Morgunblaðið - 15.04.1988, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 1988
23
Utanríkisstefna Sovétríkjanna:
Hefur Brezhnev-kemi-
mgunni verið hafnað?
Heimkvaðning herliðsins hefur verið eitt af
helstu markmiðum stjórnar Reagans forseta
MEÐ undirritun sáttmálans um brottflutning sovéska innrásarliðs-
ins frá Afganistan hafa sovéskir ráðamenn í fyrsta skipti frá lok-
um síðarí heimsstyijaldarinnar fallist á að kalla herlið sitt frá
erlendrí grundu. Almennt er litið svo á að brottflutningurínn megi
teljast sigur fyrir stjórn Ronalds Reagans Bandaríkjaforseta, sem
löngum hefur fordæmt veru sovéska heríiðsins í landinu. Þá þykir
sumum að heimkvaðning herliðsins kunni að marka þáttaskil í
utanríkisstefnu Sovétríkjanna.
Stuðningur Bandaríkjamanna
við afganskar frelsissveitir hefur
að jafnaði numið um 600 milljónum
Bandaríkjadala (um 24 milljörðum
ísl. kr.) á ári frá því sovéskar her-
sveitir réðust inn í landið til að
hjálpa afganska stjómarhemum í
baráttunni gegn skæruliðum.
Bandamenn Bandaríkjastjómar á
vesturlöndum, Kínverjar og ríki
hófsamra múslima hafa verið fylgj-
andi þessum stuðningi, sem
Bandaríkjaþing hefur veitt sam-
þykki sitt fyrir á ári hverju.
Árangnrsrík herferð
Bandaríkjamenn hafa fordæmt
framferði Sovétmanna í Afganist-
an hvar sem færi hefur gefíst og
sú herferð hefur skilað árangri.
Áróðursstaða Sovétmanna hefur
veikst af þessum sökum ekki síst
í ljósi þess að Allsherjarþing Sam-
einuðu þjóðanna hefur á hverju ári
samþykkt ályktun með miklum
meirihluta atkvæða þar sem
Kremlverjar hafa verið hvattir til
að hafa sig á brott úr landinu.
Þrátt fyrir allan áróður á alþjóða
vettvangi segja bandarískir emb-
ættismenn að heimkvaðning sov-
éska herliðsins frá Afganistan hafí
frá upphafi verið eitt helsta mark-
mið Bandaríkjastjómar á vettvangi
utanríkismála.
Gagnkvæmur stuðningnr
Samningurinn, sem undirritaður
var í Genf í gær, kveður ekki á
um vopnahlé í bardögum skæruliða
og afganska stjómarhersins. Hins
vegar hafa risaveldin samþykkt
hann og tekið á sig ábyrðina'*á
framkvæmd hans. Tillaga Banda-
ríkjamanna var upphaflega sú að
baeði risaveldin hétu því að hætta
að styðja stríðandi fylkingar í Afg-
anistan um leið og brottflutningur-
inn hæfíst. Þessu neituðu Sovét-
menn. Þá lögðu bandarískir emb-
ættismenn til að samið yrði um
jafna og gagnkvæma" hemaðar-
aðstoð og féllust Sovétmenn á það.
Fullvíst er talið að stríðið í Afgan-
istan, sem kostað hefur um eina
milljón Afgana lífið, haldi áfram.
Efasemdir eru uppi um að stjómin
í Kabúl haldi velli. „Við búumst
við að skæruliðar haldi áfram bar-
áttunni," sagði Reagan forseti í
Washington í gær.
Fallið frá
Brezhnev-kenningunni?
\ Tilslakanir Sovétmanna þykja
sýna berlega að þeim sé fyrst og
fremst umhugað um að hætta af-
skiptum af ófriðnum í landinu.
Vitað er að innrásin hefur mælst
mjög illa fyrir meðal almennings í
Sovétríkjunum enda hafa Sovét-
menn fært þar miklar fómir.
