Morgunblaðið - 01.12.1988, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 1988
19
ASKORUN
Við undirrituð, stúdentar frá Menntaskólanum í Reykjavík, heitum á Alþingi og stjórnvöld
að bæta þegar úr brýnum húsnæðisvanda skólans og leggja jafnframt drög að nýju varanlegu
framtíðarhúsnæði á lóð skólans.
Kristján Albertsson, rithöfundur 1917
Einar Olgeirsson, fyrrv. alþingismaður 1921
Sigurkarl Stefánsson, fyrrv. menntaskólakennari 1922
Siguijón Guðjónsson, fyrrv. prófastur 1925
Þorsteinn Ö. Stephensen, leikari 1925
Benjamín Eiríksson, fyrrv. bankastjóri 1932
Halldór Jakobsson, forstjóri 1936
Sigurður Ólafsson, lyfsali 1936
Viggó Maack, verkfræðingur 1941
Bjöm Th. Bjömsson, rithöfundur 1943
Skúli Guðmundsson, verkfræðingur 1943
Jóhannes Nordal, seðlabankastjóri 1943
Magnús Magnússon, prófessor 1945
Einar Pálsson, skólastjóri 1945
Guðjón Hansen, tryggingafræðingur' 1946
Jón H. Bergs, aðalræðismaður 1947
Stefanía Pétursdóttir, ritari 1947
Bjami Bragi Jónsson, aðstoðarseðlabankastjóri 1947
Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra 1948
Þór Vilhjálmsson, hæstaréttardómari 1949
Einar Jóhannsson, eftirlitsmaður 1949
IngibjörgPálmadóttir, kennari 1950
Aðalsteinn Guðjohnsen, raftnagnsstjóri 1951
Gunnar Jónsson, landmælingamaður 1953
Hjörtur Torfason, hæstaréttarlögmaður 1954
Sveinbjöm Bjömsson, prófessor 1956
Oddur Benediktsson, prófessor 1956
Bemharður Guðmundsson, fræðslustjóri 1956
Ólafur B. Thors, forstjóri 1957
Höskuldur Jónsson, forstjóri 1957
GuðmundurÁgústsson, hagfræðingur 1959
Kjartan Jóhannsson, alþingismaður 1959
Pálmi R. Pálmason, verkfræðingur 1960
Þorsteinn Gylfason, dósent 1961
Tómas Zoéga, framkvæmdastjóri L.R. 1962
Sigurgeir Steingrímsson, handritafræðingur 1963
Markús öm Antonsson, útvarpsstjóri 1965
Jón Sigurðsson, skólastjóri 1965
Hallgrímur Snorrason, hagstofustjóri 1966
Baldur Guðlaugsson, hæstaréttarlögmaður 1967
Þorlákur Helgason, framhaldsskólakennari 1969
Hallgrímur B. Geirsson, hæstaréttarlögmaður 1969
Kristján Auðunsson, framkvæmdastjóri 1970
Geir Haarde, alþingismaður 1971
Jón Sveinsson, aðstm. forsætisráðherra 1971
Gylfi Kristinsson, deildarstjóri 1972
Markús Möller, hagfræðingur 1972
Bragi Guðbandsson, félagsmálastjóri 1973
Mörður Amason, ritstjóri 1973
Magnús Ólafsson, hagfræðingur 1974
Sigrún Pálsdóttir, verkfræðingur 1975
SigurðurJ. Grétarsson, lektor 1975
Benedikt Jóhannsson, stærðfræðingur 1975
Gunnar Steinn Pálsson, framkvæmdastjóri 1975
Skafti Harðarson, framkvæmdastjóri 1976
Jón Norland, B.A. 1977
Gunnlaugur Ó. Johnson, arkitekt 1977
Ásgeir Jónsson, gjaldheimtustjóri Suðumesja 1978
Sigríður Dóra Magnúsdóttir, læknir 1979
Sigurbjöm Magnússon, framkvæmdastjóri 1979
Halldór Þorgeirsson, kvikmyndagerðarmaður 1979
Sigurður Jóhannesson, hagfræðingur 1981
Jón Óskar Sólnes.íþróttafréttamaður 1981
Jóhann Valbjöm Ólafsson, sölufuUtrúi 1982
Jóhann Baldursson, háskólanemi 1982
Sveinn Andri Sveinsson, laganemi 1983
HelgaGuðrún Johnson, fréttamaður 1983
Tómas Guðbjartsson, læknanemi 1985
Úlfur H. Hróbjartsson 1985
Gunnar Auðólfsson, læknanemi 1986
Birgir Armannsson, laganemi 1988
Menntaskólinn í
Reykjavík þarf
framtíðarhús-
næði — strax!
eftir Guðfínnu
Ragnarsdóttur
Það eru mikil forréttindi að fá
að vinna með æsku landsins, bjart-
sýnum, fijálslegum og duglegum
unglingum, sem öll hafa sett sér
það takmark að ganga menntaveg-
inn, og mæta hverjum nýjum degi
með áhuga, festu og krafti.
