Morgunblaðið - 16.12.1988, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1988
Jólaljósin í
HabiarQaróarhirkjugarói
verða afgreidd frá og með föstudegi 16. des. til
föstudags 23. des.
Opið frá kl. 10-19 alla daga.
Guðjón Jónsson, s. 43494.
Ingibjörg Jónsdóttir, s. 54004.
Frábært ti Iboð
Sófasett klætt úrvals
anelínsútuðu leðri.
Sófi + 2 stólar.
Verð aðeins
kr. 109.000 afb,
98.000 stgr.
Ath.: Aðeins örfá sett.
VALHÚSGÖGIM
Ármúla 8, sími 82275.

Schiesser’S'

IvmpiT
Laugavegi 26, s. 13300 — Glæsibæ, s. 31300
Miðarnir frá henni
Dídí Briem
Samt hittumst við aðeins í skól-
anum, eiginlega aðeins í kennslu-
stundum- og einstöku sinnum á
skemmtikvöldum, sem hún sótti
Kafli úr æviminningum séra Árelíusar
Bókaútgáfan Reykholt hefúr -----------
gefíð út æviminningar sr. Áre-
líusar Níelssonar, Horft um öxl
af Hálogalandshæð. Morgun-
blaðið birtir eftirfarandi kafla
úr bókinni, sem gerist á námsá-
rum höfúndar í Reykjavík. Hann
er nýkominn til Reykjavíkur,
tvítugur að aldri og kominn í
Kennaraskólann.
Ég hef áður minnst aðeins á
bömin í bekknum, skólasystkinin
og skal ekki endurtekið.
Og ég, sem aldrei átti raunveru-
lega ættingja frá upphafi, varð að
láta mér nægja og gafst raunar vel
annarra bræður og systur, fann
þama systkini, sem aldrei hafa
gleymst lífs eða liðin, íjær eða nær.
Eins og áður er ymt að, urðu
þijú en þó aðeins þijú þeirra bréf-
vinir mínir nokkra tíð. Þau voru
Lúðvík Kristjánsson, Gunnar Olafs-
son og Kirstín Briem.
En milli hennar og mín urðu
nokkur bréf næstu ár líkt og fram-
hald af miðunum, sem urðu mér svo
kærir og dýrmætir, þótt þeir væru
í raun eins og bamabrek í skólanum
mínum, einu brek mín í skóla.
Mig langar til að leyfa þessari
sögu, ef hún verður einhvemtíma á
vegum minnar þjóðar að geyma
nokkur þessara bréfa frá henni
Dídí Briem. Þau eru iíkt og geislar
frá ljóma liðinna drauma.
Þær kenndir, sem mótuðu og
urðu veitendur og frumþættir þess-
ara miða era svipir óframfærinnar
hrifningar, sem vora einkenni vakn-
andi ástar, sem var manni svo heil-
ög í æsku, að hún var aldrei með
orðum og snertingu tjáð, en þó
eilífð vígð.
Hér era örfá sýnishom þessara
æðaslaga og ímynduðu drauma,
sem aldrei gátu ræst. Þar geymir
hvert smáorð miklu meira en það
sýnist, annars hefðu þau aldrei orð-
ið svo mikils virði fyrir viðtakanda
að hljóta geymd í hálfa öld:
„Alli, það sem þú skrifaðir í
morgun er svo fallegt, alltof fallegt
handa mér.
Þú mátt ekki halda, að ég sé góð
og hrein. Mig langar aðeins til að
vera það. Langar til að geta alltaf
verið hrein.
Miðann, sem ég hætti við að
senda um daginn, fann ég bögglað-
an niðri í töskunni minni.
Ég ætla að senda þér hann
seinna, svo að þú getir séð, að þar
var ekkert merkilegt.
Það, sem er skrifað með blýanti,
skrifaði ég í tímanum — en var eitt-
hvað svo lokuð og óupplögð og
hætti.
Ég hætti svo oft við margt í
miðju kafi".
„Alli, finnst þér ekki að bros
geti verið hræðilegt. Manni getur
beinlínis orðið illt af að sjá brosað
stundum. Bros era oft svo „væm-
in“. Bros getur líka verið kalt —
ískalt. Þá er líklega réttara að kalla
það glott. Ég hefí sem betur fer
ekki fengið að kenna á þvi öðram
fremur, aðeins séð það“.
