Morgunblaðið - 20.10.1990, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 20.10.1990, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. OKTÓBER 1990 „ Skólabókardæmi? “ eftírLeif Magnússon í Morgunblaðinu 19. þ.m. er birt yfirlýsing Víglundar Þorsteinsson- ar, stjómarformanns ísflugs hf., sem kynnt var á fréttamannafundi sem hann hélt daginn áður í tilefni af ákvörðun samgönguráðherra um tilhögun áætlunar- og leiguflugs til og frá íslandi. Þar kýs Víglundur að beina spjót- um sínum að formanni flugráðs, sem hann telur „vanhæfan" til setu í ráðinu, og hliðstæð ummæli birt í öðrum prentmiðlum, sjónvarpi og hljóðvarpi. Þar er að auki farið svo ftjálslega með staðreyndir að nauð- syn ber til að koma á framfæri leið- réttingum og skýringum. Flugráð í flugráð er kosið og skipað sam- kvæmt ákvæðum laga nr. 119/1950. Þrír flugráðsmanna eru kosnir hlutfallskosningu í samein- uðu Alþingi, og geta því í reynd farið með meirihlutavald í flugráði. Tveir aðilar eru skipaðir af sam- gönguráðherra, og skulu þeir lögum samkvæmt hafa „sérþekkingu á flugmálum". Hér á landi er slíkrar sérþekkingar fyrst og fremst að leita hjá mönnum sem starfa hjá flugrekendum eða flugmálastjóm. Þá fjóra áratugi, sem flugráð hefur starfað, hafa 48% „sérfróðra" flug- ráðsmanna komið úr röðum starfs- manna flugfélaga, 39% hafa verið starfsmenn flugmálastjómar, og 13% hafa komið frá öðmm starfs- vettvangi. Hæfi og vanhæfi Þegar ég var í ársbyrjun 1980 skipaður formaður flugráðs var ég í sama starfi hjá Flugleiðum og í dag. Ég var þá jafnframt stjórnar- formaður Amarflugs hf., og til- kynnti þáverandi samgönguráð- herra að ég myndi þegar í stað segja mig úr stjórn þess félags, sem ég og gerði. Á ámnum 1960-1978 gegndi ég ýmsum störfum hjá flugmálastjóm, þ.á m. sem verkfræðingur og fram- kvæmdastjóri flugöryggisþjónustu (1963-78), fjármálalegur fram- kvæmdastjóri (1969-72), og vara- flugmálastjóri (1973-79). Þá var ég skipaður varaformaður flugráðs 1973-79, eða þar til ég var skipað- ur formaður 1980. Ég var ráðinn sem framkvæmda- stjóri flugrekstrarsviðs Flugleiða frá miðju árinu 1978. Verkefni þess er beinn rekstur flugvéla félagsins, og innan þess em flugmenn, flug- freyjur og flugumsjónarmenn. Það er væntanlega með hliðsjón af þessari menntun og starfsferli, sem samgönguráðherra liðinna ára hafa talið mig fullnægja laga- ákvæðinu um „sérþekkingu á flug- málum“. Vægi formanns Formaður flugráðs undirbýr og stýrir fundum flugráðs, og undirrit- .ar bréf, sem flugráð sendir. For- maðurinn hefur nákvæmlega sama atkvæðisrétt í flugráði og hinir fjór- ir flugráðsmennimir. Það hefur oft komið fyrir, að formaður eða aðrir flugráðsmenn kjósa að sitja hjá við atkvæða- greiðslur í flugráði, og fyrrverandi og núverandi samgönguráðherrar hafa opinberlega lýst því yfír, að þeir treysti flugráðsmönnum til að meta það sjálfír hvenær þeim beri að sitja hjá í slíkum atkvæðagreiðsl- um. Á fundi, sem samgönguráðherra hélt með flugráði 2. þ.m., og að viðstöddum 11 flugráðs- og emb- ættismönnum, lýsti ég því yfír að ég myndi ekki taka þátt í atkvæða- greiðslu í flugráði ef til kæmi val milli væntanlegra umsækjenda um áætlunarleyfí til Amsterdam og Hamborgar. Við þá yfirlýsingu hef ég staðið. 