Morgunblaðið - 23.02.1990, Síða 25

Umræður um varaflugvöll
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1990
25
Forkönnun ótvírætt
brot á stj ómarsáttmála
- segir Steingrímur J. Sigflisson, samgönguráðherra
ÁGREININGUR er um það hjá utanríkisráðherra og samgöngfuráð-
herra hvort það teljist brot á stjómarsáttmála ríkisstjórnarinnar að
heimila forkönnun vegna byggingar varaflugvallar eður ei. Kom þetta
fram í fyrirspumartíma í Sameinuðu þingi í gær.
Halldór Blöndal (S/Ne) beindi
eftirfarandi fyrirspum til utanríkis-
ráðherra: „Hversu má það vera að
ekki hefur verið gefið svar við því
hvort Mannvirkjasjóði Atlantshafs-
bandalags verði leyft að að gera
forkönnun á hagkvæmni þess að að
fullkominn varaflugvöllur verði lagð-
ur hér á landi?“
í ræðu sinni gat Halldór þess að
í umræðu um flugmálaáætlun hefði
samgönguráðherra látið þau um-
mæli falla að á meðan hann væri
samgönguráðherra, kæmi ekki til
greina að heimila forkönnun. Benti
Halldór á að þetta væri á skjön við
yfirlýsingar utanríkisráðherra að
könnunin yrði heimiluð á þessu
kjörtímabili.
í svari sínu sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra
að engum dyrum hefði verið lokað
í þessu efni, enn væri fyrir hendi
fjárveiting frá Mannvirkjasjóði á
þessu ári til könnunarinnar. Um
ástæður tafarinnar sagði Jón að yfir
stæði endurskoðun á mannvirkja-
stefnu NATO, sem gæti breytt for-
sendum slíkrar könnunar. Jón ítrek-
aði síðan að þótt leyfí yrði veitt
væri það ekki brot á stjómarsáttmál-
anum; það væri sitthvað að leyfa
forkönnun og að heimila fram-
kvæmdir. Að öðru leyti vísaði Jón
til ummæla sinna við umræðu um
þingsályktunartillögu um byggingu
varaflugvallar.
Halldór Blöndal kom þá aftur í
pontu og greindi frá því að eina
ástæða þess að hann hefði haldið
fyrirspum sinni til streitu, þrátt fyr-
ir fyrmefnda þingsályktunartillögu,
væri sú að samgönguráðherra hefði
verið íjarverandi þá umræðu. Þögn
ráðherra undir þessari umræðu
kvaðst Halldór skilja sem svo að
hann væri sammála utanríkisráð-
herra. Kvaðst hann fagna því að
samgönguráðherra ætlaði ekki að
setja stein í götu utanríkisráðherra.
Steingrímur J. Sigfusson sam-
gönguráðherra sagði Halldór held-
ur duglegan við það að leggja sér
orð í munn. Steingrímur sagði að
verið væri að vinna að því að leysa
varaflugvallarmálið með einfaldari
og skjótvirkari hætti en kappsamir
áhugamenn um hernaðarflugvöll
gerðu ráð fyrir. Gert væri ráð fyrir
því að innan þriggja ára gætu tveir
flugvellir hér á landi þjónað sem
varaflugvellir fyrir alþjóðlegt flug.
Steingrímur sagði einnig að ekki
væri á því nokkur vafí að heimild
forkönnunar væri brot á þeim
ákvæðum stjómarsáttmálans að
ekki skyldi heimila nýjar meiriháttar
hemaðarframkvæmdir. Ef heimila
ætti forkönnun fyrir framkvæmd
sem ekki yrði heimiluð, væri verið
að hafa menn að fíflum.
Stefán Guðmundsson (F/Nv)
spurði samgönguráðherra á hvem
hátt væri í flugmálaáætlun komið
til móts við þörfína á varafiugvelli.
Kvaðst hann ekki sjá að svo væri
gert. Sagði hann ummæli ráðherra
vera algerlega á skjön við flugmála-
áætlun.
