Morgunblaðið - 12.04.1991, Qupperneq 11

Morgunblaðið - 12.04.1991, Qupperneq 11
Of 11 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. APRÍL 1991 ísland í eða utan Evrópu eftir Valgerði Bjarnadóttur Það vakti athygli mína í viðtali við nýkjörinn formann Sjálfstæðis- flokksins, að hann telur ekki ástæðu til skjótra ákvarðana varðandi þátt- töku íslendinga í samstarfi Evrópu- þjóða. Hann sagði eitthvað á þá leið að við værum ekki að missa af neinni lest í þeim efnum. Áður en menn missa af lestum þurfa þeir að vita hvert þeir ætla. Veit Sjálfstæðisflokkurinn eða formaður hans hvert hann vill fara? Þess hlýtur að vera krafizt að ís- lenzkir stjórnmálamenn fjalli af raunsæi um þá valkosti sem þjóðin mun standa frammi fyrir á næsta kjörtímabili, en afgreiði ekki svo veigamikil mál með því að einn kostur sé það versta sem fýrir þjóð- ina geti komið, án þess sem svo mikið að fjalla um aðra, eða með tali um áætlanir járnbrauta, sem enginn veit hvort þeir ætla með eða ekki. Lestin brunar Sannleikurinn er því miður sá að á undanförnum árum erum við búin að missa af mörgum lestum. Ekki lestum á alþjóðaleiðum heldur mörgum litlum lestum sem hefðu skilað okkur eitthvað áleiðis hefðum við tekið þær. Þess vegna búum við ennþá við útflutningsleyfi, gjaldeyr- ishömlur og gjaldmiðil sem enginn tekur mark á. Við erum hins vegar svo sjálfumglöð að við gleymum því að við búum við úrelt efnahags- kerfi. Á RÖSE-ráðstefnu í haust studdum við t.d. tillögu um sam- starf við lönd Austur-Evrópu sem byggði á þeirri forsendu að þessi fyrrum sósíalísku lönd tækju upp markaðsbúskap, ftjáls gjaldeyris- viðskipti og frelsi í inn- og útflutn- ingi. Sagan segir meira að segja að íslenzka ríkisstjórnin hafi gjam- an viljað vera með í flutningi þess- arar tillögu sem gerði kröfu til ann- arra landa um efnahagskerfí sem hún hefur ekki komið á heima hjá sér. Maður getur velt fyrir sér af hveiju við erum ennþá á brautar- pallinum. Kannski vitum við ekki hvert við ætlum og tökum því enga lest. Kannski eru það hagsmunir einhverra sjoppueigenda á brautar- pallinum að við séum þar sem lengst. Kannski kjósum við einfald- lega að húka á brautarpallinum í stað þess að sjá heiminn. Látum það samt aldrei henda að lestin fari fram hjá, án okkar. Heilagar kýr Það er ekkert álitamál að sjávar- útvegur er undirstöðu atvinnuvegur þjóðarinnar. Svo lengi sem ég man stjómmálaumræðu hefur verið talin nauðsyn á því að gera atvinnulíf landsins íjölbreyttara. Aldrei hef ég skilið þá umræðu sem vanvirðu við þessa miklu auðlind þjóðarinnar heldur hitt, að fjölbreyttara at- vinnulíf mundi auka auðlegð henn- ar. Nú virðist mér hins vegar stund- um að ekki megi einu sinni velta fyrir sér þeim kostum sem fyrir hendi em vegna þess að auðlindin er jafn heilög og kýrnar á Indlandi. Hvað er til ráða? Ég held að engum detti í hug að við þurfum ekki að eiga sam- starf við útlendinga. Eina leiðin til að bæta efnahag þjóðarinnar er að stækka markaðinn, það verður ekki gert nema í samvinnu við útlend- inga. Annars erum við bara í gamal- dags Mátadór-spili og kaupum Austurstræti og Pósthússtræti hvort af öðru, og hagvöxturinn er 200 kall fýrir að fara yfir byijunar- reitinn, sem getur líka brugðizt ef maður lendir á vitlausum reit. Það hlýtur því að vera eitt af grundvallaratriðum alvarlegrar stjórnmálaumræðu hvernig við ætl- um að haga þessu samstarfi, hvem- ig við ætlum að nýta okkur það til bættrar afkomu. í samskiptum okk- ar við erléndar þjóðir eigum við væntnlega ýmissa kosta völ, þrír verða reifaðir hér. * Sjávarútvegurinn er ofar öllu, við skellum skollaeyrum við öllum möguleikum sem ekki eru til auk- inna hagsbóta fyrir hann. Við 250 þúsund manns setjum okkar eigin leikreglur og gefum hinum langt nef, sem þykjast hafa komizt að því að til hagsbóta sé að sameina tugmilljóna markaði í einn sem tel- ur nærri fjögur hundruð. Við miðum gengisskráninguna og yfirleitt flestar meiri háttar stjórnvaldsað- gerðir við að hvorki sé gróði né tap af sjávarútvegi, aðrir atvinnuvegir eru hégómi. Við förum yfir byijun- arreitinn á 20-30 ára fresti og semj- um um að reist sé stóriðjuver, stundum gengur það kannski ekki up, en við erum duglegt fólk í harð- Valgerður Bjarnadóttir „Aftur ruglast formað- ur Sjálfstæðisflokksins í atburðarásinni. Yfir- lýsingar eins og þær að efna eigi til þjóðarat- kvæðis um aðild að Evr- ópubandalaginu eru tímaskekkja. Jafnframt gefa þær framsóknar- mönnum allra flokka tilefni til þess að sam- einast að baki vankunn- áttu forsætisráðherr- ans, sem segir að vikið sé að eignarhaldi á fiskimiðum í Rómar- sáttmálanum.