Morgunblaðið - 19.01.1988, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1988
Nicaragua:
Ekki eru líkur
á skjótum Mð-
arviðræðum
San Jose, Washington. Reuter.
HELDUR hefur dregið úr vonum
manna um skjótar friðarviðræð-
ur milli sandinistastjórnarinnar
í Nicaragua og skæruliða og
segjast þeir síðarnefndu óttast,
að tilboð Daniels Ortega, forseta
Nicaragua, um beinar viðræður
sé aðeins bragð af hans hálfu.
Oscar Arias, forseti Gosta Rica,
sagði á sunnudag, að sandinistar
gætu sjálfir komið í veg fyrir
stuðning Bandaríkjastjórnar við
skæruliða með því að fara að
fiillu eftir ákvæðum friðaráætl-
unar Mið-Ameríkuríkjanna.
Á fundi forseta Mið-Amerí-
kuríkja í San Jose í Costa Riea á
laugardag féllst Ortega á að eiga
beinar viðræður við skæruliða en
hingað til hefur hann ávallt sett það
skilyrði, að fulltrúar Bandaríkja-
stjómar taki einnig þátt í þeim.
Ákvað Ortega að auki að aflétta
neyðarástandinu, sem lögum sam-
kvæmt hefur gilt í landinu í sex ár.
Adolfo Calero, einn af sex leið-
togum skæruliða, sagði í gær, að
þeir ætluðu að hittast á Miami þá
um daginn til að samræma afstöðu
sína en ekki kvaðst hann trúaður
á, að viðræður við sandinista gætu
hafíst alveg á næstunni. Alfonso
Robelo, einn skæruliðaleiðtoganna,
sagðist óttast, að viðræðumar yrðu
bara sjónarspil af hálfu sandinista
og til þess eins að hafa áhrif á
Bandaríkjaþing. Skæruliðar munu
í viðræðunum krefjast pólitískra
umbóta í Nicaragua en slíkum kröf-
um hafa sandinistar alltaf hafnað.
Vilja þeir ekki ræða um neitt annað
en aðferðir til að binda enda á
stríðið í landinu.
Arias, forseti Costa Riea og einn
helsti höfundur friðaráætlunar
Mið-Ameríkuríkjanna, sagði á
sunnudág, að áframhaldandi stuðn-
ingur Bandaríkjaþings við skæru-
liða í Nicaragua væri kominn undir
Daniel Ortega sjálfum. Ef hann
færi að fullu eftir ákvæðum friðará-
ætlunarinnar myndi Bandaríkja-
þing að öllum líkindum hætta
stuðningi við skæmliða, en „ef við
komumst hins vegar að því á næst-
unni, að hann ætlar sér ekki að
standa við boðaðar breytingar,
munu skæruliðar tvíeflast“, sagði
Arias.
Reuter
Flugdrekamet
Sjötugur drekameistari í Singapore, Loh
Chin Nghee að nafhi, vann nýlega það afrek
að fljúga þessum 732,5 feta langa flugdreka
í Qórar mínútur og 10 sekúndur og fær að
launum sinn sess í Guinness-metabókinni.
Voru þeir 15, sem héldu drekanum meðan á
fluginu stóð, en Loh var í eitt ár að smíða
hann.
Bretland:
Sameíning frjálsyndra og-
jafnaðarmanna gengur illa
St. Andrews. Frá Guðmiindi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
í gær var lögð fram ný tillaga
að stefnuyfirlýsingu fyrir hinn
nýja stjórnmálaflokk, sem verð-
ur að líkindum til úr Fijálslynda
flokknum og Jafnaðarmanna-
flokknum. Þingmenn Fijálslynda
flokksins og þeir þingmenn Jafii-
Kosningar á Haiti:
Kjörsókn innan við 10%
Port-au-Prince. Reuter.
INNAN við 10% þátttaka var í
forsetakosningunum á Haiti á
sunnudag og sögðu erlendir
sendifúlltrúar að mikið hefði
verið um kosningasvindl.
Á sínum tíma boðaði ehrstjómin
á Haiti til kosninga í nóvember þar
sem landsmenn áttu að velja borg-
aralegan forseta. Var þeim aflýst
vegna ofbeldisaðgerða og nsorða.
