Morgunblaðið - 23.02.1990, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1990
MORGUNBLA.ÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. FEBRÚAR 1990

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
FlaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Havel og fiilltrúar
martraðarinnar
Vaclav Havel, forseti
Tékkóslóvakíu, sem hér
var um helgina ávarpaði
Bandaríkjaþing á miðvikudag.
Þar eins og endranær talaði
hann af hreinskilni og þeirri
andagift, sem honum er gefín
sem skáldi og rithöfundi.
Hann lagði höfuðáherslu á
tvennt. Hann þakkaði Banda-
ríkjamönnum og vestrænum
þjóðum fyrir það, sem gert
hefði verið í þágu frelsisbar-
áttu þeirra fyrir austan járn-
tjald, er ekki sættu sig við
ofríki kommúnista. Hann
hvatti til þess að Sovétmönn-
um yrði veitt liðsinni „á óhjá-
kvæmilegri og einstaklega er-
fiðri göngu þeirra til lýðræð-
is“.
Hér er ástæða til að staldra
sérstaklega við fyrri þáttinn.
Þegar Havel sté úr bifreið
sinni við Hótel Sögu á laugar-
dag, stóðu þar tveir hópar
manna. Annars vegar Tékkar
búsettir á íslandi eða fólk af
tékkneskum ættum og hins
vegar herstöðvaandstæðingar
og þeir sem segjast enn starfa
í nafni sósíalismans. Á spjöld-
um herstöðvaandstæðinga
stóðu gömul og úrelt slagorð
þeirra um varnarleysi íslands
og úrsögn úr Atlantshafs-
bandalaginu (NATO). Blöskr-
aði mörgum atbeini þessa
fólks og velti fyrir sér, hvaða
erindi það teldi sig eiga við
Havel.
Ræða Havels á Bandaríkja-
þingi staðfesti, að herstöðva-
andstæðingar voru að viðra
sig upp við forseta Tékkóslóv-
akíu á alröngum forsendum.
Þeir voru þarna að fagna sigri
annarra, því að Havel komst
meðal annars þannig að orði
í ræðu sinni, að breytingarnar
í heiminum undanfarið myndu
gera mönnum kleift „að losna
við úrelta spennutreyju skipt-
ingar heimsins í tvennt“, þar
sem annar hlutinn hefði staðið
vörð um frelsið en hinn verið
uppspretta martraða. Og
sagði síðan orðrétt við banda-
rísku þingmennina: „Fijálsi
hlutinn, sem lá að sjó og vildi
ekki láta reka sig í hann,
neyddist til þess, með ykkar
aðstoð, að koma á fót flóknu
varnarkerfi sem við getum
sennilega þakkað að við erum
enn til.“
Þetta varnarkerfi kom til
sögunnar rúmu ári eftir að
Tékkóslóvakia varð kommún-
istum að bráð eða um vorið
1949, þegar Atlantshafs-
bandalagið var stofnað og
voru íslendingar í hópi þeirra
þjóða sem að því stóðu. Voru
átök þá svo hörð um málið,
að kommúnistar skipulögðu
árás á Alþingishúsið í von um
að geta hindrað störf þing-
manna. Herstöðvaandstæð-
ingarnir sem tóku á móti Hav-
el við Hótel Sögu og þóttust
vera stuðningsmenn hans eru
arftakar þeirra, sem stóðu að
árásinni á Alþingishúsið 1949.
Samkvæmt orðum Havels er
það sennilega ekki þessu fólki
að þakka að „við erum enn til“.
Nú eru vaxandi umræður
um að aðild sameinaðs Þýska-
lands að Atlantshafsbandalag-
inu sé forsenda þess, að
víðtæk sátt takist um þetta
stærsta skref sem stigið hefur
verið í alþjóðastjórnmálum í
Evrópu, frá því að síðari
heimsstyijöldinni lauk. Eins
og fram kemur hér í blaðinu
í gær sagði Mikhaíl Gorbatsjov
Sovétleiðtogi í samtali við
Prövdu á miðvikudag, að sam-
eining Þýskalands mætti alls
ekki raska því hernaðaijafn-
vægi í Evrópu sem Varsjár-
bandalagið og Atlantshafs-
bandalagið hafa tryggt um
langa hríð. Öllum er ljóst, að
Varsjárbandalagið hefur
breytt um svip og Guyla Horn,
utanríkisráðherra Ungveija-
lands, talar meira að segja um
aðild lands síns að Atlants-
hafsbandalaginu. Hafa um-
mælin verið skýrð á þann veg,
að með þessu væri að hann
að leitast við að ávinna sér
hylli kjósenda vegna þing-
kosninganna 25. mars næst-
komandi.
