Morgunblaðið - 15.04.1988, Blaðsíða 27

MÓRGUNBLAÐH), FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 1988
27
skilningi, að verk telst hálfnað,
þá hafíð er. Og ég býst við því,
að þessi sérkennilega fullyrðing,
að hálfnað sé verk, þá hafíð er,
eigi sjaldan betur við en í þessu
tilviki, þegar óvenju mörgum
hindrunum hefur verið rutt úr
vegi. Því leiðin að þessari stundu
hefur verið grýtt, ekki bara af
eðlilegum og einföldum orsökum,
heldur hefur verið reynt að setja
eins marga steina í götu þessa
verkefnis og unnt hefur verið og
það úr ólíklegustu áttum. En þeim
hefur jafnan verið rutt úr vegi.
Og við hörmum ekkert þessi átök.
Leiðin til stjamanna er þymum
stráð, eða steinum stráð í þessum
skilningi. Og menn mega aldrei
gera þá kröfu, að stórvirki vinnist
létt.
Við skulum líta til baka um
árhundruð og við skulum átta okk-
ur á því, að í dag stöndum við í
orðsins fyllstu merkingu í túngarði
Ingólfs Amarsonar og Hallveigar
Fróðadóttur. Því öll bestu rök
manna og tiltæk þekking færustu
vísindamanna bendir til, að höfuð-
ból Ingólfs Amarsonar hafí ekki
verið fjær en hundrað metra frá
þessum stað. Og okkur er hollt
að minnast þess, að þegar Ingólfur
Amarson og Hallveig Fróðadóttir
völdu einmitt þennan stað, þá
höfðu þau úr öllu landinu að moða.
Okkar land er stórkostlegt og
fagurt. En það hlýtur að segja
okkur Reykvíkingum mikla sögu,
að þegar þau sæmdarhjónin gátu
valið hvaða blett á landinu sem
var, þá völdu þau einmitt þennan
stað.
Langflestir eru sammála um að
byggja beri ráðhús í Reykjavík.
Margoft hafa verið uppi hugmynd-
ir um slíkt. Fram hefur farið sam-
keppni um staðsetningu, og hvem-
ig sem menn hafa velkst og snú-
ist, hefur hugurinn alltaf Eif ein-
hverjum ástæðum endað héma.
Hér og hvergi annars staðar hljóti
menn að byggja ráðhús Reyk-
víkinga.
í áratugi hefur Reykjavíkurt-
jöm ekki verið sýndur nægilegur
sómi, þótt fagurlega hafí verið til
hennar galað af ýmsum. Nú er
hafíð verk, sem einmitt miðar að
því meðal annars að bæta hér úr.
Þetta ráðhús verður ekki eingöngu
ráðhús, heldur líka samastaður í
hjarta borgarinnar, samastaður,
sem tryggir að menn geti notið
Tjamarinnar og umhverfís hennar
betur en nokkru sinni fyrr við all-
ar aðstæður, að vetri og sumri.
En þetta tilefni verður einnig til
þess, að öll umgjörð Tjamarinnar
og umhverfí hennar verður bætt
og fegrað, og er það verk reyndar
þegar í fullum gangi hér suðaustan
við okkur og mun verða haldið
áfram af fullum krafti í sumar og
næsta sumar. Er það verk allt
unnið undir slagoriðinu: Tjömin
lengi lifí.
Atökin, sem reynt hefur verið
að efna til út af þessari ákvörðun
sem nú er að breytast í veruleika,
eru að mínu viti nú um garð geng-
in. Og reyndar er mál að linni.
Nokkur hópur hefur haft sig mjög
í frammi við að reyna að gera
mál þetta allt tortryggilegt og
hefur þar verið lengra seilst en
ég man til í nokkru dæmi öðru.
Ekki vegna þess að baráttugleðin
hafí verið mikil og sannfæringar-
krafturinn mikill, heldur hefur vilj-
inn til þess að rangfæra, villa og
vefengja staðreyndir verið með
ólíkindum. Smám saman hafa
borgarbúar séð í gegnum þetta.
Því hefur verið haldið að fólki, að
aldrei hafí verið meirr andstaða í
huga almennings um nokkurt mál
en einmitt þetta. Fyrir tæpum
tveimur mánuðum boðaði þessi
háværi en þröngi hópur, að nú
hæfíst umfangsmikil söfnun und-
irskrifta, gengið yrði í hvert ein-
asta hús í borginni, eins og kom
fram í þeirri tilkynningu, og jafn-
framt var tilkynnt nokkru síðar,
að þessum miklu undirskriftum
Skipan sendiherra til að fara með afvopnunarmál:
Aukin áhersla íslend-
ínga á afvopnunarmál
- segir Hannes Hafstein ráðuneytisstj óri
jrrði skilað nokkrum dögum fyrir
páska. Og hver er útkoman? Svo
dræmt hafði gengið á hinum uppr-
unalega skiladegi, að þessi söfnun-
arhópur reyndi að kreista eitthvað
meira út' á þrem vikum til við-
bótar, en gafst svo endanlega upp
á því og hefur skilað inn þessum
undirskriftum.
