Morgunblaðið - 15.04.1988, Blaðsíða 39

39
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15: APRÍL 1988
Ragnar Thoraren-
sen — Minning
Fæddur l. apríl 1905
DAinn 31. mars 1988
Fomvinur minn og skólabróðir
hefir nú runnið sitt langa æviskeið
á enda. Fullu nafni hét hann Ragn-
ar Skúli Thorarensen. Fæddur var
hann í Reykjavík 1. aprfl 1905,
næstelstur fjögurra sona merkis-
hjónanna Hannesar Thorarensen og
Louise Marie, fædd Bartels. Átti
Hannes ætt að rekja til merkra
bændahöfðingja í Rangárþingi,
meðal annarra var þar bróðir hans
Grímur, bóndi og hreppstjóri f
Kirkjubæ. Faðir þeirra braeðra var
Skúli læknir Thorarensen á Móeið-
arhvoli og alþingismaður Rangæ-
inga. Louise átti til danskra að
telja, fædd í Keflavík, dóttir Henr-
iks Bartels, verslunarmanns og
síðar kaupmanns.
Talið var af þeim er til þekktu,
að heimili Ragnars bæri jaftian
nokkum blæ þessara ættartengsla
foreldranna.
Starfsferill Hannesar var hinn
merkasti. Hann gerðist snemma
verslunarþjónn í verslun í Reykjavík
(Thomsens magasín) og síðar varð
hann þar verslunarstjóri. Þekktast-
ur er hann þó sem fyrsti forstjóri
Sláturfélags Suðurlands (frá
1907—1924), en það hefir löngum
verið talið eitt merkasta verslunar-
félag bænda á Suðurlandi.
Leiðir okkar Ragnars lágu
snemma saman, fyrst í leik, enda
nágrannar, og síðar í menntaskól-
anum í Reykjavík. Þar reyndist
Ragnar vinsæll og hinn besti fé-
lagi. Hann lauk þar þó ekki fullnað-
arprófí. Er að því kom vorið 1927
hvarf hann frá námi, flestum eða
öllum að óvörum. Hér með var þó
ekki lokið námsferli hans. Rúmu
ári síðar kom hann til Kiel í Þýska-
landi og innritaðist þar í verslunar-
skóla, en um þetta leyti vomm við
margir fslendingar við nám þar í
borg. Lauk hann þar síðar prófi
með góðum árangri.
Ekki virtist Ragnar heillast af
fræðum þeim sem skólinn bauð upp
á. Hinsvegar las hann margt, sem
ekki snerti námið sjálft. Hann hafði
löngum haft áhuga á mannkyns-
sögu og las nú öðru fremur persónu-
sögur merkra manna. Einnig leitað-
ist hann við að afla sér fróðleiks
um leiklist, kvikmyndagerð og
margt, er þær greinar snerti. Virt-
ist þessi árátta hans hafa borið
nokkum árangur, því mörgum
ámm síðar sagði Bjami Guðmunds-
son, bekkjarbróðir okkar, mér, að
mjög hefði það komið sér á óvart,
hve Ragnar var fróður um leik-
hússögu millistríðsáranna í Þýska-
landi og víðar. Það væri beinlínis
eins og Ragnar væri „sérfræðingur
í Max Reinhardt" og leikhússtefnu
þeirri, sem jafnan er við hann
kennd. Mátti Bjami teljast vel dóm-
bær um slíka hluti.
í Kiel varð þess vart, að Ragnar
harmaði að hafa ekki lokið prófí,
sem opnaði honum möguleika til
háskólanáms. Sagði hann mér, að
í Berlín eygði hann nú möguleika
til slíks náms, eftir próf í tilteknum
greinum. Ragnar fór síðan þangað
og skrifaði mér, að prófíð hefði
hann staðist og væri nú innritaður
í háskólann.
Minna varð af námi Ragnars en
vonir stóðu til. ílengdist hann í
Berlín og dvaldi þar um árabil, en
hvarf loks heim í byijun stríðsins.
Skömmu eftir komuna til íslands
gerðist Ragnar starfsmaður Versl-
unarráðs Islands og starfaði þar
hátt á annan áratug. Meðal verk-
efna sem hann sinnti þar sérstak-
lega voru málefni verslunarskólans,
sá um bókhald og gjaldkerastörf,
en ráðið var þá aðili að rekstri hans
eins og enn er í. dag. Þessi störf
leysti Ragnar af hendi með mikilli
prýði, eins og vænta mátti af hans
hendi.