Það er tímanna tákn um
vandræði og tvískinnung
þeirra hér á landi sem aðhyll-
ast sósíalisma og eru andvígir
þátttöku þjóðarinnar í sam-
starfi vestrænna þjóða til að
tryggja frið með frelsi, að þeir
skuli standa og fagna komu
manns, sem síðan kennir
stefnu og störf þeirra við mar-
tröð. Á meðan Alþýðubanda-
lagið og áhangendur þess í
Samtökum herstöðvaand-
stæðinga gera ekki upp fortíð-
ina og átta sig á því, hvar
eyðimerkurgangan hófst,
minnir stjómmálastarf þeirra
ekki á annað en martröð.

m21
A *
Skoðanakönnum SKAIS meðal sjómanna:
26.000 tonnum af þorski
hent fyrir borð á flotamim
KÖNNUN meðal sjómanna á fiskiskipaflotanum gefiir til kynna að
á síðasta ári hafi rúmum 53.000 tonnum af bolfiski verið hent frá
borði islenzka flotans. Langmestu af þorski hefur verið hent eða
rúmum 26.000 tonnum. Mestu er fleygt af togaraflotanum og segja
sjómenn að þar sé aðallega um að ræða undirmálsþorsk og smá-
karfa. Slökum netafíski er einnig mikið fleygt,. Skýringuna telja sjó-
menn þá, að kvótakerfið selji þeim þröngar skorður og þeim sé í
mörgum tilfellum aðeins mögulegar tvær leiðir, að fleygja aflanum
eða koma með hann að landi og fá sekt fyrir. Verðmæti þess afla,
sem fleygt er fyrir borð, er óljóst þar sem fiskurinn er bæði smár
og slakur og að auki lítt nýttar tegundir. Verðmæti upp úr sjó gæti
þó numið nálægt einum milljarði króna. Helmingur þess er þorskur-
inn og er þá aðeins miðað við að fyrir hann fáist að meðaltali 20
krónur á kíló. I könnuninni kom einnig fram að sjómenn telja fjöl-
miðlafólk og alþingismenn hafa takmarkaða þekkingu á málefijm
sjávarútvegsins. Könnun þessi er unnin af SKÁÍS fyrir Kristinn
Pétursson, alþingismann.
Könnunin var gerð í desember á
síðasta ári og janúar á þessu. Fyrir
áramót var sent út bréf með spurn-
ingalista til 900 sjómanna sam-
kvæmt ákveðnu úrtaki. 300 voru á
togurum, 300 á bátum og jafn-
margir á smábátum. Svör bárust
fra 591 eða 65,7%. 28% svöruðu
ekki og 6,4% voru fluttir eða fund-
ust ekki.
Hve miklum afla er fleygl?
Hér verður gerð grein fyrir helstu
niðurstöðum í þeim hluta könnunar-
innar, sem fjallar um hve miklu af
fiski er hent. í töflum 1.1. og III. 1.
er finna niðurstöður könnunarinnar
um: fjölda veiðiferða, meðalþyngd
afla í veiðiferð/róðri eftir fiskteg-
undum, meðalþyngd afla sem er
fleygt, hlutfall afia sem er fleygt
og meðalþyngd (pr. fisk) þess afla
sem er fleygt.
Samkvæmt niðurstöðum þessar-
ar könnunar er jafnframt reiknað
út áætlað heildarmagn þess afla
sem var fleygt af ísl. fiskiflotanum
árið 1989 og.er þá miðað við bráða-
birgðatölur Fiskifélags íslands frá
15. janúar 1990.
Skuttogarar
Samkvæmt ofangreindum
skýrslum Fiskifélagsins voru alls
109 skuttogarar að veiðum árið
1989. Fjöldi veiðiferða var alls
2.560 og meðalfjöldi veiðiferða á
skip því 23. í könnuninni bárust
svör frá alls 216 sjómönnum um
jafn margar veiðiferðir.
Af svörum má ráða að samsetn-
ing og magn afla er mjög misjafnt.
Kemur þar helst til mismunandi
stærð skipa, s.s. stórir frystitogarar
eða minni skuttogarar. Val sjó-
manna á tiltekinni veiðiferð (sem
þeir greina frá) er einnig háð ýms-
um tilvikum, svo sem árstíma og
starfsreynslu. Þá má einnig ætla
að sumir sjómenn hafi reynt að
velja einskonar meðalveg að því er
varðar aflamagn eftir tegundum.