Karl Steinar Guðnason (A/Rns)
kvaðst sammála Stefáni. Hann benti
og á að Matthías Á. Mathiesen þá-
verandi utanríkisráðherra hefði
heykst á því að veita heimild til for-
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON:
„Heimild til forkönnunar ótví-
rætt brot á sljómarsáttmálan-
um.“
könnunar. Ef hann hefði ekki gert
það væri nú búið að byggja flugvöll-
inn.
Jón Kristjánsson (F/Al) varpaði
þeirri spumignu til þingmanna Sjálf-
stæðisflokksins hvort þeir væm
virkilega á móti því að Mannvirkja-
sjóður endurskoðaði mannvirkja-
áætlun sína. Stöðugar umræður um
þetta stöðugt væm heldur undarleg-
ar.
Hjörleifur Guttormsson
(Abl/Al) sagði að hann hefði í til-
efni þingsályktunartillögu um vara-
flugvöllinn farið fram á ítarlega
greinargerð um forsögu þessa máls;
meðal þess væri viðtal við utanríks-
ráðherra í ríkisútvarpinu, þar sem
hann sagði að engin beiðni hefði
komið fram um forkönnun.
Þorsteinn Pálsson (S/Sl) kvaðst
vilja upplýsa Karl Steinar um það
að það hefði fyrst verið í viðræðum
sínum við yfirmenn Mannvirkjasjóðs
í ágúst 1988 að fallist hefði verið á
skilyrði íslenskra stjórnvalda. Þess
vegna hefði ekki verið unnt að fara
fyrr af stað. Ástæður þær sem ut-
anríkisráðherra bæri nú fyrir sig
væra hins vegar tómur fyrirsláttur.
Málið væri að hann hefði beygt sig
fyrir Alþýðubandalaginu.
JÓN BALDVIN HANNIBALS-
SON: „Sljórnarsáttmálinn kemur
ekki í veg fyrir að ég heimili
forkönnun.“
Jón Baldvin kom aftur í pontu
og sagði það misskilning hjá Hjör-
leifí Guttormssyni að ekki hefðu
borist nein erindi um heimild til for-
könnunar. Þvert á móti hefðu borist
tvær beiðnir, önnur frá NATO fyrir
hönd Mannvirkjasjóðs og hin frá
yfírvöldum bandaríska flotans. Jón
sagði og vegna ummæla samgöngu-
ráðherra að verið væri að blanda
alls óskyldum málum inn í þessa
umræðu að ræða um viðgerðir á
flugvöllum sem nú væm fyrir hendi.
Hreggviður Jónsson (FH/Rns)
kvað þessar umræður afskaplega
fróðlegar. Ríkisstjómin væri mjög
ósamstæð og utanríkisráðherra
þyrði ekki að heimila forkönnun af
ótta við stjómarslitahótun Alþýðu-
bandalagsins.
Stefán Valgeirsson (SJF) sagði
að búið væri að leysa varaflugvallar-
málið, en hernaðarsérfræðingar
kæmu nú upp um sig, þar eð ekki
væri lengur um að ræða þörf fyrir
varaflugvöll heldur herstöð.
Ragnhildur Helgadóttir
(S/Rvk) taldi það Ijóst að hér væri
ekki um tvö aðskilin mál að ræða,
heldur sama málið. Forkönnun væri
heimiluð ef menn vildu byggja flug-
völl.
Eyjólfiir Konráð Jónsson um kjarasamningana:
Nauðvörn í erfiðri stöðu
Lögfesta ber kjarasamningana, sagði Kari Steinar Guðnason
Fréttafíilsun frá Isafirði, segir Júlíus Sólnes
EB-EFTA-viðræðurnar:
EYJÓLFUR Konráð Jónsson (S-Rv) sagði í þingræðu í gær að Sjálfctæð-
isflokkurinn styddi sljórnarfrumvarp um ráðstafanir vegna gerðra
kjarasamninga. Samningsaðilar hefðu sýnt kjark og ábyrgð. Það væri
hinsvegar engin gleði í sínum huga yfir því að þjóðarbúskapurinn
hafi verið svo grátt leikinn, að óhjákvæmilegt hafi verið að gera kjara-
samninga eins og þessa.
Eykst misréttið í
lífeyrismálum?
