Morgunblaðið - 14.07.1987, Blaðsíða 46

46 MORGUNBLAÐE), ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚLÍ 1987
Julie Cox (eða Kent) eins og hún kallast síðan hún lék í myndinni Giselle á móti Mikhael Barysnikov. Frá vinstri: Julia Kent, Thomas Mills og Deidre Byrne 811 fyrrv.
nemendur í Maryland ballettskólanum.
Ballettstj örnur úr
litlum ballettskóla
Sif er yndislegur nemandi, sagði Tensia um leið og hún faðmaði
hana að sér.
eftir Sigurborgu
Ragnarsdóttur
Innan um nýbyggða skýjakljúfa í
miðborg Bethesda (bær álíka stór
og Reykjavík, rétt utan við höfuð-
borg Bandaríkjanna) er Maryland-
ballettskólinn til húsa.
Lítið vissi ég um þennan ballett-
skóla fyrr en fyrir u.þ.b. ári að
tækifæri gafst fyrir tilstuðlan
fslensks nemanda við skólann að sjá
meiriháttar afmælissýningu hjá
þeim. Þessi afmælissýning var nokk-
uð sérstök ekki bara vegna þess að
15 ár voru liðin frá stofnun skólans,
heldur einnig vegna þess að einn
nemandi skólans hafði stuttu áður
unnið eitt af Qórum efstu sætum í
árlegri ballettkeppni í Lausanne í
Sviss (Prix de Lausanne) og var nú
kominn heim til að dansa verðlauna-
dansinn fyrir skólafélagana.
Blaðamaður Washington Post,
Alan Kriegsman, skrifar í blað sitt
að sýningu lokinni: „Maryland-ball-
ett-flokkurinn er óvenjulegur hópur
og sama má segja um sýninguna.
Ballettinn „Þymirós" sannar óvenju
mikla hæfíleika Michelle Lees (starf-
andi kennari skólans og fyrrverandi
verðlaunadansari) sem setti ballett-
inn á svið og Tensia Fonseca stjóm-
anda skólans. Fyrrverandi nemendur
skólans, en þar eru í broddi fylking-
ar sonur Tensiu Fonseca, Peter,
Susan Jaffe og Cheryl Yeager, sem
öll dansa með Bandaríska ballett-
félaginu (The American Ballet
Theatre) undirstrika að ballettskól-
inn og þeir sem hann reka eru mjög
miklum hæfíleikum búnir. Alan held-
ur áfram og talar um nýjasta
undrabam ballettheimsins, Juliu
Cox, sem dansaði Áróru í Þymirósu.
óvenjulegir hæfileikar þessarar
stúlku, útlitið, framkoman og hreyf-
ingar hennar gefa strax til kynna
að hér er engin meðalmanneskja á
ferð, öllu heldur undrabam, sem oft
tekur marga áratugi að fínna.
Stuttu eftir að þessi blaðadómur
birtist bauðst Júlfu að leika aðal-
hlutverk í kvikmynd á móti sjálfum
Mikhael Barysnikov. Síðan er liðið
eitt ár og margt hefur gerst á einu
æviári 17 ára stúlku, nafn hennar
breyst úr Cox í Kent og hún að
mestu flutt til New York, þar sem
hún dansar með American Ballet
Theatre."
Til að forvitnast um hvað liggur
að baki rekstri skóla, sem útskrifar
marga nemendur er ná á toppinn í
mjög miklu samkeppnisþjóðfélagi,
náði ég tali af upphafsmanni og
stjómanda skólans. Auk þess ræddi
ég við eina íslenska nemanda skól-
ans, Sif Snorradóttur Þorgeirssonar
og Unnar Pétursdóttur, sem bæði
eru starfandi vísindamenn við Heil-
brigðisstofnun Bandaríkjanna
(National Institute of Health).
— Hvenær hófstu rekstur skólans
og hvers vegna?
— Fyrst fékk ég nemendur úr
næsta nágrenni og kenndi þeim
heima hjá mér. Eftir að ég giftist
hætti ég að dansa sem atvinnudans-
ari þar sem ég var bundin heima við
með eigin böm. Skólinn varð fljótt
mjög vinsæll. Ég gat einungis haft
40 nemendur heima hjá mér og sömu
nemendur héldu áfram ár eftir ár.