Ekki verður lagður dómur á mat
sjómanna á því hve miklu magni
aflans er fleygt. í allmörgum tilvik-
um kemur t.d. fram að engu er
fleygt. Ýmislegt sem fram kemur í
umsögn sjómanna vekur athygli og
skýrir e.t.v. eitt Og annað í niður-
stöðum þessarar könnunar.
Ætla má að niðurstöður um
áætlaða meðalþyngd (pr. fisk) þess
afla sem er fleygt sé meiri en raun
er vegna þess að allmargir svarend-
ur virðast hafa fært inn meðalþyngd
af heildarafla en ekki meðalþyngd
þess afla sem var fleygt. Þótt ekki
sé ljóst hve mikil umrædd skekkja
kann að vera er ástæða til að vekja
sérstaka athygli á því.
Samkvæmt niðurstöðum könn-
unarinnar er 9,5% fleygt af þorski,
en það svarar til þess að tæpum
17 þúsund tonnum af þorski hafi
verið fleygt af afla skuttogara á
árinu 1989, eða um 18,5 milljónum
smáfiska, miðað við 900 gr. meðal-
þyngd. Af ýsu er þetta hlutfall 8,4%,
karfa 9,9%, ufsa 6,8%, grálúðu 6,4%
og rækju 5,4%. Mest er hins vegar
fleygt af öðrum tegundum, eða alls
14,0%. Þar er fyrst og fremst átt
við: steinbít, skarkola, löngu, blá-
löngu, hlýra og aðrar botnfiskteg-
undir.
Vélbátar
Skráðir vélbátar árið 1989 voru
alls 836 skv. skýrslum Fiskifélags-
ins. Veiðiferðir voru alls 65.229 og
meðalfjöldi veiðiferða á bát því 78
á árinu. í könnuninni bárust svör
frá 192 bátasjómönnum um jafn-
margar veiðiferðir.
Um samsetningu og magn afla
má vísa til þess, sem sagt er hér
að framan um áætlaðan afla á skut-
togurum. Sama gildir um mat sjó-
manna á því hve miklu er fleygt
af afla og hugsanlega skekkjuvarð-
andi meðalþyngd (pr. fisk) þess
afla sem er fleygt.
AFLA FLEYGT 1989:
SAMTALS Heildarafli skv. skýrslum Fleygt Reiknaður Fleygt Fleygt
Tegund: Fiskifélagsins skv. könnun heildarafli (tonn) (%)
Þorskur 336.392 7,3% 362.778 26.386 49,6%
Ýsa 55.132 6,4% 58.908 3.776 7,1%
Karfi 84.649 9,9% 93.918 9.269 17,4%
Ufsi 74.190 7,5% 80.219 6.029 11,3%
Aðrarteg. 91.829 7,8% 99.586 7.757 14.6%
Alls: 642.192 965.410 53.219 100,0%
Afla fleygt 1989: SKUTTOGARAR
Þorskur 158.175 9,5% 174.779 16.604 45,5%
Ýsa 26.264 8,4% 28.672 2.408 6,6%
Karfi 80.329 9,9% 89.155 8.826 24,2%
Ufsi 49.199 6,8% 52,789 3.590 9,8%
Aðrarteg. 62.516 7,5% 67.618 5.102 14,0%
Alls: 376.483 413.014 36.531 100,0%
Afla fleygt 1989: VÉLBÁTAR
Þorskur 140.409 5,6% 148.738 8.329 56,9%
Ýsa 25.203 4,7% 26.446 1.243 8,5%
Karfi 4.320 9,3% 4.763 443 3,0%
Ufsi 23.330 8,2% 25.414 2.084 14,2%
Aðrarteg. 25.782 9,0% 28.332 2.550 17,4%
Alls: 219.044 233.693 14.650 100,0%
Afla fleygt 1989: SMÁBÁTAR
Þorskur 37.808 3,7% 39.261 1.453 71,3%
Ýsa 3.665 3,3% 3.790 125 6,1%
Ufsi 1.661 17,6% 2.016 355 17,4%
Aðrarteg. 3.531 2,9% 3.636 105 5,2%
Alls: 46.665 48.703 2.038 100,0%
Samkvæmt niðurstöðum könn-
unarinnar er 5,6% fleygt af þorski,
en það svarar til þess að rúmlega
8 þúsund tonnum af þorski hafi
verið fleygt af bátafiski árið 1989.