„Alli, þú skalt ekki iðrast. Ég
held, að ég hafi aðeins gott af að
heyra sannleikann, gott á vissan
hátt.
Ég er heldur ekki hugsandi út
af því lengur. En hvernig er hægt
annað en vera dapur, þegar maður
verður að valda öðram hryggðar.
Mér fínnst það hræðilegt. Og svo
er ég líka misskilin stundum. Fyrir-
gefðu.
Dídí“
„Heldurðu, að það sé alltaf hægt
að vera brosandi. Ég held að sú
manneskja, sem væri síbrosandi
yrði hjákátleg.
Nnars ætla ég að brosa svo oft
sem ég get, af því að ég held, að
með því gjöri maður ósjálfrátt lífíð
bjartara, bæði sér og öðram. Ég á
Sr. Árelíus Níelsson
þar við alla yfirleitt, ekki mig sér-
staklega!!
Samhygð getur oft lýst sér í
brosj, en ekki alltaff
„Ég átti alls ekki við, að þú mis-
skildir mig. Það er einmitt af því
að ég fínn, að þú átt samúð og
skilning, að ég get sagt þér og skrif-
að svo margt. Eg held bara, að þú
hafír of mikið álit á mér, eftir því
sem þú skrifar. Mér finnst ég oft
andstyggileg."
„Alli, það gjörði ekkert til. Ég
var bara dálítið hissa á því, að þú
skyldir fara. En við urðum sam-
ferða Amþóri og Óla.
Mér þykir vænt um, ef þú vilt'
skrifa mér — finnst þú skrifa dálít-
ið líkt Svövu (kennari á Akranesi).“
„Ég veit varla, hveiju ég á að
svara því, sem þú spurðir um í
morgun.
Ég hef varla tekið eftir því, að
ég væri nokkuð öðravísi en í haust,
svo hið innra eða í skapi, eins og
þú heldur.
Má vera, að það sé af því, sem
ég hef fengið að sjá og heyra upp
á síðkastið. „Drýpur sorg, diýpur
hryggð“.
Af hveiju sagðir þú „þögn“ í gær?
Það er svo gott að geta gleymt,
en hvað væri lífið án minninganna?
Það getur enginn orðið miki'i,
sem ekki er sannurf
„Alli, já, þú fórst — en mér þýð-
ir lítið að óska. Ég á enga hetju-
lund. Er eiginlega hrædd við allt.
Ég held ég hafí sagt þetta með-
töskuna út í bláinn, ef til vill af
því, að ég óska tækifæris til að
tala við þig, eins og ég hef ákveðið
— og svo líka til að losna við hina
fylgdina."
„Alli, vertu ekki svona höstugur.
En mér fannst bara skrítið, að þú
sagðir þér þætti vænt um spegil-
garm, brotinn og bramlaðan!
En trúirðu annars — ég þekki
ekki vorblómið.
Dídí.“
Stundum hlakka ég til að losna
úr skólanum, losna við allt. En samt
held ég, að ég sakni margs. Viltu
að Rúna lesi? Hún misskilur ekki!
„Ég er víst að verða kæru-
laussiri! Finnst þér það gott? Á viss-
an hátt getur sveitalífið verið gott
og blessað — en ekki kann ég að
meta það — jú, stöku sinnum.
Náttúran getur verið yndisleg.
En sveitavinnan er alveg hræðileg
— og svo er oft svo einmanalegt í
sveitinni."
„Mér þykir vænna um lyngið,
sem klæðir landið okkar. Það er
okkur skyldara eða nákomnara en
rósin.
Fegurð hennar er að vísu meira
heillandi, en á annan hátt en lyng-
lautin — ég kýs hana heldur.
Didí.“
Það má með sönnu segja, að hér
er sagan hálfsögð. Allt era þetta
svör við svipuðum miðum, sem sjálf-
sagt eru allir orðnir að fisi eða ösku,
mínir miðar til hennar.
lítið.