21150-21310 LARUS Þ. VALDIMARSS0N FRAMKVÆMDÁSTJÓRi KRISTINM SIGURJ0NSS0N, HRL. loggiltur fasteigwæsa Á fasteignamarkaðinn eru að koma m.a. eigna: Giæsjieii §inbhH§ = öt§ým§§ta#HF 170 fm auk bílskúrs um 40 fm. Langt komið í byggingu. Frágangur skv. óskum kaupanda. Margskonar ejgnaskipti. Llúsið stendur á ræ\a- aðri eignarlóð, 940 fm á Alftanesj. í gamla góða vesturbænum Mikið endurbætt 2ja herb. íb. á 1. hæð, 60,8 fm auk geymslu og sam- eignar. Rúmg. stofa, gott svefnherb. Stigagangur nýmálaður og teppa- lagður. Góð geymsla í kj. Verð aðeins 4,5 millj. Iðnaðarhúsnæði við Höfðatún Á 1. hæð 142 fm nettó, auk lítillar geymslu I kj. og kaffistofu í risi. Laust 1. jan. nk. Teikningar og nánari uppl. á skrifst. Á vinsæium stað í Laugarneshverfi Stór og góð litið niðurgrafin 3ja herb. kj.ib. 84,5 fm auk geymslu og sameignar. Sérinng., sérhiti. Nýtt gler og fl. í vesturbænum í Kópavogi Til sölu stór og góð 2ja herb. nyenourú. ió. 2 ',2'tflf??: þh'; ^ér 'nn9’ Til kaups óskast einbýlishús 120 -160 fm. Sérhæð með frábæru útsýni Efri hæð, 5 herb. í þrib.húsi við Digranesveg, Kóp. Öll nýendurbyggð. Allt sér (inng., hiti, þvottah. í íb.) Stór og góð ræktuð lóð. Bílskúrsréttur. Séríbúð á Seltjarnarnesi 4ra herb. jarðhæð í þríb.húsi. Allt sér (hiti, inng., þvottah.) Mjög gott verð Nokkur einbýlishús og raðhús í borginni og nágrenni á söluskrá. Margskonar eignaskipti. Teikn. og uppl. á skrifst. Á söluskrá óskast - fjársterkir kaupendur 3ja herb. íb. helst við Hraunbæ eða í Hlíðum. Lítið einbýlishús í borginni eða nágrenni. Má þarfn. endurbóta. 4ra - 5 herb. íb. í nýja miðbænum. Einbhús 150-200 fm í borginni eða í Garðabæ. Einbýli 120-150 í Kópavogi eða Hafnarfirði. Margskonar eignaskipti möguleg. Margir bjóða útborgun f. rétta eign. • • • Opið ídag kl. 10-16 Almenna fasteignasalan sf. var stof nuð 12. júlí 1944. AIMENNA FASTEIGNASAIAH LAUGAVEG118 SÍMAR 21150 - 21370 Fundir í flugráði eru yfírleitt tvisvar í mánuði, og aukafundir eftir þörfum. Auk aðal- og vara- manna í flugráði sitja fundina flug- málastjóri, fundarritari, svo og skrifstofustjóri samgönguráðuneyt- isins. Síðast nefndi embættismaður- inn er þýðingarmikill formlegur tengiliður milli flugráðs og sam- gönguráðherra. Hann er jafnframt í góðri aðstöðu til að sannreyna, að í bréfum flugráðs til ráðuneytisins sé satt og rétt skýrt frá allri máls- meðferð. Stjórnun eða umsögn Meginhlutverk flugráðs er að gegna starfi sem yfirstjórn flug- málastjórnar, hliðstætt og stjórn fyrirtækis er yfír því. í þeim skiln- ingi er flugráð stjórnvald, sem síðan heyrir „undir yfírstjórn ráðherra“, sbr. lög nr. 119/1950. í 2. gr. starfsreglna er þess get- ið, að flugráð fjalli einnig um „þau erindi, sem samgönguráðuneytið sendir ráðinu til umsagnar“. Ráð- herra er á engan hátt skylt að fara eftir slíkri umsögn, og eru mörg dæmi þess á fjögurra áratuga ferli flugráðs, að ákvarðanir ráðherra hafí gengið þvert á umsögn ráðsins. Fjárhagskröfur leyfi skulu samkvæmt reglugerð nr. 381/1989 „um flugrekstur“ veita eftirfarandi fjárhagslegar upplýs- ingar: „Hversu mikið fjármagn er hand- bært til flugrekstrarins ásamt gagngerum upplýsingum og út- reikningum um rekstrargrundvöll, bæði með flutningsáætlunum og fjárhagsáætlunum, til næstu tveggja ára. Umsækjandi skal leggja fram fullnægjandi upplýsing- ar því til staðfestingar að hann ráði yfír nægjanlegu fjármagni til að standa straum af kostnaði vegna undirbúnings fyrirhugaðs flug- rekstrar, að viðbættum kostnaði við þriggja mánaða rekstur.