Af öðrum fisktegundum er þetta
hlutfall sem hér segir: ýsa 4,7%,
karfi 9,3%, ufsi 8,2%. Samkvæmt
niðurstöðunum er engu fleygt af
rækju eða humar. Af öðrum tegund-
um er fleygt 9,0% þar er um að
ræða steinbít, grálúðu, skarkola,
sandkola, löngu, keilu, langlúru og
aðrar botnfisktegundir.
Opnir vélbátar
Fjöldi opinna vélbáta árið 1989
var 1.147 skv. skýrslum Fiskifé-
lagsins. Fjöldi róðra á árinu var
39.231 og meðalfjöldi róðra á bát
því 34. í könnuninni bárust svör frá
183 sjómönnum um jafnmarga
róðra.
Almennar athugasemdir hér að
framan varðandi skuttogara og vél-
báta gilda einnig um opna vélbáta.
Samkvæmt niðurstöðum könn-
unarinnar er fleygt 3,7% af þorski,
en það svarar til þess að rúmlega
1.400 tonnum af þorski hafí verið
fleygt afafla opinna vélbáta árið
1989. Mest er fleygt af ufsa, eða
17,6% aflans, en það svarar til þess
að fleygt hafí verið rúmum 300
tonnum af ufsa, sem veiddist á
opnum vélbátum á sl. ári. Af ýsu
er þetta hlutfall 3,3% og öðrum
tegundum aðeins 2,9%. Þar er fyrst
og fremst um að ræða steinbít,
keilu, skarkola, karfa auk annarra
botnfisktegunda.
Afstaða sjómanna til
einstakra mála
Eins og fram kemur í upphafí
var heildarfjöldi svara 591, eða
65,7% úrtaksins. Afstaða sjómanna
til kvótaskerðingarinnar er mjög
afgerandi. Af 55 sjómönnum
(93,9%) sem tóku afstöðu töldu
67,0% að kvótaskerðingin myndi
leiða til þess að meiri afla yrði
fleygt, eða sem nemur 10,6% aukn-
ingu. Einungis 4,1% taldi að áhrifin
yrðu gagnstæð, að minna yrði
fleygt, þ.e. 4,1% minna en áður.
Nokkuð stór hluti sjómanna, eða
28,8%, taldi að kvótaskerðingin
myndi ekki hafa áhrif til eða frá
hvað varðar þann afla sem fleygt er.
Tæpur helmingur sjómanna
(48,4%) telur að umfjöllun fjölmiðla
um sjávarútvegsmál sé léleg eða
mjög léleg. Aðeins 13,6% sjómanna
telja umfjöllun fjölmiðla góða eða
mjöggóða. Þá telja 37,9% sjómanna
umfjöllun fjölmiðla um sjávarút-
vegsmál sæmilega. Afstöðu tóku
572 (96,8%).
Rúmlega helmingur sjómanna ■*
(50,8%) telur að þekking stjórn-
málamanna og ráðgjafa þeirra í
sjávarútvegsmálum sé léleg eða
mjög léleg. 19% sjómanna telja að
þekking þeirra sé góð eða mjög
góð. Þá telja 30,2% sjómanna að
þekking stjórnmálamanna og ráð-
gjafa þeirra á sjávarútvegsmálum
sé sæmileg. Afstöðu tóku 573.
Ummæli nokkurra sjómanna í könnuninni:
Meiri afla fleygt ef
fara á í siglingu
MEÐ könnuninni fylgja ummæli fjölmargra sjómanna, sem tóku
þátt í henni. Þar kemur fram að margir telja að mestu sé hent
fyrir borð á frystitogurum og hjá netabátum. Fisk, sem hent sé
firá borði smábáta, telja þeir í flestum tilfellum sleppa lifandi. Hér
fara á eftir nokkur ummæli sjómannanna:
„Að mínu mati koma frystitog-
arar og netabátar af minni gerð
til með að fleygja eða velja meira
sinn afla. Ég veit af reynslu að
ísfisktogarar fleygja meiri afla, ef
fara á i siglingu heldur en ef land-
að er í heimahöfn."