Þegar i menntaskólanum var
Ragnar ékki heilsuhraustur, var
veikur fyrir brjósti og í Kiel fékk
hann blæðingu, sem læknar töldu
þó ekki samsvara berklasmitun.
Ragnari olli þetta miklum áhyggj-
um og mun svo jafnan hafa verið
síðan. Þegar veikindi leiddu síðan
til þess, að Ragnar lét af störfum
hjá Verslunarráðinu eftir langt
starf, eins og áður segir. Ekki sinnti
hann föstu starfi eftir þetta. Þess-
ari breytingu fylgdi, að Ragnar
umgekkst nú í minna mæli fyrri
kunningja og vini. Hinsvegar var
það víðs fjarri, að hann kastaði fyrri
áhugamálum fyrir róða. Þannig
hélt hann lengi áfram áskrift á
erlendum tímaritum, þýskum og
enskum, en það hafði hann gert
allt frá stríðslokum. Um síðir dró
þó að því, að heilsu hans hrakaði
enn meira. Gerðist hann þá vist-
maður að Ási í Hveragerði og
síðustu fjögur árin dvaldi hann á
hjúkrunar- og elliheimilinu Grund í
Reykjavík.
Þetta sem hér hefir verið rakið
er í stórum dráttum sú mynd sem
nú kemur í huga minn af ytra
lífshlaupi Ragnars fomvinar míns.
Ekki verður þessum línum þó
lokið án þess að vikið sé að einum
persónulegum þætti í lífshlaupi
hans. Árið 1937 eignaðist hann með
ungri eklq'u, Maríu Brose, soninn
Rudolf. Varð hann eftir er Ragnar
hélt til íslands 1939. Að lokum
stríðsins fréttist, að móðir drengsins
væri látin og bamið í miklu um-
komuleysi í allri þeirri eymd, sem
þá var í Þýskalandi. Ragnar brást
svo við þessum tíðindum að hann •
hélt utan og sótti son sinn. Naut
hann þar hjálpar Áma Siemsen eins
og fleiri í slikum tilfellum. Þetta
var árið 1947.
Drengurinn ólst síðan upp hjá
föður sínum og ömmu, frú Louise.
Rudolf er nú búsettur í Keflavík,
kvæntur Eddu Emilsdóttur. Hefir
hann nú starfað um tuttugu ára
skeið í slökkviliði Keflavíkur-
flugvallar.
Við hjónin minnumst Ragnars
með ánægju og þakklæti. Megi
drengskapur Ragnars jafnan verða
þeim hjónum, Eddu og Rudolf, hug-
stæð minning.
Oddur Guðjónsson
Minning:
Gunnar Guðjóns-
son — Hvolsvelli
Gunnar Guðjónsson, Vallarbraut
6, Hvolsvelli, er látinn langt fyrir
aldur fram, og er hans sárt saknað.
Eftir æðmlausa baráttu við lang-
varandi veikindi, þar sem hann hélt
ró sinni og reisn allt til loka, er
hann nú lagður til hinstu hvflu við
hlið dóttur sinnar í heimahögum.
Ætíð var Gunnar brosandi, gef-
andi af sinni alkunnu hlýju og inni-
legu viðmóti. Það er bókstaflega
mannbætandi að kynnast slíku
fólki, en alltaf var maður jafn vel-
kominn á heimili þeirra hjóna,
Gunnars og konu hans Ásu Guð-
mundsdóttur. Þá var ekki síður hlý-
legt að litast um og dvelja í garðin-
um hjá þeim Gunnari og Asu, en
með samstilltu átaki hafa þau rækt-
að upp einn fegursta tijá- og blóma-
garð hér um slóðir. Sannarlega er
eins og maður sé kominn í annan
heim, eða a.m.k. til suðrænna landa,
þegar allt er þar í fullum skrúða.
Viljum við nota hér tækifærið
og þakka fyrir rausnarlega gjaf-
mildi Gunnars og Ásu, en þeir eru
orðnir óteljandi græðlingamir sem
við höfum flutt frá þeim heim í
garðinn okkar ásamt plöntum ýmiss
konar, bæði til skrauts og nytja.
Þeirrar gjafmildi munum við njóta.
Minningin um góðan dreng mun
lifa um ókomin ár.
Ása, okkar innilegustu samúðar-
kveðjur flyijum við þér á sorgar-
stundu.