Guðmundur H. Garðarsson
(S-Rv) spurði forsætisráðherra,
hvort samningur ríkisstjórnarinnar
við BSRB fæli i sér aukin lífeyris-
sjóðsréttindi til opinberra starfs-
manna á sama tíma og lífeyrisrétt-
indi annarra, sem teldust til hins
almenna vinnumarkaðar, stæðu í
stað. Er verið að breikka enn það
bil, sem er á milli ríkisstarfsmanna
og annars launafólks í landinu í
lífeyrismálum, auka misréttið?
Danfríður Skarphéðinsdóttir
(SK-Vl) sagði launþega sýna mikið
langlundargeð og þolinmæði í ný-
gerðum samningum. Samningar,
sem leiðréttu lítt eða ekki viðblas-
andi misrétti, væm ekki sérstakt
fagnaðarefni. Hún gagnrýndi ríkis-
stjómina fyrir að skerða framlög til
atvinnuleysistryggingarsjóðs á sama
tíma og atvinnuleysi færi vaxandi.
Þá rifjaði hún upp tillögu þingmanna
Alþýðubandalags til þingsályktunar
um nýja launastefnu (marz 1988).
Lítið samræmi væri í texta þeirrar
tillögu og greinargerð annars vegar
og gjörðum ráðherrá flokksins i nú-
verandi ríkisstjórn hinsvegar.
Eyjólfur Konráð Jónsson (S-Rv)
taldi gerða kjarasamninga nauðvörn,
eins og nú horfði í þjóðarbúskapnum.
Samningsaðilar hafi sýnt kjark og
ábyrgð. Það væri á hinn bóginn
ekki gleðiefni að þjóðarbúskapurinn
skuli það grátt leikinn að gera þurfi
slíkan samning.
Leiðin út úr vandanum er ekki
leið ofstjórnar og ofsköttunar, sagði
hann.
Karvel Pálmason (A-Vf) sagði
ekki veijandi að félagshyggjustjóm
yki á misréttið í lífeyrismálum. Hann
lýsti því yfir að hann myndi ekki
styðja ráðgerðan niðurskurð til
vegaframkvæmda. Vanefndir stjóm-
valda valdi því að landsmenn treysti
ekki lengur orðum stjórnmála-
manna.
Egill Jónsson (S-Al) spurði ráð-
herra um verðþróun búvöm. Hann
sagði allt kindakjöt, gamalt og nýtt,
á sama verði.
Salome Þorkelsdóttir (S-Rn)
sagði frítekjumark vegna tekju-
tryggingar of lágt. Hún spurði
hvemig stjórnvöld hygðust lækka
verðlag um 0,3% í febrúarmánuði,
eins og loforð stæðu til.
Karl Steinar Guðnason (A-Rn)
sagði að koma yrði í veg fyrir að
grimmir hagsmunahópar brytu niður
þá kjarasátt sem orðin væri í þjóð-
félaginu. Þessvegna er það skoðun
mín, sagði þingmaðurinn, að þennan
Fundir verða í báðum deildum
Alþingis í dag. í efri deild verða
þijú mál á dagskrá. í fyrsta lagi
frumvarp um umhverfismálaráðu-
neyti, sem kemur til þriðju og síðustu
umræðu og verður trúlega afgreitt
sem lög. Fyrir liggur breytingartil-
laga frá Salome Þorkelsdóttur og
Eyjólfi Konráð Jónssyni, þess efnis,
að lögin öðlist ekki gildi fyrr en 1.
samning eigi að lögfesta.
Július Sólnes ráðherra Hag-
stofu sagði að „hugarflugsnefnd",
sem kanna á ónýtt og ný tækifæri
í atvinnurekstri, myndi skila áfanga-
skýrslu fyrir vorið og lokaskýrslu
fyrir áramót. Ráðherra vítti harðlega
fréttaflutning Ríkisútvarpsins af
fundi, sem hann hélt á dögunum á
ísafirði um atvinnumál. Hann sagði
ekki hægt að líkja þessum frétta-
flutningi við neitt annað en frétta-
fölsun.