“ Þetta fjármagnsákvæði er hlið- stætt því sem gildir í Bandaríkjun- um, Bretlandi og Norðurlöndunum, og er fyrst og síðast ætlað til að hlutaðeigandi flugrekstur fullnægi settum öryggiskröfum flugsins. Loftferðaeftirlitið annast úttekt á öllum umsóknum um flugrekstrar- leyfí. Embættismenn þess kynntu fjárhagskröfurnar fyrir fulltrúum Isflugs 1. sept. sl., og einnig á síðari fundum. Forráðamönnum ís- flugs var því full ljós um hve háar upphæðir væri að tefla. Umsóknirnar Umsækjendur um flugrekstrar- Á fundi flugráðs 17. þ.m. lá fyr- Leifur Magnússon „Leyfileg'ur hámarks- þungi þessarar þótu í flugtaki er svo lítill, að hún getur með engu móti flutt eðlilega arð- hleðslu í flugi frá Amst- erdam til íslands.“ ir skrifleg umsögn embættismanna loftferðaeftirlitsins um umsókn ís- flugs um flugrekstrarleyfí til áætl- unarflugs, og umsókn sama félags um flugleyfí til Amsterdam og ÉQsmDsö máD Umsjónarmaður Gísli Jónsson Baldur er nafn eins guðanna af ásaætt. Hann var sonur Friggjar og Óðins. Til var og samnafnið baldur=höfðingi, fyrirmaður, sbr. fornensku bealdor=þjóðhöfðingi. í fornri þýsku koma fyrir mannsnöfnin Balder og Balter. Ura uppruna þossara heita hafa ekki allir verjð á eirrn máli. Ef bá fvF§f ti! tste. sð mpiffl hafa reyjit að tepgja þetta vicj lÍM&H i)á!fil§"!)¥ÍtHF. tóHFÍHF. fig þá Íslenska prðið Ml: Var fig Þaj(jw netfifjfiF ..enn fiyíti nss“ fig kyfiiii ejtiF þessfi sð hfija verið ljósgoð; gp Íllj§§; íFmðiiegiF pnmnFk§F m á þessnri skýFingH: Flein munu þeir fig vera sem telja þá skýringu nærtækari og umsvifamjnni, að ætla Baldur af sama toga og samhljóða lýs- ingarorð baldur (og svo ball- ur), og merkir hvort tveggja sterkur eða erfiður viðfangs, sbr. bellinn og Baldvin(i)= sterkur vinur. Hér verður haft fyrir satt að Baldur merki hinn voldugi eða sterki. Varla þykir taka því að geta hugsanlegrar tengingar við Baal sem var heiti á aðalgoði Vestur-Semíta, en það orð lifír hjá okkur í nafninu Hannibal („sa sem iiytiir Uuuu. Baals“). Baldur verður seint skímar- heiti á íslandi eins og fleiri goða- nöfn. Ekki fínn ég það í aðal- manntali fyrr en 1855, og er þá aðeins einn, Baldur Kristján Friðrik Svendson á Flateyri við Önundarfjörð, f. þar 1849. Árið 1910 eru þeir orðnir 41 (þar af 16 fæddir Þingeyingar). Árin 1921-50 bætast við 337, og í þjóðskrá 1982 heita svo aðal- nafni eða einu 473. Nafnið er algengt í síðustu árgöngum, t.d. 20 árið 1976. ★ „Ginnungagap var svo hlætt [=hlýtt] sem loft vindlaust,“ seg- ir í Gylfaginningu. Mér skilst að með orðunum „loft vindlaust" sé átt við logn. Alkunna er að kæling fylgir oft vindi, og kunna menn um það formúlur, hversu kuldinn aukist við hvassviðrið. Lýsingarorðið kaldur merkir löngum „sá sem felur í sér kulda“, en nafnorðið kaldi hefur af framangreindum ástæðum fyrir löngu fengið svipaða merk- ingu og vindur, og í veðurfræði er orðið látið tákna svo sem fimin yifif!stig: pjfifist þó wmHm óviðfelldið að tala um stinnings- m!