Guðmundur og Aðalheiður
Þegar árin færast yfír fer mörg-
um svo að flestar bemskuminning-
amar gleymast en eftir verða atvik,
sem lýsa eins og leiftur um nótt.
Þær minningar geta verið bjartar
gleðistundir eða sár harmur. Eitt-
hvað sem sker sig úr hversdagsleik-
anum með þeim hætti að það fylgir
fólki til æviloka.
Eitt af því fyrsta, sem ég man
var bjartur sumarmorgunn, hestar
söðlaðir í hlaði og við öll ferðbúin.
Ég hafði vaknað óvenju snemma,
því tilhlökkunin lét mig ekki hafa
svefnró.
Foreldrar mínir, Sigurður Vig-
fússon og Björg Jónsdóttir á Brún-
um undir Eyjafjöllum, ætluðu með
okkur systkinin í heimsókn til móð-
urbróður míns, Guðjóns, og konu
hans Guðrúnar Gunnarsdóttur í
Hallgeirsey í Austur-Landeyjum.
Ég vissi að hvergi var betra að
koma en í Hallgeirsey og þar var
góða leikfélaga að finna.
Um hádegisbil var komið á
áfangastað og þó ég væri ungur
að árum, gleymast mér aldrei þær
+
Þökkum innilega auösýnda samúö og einlægan vinarhug viö and-
lát og jaröarför
INGIBJARGAR SIGMARSDÓTTUR,
Furulundl 3c,
Akureyri.
Sérstakar þakkir til starfsfólks handlækninga- og lyflækningadeildar
FSA, fyrir frábæra umönnun og alúö í veikindum hennar.
Ragnar Malmquist,
Siguröur Malmqulst, Ólöf Magnúsdóttir,
Selma Sigurðardóttir, Hólmfríður Svala Jóhannsdótttlr,
systkini og fjölskyldur þeirra.
Kveðjuorð:
Halldór Jörgens-
son, Akranesi
hlýju móttökur, sem við fengum og
alltaf hafa einkennt heimilið í Hall-
geirsey.
Dagurinn leið alltof fljótt. Systk-
inin þijú voru óþreytandi að sýna
okkur allt, sem markverðast var í
bænum og umhverfis og þar sem
við Gunnar vorum elstir okkar
systkina þóttumst við' vera sjálf-
kjömir foringjar hvors hóps fyrir
sig.
Þegar haldið var heim að kvöldi
hafði tekist sú vinátta, sem hélst
upp frá því. Þegar Gunnar hefur
nú farið á undan þá leið, sem allir
fara, fínnst mér mest um vert að
eiga minningamar frá þeim stund-
um, sem við áttum saman, þar ber
engan skugga á.
Gunnari var tónlistin í blóð borin
og samdi nokkur lög, sem bera vitni
þeirri viðkvæmu lund, sem bjó und-
ir glaðværu yfirbragði.
Hann var þjóðhaga smiður, lista-
maður í öllu, sem hann tók sér fyr-
ir hendur. Ég veit með vissu að
mesta gæfuspor Gunnars var þegar
hann hitti lífsförunaut sinn, Ásu
Guðmundsdóttur. Þau bjuggu sér
fallegt heimili á Vallarbraut 6 á
Hvolsvelli og garðurinn kring um
húsið ber því vitni hvað hægt er
að gera þegar samhent fólk leggst
á eitt að fegra umhverfi sitt.
Á Vallarbrautina var gott að
koma, þar vomm við alltaf velkom-
in. Ekki gestir, sem tekið var á
móti af skyldurækni, heldur aufúsu-
gestir beggja hjónanna, sem tekið
var tveim höndum, hvemig sem á
stóð. Oft var þar glatt á hjalla en
sorgin gekk ekki heldur þar hjá
garði, einkadóttur sína, Guðrúnu,
misstu þau í blóma lífsins, eina
yndislegustu unga stúlku sem ég
hef kynnst, hún var búin bestu
kostum beggja foreldra sinna og
augasteinn þeirra beggja.
Eg ætla ekki að rekja ævisögu
Gunnars S þessum fáu orðum, að-
eins langaði mig að þakka frænda
mínum öll hlýju handtökin og
tryggð hans á liðnum árum.