„Aðrar tegundir, sem fleygt er,
eru koli, gulllax, langhali og svo
framvegis, 30 til 40 tonn í túr.“
„Þekking sjómanna er mjög
góð, en fískifræðinga á mörgum
sviðum mjög ábótavant. Lít á þing-
menn og ráðherra sem hverjar
aðrar strengjabrúður.“
„Karfinn sem hent var í þessari
veiðiferð veiddist við „Hólfið“ svo-
kallaða og var um það bil 50% af
aflaá þeim slóðum hent.“
„ísfísktogarar komi með í land
afla sem nú er fleygt gegn sann-
gjarnri greiðslu. Frystitogari komi
skilyrðislaust í land með haus,
þunnildi og allan fisk, sem ekki
er nýttur og helst allan úrgang.“
„Þar sem ég er á frystitogara
horfi ég upp á þá firru að 60%
af aflanum er hent og ástæðan
fyrir því er meðal annars sú, að
þær reglur sem gilda um nýsmíð-
ar, eru svo þröngar að þeir frysti-
togarar, sem í notkun eru í dag,
eru allir að minnsta kosti 500
tonnum of litlir. Jaðrar þessi
stefna að mínu áliti við landráð.“
„Kvótinn er mjög óarðbær,
Bátaflotinn gerir minna af því að henda afia samkvæmt könnuninni.
Togarasjómenn eru sagðir fleygja miklum afla, einkum ef fryst er um borð eða siglt með afiann.
bæði fyrir áhöfn og útgerð þar sem
maður lendir í því að eyða heilum
túrum í að leita að skraptegund-
um, sem kannski finnast ekki, á
meðan aðrir eru að moka upp
þorski, sem við þurfum að forðast
vegna kvótaleysis. Kvótann átti
að taka af og taka upp heldur
hvetjandi kerfi fyrir menn og ekki
að leyfa útgerðarmönnum að selja
kvóta og fá peninga fyrir ekki
neitt. Mikil miðstýring á sjávarút-
vegi er til hins verra, þar sem
pólitík og klíkuskapur verður alls
ráðandi, til dæmis með gámaleyfí.
Það virðist ekki sama hver þú ert,
þegar sótt er um gámaleyfi. Gefa
ætti línu- og færaveiðar fijálsar
frá.kvóta allt árið.“
„Skylda ætti alþingismenn og
þá sem gegna toppstöðum við
stjórnunarmál á vegum ríkisíns til
að vinna í eina viku á ári við veið-
ar eða vinnslu sjávarfangs."
„Þegar skip er á karfaveiðum,
henda þeir þorskinum til að treina
þorskkvótann.“
„Menn reyna sem þeir geta til
að hirða allan afla nú á tímum.
Það sem fer í sjóinn aftur er
óvinnsluhæf vara eða vannýttar
fisktegundir sem ekki er hægt að
koma í verð.“
„Hef heyrt um skip, sem fékk
8 tonna hai af karfa, en átti engan
karfakvóta svo þeir hentu honum
öllum. Það gefur augaleið að á
kvótaári, þegar mikill munur er á
verði á smáfíski og stórfiski, þá
er, að ég tel, miklu hent af smærri
fiskinum. (Okkar laun fara eftir
verði á tonninu.) Ef verið er að
fá mjög stóran fisk, en minni físk-
ur slæðist með, er honum hent.“
„Ég tel að stífni núverandi sjáv-
arútvegsráðherra komi í veg fyrir
að hægt sé að sníða þá vankanta
af kvótakerfinu sem komið hafa í
ljós. Þar á ég einkum við brask
með kvóta, löndun kvótaskylds
afla utan kvóta og að verðlitlum
afla (vegna gæða og stærðar) er
fleygt. Eg tel nauðsynlegt að hafa
einhveija stjórnun á veiði, kvóta
eða eitthvað álíka, en það má eng-
inn ætla að í fyrstu tilraun sé
hægt að hafa algott kerfí, sem
standa skuli óbreytt um aldir.“
„Banna netaveiðar á opnum
bátum. Þeir komast ekki í netin
ef eitthvað er af veðri og fiskurinn
skemmist við að liggja of lengi í
netunum og er því hent. Friða
ákveðin svæði fyrir netaveiðum í
samráði við heimamenn. Einhvers
staðar verður fiskurinn að fá frið
til að hrygna. Skipa eftirlitsmann
á hverri veiðistöð til að fylgjast
með afla bátanna og getur hann
látið vita ef eitthvað er athuga-
vert.“
„Ég tel fiskifræðinga ekki vita
nægilega mikið um fískistofna til
að farið sé einvörðungu eftir þeirra
tillögum. Ýsuveiðin hefur ekki
aukist þrátt fyrir tölur þar um,
heldur hefur kvótasvindl með
þorsk aukist og þá á ég við gáma-
sölur og um borð í frystitogurum."