Ég vil ekki gera lítið úr þeim
út af fyrir sig, þó að reyndár hafí
talsmaður þessa hóps rétt einu
sinni farið með rangfærslur, en
hann sagði við forseta borgar-
stjórnar við afhendingu skjalanna
„að eingöngu atkvæðisbærir
Reykvíkingar hefðu undir þetta
skrifað‘!. Við lauslega athugun
sýnir, að mörg hundruð manns á
þessum seðlum uppfylla ekki það
skilyrði. Jafnframt var þvi haldið
að fólki, að þetta væri umfangs-
mikil undirskriftasöfnun, ein
mesta, sem hér hefur verið. Og
það er ekki ótrúlegt að svo sé
sagt, þegar stagast hefur verið á,
að hér hafí verið mesta deilumál,
viðkvæmasta deilumál, sem
nokkru sinni hafí verið uppi í
skipulagsmálum borgarinnar. En
þegar tölumar eru skoðaðar er
árangurinn af því, sem lýst var
yfír í upphafí, að gengið skyldi í
hvert einasta hús í borginni, sem
er ekki mikið verk fyrir samtök,
.sem eiga einhvem hljómgmnn,
ekki merkilegur, reyndar hreint
ótrúlega slakur.
Fyrir sjö árum var uppi deilu-
efni í einu borgarhverfinu varð-
andi skipulagsmál í Sogamýri. Þá
var skilað inn um 9.000 undir-
skriftum. Þá vom Reykvíkingar
ellefu þúsundum færri en núna.
Þegar gert var útitafl við Lækjar-
götu komu tæplega 8.000 undir-
skriftir í mótmælaskyni. Hér er
um tvö dæmigerð dægurmál að
ræða, og það sýnir sig, að bægsla-
gangurinn mikli varðandi Tjömina
er, þegar allt kemur til alls, af
sama toga.
En um það skulum við ekki
fyalla frekar á þessum góða sól-
skinsdegi. Við hugsum til fortí-
ðarinnar, en við horfum til framt-
íðarinnar. Við hugsum til þeirrar
fortíðar, að fyrsti Reykvíkingurinn
taldi guði sína stýra öndvegissúl-
unum á land í víkinni hér fyrir
norðan okkur. En á þeSsum degi
skulum við biðja þess, að sá guð,
sem sólina skapti, eins og afkom-
andi Ingólfs orðaði það svo vel,
megi á byggingartímanum vemda
þetta hús og þá, sem við það
vinna, og megi síðan um alla
framtíð halda gæfuríkri vemdar-
hendi sinni yfír því. Gott verk er
hafíð."
Sorgar-
marsog
hvellur
MEÐAN Davið Oddsson borg-
arstjóri hélt ræðu sína barst
tónlist frá húsinu vestan at-
hafnasvæðisins við Tjamar-
götu og var þar leikinn sorg-
armars Chopin. Að sögn Óm-
ars Smára Armannssonar að-
alvarðstjóra, vissi lögreglan
fyrir, að einhvers slíks væri
að vænta og var borgarstjóra
greint frá því. Ekki þótti
ástæða til afskipta.
Þá gerðist það og, að hvellur
heyrðist á bak við Oddfellow-
húsið og síðan steig upp reykur.
Þeir, sem staddir voru við at-
höfnina, töldu margir hveijir að
sprengja hefði sprungið. Að
sögn lögreglunnar í Reykjavík
heyrðu hennar menn á staðnum
hvellinn, en þótti líklegast að
• hann hefði komið úr útblásturs-
röri bifreiðar. Ekki var leitað til
lögreglunnar vegna þessa.
HANNES Hafstein ráðuneytis-
stjóri utanrikisráðuneytisins seg-
ir að skipan sérstaks sendiherra,
til að fara með afvopnunarmál,
lýsi aukinni árherslu íslendinga á
þátttöku f afvopnunarmálum með
hliðsjón af auknum áhuga hér á
landi og meiri hreyfingu á af-
vopnunarmálum í Evrópu sem
krefjist meiri athygli.