Við urðum — þótt ótrúlegt sé —
aldrei samferða úr skólanum. Hún
var líka alltaf í fylgd með vinstúlku
sinni, Sigrúnu Guðbrands, sem
einnig var bekkjarsystir okkar.
Aldrei kom Dídí inn fyrir dyr hjá
mér eða ég á hennar heimili j bæn-
um á Sólvallagötu 23, að Ási hjá
móðursystur hennar Guðrúnu Lár-
usdóttur og sr. Sigurbimi Á. Gísla-
syni.
Samt hafa kynni okkar, svona
smá, haft ævilangt gildi. Mér finnst
hún enn í dag hafa verið bjartasta
ljósið í bekknum og er þá mikið
sagt. Mér fannst mikið til um alla
persónulega. Hún var að allra dómi
bæði fögur, greind og góð, en ákaf-
lega innhverf, eiginlega fæddur ein-
fari, en samt öllum ógleymanleg,
hlédræg, hógvær, unnandi öllu góðu
og fögra í lífí og listum og ekki
síst ættfræði og fomfræðum. En
það heyrði ég síðar.
Nær mátti segja, er við kvödd-
umst skólaslitadaginn, að þögn vor-
kvöldsins hvíslaði:
„Þið sjáist aldrei framar.“
En við skrifuðumst á um tíma
og í fyrsta bréfinu mínu heimanað
til hennar var þessi vísa:
Fjöllin mín þau hugga
þótt hrynji nokkur tár.
Þau hafa fyrri lagt
sín smyrsl á sárin.
Þau breiða út stóra faðminn
með gróður, fossa og gjár.
Þar geymir lyngið þomuð
bemsku tárin.
Ég tel rétt að geta þess hér strax,
að sjaldan bar fundum okkar saman
síðar á ævinni, en þó þannig að
ógleymanlegt er.
Hún virtist alltaf vaka í vitund
minni. Og mynd, sem hún gaf mér
af sér, lét ég í lítinn en fallegan
ramma og hafði ávallt á skrifborði
mínu öll mín námsár og einnig eft-
ir að ég varð prestur. En einu sinni,
þegar ég kom heim úr utanlands-
för, var hún horfin, en hafði verið
á sama stað um áratugi.
Ég lét sem ég veitti því ekki at-
hygli. Fann að þarna var orðið eitt-
hvað heilagt, hafði kannski alltaf
verið það. Aldrei skyldu skuggar
hversdagsleikans byrgja hana í
minningum mínum. Það var nóg,
og gyllti litli stokkurinn með skóla-
miðunum gat opnað mér sólskin
daganna í skóla minningalandsins,
skólanum mínum.
Hún gerði mér einnig þann óvið-
jafnanlega greiða, þegar ég var að
lesa menntaskólanámsefnið við
kennslustarf vestur í Stykkishólmi,
að fá frænda sinn ágætan, Láras
Pétursson í Hofí við Sólvallagötu
25, til að senda mér mánaðarlega
upplýsingar um, hvað lesið var í
hverri námsgrein skólans allan vet-
urinn, svo að unnt væri að fylgjast
með og gera sér eigin stundaskrá.
Eftir átta ár frá lokaprófi í Kenn-
araskólanum var ég orðinn kandi-
dat í guðfræði og kom í Hof á brúð-
kaupsdegi mínum 2. maí 1940.
Þá stóð hún þar við dyraþrepin
með lítið bam sitt í vagni. Hafði
verið í heimsókn hjá ömmu sinni
og nöfnu, Kirstínu Pétursdóttur.
Hún óskaði okkur allra heilla
með heillandi brosi og framkomu.
Við tókum aðeins tal saman tvö.
En um leið og við kvöddumst, laut
hún að mér og sagði Iágt, og enn
trúi ég naumast eigin eyram:
„Jæja, við erum þá bæði gift.
Ekki veit ég nema ég skilji bráð-
um.“
Aldrei fékk ég skýringu á þessum
orðum hennar. Og nú fóra ekki
lengur neinir bréfmiðar okkar á
milli.
En Iiðu árin til 12. júlí 1947. Þá
var ég staddur í kirkjugarðinum á
Eyrarbakka við opna gröf fimm ára
gamals sonar míns.
Umhverfis var mannfyöldi mikill
og móðir drengsins veik norður á