Fyrir skömmu var ég staddur í
auðu samkomuhúsi, hliðarsalur var
myrkvaður. Lítill drengur kom þar
inn með móður sinni, hann hljóp til
mín, benti inn í dimmuna og sagði:
Heyrðu, er nóttin þama inni? Oft
er það svo, þegar einhver okkur
nákominn hefur vistaskipti, að okk-
ur fínnst nóttin hafa tekið völdin,
en ég trúi því að hinumegin við
tjaldið sé bjartur dagur og þeir, sem
á undan eru famir, bíði þar eftir
okkur, sem seinna komum.
Fjölskylda mín og ég sendum
ykkur, Asu, Guðrúnu S Hallgeirsey
og öðram ástvinum Gunnars, inni-
legustu samúðarkveðjur.
Jón Sigurðsson
Þann 2. apríl var til moldar bor-
inn á Akranesi elskulegur afí okk-
ar, Halldór Jörgensson, trésmfða-
meistari. Foreldrar hans voru Jörg-
en Hansson, vélstjóri, og Sigurbjörg
Halldórsdóttir og var hann elstur
sex systkina. Tvær systur hans dóu
ungar en þau sem era á lífi era
Hans fyrrverandi skólastjóri í
Reykjavik, Björgvin kennari á Ak-
ureyri og Guðrún húsmóðir S
NjarðvSk.
Fráfall hans sem okkur fannst
bera skjótt að er okkur systram
mikill missir. Afí er lagstur til
hinstu hvfldar, farinn þá leið sem
við öll föram og sárt er til þess að
hugsa að hann sé ekki lengur með
okkur.
Afi var kvæntur Steinunni Ingi-
marsdóttur og eignuðust þau flögur
böm, þau era: elst móðir okkar,
Sigrún Ingibjörg tónmenntakenn-
ari, gift séra Hreini Hjartarsyni,
Sigurbjörg sjúkraliði, gift Hallgrími
Ámasyni trésmíðameistara, Ingi-
mar trésmíðameistari, kvæntur
Sigríði Ólafsdóttur hjúkranarfræð-
ingi, og Guðbjörg kennari, gift
Valdimar Sæmundssyni flugvirkja.
Bamabömin era ellefu talsins og
langafabömin sex. Amma Steinunn
dó ung að árum árið 1962.
Nokkram áram eftir andlát
ömmu var afi svo lánsamur að
kynnast yndislegri konu og núver-
aridi sijúpömmu okkar, Ragnheiði
Guðbjartsdóttur. Hún reyndist hon-
um góður Kfsföranautur og okkur
bamabömunum besta amma. Afi
var f miklu uppáhaldi hjá okkur
bamabömunum. Áhugi hans á
bamabömunum var einstakur. Af
mikilli alúð fylgdist hann með okk-
ur öllum og hafði sérstaka ánægju
af að fræða okkur.
Minningar æskuáranna um sam-
vistir við afa era margar. Snemma
varð það hluti tilverannar að segja
afa frá því sem á dagana hafði
drifið, frá hugsunum okkar, leikjum
eða bara einhveiju skemmtilegu
atviki úr skóiatímum. Alltaf var
hann jafn fús að hlusta á okkur og
alltaf vora undirtektimar jafn hlýj-
ar. Hann var uppörvandi og með
umhyggju tókst honum að glæða
bamaleg viðfangsefni okkar lífí.
Eftir samverastund með afa á Sól-
bakka virtist lífíð alltaf bjartara.
Tíu ára gamlar dvöldum við einn
vetur á Akranesi og þá var gaman
að fá afa til að hjálpa sér með reikn-
ingsdæmin. Við settumst í eldhúsið
á bekkinn hans afa, hann sýndi
okkur reikningsstokkinn, kenndi
okkur metrakerfið og okkur fannst
við fara þaðan sem reikningssnill-
ingar. Það var skemmtilegt að
heimsækja afa því hann var kátur
og lífsglaður að eðlisfari og gat
slegið á létta strengi, en hafði sig
aldrei í frammi því hógværð ein-
kenndi persónuleika hans.
Árin liðu og virðingin fyrir þess-
um góða manni jókst enn. Oft hugs-
uðum við til afa, sérstaklega ef við
heyrðum einhvem segja eitthvað
gott, eitthvað sem gaf lffinu gildi,
því að f huga okkar skipar einlæg
jákvæðni hans sérstakan sess.
Göfugu lífi er lokið og við varð-
veitum fallegar og hugljúfar minn-
ingar um allt það sem afi hefur
gefið okkur og kennt. Að lokum
biðjum við algóðan Guð að blessa
minningu hans og veita góðri ömmu
okkar styrk og frið.
Jóhanna og
Steinunn Hreinsdætur.