgunblaðið - 14.07.1987, Qupperneq 30

30
MORUUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚLÍ 1987
Síkhi brenndur til bana
Æstur múgur hindúa í bænum Fatehabad á Indlandi réðist á
mann af kynþætti sikha og brenndi hann til bana á miðvikudag-
inn í síðustu viku, er uppvíst varð um fjöldamorð hryðjuverka-
manna síkha á sjötíu og tveimur hindúskum strætisvagnnafar-
þegum. Hér sjást nokkrir hindúar standa hjá líki síkhans fyrir
utan sjúkrahúsið í Fatehabad, lítt snortnir að því er virðist.
Bretland:
Hyggjast breyta tekjuöfl
unarkerfi sveitarfélaga
St. Andrews. Frá (ludmundi HeiOari Frímuiiiissyni, fréttaritara Morpruuhladsins.
MIKIL gagnrýni hefur komið
fram á fyrirætlanir ríkisstjórnar-
innar um að breyta tekjuöflunar-
kerfi sveitarfélaganna úr
eignarskatti yfir í nefskatt.
Michael Heseltine, fyrrum varnar-
málaráðherra í ríkisstjórn Thatc-
her, fer fyrir andmælendum innan
flokksins.
Ráðherrar ríkisstjórnarinnar gera
nú hvað þeir geta til að sannfæra
þingmenn íhaldsflokksins og lands-
menn um ágæti breytingar þeirra á
sköttum sveitarfélaga. Menn óttast
mest, að breytingin hafi í för með
sér hækkun á gjöldum til sveitarfé-
laganna. En eignarskatturinn, sem
nú er greiddur, veldur því, að einung-
is húseigendur og fyrirtæki greiða
gjöld til sveitarfélaga, og í sumum
þeirra greiðir meira en helmingur
íbúanna ekki neitt til sveitarfélags-
ins. Þetta hefur haft í för með sér,
að gjöldin hafa hækkað sums staðar
mjög verulega og fælt fyrirtækin á
brott. Sérstaklega á þetta við um
miðhluta stórborganna.
Nýja kerfið felst í því, að allir
Kínverski kommúnistaflokkurinn:
185 reknir fyrir spillingu
Peking, Reuter.
Á ÞESSU ári hafa 185 manns
verið reknir úr kínverska komm-
únistaflokknum fyrir mútuþægni
og spillingu, að sögn dagblaðsins
Economic Daiíy í Peking í gær.
Blaðið hafði það eftir embættis-
mönnum í dómskerfinu, að sak-
sóknarar hins opinbera hefðu á
þessu ári fengið til meðferðar um
22.000 mál er snertu mútur og fjár-
málaóreiðu. Aðgerðir væru hafnar
í 10.000 þessara mála.
Alls hafa 538 verið handteknir
vegna gnins um mútuþægni og
spillingu, þar af 185 meðlimir í
kínverska kommúnistaflokknum,
sem allir hafa verið sviptir flokks-
skírteininu. Að sögn dagblaðsins
Franskir landamæraverðir herskáir:
Lömdu íransk-
an sendimann
til óbóta
Genf, Reuter.
ÍRANSKA sljórnin hefur ásakað
frönsku landamæralögregluna á
flugvellinum í Genf um að hafa
barið Eranskan sendimann til
óbóta. Þykir víst, að þetta atvik
verði til þess að spilla enn fyrir
sambúð Irans og Frakklands,
sem orðin var mjög slæm fyrir.
Atvik þetta gerðist á franska
hlutanum á flugvellinum í Genf og
var sendimaðurinn, sem heitir Moh-
sen Aminzadeh, að koma frá París.
Samkvæmt frásögn írönsku frétta-
stofunnar IRNA varð að flytja hann
á sjúkrahús í Sviss eftir þá með-
ferð, sem hann hlaut á flugvellinum.
Ahmad Ajallooeian, sendiherra
írans í Aþenu, var hins vegar mild-
ari í máli, er fréttamenn spurðu
hann um þetta atvik í gær. Lýsti
hann því sem óhappi og slysi. Sagði
hann jafnframt, að það væri stefna
írana að hafa góð samskipti við öll
lönd „nema ísrael og Suður-
Afríku."
Kína:
1400 ára stytt-
ur finnast
Peking. Reuter.
KlNVERSKIR fornleifafræðing-
ar hafa fundið um 1.700 leirstytt-
ur sem álitnar eru vera um 1.400
ára gamlar, í fornri keisaragröf,
að því er fréttastofan Nýja Kína
sagði fyrir helgi.
Stytturnar, sem eru af hermönn-
um og hestum, fundust í Norður-
Kína í Hebei-héraði í keisaragröf
frá því um 386-550 eftir Krist.
Sumar stytturnar eru af syngjandi
og dansandi mönnum og eru þær
stærstu allt að því 150 sentimetrar
á hæð.