Það er satt að segja hreinasti
unaður að sjá þennan fallega, stóra
hóp vaxa og þroskast ár frá ári,
og bæta stöðugt við visku sína og
þekkingu, sér og þjóð s’inni til heilla
og hamingju.
En enginn verður óbarinn biskup
og það þarf mikið á sig að leggja
og mörgu að afneita svo vel fari.
Kók og síbylja eru sjaldnast vænleg
til vinnings. Að baki góðum árangri
liggur mikil og skipulögð vinna,
rétt hugarfar og góð vinnuaðstaða.
Umbætur í húsnæðismál-
um forsenda þess að
skólinn geti þróast eðlilega
eftirSigurð
Líndal
Menntaskólinn í Reykjavík rekur
upphaf sitt til dómkirkjuskólanna í
Skálholti og á Hólum. Sá fyrr-
nefndi hófst á dögum ísleifs biskups
Gizurarsonar upp úr miðri 11. öld,
en þann síðamefnda stofnaði Jón
biskup Ögmundsson í byijun 12.
aldar. Skólinn er þannig ein af fjór-
um elztu stofnunum landsins; hinar
eru Alþingi sem landstjómarstofn-
un, hreppaskipanin sem sveitar-
stjómarstofnun og þjóðkirkjan. Er
þá látið liggja milli hluta hvort sú
evangelísk-lúterska kirkja sé sama
stofnun og sú kaþóiska sem íslend-
ingar tóku við í öndverðu.
Með konungsúrskurði frá 7. júní
1841 var ákveðið að flytja skólann
frá Bessastöðum til Reykjavíkur og
hóf skólinn þar starfsemi haustið
1846 í húsi sem honum hafði verið
reist á árunum 1844—1845. Skóla-
hús þetta var reist af meiri stórhug
en fram til þess hafði tíðkazt, enda
hefur það verið í samfelldri notkun
síðan. Má telja líklegt. að húsið sé
einhver arðbærasta íjárfesting sem
nokkru sinni hefur verið ráðizt í
innan menntakerfísins. Þótt svo sé
er ljóst að húsið er fyrir löngu orð-
ið allt of lítið; það var reist fyrir
100 nemendur, en nú em í skólan-
um 800. Húsakostur hefur að visu
verið aukinn með nýbyggingu og
leiguhúsnæði á víð og dreif í ná-
gponni skólans, en nú er svo komið
að jafnvel þetta hrekkur ekki til.
Er óþarfí að ijölyrða um hversu
skaðvænleg áhrif slíkt umhverfi
hlýtur að hafa á starfsemina.
Löng saga, sögufræg húsakynni
og fastheldni við fomar hefðir hafa
gert skólann með nokkmm hætti
að ímynd festu og stöðugleika. Með
þessu hefur hann veitt ómetanlegt
viðnám gegn gagnrýnislítilli nýj-
ungagirni sem nú hefur um nokk-
urt skeið tröllriðið skólakerfí lands-
manna. Er mér ekki granlaust uin
að skólinn hafí nokkuð goldið þess
að nýjungamenn hafí löngum náð
betur eyram þeirra sem með völd
hafa farið. Alltof algengt er að
menn tengi festu og stöðugleika við
stöðnun. Slíkt er þó fjarri sanni;
Það sem úrslitum ræður er hvemig
menn tileinka sér nýjungar, hvort
þeir bijóta þær til mergjar eða gína
við þeim gagnrýnislaust. Verður
ekki betur séð en stjómendum og
kennuram skólans hafí almennt
tekizt að þræða hinn gullna meðal-
veg og má hér minna á að nemend-
ur hans hafa margir skarað fram
úr í eðlisfræði undangengin ár. Hitt
er ljóst að umbætur í húsnæðismál-
um skólans eru forsenda þess að
hann geti þróazt eðlilega.
íslenzkt þjóðfélag einkennist
þessa stundina af innri upplausn
og agaleysi og íslenzk menning og
menntun á undir högg að sækja
vegna stöðugt vaxandi erlendra
áhrifa, ekki sízt ágengni erlendrar
múgmenningar. Porystumenn í
stjórnmálum og menningarlífí era
ósparir á viðvöranarorð, en hitt er
meira álitamál hvort orðum þeirra
fylgja athafnir að sama skapi.
Menntaskólinn í Reykjavík er
einstök stofnun í landinu sem vegna
sögu og hefðar getur gegnt lykil-
hlutverki í hinni nýju viðnáms- og
sjálfstæðisbaráttu. Það væri ófyrir-
gefanleg skammsýni að láta hann
drabbast niður vegna alls ófull-
nægjandi húsnæðis og í hróplegu
ósamræmi við það sem varið hefur
verið til margs konar skólabygginga
víða um land undanfarin ár, oft af
lítilli fyrirhyggju.