Utanríkisráðherra hefur skipað
Hjálmar W. Hannesson í þetta emb-
ætti sem heyrir undir alþjóðaskrif-
stofu utanríkisráðuneytisins. Hjálm-
ar mun sitja afvopnunarráðstefnur
og fundi sem íslendingar taka þátt
í en hafa aðsetur í utanríkisráðu-
neytinu.
BANDARÍKJAMENN, sem vinna
borgaraleg störf á Keflavíkur-
flugvelli, eru einkum sérhæft
starfslið, til dæmis kennarar f
skólum bama varnarliðsmanna,
sérfræðingar um viðhald búnaðar
varnarliðsins og makar vamar-
liðsmanna, að sögn Friðþórs Eyd-
al, blaðafulltrúa Vamarliðsins.
f frétt Morgunblaðsins í gær er
haft eftir Steingrími Hermannssyni,
utanríkisráðherra, að áætlað sé að
fækka í borgaralegu starfsliði vam-
arliðsins og að þar eigi fyrst að
fækka í aðsendu starfsliði frá Banda-
ríkjunum áður en til uppsagna ís-
lendinga komi. „Þetta eru einkum
kennarar, menn sem vinna sérhæfð
STÖÐ 2 hefur sótt um aðild að
Evrópubandalagi útvarps- og
sjónvarpsstöðva í annað sinn. 1
fyrra skiptið var beiðni stöðvar-
innar frestað á þeim forsendum
að ekki væri komin næg reynsla
á starfsemi hennar og að sending-
ar hennar næðu ekki til nægilegs
hluta landsbyggðarinnar, að sögn
Jóns Óttars Ragnarssonar sjón-
varpstjóra. Hann sagði að stöðin
uppfyllti nú allar kröfur og að
EBU hefði lýst yfir greinilegum
áhuga á að veita henni aðild.
Áður en aðildin er veitt em aðilar
EBU í viðkomandi landi spurðir
álits og hefur Ríkisútvarpið um-
sóknina nú til umfjöllunar.
„Ég geri ráð fyrir að umsókn
okkar fái fljóta og góða afgreiðslu
hjá Útvarpsráði og þá tekur EBU
væntanlega afstöðu í lok ma(,“ sagði
Jón Óttar. „Okkar aðild myndi spara
Ríkisútvarpinu stórar fjárhæðir þar
sem kostnaðurinn er mikill og myndi
dreifast á tvo aðila í stað eins. Hagn-
aður beggja er meiri en það sem
skilur á milli og mér fínnst því allt
benda til þess að við gerumst aðilar
í sumar. Ríkisútvarpið getur ekki
komið í veg fyrir aðild okkar en
getur tafið framgang málsins."
EBU voru upphaflega samtök
ríkisstöðva en hafa verið opin einka-
stöðvum um árabil. Stofíiuð hafa
verið samtök einkastöðva til mót-
vægis við EBU en Jón óttar sagði
flestar einkastöðvamar vilja láta
reyna á hvort að raunverulega væri
þörf fyrir önnur samtök en EBU.
Kostina við aðild að EBU sagði hann
fyrst og fremst vera aðgang að
Þriðji framhaldsfundur Ráðstefn-
unnar um öryggi og samvinnu í
Evrópu stendur nú yfír í Vín og mun
Hjálmar sinna málefnum hennar.
Hannes Hafstein sagði við Morgun-
blaðið að þegar þessi ráðstefna stóð
yfír í Madrid fyrir nokkrum árum,
sinnti Níels P. Sigurðsson sendiherra
þeim málefnum fyrir fslendinga en
síðan hefði enginn haft fasta umsjón
með þeim. Nú væru afvopnunarmál
sífellt að verða umfangsmeiri og
þegar öryggismálaráðráðstefnunni í
Vín lyki tækju við aukafundir um
einstaka þætti og samþykktir, sem
íslendingar þyrftu að taka þátt í.
Einnig mætti búast við viðræðum
milli Varsjárbandalagsins og NATO
tæknistörf eða fulltrúar bandarískra
fyrirtækja, sem annast viðhald á
tækjabúnaði Vamarliðsins, svo sem
vopnakerfum. Þama er líka um að
ræða umsjónarmenn með ákveðnum
framkvæmdum og ýmsu, sem leynd
hvílir yfír. Þessi hópur telur 111
manns," sagði Friðþór Eydal ! sam-
tali við Morgunblaðið í gær.