áa f 10 §típ hite: íííUHfmfipy Ifihkja margir, fig „laufvindar ffiSf Wlis ÉIM: ðfi§F !lHH§t Hm NorðfiFjand: Samkvæmt fornu lögmáli svarar g í latínu og grísku til k-hljóðs í germönskum málum. Isl. kaldur á sér samsvörun í lat. gelidus. Það er halakljppt t§iÍH8F§ í fifiÉH: fffilM: Öm§jftHr armafini fjnfist aldrei við eiga, þegar fólk talar um veðurblíðu í frosti, þó að kyrrt sé og bjart. Honum þykir að hlýindi þurfí að vera, til þess að veður kallist að réttu blítt. Lýsingarorðið blíður hefur reyndar frummerk- inguna bjartur, glaður, skylt, blik, bleikur, blíkja(=skína), blossi, blær og líklega blý. ★. Sá er smár er sést eigi nema lyuasi mu, eða þarf í þrekk að beygja aðra’ er á hann skyggja. (AndrésBjömss., 1883-1916; ljóðaháttur) ★ Haraldur Ágústsson í Reykjavík hefur sent mér marg- an fróðleik, og birti ég hér með þökkum einn fróðleikskafla hans: „Að vera heflaður - óhefl- aður. Heflun nýsveina, sem teknir voru inn í iðrifélög húsgagna- smiða áður fyrr, er sennilega jafngömul þeim sið að láta ný- stúdenta „hlaupa af sér hornin", þegar þeir voru teknir inn í há- skóla. Heflunin er sennilega ekki upprunnin frá húsgagnasmiðum heldur frá stúdentum því hún 560. þáttur er kunn sem viðhafnarsiður við Háskólann í Kaupmannahöfn á dögum Kristjáns III. (1534- 1599). Frumhugsunin var sú að ungi maðurinn, sem ætlaði að ganga inn í nýtt samfélag, átti að losa sig við alla ósiði og venjur fyrri tíma, ^fifHF fiý§Vfi!fifi VHF tej<ififi jfifi 1 iðfiffilag hfisgagnastfijða var tlfififi JfigðHF HPp H BftFð ftg ffiFÍð VflF hfififi ffifift har til gerðum hefli og pftrum verkfærum. Jletta táHfiaft! fið ffiHfiÍF V®FH fif hftfififi) allir vankantar. Nýsveinar, serri hftfflfi VfiFÍð tfihfiÍF'Ífifi í jftfiféjftg húsgagnasmiða, voru sagðir hfiflftðÍF; fifi þfilF §fiffi VftFfi rétt- ÍfiHfilafisjr, VftFH ftheflaðjr " Tj| vjðþptfir þessu langar míg fið t|ft§ hfif|a iír ftrðtakaþph meistara míns, Halldórs HaJl- dórssonar prófessors: „Að hlaupa af sér hornin er tökuorð, sbr. d. lobe hornene af sig og samsvarandi orðtök í öðrum norrænum málum, þ. sich die (tollen) Hörner ablaufen, lat. deponere cornua. í háskól- um (og gildum) miðalda tíðkað- ist sá siður, að rússinn (nýstúd- entinn) var búinn hornum, sem hann átti síðan að hlaupa af sér og sýna með því, að hann hefði laot niður sitt fyrra dýrslega ® • 1 n n eðli. Nýstúdentinn var Kauauiii' cornua depositurus (þ.e. sá, sem á að leggja niður hornin). Nafnið rússi á nýstúdentum er talið vera komið af rus í deposit- urus...“ Til er einnig sú skýring á rússi í fyrrgreindri merkingu að það sé af latneska orðinu rus (=sveit, sbr. ensku rural og mannsnafnið Rustikus), og væri því rússi upphaflega sá sem væri sveitamannslegur í háttum. Áslákur austan kvað: í hnipri við barinn á Haugum sátu Hólmgerður Karin á Laugum og Daði í Götu eins og drusla í fötu dauðblankur og farinn á taugum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.