Árið 1974 fundust mörg þúsund
hermannastyttur í fullri líkams-
stærð við borgina Xian og eru þær
taldar vera rúmlega 2.000 ára
gamlar.
greiða sömu upphæðina, en ellilíf-
eyrisþegar, stúdentar og öryrkjar fá
niðurfellingu á mestum hluta þessa
nýja skatts. Fyrirtæki greiða sömu
upphæð, hvar sem er í landinu.
Rök stjórnarinnar fyrir þessum
nýja skatti eru þau, að endurmat
húsnæðis, sem fara mun fram, áður
en langt um líður, muni hafa í för
með sér gífurlega hækkun á cignar-
sköttum, því að 14 ár eru frá því
að síðasta endurmat fór fram. Onnur
rök eru þau, að þeir, sem eyða fénu,
beri ábyrgð gagnvart þeim, sem
greiða það.
voru jafnvel háttsettir embættis-
menn flokks og ríkisstjórnar í þeim
hópi.
Blaðið tók dæmi af embættis-
manni í hafnarborginni Tianjin, sem
hlaut átta ára fangeisisdóm fyrir
að fara fram á mútur að upphæð
430.000 yuan (120.000 krónur) er
hann var í forsæti viðskiptasendi-
nefndar í Japan árið 1985. Fulltrúar
japanska fyrirtækisins, sem verið
var að gera samninga við, reiddu
upphæðina af hendi en kvörtuðu
síðar við yfirmenn embættismanns-
ins. Hann hafði þá notað féð til
hljómtækjakaupa og greiðslu fé-
sektar vegna 120 kílóa af farangri
umfram leyfilega þyngd á leiðinni
heim til Kína aftur.
Frétt blaðsins siglir í kjölfar opin-
berrar yfirlýsingar kommúnista-
flokksins fyrr í þessum mánuði, þar
sem sagt er að mútuþægni sé
skefjalaus í sumum deildum flokks-
ins og að flokksmönnum verði
tafarlaust vísað úr flokknum verði
þeir uppvísir að spillingu, óháð titli
eða stöðu.
Vestrænir sendimenn í Peking
telja að barátta kommúnistaflokks-
ins gegn innri spillingu muni enn
harðna er nær dregur landsfundi
flokksins, sem verður haldinn í
október
Gengi,
gjaldmiðla
London, Reuter.
HLUTABRÉF snarhækkuðu i
verði á markaðnum í London í
gssi og er talið að menn vænti
þess að Japanar fjárfesti mikið
erlendis á næstunni. Bandaríkja-
dalur hækkaði dálítið i verði en
gnllverð lækkaði lítillega. Sterl-
ingspundið kostaði 1.6130 dali
en annars var gengið með eftir-
farandi hætti:
Einn Bandaríkjadalur kostaði:
1.3200 kanadíska dali,
1.8455 vestur-þýsk mörk,
2.0773 hollensk gyllini,
1.5400 svissneska franka,
38.28 belgíska franka,
6.1450 franska franka,
1336 ítalskar lírur,
151.10 japönsk jen,
6.4325 sænskar krónur,
6.7450 norskar krónur og
7.0050 danskar krónur.
Gullúnsan kostaði 444.00 dali.
Réttarhöld haf in í
raáli Jeffrey Archers
St. Andrews. Fra Gudniuiidi Heidari Fríniannssyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
JEFFREY Archer, fyrrum vara-
formaður íhaldsflokksins og
metsölurithöfundur, sækir nú mál
á hendur dagblaðinu The Star.
Hann segir blaðið hafa farið með
ósannindi, þegar það staðhæfði,
að hann hefði átt mök við vændis-
konu. Siðastliðið haust sagði
Archer af sér varaformennsku
íhaldsflokksins vegua þessa máls.
Síðastliðið haust birti sunnudags-
blaðið News of the World frétt um,
að Jeffrey Areher, þáverandi vara-
formaður íhaldsflokksins, hefði
greitt vændiskonu 2000 pund, til að
hún kæmist úr landi. Blaðið sagði
ekkert um frekara samband þeirra,
en í ljós kom, að það hafði verið í
vitorði með vændiskonu, sem sagðist
hafa átt mök við Archer, hafði sam-
band við hann og sagði honum, að
blöð væru á eftir sér til að fá sög-
una. Archer féllst á að greiða
vændiskonunni þessa upphæð til að
hún kæmist úr landi og ekkert birt-
ist í blöðum. Án hans vitundar höfðu
blaðamenn News of the Woríd fylgst
nákvæmlega með samskiptum vænd-
iskonunnar og Archei-s og tóku
myndir af því, þegar lögmaður hans
aflienti vændiskonunni peningaupp-
hæðina umsömdu.
Þegar þetta mál birtist á síðum
News of the Woríd, neitaði Archer
að hafa nokkru sinni séð vændiskon-
una. The Star birti frétt um málið,
þar sem staðhæft var, að Archer
hefði verið viðskiptavinur hennar.
Archer ákvað að fara í mál, sem
hófst í síðustu viku og hefur verið
aðalfréttaefni flestra blaða síðan.