Friðþór sagði að einnig væm um
300-400 fjölskyldumeðlimir vamar-
liðsmanna, einkum makar, í ýmsum
borgaralegum störfum, til dæmis
sérhæfðum skrifstofustörfum eða
verslunarstörfum. „Þama er oft um
að ræða störf, sem erfítt er að fá
íslendinga í vegna launanna. Vamar-
liðið borgar eftir kauptöxtum; launa-
ýmis konar frétta- og íþróttaefni,
t.d. frá Sumarólympíuleikunum í
Seoul. Samkvæmt upplýsingum
Stöðvar 2 er áætlaður heildarkostn-
Benedetti var i gær borinn ofur-
liði er hluthafar belgiska stórfyr-
irtækisins Societe Generale de
Belgique kusu nýja 12 maínna
stjóm. De Benedetti hefur undan-
fama þijá mánuði freistað þess
að ná meirihluta i fyrirtækinu,
sem er hið stærsta i Belgiu, og
hefur málið vakið mikla athygli
þar í landi.
Hvorki De Benedetti né helstu
andstæðingar hans, belgísku kaup-
sýslumennimir Andre Leysen og Pi-
erre Schoier, náðu lqöri í stjómina.
Fulltrúar fransk-belgískar fyrir-
tækjasamsteypu greiddu atkvæði
með öllum þeim fulltrúum sem frá-
farandi stjóm fyrirtækisins bauð
fram. De Benedetti sá ósigur sinn
fyrir en sagði að fyrr eða síðar myndi
hann ná fyrirtækinu á sitt vald. „Ég
og samstarfsmenn mínir munum fyrr
eða síðar gegna því hlutverki (stjóm
fyrirtækisins sem okkur ber,“ sagði
um ýmsa þætti afvopnunarmála eins
og samdratt í hefðbundnum herafla,
en um þau mál hefði hingað til ver-
ið fjallað í viðræðum sem íslending-
ar hafa ekki tekið þátt í. Og ef end-
anlegt samkomulag næðist í Vín,
fæm af stað umræður um leiðir til
að draga úr hefðbundnum vígbúnaði
sem íslendingar yrðu að taka þátt í.
Hannes sagði að inn í þessi mál
kæmu einnig afvopnunarmál í Sam-
einuðu þjóðunum og afvopnunarráð-
stefnan í Genf, og meginverkefni
sendiherrans nýskipaða væri að
sækja ráðstefnur og fylgjast með
og samræma alla þætti afyopnunar-
mála.
skrið skilar sér seint hér inn á völl-
inn,“ sagði Friðþór. „Það hefur verið
stefnan að fá hingað fjölskyldufólk
til þess að skapa hér stöðugra sam-
félag, og þá gefur auga leið að ein-
hver störf þurfa að standa mökum
hermanna til boða.“
Samkvæmt upplýsingum Utanrík-
isráðuneytisins vom íslenskir starfs-
menn Vamarliðsins 1.102 hinn
fyrsta janúar síðastliðinn. 103 em í
stjómunarstörfum, 81 við verkstjóm,
139 við slökkvistörf og snjómðning,
205 við iðnaðarstörf, 263 við verslun-
ar- og skrifstofustörf, almennt
verkafólk var 260 talsins, verkfræð-
ingar og tæknimenn 43 og símaverð-
ir 8.
aður fyrir ísland á árinu 1988 23
milljónir fyrir þjónustu EBU og mun
hann skiptast nokkum veginn jafnt
milli RÚV og Stöðvar 2 ef af verður.
hann er niðurstaða atkvæðagreiðsl-
unnar lá fyrir. Kvaðst hann efast um
að atkvæðagreiðslan hefði farið fram
með lögformlegum hætti. Einn fram-
kvæmdastjóra „Generale", sagði hins
vegar ljóst að De Benedetti hefði
mistekist að ná meirihluta í fyrirtæk-
inu.
Societe Generale de Belgique rek-
ur um 1.300 fyrirtæki víða um heim
og er mjög svo ráðandi afl ( efna-
hagsKfí Belgíu. Carlo De Benedetti
hefur uppi áform um að koma á fót
sam-evrópskri fyrirtækjasamsteypu
á gmnni fyrirtækisins og hóf hann
í því skyni að kaupa hlutabréf í fyrir-
tækinu í erg og gríð í kauphöllinni
í Bmssel á síðasta ári. Er nú málum
svo komið að De Benedetti og fylgis-
menn hans eiga 49 prósent ( fyrir-
tækinu en fransk-belgíska fyrir-
tækjasamsteypan, sem bar hann of-
urliðið í atkvæðagreiðslunni í gær,
51 prósent.
Bandarískt starfslið á Keflavíkurflugvelli:
Einkum sérfræðingar og
fjölskyldur hermanna
Stöð 2 sækir um aðild að EBU
Belgíska stórfyrirtækið „Generale“:
De Benedetti hafn-
að í stjórnarkjöri
Brussel, Reuter.
ÍTALSKI auðjöfurinn Carlo De