Morgunblaðið - 16.12.1988, Blaðsíða 2
1
Kvennalist-
inn studdi
skattinn
FRUMVARP um sérstakan skatt
á verslunar- og skrifstofuhús-
næði var samþykkt í neðri deild
Alþingis í gær með atkvæðum
stjórnarliða og Kvennalista.
Skatturinn verður nú 2,2% í stað
1,1%. Kristín Halldórsdóttir,
Kvennalista, sagði að skatturinn
myndi ekki skipta sköpum um af-
komu þeirra fyrirtækja sem þyrftu
að greiða hann.
Sjá þingfréttir á bls. 45.
Frumvarpum
húsbréfakerfi
NEFND sem félagsmálaráðherra
skipaði til að gera tillögur um
skipan húsnæðislánakerfisins
klofiiaði í afstöðu sinni. Meiri-
hlutinn viU koma á svoköUuðu
húsbréfakerfí samhliða gildandi
kerfi, en forseti ASÍ og fuUtrúi
Framsóknarflokksins vilja halda
núverandi kerfi með nokkrum
endurbótum.
Jóhanna Sigurðardóttir, félags-
málaráðherra, er sammála meiri-
hluta nefndarinnar og hyggst
byggja á tillögum hennar í frum-
varpi sem væntanlega verður lagt
fram á Alþingi eftir jólaleyfi.
Þriggja manna ráðherranefnd á að
ná samkomulagi innan ríkisstjóm-
arinnar um stefnu í húsnæðismál-
um.
Nú bíða um 8.000 manns eftir
húsnæðisláni og biðtíminn verður
um 3 ár á næsta ári.
Sjá miðopnu.
Vestmannaeyingur sem var að sjósetja trilluna sína
í gær lenti í nokkrum erfiðleikum. Trillan var á
kerru aftan í jeppa eigandans, en sem hann bakk-
aði henni niður að sjávarborðinu, drap jeppinn á
sér. Hlaupið var til að ná í dráttartóg og bíl til að
draga jeppann upp bryggjuna, en á meðan flæddi
að, svo ört að trillueigandinn átti ekki annars úr-
kosta en að klifra upp á þak jeppans. Loks hafðist
að draga jeppann upp með vömbíl og hafði ökumað-
urinn þá setið hinn þolinmóðasti á þakinu góða stund.
Launaskattur á
fyrirtæki sem
nýta mennt-
að vinnuafl?
í STARFSHÓPI um námslán,
sem menntamálaráðherra hefur
skipað, eru uppi hugmyndir um
að leggja sérstakan launaskatt á
þau fyrirtæki, sem hafa menntað
vinnuafl í þjónustu sinni.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins lagði Ragnar Amason, for-
maður starfshópsins, þessar hug-
myndir fram ásamt ýmsum öðmm,
sem stuðla eiga að betri nýtingu
þess fjár, sem sjóðurinn hefur til
umráða.
Aðrar tillögur Ragnars vom til
að mynda þær að námsmenn geti
ráðið því hversu hátt lán þeirra er,
þannig að hægt væri að taka venju-
legt námslán fyrir 90% framfærslu,
en sá möguleiki yrði einnig fyrir
hendi að lána á markaðsvöxtum
umfram það, jafnvel umfram fulla
framfærslu. Þá kom formaðurinn
með hugmyndir um breytingar á
lánum til námsmanna í gmnnnámi
erlendis, sem einnig er hægt að
stunda hér heima, til dæmis hvort
rétt sé að veita þeim ferðastyrk og
hvort miða eigi framfærslulán
þeirra við framfærslukostnað á ís-
landi.
VSÍ telur
stjórnvöld
aukaásam-
dráttinn
Sambandsstjórn Vinnuveit-
endasambands íslands segir að
gangi efiiahagsstefna ríkis-
stjómarinnar eftir muni sam-
drátturinn í efiiahagslífinu verða
enn þungbærari en ytri aðstæður
gefi tilefni til.
Sambandsstjóm VSÍ segir að
vegna þess að horfur í efnahags-
málum hafi versnað mjög á stuttum
tíma sé fjárlagafrumvarpið byggt á
úreltum forsendum og sé ónýtt
Plagg-
Sjá ályktun VSÍ á bls. 39.
Fastráðnmgarsamning-
um sagt upp í 17 bæjum
SAMKVÆMT könnun sem Verkamannasamband íslands iét gera
hefur fastráðningarsamningum verið sagt upp hjá fiskvinnslufólki
f sambandinu i 17 bæjum á landinu. Þórir Daníelsson, framkvæmda-
stjóri VMSÍ, segir að þessi niðurstaða sé ekki verri en hann átti
von á. Þannig hafi þessum samningum til dæmis ekki verið sagt
upp á öllu Norðurlandi vestra, í Vestmannaeyjum og á höfiið-
borgarsvæðinu.
Margar uppsagnimar hafa þeg-
ar tekið gildi, en aðrar fram að
jólum. Um helmingur fastráðning-
arsamninga á að taka aftur gildi
10.-20. febrúar á næsta ári, en
óvíst er um hina.
Könnun þessi er sú fyrsta sinnar
tegundar sem Verkamannasam-
bandið gengst fyrir, enda eru fast-
ráðningarsamningar nýtt samn-
ingsform, að sögn Þóris. Hann
sagði að með þessari könnun hefðu
menn viljað fá yfírlit yfír stöðuna
— meðal annars af því að uppsagn-
ir á fastráðningarsamningum bær-
ust oft seint til félagsmálaráðu-
neytisins — en ekki lægju fyrir
nákvæmar tölur um fjölda upp-
sagna. Það væri þó ljóst að þær
skiptu hundruðum, en heildarfjöldi
fískvinnslufólks á landinu væri
9-10.000.