Jeffrey Archer neitar staðfastlega
ásökunum blaðsins og hefur leitt að
því vitni, að tilgreint kvöld, sem
vændiskonan, Marianne Coghlan,
segist hafa farið með honum inn á
hótelherbergi, hafi hann verið annars
staðar. Veijendur blaðsins fengu
segulbandsspólu, sem lögð hefur ver-
ið fram sem gagn í málinu og hefur
að geyma samtöl Archers og þáver-
andi ritstjóra News of the Woríd. Á
henni kemur fram, að Archer þrábað
ritstjórann að birta ekki söguna og
sagði, að hún mundi eyðileggja
frama sinn i stjórnmálum, og skipti
þá engu, hvort sagan væri sönn eða
login. Hann neitaði í þessum sam-
tölum að hafa nokkru sinni séð
vændiskonuna.
Vændiskonan, sem hefur stundað
iðju sína í 20 ár, var leidd fram í
réttinum á föstudag og benti þá á
Archer og sagði vera viðskiptavin
sinn umrætt kvöid. Hún hefði þegið
50 pund fyrir greiðann og 20 pund
að auki, því að þau höfðu ætlað að
taka sér góðan tíma. Þessu hefði
hins vegar öllu verið lokið á tíu
mínútum. Annar viðskiptavinur
hennar, sem var næstur á undan
Archer þetta kvöld, bar kennsl á rit-
höfundinn, að sögn, og kom sögunni
á framfæri við blöðin.
Réttarhöldunum verður haldið
áfram í þessari viku.
Sunday Times birtir
kafla úr bók njósn-
arans Peter Wright
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frimannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
The Sunday Times birtir síðast-
liðinn sunnudag kafla úr bók
fyrrum njósnara, Peter Wright,
sem nú er búsettur í Tasmaníu.
Bresk yfirvöld hafa ítrekað reynt
að koma í veg fyrir útgáfu þessar-
ar bókar og staðið í málaferlum
í Ástralíu gegn Peter Wright og
útgáfu bókar hans þar. Fimm dag-
blöð í Bretlandi eru í málaferlum
við yfirvöld, vegna þess að þau
hafa birt endursagnir úr bókinni.
Bók Peter Wright, Spycatcher
(Njósnaraveiðarinn), verður gefín út
í Bandaríkjunum nú í vikunni, og
The Sunday Times keypti réttinn til
að birta útdrætti úr bókinni. Forlag-
ið Viking Penguin gefur bókina út í
Bandaríkjunum og hefur skipulagt
auglýsingaherferð á flugvöllum þar,
þar sem breskum þegnum er bent
á, að nú sé síðasta tækifærið til að
kaupa bók Wright, áður en komið
er til Bretlands. Nokkrir breskir
blaðamenn ætla sér að koma með
bókina, gefa hana upp í tollinum og
sjá, hvemig brugðist verður við.
Ritstjóri The Sunday Times,
Andrew Neil, fór mjög leynt með
efnið úr bókinni. Fáeinir ritarar á
blaðinu og nánir aðstoðarmenn hans
vissu af því, að til stóð að birta þessa
kafla. Hann segist sjálfur gera sér
grein fyrir því, að verði blaðið talið
hafa sýnt réttarkerfínu óvirðingu
með birtingu þessa efnis, geti hann
lent í fangelsi. En lögfræðingar
blaðsins telja, að það hafi ekki gert
það. Neil segir einnig, að það sé
óþolandi, að allir aðrir en Bretar
geti innan tíðar lesið bók Peter
Wright.
Yfirvöld byggja andstöðu sína á
því, að allir starfsmenn leyniþjón-
ustunnar skrifi undir lögin um ríkis-
leyndarmál og þeim sé bannað að
ljóstra upp um þau, þótt þeir starfi
ekki lengur fyrir ríkið, í málaferlun-
um í Ástrálíu gera yflrvöld einnig
kröfu til alls hagnaðar af bókinni.
Peter Wright segir, að ekkert, sem
kemur fram í bókinni, varði ríkis-
leyndarmál, og flest af því hafi komið
fram annars staðar.
í þeim köflum, sem birtust í The
Sunday Times síðastliðinn sunnudag,
segir frá hugmyndum leyniþjón-
ustunnar um að koma Harold Wilson,
þáverandi forsætisráðherra og leið-
toga Verkamannaflokksins, frá
völdum, vegna þess að hann væri
undir áhrifum frá sovéskum njósnur-
um. Auk þess segir frá yfirheyrslum
á Anthony Blunt (Peter Wright yfir-
heyrði hann), njósnum um breska
kommúnistaflokkinn og sendiráð
Frakka og Egypta í London. Það
hefur einnig komið í Ijós, að einn af
nánustu aðstoðarmönnum Harolds
Wilsons, George Caunt, veitti leyni-
þjónustunni upplýsingar um Wilson
og aðstoðarmenn hans.
Dómsmálaráðherrann, sir Patrick
Mayhew, hóf málsókn á hendur The
Sunday Times og ritstjóra þess í gær.