Af um 2,3 milljónum, sem á kjör-
skrá voru, greiddu innan við 200
þúsund manns atkvæði. Útlendir
eftirlitsmenn og stjómarerindrekar
sögðu kosningamar hafa verið eitt
allsheijar svindl. í sumum kjördeild-
unum hefðu menn komið með
bunka af kjörseðlum og troðið þeim
niður í kassana. Verzlað hefði verið
með atkvæði og hefðu aðstoðar-
menn tveggja frambjóðenda, Leslie
Manigat og Gerard Philippe-
Auguste, verið fremstir í flokki í
þeim efnum. Þriðji frambjóðandinn,
Gregoire Eugene, sakaði herstjórn-
ina um að reyna að svindla Manigat
til valda. í gær var ekki ljós hvenær
úrslit yrðu tilkynnt.
aðarmannaflokksins, sem styðja
sameininguna, samþykktu þessa
tillögu einróma. í síðustu viku
ætluðu David Steel, leiðtogi
Frjálslynda flokksins, og Robert
Maclennan, leiðtogi Jafnaðar-
mannaflokksins, að gefa út
sameiginlega stefhuyfirlýsingu
fyrír hinn nýja flokk, en þing-
menn Fijáislynda flokksins
neituðu að fallast á hana á
síðustu stundu. Andstaðan gegn
sameiningunni hefur styrkst í
báðum flokkum.
Það hefur í raun verið ljóst frá
þingkosningunum síðastliðið sum-
ar, að látið yrði reyna á, hvort
tækist að sameina þessa flokka.
Ein af ástæðum þess, að Bandalagi
fijálslyndra og jafnaðarmanna
gekk ekki betur í kosningunum en
raun varð á, var sú, að leiðtogar
þess voru tveir og ekki alltaf fylli-
lega sammála. Á haustdögum var
það samþykkt á flokksþingum
beggja flokka að gánga til viðræðna
um sameiningu. Á miðvikudag í
síðustu viku ætluðu David Steel og
Robert Maclennan að leggja fram
ítarlega stefnuyfirlýsingu fyrir hinn
nýja flokk. Þessi stefnuyrfírlýsing
og kynning á henni eru talin ein-
hver stórkostlegustu mistök í
breskum stjórnmálum í mörg ár.
Það hafði ævinlega verið krafa
Maclennan, að samkomulagi yrði
náð um meira en uppbyggingu hins
nýja flokks, áður en af sameining-
unni yrði. Samdar höfðu verið
ýtarlegar skipulagsreglur, sem allir
sættu sig við. En í stefnuyfirlýsing-
unni var einnig kveðið á um, að
hinn nýi flokkur vildi, að breska
ríkið héldi Trident-kjamorkuflaug-
unum, væri hlynntur frekari nýt-
ingu kjarnorku til rafmagnsfram-
Ieiðslu og legði til, að virðisauka-
skattur yrði lagður á bamaföt,
mat, bækur og blöð til að fjár-
magna ráðstafanir gegn fátækt í
landinu, en þessir hlutir hafa verið
undanþegnir virðisaukaskatti.
Þingmenn höfnuðu
Leiðtogamir tveir höfðu unnið
þessa yfirlýsingu einir með ráðgjöf-
um sínum. Þegar David Steel lagði
yfirlýsinguna fyrir þingflokk sinn á
þriðjudag, neitaði hann að sam-
þykkja hana. Boðað hafði verið til
blaðamannafundar á miðvikudag,
þar sem átti að kynna stefnuyfirlýs-
inguna. Honum var aflýst, þar sem
ekki hafði tekist að ná samkomu-
lagi um hin umdeildu stefnuatriði,
en þá höfðu blaðamenn fengið í
hendur eintök af yfirlýsingunni.
Ákveðið var að setja á laggirnar
nefnd sex manna til að semja drög
að nýrri stefnuyfirlýsingu og leggja
fyrir samninganefndir flokkanna í
gær. Þau áttu að byggjast á kosn-
ingayfirlýsingu Bandalagsins frá í
sumar, en innan Fijálslynda flokks-
ins hefur verið ákaflega eindregin
andstaða gegn kjarnorkuvopnum
og friðsamlegri notkun kjamorku.