Það verður nú æ ljósara hversu
stjómmálamönnum era mislagðar
hendur um að leysa þau mál sem
þeir hafa tekið að sér. Má meðal
annars hafa það til marks að kröfur
um einkavæðingu gerast sífellt há-
værari í flestum ríkjum heims, ekki
sízt þeim sem kenna sig við sósíal-
isma. Ef stjómmálamönnum reynist
um megn að leysa húsnæðisvanda
Menntaskólans í Reykjavík og búa
að öðra leyti tilhlýðilega að honum
sýnist mér að skoða ætti þann kost
að gera skólann að sjálfseignar-
stofnun áþekkt og hann var meðan
hann var dómkirkjuskóli.
Höfundur er prófessor við Há-
skóla íslands.
Enginn efast um vilja og góðan
ásetning þeirra nemenda sem koma
til náms í Menntaskólanum í
Reykjavík og hvergi trúi ég mæti
þeim betri lærdómsandi. í veggjum
gamla skólahússins býr menntun
og menning, þar lifír saga lands
og þjóðar.
Um mikla vinnu þarf heldur eng-
inn að efast. Frá 8 að morgni til
19 að kvöldi er kennt og lært í
hveiju homi af fullum krafti.
En hver er vinnuaðstaðan? Ja,
vægast sagt heldur bágborin:
★ Kjallarar sem dæmdir eru óhæf-
ir til ívera.
★ Skólastofur svo yfírfullar að
flytja þarf borð og stóla í hvert
skipti sem opna þarf hurð.
★ Víða svo mikil þrengsli í
kennslustofum að kennari
kemst aldrei að öftustu röðun-
um til þess að fylgjast með
vinnu nemenda.
★ Nemendafjöldinn svo mikill að
fyrir kemur að nemendur verða
að taka prófin sitjandi á gólf-
inu, eða húka með harða plötu
á hnjánum við stflagerð og
dæmareikning.
★ Sérstofur notast ekki sem skyldi
því nauðsynlegt er að nýta þær
til þess að koma bekkjunum
fyrir.
Það er líka sorglegt að horfa upp
á unglingana sitja uppgefna til kl.
19 á dimmum vetrarkvöldum, glím-
andi við erfíð verkefni löngu eftir
að vinnudegi flestra er lokið og
starfsgetan í lágmarki.
Það er dapurlegt þegár þrengsli,
slæmur aðbúnaður, óviðunandi
starfstími og skortur á flestu því,
sem í dag þykir sjálfsagt til kennslu,
stendur í vegi fyrir besta mögulega
árangri og leggur stein í götu þessa
framsækna, duglega æskufólks.
Við höfum hvorki efni á né rétt
til þess, að búa ekki betur að æsku
landsins.
Menntaskólinn í Reykjavík þarf
veglegt framtíðarhúsnæði — og
það strax.
Höfundur er kennari viðMR.
Félagsmál
eftirÞóri
Auðólfsson
I Skólafélagi Menntaskólans í
Reykjavík era allir innritaðir nem-
endur skólans. Annað -stórt félag
er Framtíðin, málfundafélag skól-
ans. Innan þessara félaga starfa
ýmis sérfélög og klúbbar, td.
íþróttafélag, listafélag, spilaklúbb-
ur og vísindafélag o.fl. Þau standa
fyrir ýmsum uppákomum og gefst
öllum nemendum skólans kostur á
að taka virkan þátt í félagslifinu.
Auk þess starfa nokkur smáfélög,
sem oft og tíðum setja mikinn svip
á félagslífíð.
í gömlum skóla eins og Mennta-
skólanum í Reykjavík haldast marg-
ar hefðir þó að aðrar hafí fallið
niður. Nefna má tolleringar sem er
hefðbundin inntökuathöfn nýnema
skólans. Gangaslagur er önnur
gömul hefð. Það er bardagi sjöttu-
bekkinga undir forastu inspeetors
platearam, hringjara skólans, við
neðribekkinga, sem reyna að hindra
hann í að hringja.
Það hamlar nokkuð félagslífi
skólans, að skólinn er tvísetinn ög
félagsaðstæðan er með öllu ófull-
nægjandi. Samkomusalurinn, sem
er í kjallara Casa Nova, rúmar ekki
nema hluta af nemendum skólans
og lofthæðin þar er aðeins 2,4 m
en lágmarkslofhæð á samkvæmt
reglugerðum að vera 2,5 m. Þar
sem nú era um 800 nemendur í
skólanum er fermetrafjöldi í þeim
kjallara, sem nemendum er ætlaður
til samkomuhalds og borðhalds,
aðeins 0,3 fm á mann.
Menntaskólinn í Reykjavik hefur
útskrifað vel menntaða stúdenta í
rúm hundrað ár og mun vonandi
fá að gera það áfram. Margir af
forystumönnum þessarar þjóðar eru
stúdentar frá Menntaskólanum í
Reykjavík og hafa sumir verið í
forastu í félagslífi skólans. Má það
því undariegt teljast að þrátt fyrir
margítrekaðar beiðnir skuli jafn
lítið hafa verið gert til að bæta úr
húsnæðisvandræðum skólans og
raun ber vitni. Á sama tíma og
reistir hafa verið nýir framhalds-
skólar þar sem aðstaða til náms og
félgslífs er miklu betri en í gamla
Menntaskólanum í Reykjavík.
Höfiindur er inspector scholae.