Morgunblaðið - 01.05.1988, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. MAÍ1988
39
99
Við getum keppt við
fj ármagnsr isana
með einlægninni,
heiðarleikanum og
óttaleysinu við að
tala hreint út...
u
stoltur af því, — enda hafa þeir
íslendingar sem ég hef hitt líka
verið það, sérstaklega eftir nokkur
glös... Mig langar mjög mikið til
að endurnýja kynni mín af íslandi,
ekki síst til að sjá hvort náttúrufeg-
urðin er í raun jafn stórfengleg og
hún lifír núna í minningunni. Konan
mín, sem er málari, tekur líklegast
þátt í norrænni samsýningu á næsta
ári og þá fæ ég kannski að fljóta
með. Jú, svo get ég sagt frá því
að við Kim Larsen hefðum mikinn
áhuga á því að troða upp á ís-
landi, ekki með venjulegan diskó-
konsert heldur framsækinn rokk-
sirkus, eitthvað í ætt við Þjóðhátíð-
ina í Vestmannaeyjum einsog hún
birtist okkur í kvikmyndinni Með
allt á hreinu."
Já, og þá erum við komnir inná
íslenska kvikmyndagerð, — hvemig
líst þér á hana?
„Eg hef séð nokkrar íslenskar
kvikmyndir og þótti þær alveg
ágætar. Ég hef séð Land og syni,
sem er mynd að mínum smekk; hún
kemur við mann um leið og maður
fær innsýn i íslenskan hugsunar-
hátt. Nú, ég er búinn að nefna Með
allt á hreinu, sem er að mörgu leyti
í svipuðum anda og þær skemmti-
myndir sem ég og félagar mínir
höfum gert og byggjast á flippi og
§öri. Ég dáist að hugrekki Islend-
inga við að gera myndir á sínu eig-
in tungumáli og meðal danskra leik-
stjóra er oft vísað til þess hversu
margir þurfí að sjá íslenska mynd
til þess að hún standi undir sér.
Þarf ekki hver íbúi helst að kaupa
sig tvisvar inná sömu myndina?
Jæja, en hér í Danmörku búa þó 5
milljónir og samt eru flestar
danskar myndir framleiddar fyrir
ekki mikið meira fé en þær íslensku.
Annars þekki ég betur til
íslenskra bókmennta og myndlistar
en kvikmyndagerðarinnar, og ég
er viss um að það á við um Dani
almennt. islensk myndlist hefur til
dæmis i seinni tíð haft geysileg
áhrif í Danmörku og héma þekkja
allir Halldór Laxness. Og ef við
förum útí músíkina, þá er hljóm-
sveitin Mezzoforte mjög hátt skrif-
uð í Danmörku. En það er ljóst að
99
Eg vil bara f inna að
ég sé lifandi, að ég
sé ekki einungis
neytandi...
u
við ættum að hafa miklu meira
samband. Mér fínnst það til að
mynda forkastanlegt hversu nor-
rænt efni er sniðgengið í danska
sjónvarpinu. Við sjáum alltof lítið
frá öðrum Norðurlandaþjóðum fyrir
utan Svíþjóð auðvitað því við náum
báðum sjónvarpsrásunum þaðan —
og ef gerðir eru einhverjir þættir
þá ganga þeir meira og minna útá
það, í hálfu niðrandi tóni, hvað það
er furðulegt að fólk geti þrifist á
þessum stöðum. Það ríkir ákveðinn
hroki hér í Danmörku í garð ann-
arra norrænna þjóða; sami hrokinn
og býr til vandamál úr flóttafólki
og innflytjendum. Þessi hroki er
sennilega sprottinn af því að við
99
+
Eg held að maður
verði heimskur á því
að græða of mikla
peninga...
u
erum hluti af Evrópu landfræðilega
séð, erum þetta smánes á megin-
landinu. Við erum Evrópa gagnvart
öðrum Norðurlöndum, stórborgin,
líkt og París gagnvart restinni af
Frakklandi. Það er fátt í fari landa
minna sem mér líkar eins illa og
þessi hroki."
Eins og fram kom í upphafsorðun-
um hefur Erik fengist við margt
merkilegt um dagana og erfitt að
gera því öllu skil í stuttu viðtali.
En það verður ekki komist hjá því
að biðja hann um að stikla á stóru
og byija á byijuninni.
„Mig dreymdi um það strax í
æsku að geta tjáð mig listrænt. Það
hafa reyndar ekki verið margir
listamenn í þeim ættum sem að
mér standa, en hinsvegar fjölmarg-
ir litríkir persónuleikar, sem standa
vel undir því að vera kallaðir
lífskúnstnerar. Á ungtingsárunum
fann ég fyrst farveg fyrir tjáningar-
þörf mína. Það var í málverkinu
og ég fæst reyndar við það enn.
Málverkið hefur þann kost umfram
flesta aðra listsköpun, að þegar
maður málar veitist manni hvoru-
tveggja í senn; yfírveguð rósemd
99
Blæbrigði tungn-
málsins eru að
hverfa o g fletgast
út 1 einhverjar hag-
fræðilegar stærð-
ir
u
handverksmannsins og frelsi heim-
spekingsins. Hugurinn getur flogið
um alla heima og geima, en maður
hefur samt traust jarðsamband í
gegnum stússið með litina og pens-
ilinn á striganum. Mér gengur lang-
best að hugsa á meðan ég er að
mála, Hinsvegar, ef ég sest á stól
og ætla að fara að hugsa eitthvað
ákveðið, næ ég aldrei að einbeita
mér og er óðar farinn að velta mér
uppúr allskonar smáatriðum óvið-
komandi því sem ég hafði hugsað
mér að hugsa um.