Að lokum urðu elstu stúlkumar svo
stórar að það var ekki lengur pláss
fyrir þær I kjallaranum hjá mér.
Þetta varð til þess að ég stofnaði
Maryland-ballettskólann í Bethesda
og nemendafjöldinn orðinn 500
manns, þar af er helmingurinn full-
orðnir.
— Hvað með starfsfólkið?
— Við höfum samsafn af mjög
hæfíleikamiklu fólki. Það eru sam-
tals 7 kennarar og-6 píanóleikarar.
— Hvemig er fjárhagsrekstri
skólans háttað? '
— Hann er rekinn án nokkurs
ágóða. Við höfum heimild til að krefj-
ast skólagjalda. Ég ákvað er við
fluttum hingað að einungis kennarar
og ritari fengju laun borguð, allir
aðrir sem hefðu áhuga á því að
starfa við skólann yrðu að gera það
í sjálfboðavinnu. Og þeir eru margir.
Það eru margir sem eyða ótakmörk-
uðum tíma hér í sjálfboðavinnu.
— Eru það þá aðallega foreldrar?
— Já, það er rétt. Þegar bömin
þeirra útskrifast, halda foreldramir
áfram sambandi og vinna hér áfram
mikla sjálfboðavinnu. Það eru u.þ.b.
15—20 foreldrar sem eru nátengdir
skólanum og eyða hér miklum tíma.
Einn sér um allt bókhald skólans,
annar sér um alla skipulagningu á
stundaskrám kennara og nemanda.
Hún er doktor í stærðfræði og þigg-
ur engin laun fyrir sitt starf. Svona
mætti lengi telja.
Bandarískar konur eru
ekkert sérlega lagnar
við saumaskap
— í sýningarskrá sá ég að þú
hannar flesta búninga fyrir sýning-
ar!
— Jú, ég hanna þá og mæður
hjálpa mér við ýmiss konar frá-
gagn. Amerískar konur eru ekkert
sérstaklega lagnar við saumaskap.
(Þess má geta að Tensia kemur
upphaflega frá Puerto Rico.) Þeim
finnst hins vegar gaman að sauma
kögur og pífur og allt tekur þetta
mikinn tíma. En sjálf sé ég um all-
an annan saumaskap.
— Þetta hlýtur að vera tímafrekt
miðað við allan annan undirbúning
varðandi skólastarfíð?
— Vissulega, fyrir sýningar sit
ég oftast við frá kl. 10—2 á kvöld-
in og sauma.
— Það er mikið um að foreldrar
hjálpi til í skólum barna sinna hér
í Bandaríkjunum. Foreldrafélög eru
mun virkari hér en þú átt að venj-
ast víða í Evrópu.
— Það eru a.m.k. 40 foreldrar
sem leggja einhverja vinnu af mörk-
um fyrir skólann. Það eru mismun-
andi hópar eins og þeir sem taka
þátt í fjáröflun fyrir skólann. Þeir
hittast og ræða um hina ýmsu
möguleika, eins og t.d. núna erum
við að senda út um 200 bréf til
kaupmanna á svæðinu. Við erum
að hugsa um að flytja, svo bréfín
eru aðallega send í spegla- og pípu-
lagningaverslanir, þar sem við
biðjum um ýmislegt fyrir skólann.
— Er dýrt að læra ballett?
— Það er talsvert kostnaðarsamt
og ekki á færi nema efnaðri for-
eldra að kosta bömin sín í slíkt
nám. Skólinn okkar er ekkert dýr-
ari en gengur og gerist hér á
svæðinu. En það kostar 2.000 doll-
ara allt árið fyrir þá nemendur sem
eru í efstu bekkjunum.
— Hvert er hlutfallið á milli pilta
og stúlkna í skólanum?
— Við höfum u.þ.b. 180 stúlkur
og aðeins 10 stráka eins og er. En
við vonumst til að hafa a.m.k. einn
strákabekk, þegar við erum komin
í nýtt húsnæði.
