Morgunblaðið - 20.10.1990, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. OKTOBER 1990
-+
fTOLLURT
© 1990 Universal Press Syndicate
„ ÉO er'eJdci a/veg i/iss um && éej se
mc& fíttcc tös ku "
Ást er
, .jsm.
9-t.
. löiiff kvedjustund.
TM Rog U.S. Pat Off —•« nght* rasorvod
© 1990 Los Angolos Timos Syndtcato
Með
morgunkaffinu
íii o.wÍO'

Ég hef lengi beðið tæki-
færisins að gera gæjann
einu sinni afbrýðisam-
an ...!
HOGNI HREKKVISI
Fargjöld
S VR eru
of há
Til Velvakanda.
Fyrir nokkru var talað um nauð-
syn þess í fjölmiðlum að hækka
fargjald Strætisvagna Reykjavíkur
þrátt fyrir þjóðarsáttina svokölluðu.
Það þykir reyndar nauðsynlegt að
hækka flest annað en launin. En
hvað strætisvagnana áhrærir þá
ættu ráðamenn að hafa það í huga
að það eru þeir sem verst hafa kjör-
in sem nota strætisvagnana mest.
Fargjöldin eru of há. Þess vegna
ætti að lækka fargjöld með strætis-
vögnum en ekki hækka þau. Nær
væri að leggja skatt á einkabíla og
bflastæði því þeir sem hafa efni á
að eiga og reka bíl hljóta að vera
aflögufærir.
Almenningssamgöngur hér í
Reykjavík verða að teljast mjög
vanþróaðar enda lítið í þær lagt.
Hér eru engar neðanjarðatjárn-
brautir eins og í borgum erlendis
og hefur borgin sparað sér milljarða
með því að sleppa þessari fjárfest-
ingu. Aftur hefur mikið verið lagt
í að byggja upp vegakerfi fyrir
einkabílinn en það eru bara því
miður ekki nærri allir sem geta
notað sér það. Nú er stórum fjár-
hæðum kastað í að byggja bíla-
stæði, jafnvel yfírbyggð, og þá virð-
ast til nógir peningar. Væri ekki
skynsamlegra að nota þetta fé til
að greiða niður kostnaðinn af út-
gerð strætisvagnanna - þannig
kæmi það fleirum til góða.
Strætisvagnar eru ekki nýttir til
skemmtiferða eins og einkabíllinn.
Fólk notar þá til að komast í vinnu
og skóla, til að koma börnum á
barnaheimili o.s.frv. Það er því mik-
il mótsögn í því að ætla að hækka
fargjöld á sama tíma og talað er
um verðstöðvun og þjóðarsátt. Eg
vil að lokum gera það að tillögu
minni að fargjöld með strætisvögn-
um verði lögð niður og fólk fái að
ferðast frítt með vögnunum. Þannig
myndu þeir nýtast mun betur og
eflaust myndi þá draga eitthvað úr
umferð einkabíla og þar með um-
ferðarslysum. Kostnaður af þessu
fyrir borgina yrði alls ekki óviðráð-
anlegur, það er að segja ef einhver
vilji er fyrir hendi.
Einstæð móðir
Bágborin fj ármálasij órn
Til Velvakanda.
Oft er talað um ábyrgð eða
ábyrgðarleysi stjórnmálamanna en
satt að segja virðist sú ábyrgð ekki
mikils virði þegar til kastanna kem-
ur. Þessi fullyrðing er ekki úr lausu
lofti gripin, þeir sem vilja gera at-
hugasemdir við hana ættu að líta
á fjármálastjórnun íslenska lýðveld-
isins síðustu áratugina. Til skamms
tíma brenndi verðbólgan úþp spari-
fé landsmanna ár eftir ár þrátt fyr-
ir fagurgala stjórnmálamanna fyrir
kosningar ár eftir ár. En hvar var
ábyrgð stjórnmálamanna?
Með því að verðtryggja hveija
krónu hefur nú tekist að skapa
þolanlegt ástand. En ekki hefur
þessu marki fyrr verið náð en ein-
stakir „hugsjónamenn" fara að
hrópa um það að nú beri að afnema
vísitölubindingar á lánum, líklega í
þeim tilgangi að hægt verði að hefja
sömu vitleysuna á ný.
Vel má skoða hvað gerðist ef
vísitölubinding yrði afnumin. Ekki
er að spyija á því að verðbólgan
færi af stað á ný og yrði svona
hundrað til tvöhundruð prósent á
ári eins og þegar best lét á árunum.
Fólk myndi að sjálfsögðu keppast
við að forða sparifé sínu úr bönkum
og veðbréfum, fjárfesta í stein-
steypu, drífa sig í sólarlandaferðir
eða sanka að sér alls konar inn-
fluttu drasli. Þetta myndi að sjálf-
sögðu skapa tímabundna þenslu
sem einhveijir myndu græða á en
þegar fram í sækti færi málið að
vandast. Það er ekki sama hvernig
farið er með peninga en það lærist
sumum fyrst þegar komið er á von-
arvöl.