Gorbatsjov Sovétleiðtogi hefur lýst
því yfír að núverandi valdamenn í
Kreml hafi „fengið stríði í arf“ frá
eldri ráðamönnum. Innrásin í Afg-
anistan var gerð í samræmi við
„Brezhnev-kenninguna" svo-
nefndu sem kveður á um að af-
skipti með hervaldi séu réttlætan-
leg til að treysta stjóm kommún-
ista í sessi. Sumum fréttaskýrend-
um þykir sýnt að Gorbatsjov hafi
nú hafnað kenningu þessari og að
brottflutningurinn kunni af þeim
sökum að marka þáttaskil í utan-
ríkistefnu Sovétmanna. Þá hafa
menn og bent á að „umbótaáætl-
un“ (perestrojka) Gorbatsjovs eigi
nú undir högg að sækja í Sovétríkj-
unum og full þörf sé á því fjár-
magni annars staðar sem mnnið
hefur til stríðsrekstursins í Afgan-
istan.
Byggt á Reuter og News-
week.
Noregur:
Launahækkanir tak-
markaðar með löefum
Ösló, frá Rune Timberlid, fréttaritara Morgunblaðsins.
NORSKA þingið hefur samþykkt
lög sem takmarka launahækkan-
ir við eina norska krónu á hveija
vinnustund (6,22 krónur íslen-
skar) til 1. mars á næsta ári.
Aðeins þeir lægstlaunuðu geta
fengið meiri launahækkanir á
þessum tíma.
Samkvæmt lögunum hækka laun
flestra Norðmanna aðeins um 1.800
norskar krónur (11.160 ísl. kr.)
næstu tólf mánuði. Það eru aðeins
félagar í verkalýðsfélögum sem fá
þessa launahækkun, og þeir sem
standa utan þeirra geta leitað sér-
staklega eftir hækkunum.
Lögin voru sett eftir samvinnu
Alþýðusambandsins, Vinnuveit-
endasambandsins og norsku ríkis-
stjómarinnar um launastefnu. Þess-
ir aðiljar voru allir sammála um að
lögin væru nauðsynleg, eftir að stór
hluti launþega hafði í áraraðir feng-
ið allt að 10 prósent launahækkan-
ir á ári.
Samþykki Alþýðusambandsins er
þó með þeim fyrirvara að vöruverð
hækki ekki verulega. Hækki vöru-
.
’mtf
mti /
verðið meira en 5 prósent á þessu
ári getur Alþýðusambandið sjálf-
krafa samið um frekari launahækk-
anir. Því var það nokkurt áfall fyr-
ir aðila vinnumarkaðarins þegar
ljóst varð í þessari viku að vöruverð
hafði hækkað um 1,4 prósent í
marsmánuði einum.
Mikil óeining ríkir um þessi lög
meðal stjómmálamanna, þótt flestir
flokkanna séu sammála um að tak-
marka þurfi launahækkanir. Carl
I. Hagen, í Framfaraflokknum, hef-
ur líkt launastefnu Verkamanna-
flokksins við fasisma Mussolinis.
INNIFALIÐ ÍVERÐI:
bacon í sneiðum
hryggur í kótelettur
bógurí 1/1 steik
beinlaus hnakki í sneiðum
Lærið -1 /2 reykt í skinku
Pantið strax

INNIFALIÐ I VERÐI:
Úrbeining, pökkun og merking, grills-
teik, bógsteik og hakk.
LAUGALÆK 2. S. 686511
MijrT GARÐABÆ, S. 656400
Fjör og ferðavinningar
í kvöld og annað kvöld standa Arnarflug og Ferðamálaráð
Hamborgar fyrir þýskum kvöldum í Þórscafé ■ Ferðavinningar og
önnur verðlaun ■ Tískusýning ■ Skemmtiatriði ■ Þýskur veislumatur