— Hvað eru nemendur lengi hér
í námi?
— Frá 5—17 ára aldurs. Þegar
þeir verða 17 ára eru þeir annað-
hvort tilbúnir að fara í háskóla eða
að ráða sig í atvinnudansflokk. Ef
hvorugt verður fyrir valinu finna
þessir nemendur ævinlega vinnu og
flestir koma þeir hingað aftur sem
fullorðið fólk í framhaldsdeildina.
Hún er fyrir þá sem hafa hætt að
dansa eri vilja halda sér við.
Nýtt undrabarn í
ballettheiminum
— Alan Kriegsman kallar Juliu
Kent eða Cox, fyrrverandi nemanda
þinn, „Wunderkind" í Washington
Post. Er hún besti nemandi sem
þú hefur haft?
— Nei! (svarar Tensia mjög
snögglega). Hún er ein af þeim
hæfíleikameiri, en við eigum þó
nokkra mjög góða dansara. Þrír,
þar af sonur minn Peter meðtalinn,
hafa verið í American Ballet
Theatre-flokknum og á ég þá við
Susan Jaffe, Cheryl Yeager. Sú
fyrmefnda er einn besti aðaldans-
ari flokksins. (Hér má kannski
bæta inn til gamans, að nýlega var
mynd af Susan í Time- tímaritinu
þar sem sagt var frá því að hún
dansi um þessar mundir aðalhlut-
verk í Þymirósu. Auk þess var
nýlega minnst á hana í samkvæmi
hvíta Hússins í tilefni af nýlegri
heimsókn forsætisráðherra Japan.)
— Hvað gerir nemanda eins og
t.d. Júlíu að svo góðum dansara?
Er það bakgmnnurinn, námið hér
eða sambland af þessu?
— Það er sambland af ýmsu.
Hún er fallegur dansari og hefur
sömu hæfileika og hinir sem ég hef
talað um áður, en þegar verið var
að velja fólk í kvikmyndina Giselle,
sem Mikhael Baryshnikov leikstýrir
og leikur í, var leitað að ákveðinni
manngerð. Þeir þurftu ekki einung-
is góðan dansara heldur einhvem
með sérstakt aðdráttarafl og Júlía
hefur þetta alit.
Stöðugnr megrunarkúr
er það eina sem dugir?
— Halda einungis bestu nemend-
ur áfram eða hætta hæfíleikamiklir
nemendur áður en þeir útskrifast?
— Það em því miður nokkrir
nemendur sem við höfum misst,
annaðhvort af því að þeir flytja,
meiðast eða af því að foreldramir
þrýsta á bömin og segja að ballett
sé ekki ákjósanlegasti ferill og vilja
að bömin fari í háskóla. Aðrir hætta
vegna þyngdar.
— Hafið þið uppskrift að ein-
hveiju sérstöku mataræði sem
nemendur geta fylgt?
— Nei, en við höfum prófað
ýmislegt. Þetta er erfítt. Þessi börn
þurfa á mat að halda. Þau em að
vaxa úr grasi og verða að nærast.
Ef þau em stöðugt í megmn, þjást
þau og hafa ekki þá orku sem þarf
til að stunda alla þessa áreynslu.
En ef þau passa sig ekki þá fá þau
ekki inngöngu í atvinnudansflokk-
ana. Svo það er undir þeim komið.
Vilja þau grenna sig og hafa mögu-
leika á meiri frama eða hætta og
fara í háskóla. Það kemur að því
að þau koma og segjast ekki þola
þetta lengur og hafa valið að fara
í háskóla. Við höfum misst stórkost-
lega dansara!
— Ertu með þessu að segja að
þeir sem hafa mestan sjálfsaga
haldi áfram?
— Þeir sem ekki þurfa að standa
í þessari baráttu eða hafa frá upp-
hafí fullkominn líkama em þeir sem
halda áfram. Nemendur sem hafa
langa fótleggi, þurfa ekki stöðugt
að passa línurnar, eiga metnaðar-
gjama foreldra sem ekki víla fyrir