„Ég tel þetta spumingablað
sýna augljósa vanþekkingu á við-
fangsefninu. Við spurningar 2 og
5 ætti valkosturinn „misjafn" að
vera með og jafnvel fleira. Ég tel
að þeim peningum sem varið er í
þetta á annað borð væri betur
varið í eitthvað þarfara úr því
ekki tókst að semja spumingar
af einhverju viti.“
Stjórnunin bregst
en ekki sjómenn
- segir Kristinn Pétursson, alþingismaður
„MEGINATRIÐIÐ sem þessi
könnun sýnir er, að fiskveiði-
stjórnunin hefúr brugðizt. Það er
ekki sjómönnum að kenna hve
miklum físki er hent fyrir borð.
Það eru þröngar reglugerðir, sem
stilla sjómönnum upp við vegg,
þar sem þeir eiga aðeins tvo
kosti, henda aflanum eða fá sekt
fyrir að koma með hann að landi.
Það er hins vegar skylda Alþingis-
manna að vanda sig við samningu
löggjafar sem þessarar,“ segir
Kristinn Pétursson, alþingismað-
ur.
Það var Kristinn, sem lét SKÁÍS
gera meðfylgjandi könnun fyrir sig,
og hann segir ennfremur: „Fiskur
kemur aldrei í veiðarfæri eftir reglu-
gerðum. Undirmálsfisk og gallaðan
netafisk ætti tvímælalaust að taka
út úr kvóta. Mér virðist að menn séu
hreinlega neyddir til að fleygja fiski
vegna þröngsýni í reglugerðum. Það
sér hver heilvita maður að skip, sem
búið er að klára þorskkvóta sinn,
en fer til dæmis á karfaveiðar, getur
ekki bannað þorski að synda í veiðar-
færið. Áhöfnin og útgerðin hafa því
einungis tvo kosti, henda þorskinum
eða borga sekt, fáist ekki kvóti
keyptur.
Þetta tel ég vera dæmi um þröng-
sýni. Menn eru víða í öngstrætum
þröngsýni í núverandi kerfí og ég
tel fyrirliggj andi frumvarp um
stjórnun fiskveiða vera stórlega gall-
að enda ekki von á góðu úr samsuðu
hagsmunaárekstra og forsjár-
hyggju. Margir staðir á landsbyggð-
inni eru til vegna þeirrar stöðu að
liggja nálægt fiskimiðum, ef þessari
stöðu er breytt með miðstýrðum
reglum, er búið að eyðileggja aðstöð-
una og lama byggðarlagið. Það gef-
ur auga leið að ódýrast er að sækja
fiskinn, þar sem fiskimiðin liggja
rétt utan við byggðarlögin. Þessi
hagkvæmni verður að fá að njóta sín.
Eg tel að það vanti mikið af töl-
fræðilegum upplýsingum til Alþing-
Kristinn Pétursson
ismanna áður en hægt er að ákveða
nýtt fyrirkomulag um stjórnun fisk-
veiða, til dæmis upplýsingar um
framleiðni vinnuafls og framleiðni
bundins fjár í flotanum síðustu 10
ár, sundurliðað eftir útgerðarflokk-
um og skipastærðum. Eins vantar
upplýsingar um gjaldeyrisnotkun
skipaflokka við að sækja fiskinn.
Það verður að byija á því að setja
sérstaka löggjöf um útflutning á
hráefnum í náinni framtíð. Þessi
stefnumörkun er upphafspunktur,
sem þræðimir liggja frá. Ekki bara
varðandi kvótakerfið, heldur líka
samningana við EB og nýtt framtíð-
arfyrirkomulag um ákvörðun fisk-
verðs hér á landi. Menn greiða aldr-
ei flækjur með því að hræra í haugn-
um, það verður að byija á ákveðnum
stað og greiða flækjuna i þá átt, sem
hún liggur. Upphafíð í dag er lög-
gjöf, sem stjömvöld eiga að setja
um framtíðarstefnumörkun á út-
flutningi á hráefnum. Þar sem hér
er um að ræða takmörkun á atvinnu-
frelsi manna, er þýðingarmesti þátt-
ur þess að jafnrétti ríki til athafna
samkvæmt stjómarskránni," sagði
Kristinn Pétursson.