Einna flestum hefur verið sagt
upp fastráðningu á Austfjörðum;
á Borgarfírði eystra, Seyðisfirði,
Eskifírði, Reyðarfírði og á Breið-
dalsvík, en ekki á Vopnafirði, Nes-
kaupstað og Höfn á Homafírði.
Aðrir staðir þar sem öllu físk-
vinnslufólki eða hluta þess hefur
verið sagt upp eru: Akranes,
Grundarfjörður, Hólmavík, Ólafs-
flörður, Dalvík, Húsavík, Stokks-
eyri, Eyrarbakki, Þorlákshöfn,
Sandgerði, Grindavík og Keflavík.
Þess ber að geta að ekki er allt
fískvinnslufólk á landinu í VMSÍ,
til dæmis tók könnunin ekki til
annarra staða á VestQörðum en
ísafjarðar og Bolungarvíkur — þar
sem ekki var búið að segja upp
fastráðningarsamningum — auk
Hólmavíkur.
Sælgætis- og gosdrykkjaiðnaður:
Samdráttur fi*amundan
„ÞESSI samdráttur virðist vera
alveg við þröskuldinn og er
kannski sums staðar kominn
óboðinn inn,“ sagði Kristinn
Björnsson forstjóri Nóa-Síríuss
í ræðu á fimdi um sérstakt vöru-
gjald á sælgæti, gosdrykki og
kex. Fundurinn var haldinn i
Nýjar tölur frá Krabbameinsskránni:
Um átta hundruð krabba-
mein greind á síðasta ári
Lungnakrabbamein komið í annað sæti bæði hjá körlum og konum
Á SÍÐASTA ári voru greind
798 ný krabbamein hér á landi,
391 í körlum og 407 i konum,
samkvæmt bráðabirgðatölum
frá Krabbameinsskrá Krabba-
meinsfélags íslands. Þetta eru
heldur fleiri mein en skráð
voru árið áður.
Meðal karla er blöðruhálskirt-
ilskrabbamein algengast, lungna-
krabbamein í öðru sæti og maga-
krabbamein í þriðja sæti. Meðal
kvenna er brjóstakrabbamein al-
gengast, lungnakrabbamein f
öðru sæti og krabbamein í eggja-
stokkum í þriðja sæti.
Árið 1987 fóru nýgreind bijós-
takrabbamein í fyrsta sinn yfír
eitt hundrað, urðu 116. Þá hafa
lungnakrabbamein hjá körlum
aldrei orðið fleiri á einu ári eða 54.
Síðan skráning krabbameina
hófst hér á landi árið 1955 hefur
nýgengi krabbameina aukist um
1% á ári að meðaltali. Á þessu
tímabili hefur dregið úr sumum
tegundum eins og magakrabba-
meini og leghálskrabbameini.
Hins vegar hefur tíðni margra
krabbameina aukist, til dæmis er
lungnakrabbamein nú þrefalt al-
gengara en fyrir þremur áratug-
um.
Algengustu krabbameinin.
Meðalfjöldi nýgreindra krabba-
meina á ári 1983—87 samkvæmt
upplýsingum frá Krabbameins-
skrá Krabbameinsfélagsins.
Karlar:
Blöðruhálskirtilskrabbamein 84
Lungnakrabbamein 49
Magakrabbamein 42
Ristilkrabbamein 30
Blöðrukrabbamein 26
Nýmakrabbamein 17
Briskrabbamein
Heilaæxli
Endaþarmskrabbamein
Húðkrabbamein
Konur:
Brjóstakrabbamein
Lungnakrabbamein
RistiIkrabbaWiein
Eggjastokkakrabbamein
Magakrabbamein
Leghálskrabbamein
Legbolskrabbamein
Nýmakrabbamein
Skjaldkirtilskrabbamein
Briskrabbamein
15
12
11
11
95
37
28
25
20
17
16
13
13
11
gær á vegum framleiðenda og
starfsfólks í þessum iðnaði og
sóttu hann um 600 manns. Fund-
urinn samþykkti áskorun til al-
þingismanna um að fella fi-um-
varp um sérstakt vörugjald á
þessar vörur.
Guðmundur Þ. Jónsson formað-
ur Iðju var fundarstjóri. Hann lýsti
í byrjun fundarins áhyggjum af
atvinnuástandi meðal iðnverka-
fólks, fyrir nokkmm mánuðum
hefðu fímm til átta manns verið
að jafnaði á atvinnuleysisskrá hjá
Iðju, oftast í stuttan tíma í senn.
Nú væru tugir á skránni og tugir
að auki á uppsagnarfresti.
Kristinn Bjömsson og Lýður
Friðjónsson framkvæmdastjóri
Vífílfells lýstu áhyggjum af af-
komu iðnaðarins og sögðu að
ástandið myndi versna enn, ef inn-
lend framleiðslá yrði skattlögð
frekar og þannig gerð ósamkeppn-
isfær við innfluttar vömr.
Lýður rifjaði upp í ræðu sinni
að þegar slíkt vörugjald var sett á
1981 hefði það leitt til mikils sam-
dráttar og uppsagna og hann 3páði
því að slíkt hið sama gerðist nú.
Fundurinn samþykkti einróma
áskomn til alþingismanna um að
fella frumvarp um þetta sérstaka
vömgjald.