Ólafiir Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra taldi ríkisstjómina
hafa unnið að launajöfnun.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra sagði að frumvarp
um lífeyrissjóði yrði lagt fram í
næsta mánuði. Það gengi síðan til
milliþinganefndar. Það yrði síðan
lagt fyrir Alþingi á ný í haust, eins
og nefndin gengi frá því. Hann spáði
því að sátt næðist í ríkisstjórninni í
dag um skipan aflamiðlunar og þá
væri stutt í ákvörðun nýs fiskverðs.
Fleiri tóku til máls þótt ekki verði
frekar rakið.
júní 1990. í annan stað frumvarp
um ráðstafanir vegna kjarasamn-
inga (sjá nánar hér á síðunni), sem
kemur bæði til annarrar og þriðju
umræðu og verður að lögum. í þriðja
lagi fmmvarp um stjórn fiskveiða,
sem kemur til framhalds fyrstu
umræðu og gengur síðan til þing-
nefndar.
Þingfundir falla niður í næstu viku
Þingflindir í dag:
Júlíus Sólnes umhverf-
ismálaráðherra í dag?
Ráðstafanir vegna kjaramála samþykktar
LÍKUR standa til þess að tvö stjórnarfrumvörp, annað um ráðstafanir
vegna kjarasamninga (bandormurinn), hitt um breytingar á Stjórnar-
ráði íslands (umhverfismálaráðuneyti) verði að lögum í dag. Gangi
það eftir verður Júlíus Sólnes ( B-Rn) fyrsti ráðherra umhverfismála
á íslandi.
Ekki mitt hlutverk
að kynna sjónarmið
Alþýðubandalagsins
- segir Jón Baldvin Hannibalsson
JÓN Baldvin Hannibalsson utanrikisráðherra sagði í fyrirspurnartíma
í sameinuðu þingi i gær að það væri alls ekki hans hlutverk að kynna
sjónarmið Alþýðubandalagsins varðandi samskipti EB og EFTA gagn-
vart öðrum ríkisstjórnuin EFTA-ríkjanna. Lét hann svo ummælt eftir
að Þorsteinn Pálsson hafði spurt hann að því hvort og hvernig hann
hefði fylgt eftir tilmælum þess efiiis frá formanni Alþýðubandalagsins.
Alþingi 29. nóvember 1989? Hvernig
var þeim fyrirvöram lýst fyrir sam-
starfsaðilum og viðseipjendum sem
kveðið er á um í samþykkt Alþýðu-
bandalagsins?
í svari sínu sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra
að það væri ekki í hans verkahring
að kynna ályktanir einstakra stjórn-
málaflokka; slíkt ættu þeir að gera
sjálfír. „Mitt hlutverk er að kynna
samþykktir og bókanir ríkisstjómar
íslands um málið. Kynnti ég það sem
afstöðu ríkisstjómar, með stuðningi
þingmeirihluta að baki.“
Þorsteinn Pálsson lýsti yfír sér-
legri ánægju sinni með svar ut-
anríksráðherra. Væri það góðs viti
að hann hafnaði kröfu Ólafs Ragn-
ars Grímssonar og Alþýðubanda-
lagsins um að kynna afstöðu þess.
Ályktun þess væri vissulega ekki
útflutningsvara. „Væri það hags-
munum okkar til tjóns ef ályktun
þeirra væri kynnt."
Hjörleifur Guttormsson
(Abl/Al) lýsti fyrirvörum Alþýðu-
bandalagsins. Um væri að ræða al-
mennan fyrirvara, sem taka yrði
fyrir í ríkisstjóminni áður en til
beinna viðræðna við EB gæti komið.
Þorsteinn Pálsson kvað ummæli
Hjörleifs valda jafn miklum von-
brigðum og ummæli utanríkisráð-
herra hefðu verið ánægjuleg.
Þorsteinn Pálsson (S/Sl) beindi
svohljóðandi fyrirspurn til utanríkis-
ráðherra: „Hvenær kynnti utanríkis-
ráðherra öðram ráðherram EFTA-
ríkjanna og ráðherram Evrópu-
bandalagsins samþykkt Alþýðu-
bandalagsins um sérstöðu þess í við-
ræðum EFTA og EB, svo sem fjár-
málaráðherra krafðist í umræðum á
Júlíus Sólnes
vegna þings Norðurlandaráðs, sem
haldið verður í Reykjavík að þessu
sinni.