Eins og dæmin sanna er illa far-
ið með fjármuni þegar slík ringul-
reið myndast. Ekki er nóg með að
peningum sé ausið í hreina vitleysu
af einstaklingum heldur hafa fyrir-
tæki tilhneigingu til hins sama
hvort sem þau eru' ríkisrekin eða
rekin af einstaklingum. Þegar vext-
ir af lánum eru neikvæðir keppast
allir við að taka lán en hugsa minna
um hvort atvinnustarfsemin sem
þau ganga tfl sé arðbær eður ei.
Um þetta höfum við fjölmörg dæmi
frá verðbólguárunum þegar mikil
verðmæti fóru í súginn af þessum
sökum.
Því hefur verið velt upp að ef til
vill væri endanlega lausnin að
leggja niður íslensku krónuna,
íslenskir stjórnmálamenn séu ein-
faldlega ekki færir um að stjórna
efnahagslífinu. Nú er rætt um sam-
eiginlega Evrópumynt og satt að
segja yrði hún himnasending fyrir
okkur íslendinga. Þá væri hægt að
leggja niður Seðlabanka, Þjóðhags-
stofnun og allar þessar dýru en
óskilvirku peningastofnanir sem
hafa alls ekki staðið sig sem skyldi.
Sparifáreigendur hefðu þá sín mál
á hreinu og gætu notið sambæri-
legra kjara og gerist í nágranna-
löndunum. Þetta væri fullkomin
lausn en þangað til hún næst verða
sparifjáreigendur að veita stjórn-
málamönnum aðhald og gæta sinna
hagsmuna.
Sparifjáreigandi
Víkveiji skrifar
Gagnrýni á verkmenntakerfíð
fer vaxandi meðal ráðamanna
í iðnaði hér á landi. Fyrir skömmu
hlustaði Víkveiji á mann sem vinn-
ur að verkmenntamálum sjálfur
lýsa skoðunum sínum á skólunum.
Hann sagði eitthvað á þá leið, að
í fyrstu hefðu skólarnir verið fyrir
nemendur, síðan fyrir kennara og
núna væru þeir fyrir sjálfa sig.
Svipaða lýsingu heyrði Víkveiji hjá
öðrum menntamáiafrömuði. Hann
nefndi sem dæmi tungumála-
kennslu sem hann sagði ekki upp-
fylla þær kröfur sem atvinnulífíð
gerði til nemenda sem búnir væru
að Ijúka námi. Nemendur í verk-
námi þurfa að loknu námi að lesa
alls kyns tæknilegar bókmenntir,
en í skólanum er þeim kennt á allt
öðrum nótum. Þar gengur tungu-
málakennslan meira út á sígildar
bókmenntir, t.d. skáldsögur og
smásögur. Þetta sagði viðmælandi
Víkveija benda til þess að kennslan
mótaðist fremur af kunáttu kenn-
ara en þeirri þörf sem fyrir hendi
vséri. Sagði hann að víðar mætti
fínna þess merki að kennsla væri
fyrst og fremst miðuð það nám sem
kennarar hafa sjálfir lagt að baki.
Bílastæðivandinn í miðbænum
er orðinnyfirþyrmandi. Fram-
kvæmdir standa yfír í Gijótaþorpi,
þannig að bílastæðahúsið við Vest-
urgötu er lokað um þessar mundir.
Það veldur því að fleiri slást um
þau fáu stæði sem í boði eru þarna
í nágrenninu. Hitt fínnst Víkveija,
að framkvæmdimar í Gijótaþorpi,
lagning hellusteina um Mjóstræti,
veldur því að bílastæðum í Gijóta-
þorpi fækkar til frambúðar. Víkverji
leitaði að stæði um daginn, ók
nokkra hringi í miðbænum, fann
ekkert stæði fyrr en vestur á
Granda. Leitin að stæði og gangan
að vinnustað við Aðalstræti tók
lengri tíma en akstur úr Breiðholti
niður í miðbæ. Næsta dag tók
Víkveiji því strætó og var helmingi
fljótari í vinnuna.
Músa- og rottugangur er plága
víða um heim. Mýs er auð
vit- að hægt að veiða á hefðbundinn
hátt í gildrur, en mörgum hrýs
hugur við aðferðinni, sem er heldur
ruddaleg. Músavinafélagið hefur
jafnvel séð ástæðu til að mótmæla
ómannúðlegu drápi músa og gott
ef Grænfriðungar hafa ekki einnig
látið málið til sín taka. En nú er
þetta vandamál úr sögunni. Dansk-
ur verkfræðingur hefur hannað
nýja gerð af músagildrum, sem
hann selur nú um allan heim undir
vörumerkinu Combi-Cat. Gildran-
er þannig gerð, að plaststykki er
skrúfað framan á venjulega
sultukrukku og stendur stykki þetta
á tveimur fótum, þannig að krukkan
liggur. Inn í krukkuna er settur
ostur (hvað annað!), en um leið og
músin gengur inn í krukkuna skell-
ur aftur lok, sem er þannig að
ómögulegt er að opna það innanfrá.
Eigandi gildrunnar getur síðan
ákveðið hvað hann gerir við mús-
ina, auðveldast er ad sieppa henni
út í guðs græna náttúruna (að sum-
arlagi). Þá ber þess að geta að
danski verkfræðingurinn hefur
hannað með svipaðri tækni sérstak-
ar gildrur fyrir slöngur. í stað
sultukrukkunar kemur 1 metra
langt rör með hurðum á báðum
endum.
«
I
«
«
«
«
«