Virðisaukaskattur á mat, barnaföt
og bækur hefur verið svo viðkvæmt
pólitískt mál, að stjóm Thatcher
hefur ekki treyst sér til að koma
honum á allan sinn valdaferil þrátt
fyrir þrýsting frá Evrópubandalag-
inu. Það má því búast við, að hin
nýja yfírlýsing verði ekki jafn-
afdráttarlaus og sú fyrri.
Andstaða g-egn samein-
mgu
Páfinn fordæmir aðgerð-
ir ísraelsku lögreglunnar
Meirihluti ísraela styður aðgerðirnar gegn Palestínumönnum
Róm, New York, Heuter.
JÓHANNES Páll páfi sagði á
sunnudag að ísraelar yrðu að
virða rétt Palestinumanna og
hann fordæmdi aðgerðir ísra-
elsku lögreglunnar, sem kastaði
táragassprengjum að múhameðs-
trúarmönnum sem voru að
yfirgefa mosku í Jerúsalem á
föstudag. Samkvæmt skoðana-
könnun tímaritsins Newsweek
styður rúmur helmingur gyðinga
I ísrael aðgerðir stjóraarinnar
gegn óeirðum Palestínumanna
og 81 af hundraði styður brott-
flutning Palestínumanna sem
grunaðir eru um óspektir.
Páfinn heimsótti samtök erlendra
fréttamanna í Róm á sunnudag og
endurtók meðal annars þá skoðun
sína að ísraelsmenn og Palestínu-
menn ættu hvorirtveggju rétt á
eigin föðurlandi. Fréttamaður frá
Túnis spurði þá páfa um skoðun
hans á aðgerðum ísraelsku lögregl-
unnar á föstudag, þegar hún
kastaði táragassprengjum að Pal-
estínumönnum sem voru að yfirgefa
Al-Aqza moskuna í Jerúsalem. Páf-
inn sagði það ámælisvert að ráðast
að fólki við tilbeiðslu.
Páfinn hefur áður tjáð sig um
atburðina á Vesturbakkanum og
Gaza-svæðinu, því í des. sagði hann
að land Krists gæti ekki lengur
haldið áfram að vera vettvangur
ofbeldis og óréttlætis og að hann
hefði samúð með Palestínumönnum
er þjáðust á hemumdu svæðunum.
Samkvæmt skoðanakönnun
tímaritsins Newsweek styður rúmur
helmingur gyðinga í ísrael stefnu
ísraelsku stjómarinnar gagnvart
óeirðum Palestfnumanna og 40 af
hundraði telja að stjómin sé of
vægin. 81 af hundraði styður brott-
flutning Palestínumanna sem
grunaðir em um að bera ábyrgð á
að kynda undir óeirðum á hemumdu
svæðunum. Um þriðjungur hefur
ekki myndað sér skoðun á því hvort
veita eigi Palestínumönnum þegn-
réttindi, þótt 72 af hundraði séu
sammála um að haldi ísraelar her-
numdu svæðunum tryggi fæðingar-
tíðni araba að meirihluti ísraels-
manna verði af arabískum upprana.
Andstaða innan flokkanna
beggja gegn sameiningu hefur vax-
ið mjög við þessa atburði. í skoð-
anakönnun, sem birt var í
ITV-sjónvarpsstöðinni um helgina,
kom í ljós, að fast að fjörutíu hundr-
aðshlutum flokkanna beggja era
andvígir sameiningu. Hinn 23. jan-
úar næstkomandi verður haldinn
sérstakur fundur Fijálslynda
flokksins, þar sem á að ganga end-
anlega frá sameiningunni, og hinn
30. í Jafnaðarmannaflokknum. Ef
íjórðungur jafnaðarmanna reynist
andvígur sameiningu í skriflegri
atkvæðagreiðslu, fellur tillagan.
Verði þriðjungur fijálslyndra
andvígur henni, fellur hún einnig.
David Owen, fyrrverandi leiðtogi
Jafnaðarmannaflokksins, sem hefur
verið andvígur sameiningu frá upp-
hafi og sagði af sér, þegar ljóst
varð, að hann var í andstöðu við
meirihluta flokksmanna, hefur lítt
getað hamið gleði sína yfir þessum
hrakföram. Hann hefur boðið félög-
um sínum að koma aftur til liðs við
sig í nýjum jafnaðarmannaflokki.