Ég byijaði semsagt að mála og
fór að halda sýningar og gekk ál-
veg ágætlega. En að mála myndir
er tiltölulega einangrað og upphafíð
fyrirbæri, sem hentar ekki allskost-
ar óþreyjufullri skapgerð minni,
þannig að á seinni árum hef ég
aðallega fengist við að mála eða
skreyta veggi á stöðum þarsem það
kemur að notum samstundis og
hefur stöðugt einhveiju hlutverki
að gegna í hversdagslífínu. Til
dæmis lukum við Pemille, konan
mín, fyrir ári við að myndskreyta
heila bamadeild á Sundby-spítala,
sem er héma í nágrenninu við okk-
ur; máluðum beint á veggina og
loftin. Ég geri líka sjálfur flest plak-
öt og veggauglýsingar í sambandi
við kvikmyndimar mínar og ýmis-
legt fleira í þeim dúr, en núorðið
lítið af málverkum sem slíkum. Og
myndlistarsýningar höfða ekki
lengur mikið til mín. Mér finnst þær
hafa of lítinn slagkraft. Afturámóti
upplifi ég kvikmyndagerðina æ
meira sem hreina og klára mynd-
list; að ég sé fyrst og fremst að
miðla myndum, ekki orðum. Ég er
mikill unnandi gömlu þöglu mynd-
anna, sérstaklega þeirra þýsku ex-
pressjónísku.“
Það urðu afgerandi timamót á
ferli málarans þegar Erik fór að
vinna með Leif Sylvester Petersen.
Þeir hafa nú glennt uppi skjái og
hláturrifur danskra í hartnær 20
ár og eru langtífrá búnir að vera.
Margir Islendingar ættu að kannast
við trúðana Clausen og Petersen frá
flóttamannakonsert þeirra og Kims
Larsens í tívolíi Kaupmannahafnar
haustið 1986, en upptaka þaðan var
sýnd tvisvar í RÚV í fyrra.
„Já, eftir að ég hafði málað og
sýnt i nokkur ár tókst samstarf
með okkur Leif Sylvester. Við fór-
um að sýna myndimar okkar sam-
an, og til að lífga uppá sýningamar
fómm við að vera með allskyns
uppákomur og gjörninga. Þetta þró-
aðist síðan í grínlistasýningar, sem
vom mjög ögrandi í byijun, en eft-
ir tíu ár orðnar óhemjuvinsælar
meðal almennings. Þegar svo kom
að því að það var farið að biðja um
okkur einsog venjulega skemmti-
krafta á virðulegum stöðum var
bitið farið úr þessu og við hættum.
Eftir það fómm við yfír í rokktón-
listina og gerðum rokksjó; fyrst
með Rade Mors Rock-cirkus, sem
er nátengdur Víetnam-hreyfing-
unni í Danmörku, Svíþjóð og Nor-
egi. Við ferðuðumst um með stórar
og smáar rokkskemmtanir sem vom
mjög anarkískar í uppbyggingu
með trúðum, flugeldum, ræðuhöld-
um og allskonar látum í bland vJT
tónlistina.
Það má segja að allt sem ég hef
gert og kalla má pólitíska aksjón
sé sprottið úr alþjóðlegu Víetnam-
hreyfingunni á sínum tíma. Rode
Mors Rock-cirkus var bam Víet-
nam-hreyfíngarinnar og leysist upp
um leið og hún, því þá var gmnnur-
inn sem allt starfíð byggðist á horf-
inn. Við hefðum vel getað haldið
áfram og orðið ráðsett rokksirkus-
grúppa, en það var hægt að gera
á svo margvíslegan annan hátt og
heiðarlegri. Til dæmis með því að
stofna venjulega rokkhljómsveit, og
það gerðum við líka.
Við höfum alltaf verið að fást
við hluti sem hægt er að nota
praktískt, einsog 40 mínútna
grínatriði sem hægt er að fella inní
___
Kaldársel
eru sumarbúðir fyrir KFUM
og KFUK í Flafnarfirði. Þær
eru um 7 km fyrir austan
Flafnarfjörð og hafa verið
starfræktar frá árinu 1925.
hverjum dvalarflokki eru
um 35 börn, í viku til 14
daga í senn. Staðurinn býð-
ur upp á mjög fjölbreytta
náttúru sem óspart er notuð
til skoðunar og skemmtun-
ar, íþróttir eru stundaðar
og áin og hraunið eru vinsæl
til leikja. Á hverjum degi er
einnig kvöldvaka og hug-
leiðing á orði Guðs.
Dvalarflokkar veröa sem
hér segir sumarið 1988:
Fyrir drengi 7-12 ára
30. maí - ð.júní
9. júní-23. júnf
30. júnf - 7.JÚIÍ
7. júlí-21. júlf
21. júlf - 28. Júlf
Fyrir stúlkur 7-12 ára
28.JÚIÍ - 7. ógúst
7.ágúst-17. ágúst
17. ágúst-24. ágúst
Innritun og nánari upplýsingar eru
veittar eftir 1. maí á mánudögum,
miðvikudögum og föstudögum kl.
17—19 að Hverfisgötu 15 í Hafnarfirði,
sími 53362.

V' 4 i. • *••• 1
Með dótturínni Louise og eiginkonunni og samstarfsmanninum Pern-
ille.
Með aðalleikkonunni í Rami og Júlía, Sylvía Graaböl sem er ein
skærasta kvikmyndastj arna Dana um þessar mundir og lék nýlega
með Donald Sutherland í Oviri og fór með hlutverk Tove Ditlevsen
í Gata bernskunnar.