“ býlu landi og látum það ekki á okk- ur fá. Við gerum enga þá samninga sem opna markaði eða auðvelda markaðssókn fyrir aðra framleiðslu en þá sem kemur úr sjónum. Við þurfum enga samninga um slíkan aðgang, né heldur um þátttöku f vísindastarfi eða samstarfi í mennt- amálum, hvað þá fyrir fólk — fisk- ur skiptir máli ekki fólk. Mig minnir að forsætisráðherrann hafi sagt eitthvað á þá ieið að við þyrftum enga samninga vegna þess að er- lendar þjóðir væru okkur svo velvil- jaðar af því við erum svo lítil, skrít- in, skondin og sjálfstæð. * Lega landsins verður okkur önnur auðlind. Við breytum íslandi í eina ailsheijar fríhöfn og paradís banka- og ijármagnsviðskipta. Fyr- irtæki skrá sig á íslandi, umskipa pg jafnvel fullvinna vörur sínar á íslandi, geyma þær og peningana sína á Islandi. Við yrðum ekki bara -lítil, skrítin og skondin heldur líka rík. Fullveldinu héldum við óskertu því við settum okkar sérstöku leik- reglur, sem miðuðust við auðlind- irnar tvær: sjóinn og fríhöfnina. Ritstjórar Morgunblaðsins þyrftu ekki að óttast neinar utanstefnur, tukt fríhafnarinnar sæi fyrir því. Við þyrftum einungis að gæta þess að löggjöf okkar um starfsemi fyrir- tækja, vinnutíma starfsmanna, holl- ustu á vinnustöðum og þar fram eftir götunum væri „fijálslyndari“ en annarra þjóða. Verður fullveldi okkar bezt tryggt með því að búa þannig um hnútana að fjölþjóðafyr- irtæki sjái sér sérstakan hag í því að reka starfsemi sína frá Islandi? * Við leitum eftir nánara sam- starfi við aðrar þjóðir. Við erum í EFTA, þegar það virðist vera að leysast upp liggur beint við athuga hvaða aðrir möguleikar eru á sam- starfí við Evrópuþjóðir, fyrir því eru bæði menningar- og markaðslegar ástæður. Um stundar sakir er físk- ur tekinn út fyrir sviga og leiðir til að greiða fyrir útflutningi iðnaðar- vöru, nýtingu orkulinda og mann- vits settar í fyrirrúm. Ef einhveijir þeir kostir eru fyrir hendi sem opna okkur tækifæri á þessum sviðum, og staða sjávarútvegsins er óbreytt frá því sem nú er, þá yrðum við betur sett en nú. í framhaldi af slíkum samningum yrðu möguleikar okkar á því að ganga til fulls sam- starfs við þær þjóðir sem mynda Evrópubandalagið kannaðir til hlít- ar. Samstarf þjóða Evrópubanda- lagsins byggist ekki á valdagræðgi eða mannvonzku heldur gagn- kvæmum hagsmunum. Menn hafa komizt að raun um að samvinna á sumum sviðum eykur allra hag, því hafa þeir valið þann kostinn. Á þeim sviðum sem heimastjóm skilar betri árangri, er sú leið valin. Þjóð- um Evrópubandalagsins er sjálf- stæði og menningararfleifð ekki síður heilagt en okkur íslendingum. Sjálfstæði fámennrar þjóða felst fyrst og fremst í menningararfleið- inni, hana treystum við bezt og njót- um bezt ef efnahagurinn er tryggð- ur. Efnahagurinn verður ekki tryggður eða styrktur nema í sam- vinnu við umheiminn, því verður okkur bezt borgið í samfélagi, sem vinnur sameiginlega að efnahags- legum markmiðum og ber virðingu fyrir sérkennum þjóða. Auðvitað dettur engum íslend- ingi í hug að gera samning við Evrópubandalagið, nema að tryggt væri að ekki yrði gengið á auðlind- ina. Sjávarútvegsstefna á íslandi meingölluð eins og hún er, gæti tryggt viðhald fískistofnanna. Sjáv- arútvegsstefna Evrópubandalags- ins er ónýt. Engum dettur í hug að draga dul yfir þessar staðreynd- ir. Þeir, sem ekki spyija, fá ekki svar. Þar til við spyijum, vitum við ekki hvort Evrópubandalagið er til viðræðna við okkur á þeirri for- sendu að ekki verði gengið á fiski- stofnana. Þangað til við gerum það getum við þráttað endalaust engum til gagns. Tímaskekkja Aftur ruglast formaður Sjálf- stæðisflokksins í atburðarásinni. Yfirlýsingar eins og þær að efna eigi til þjóðaratkvæðis um aðild að Evrópubandalaginu eru tíma- skekkja. Jafnframt gefa þær fram- sóknarmönnum allra flokka tilefni til þess að sameinast að baki van- kunnáttu forsætisráðherrans, sem segir að vikið sé að eignarhaldi á fiskimiðum í Rómarsáttmálanum. Steingrímur Hermannsson er auð- vitað að rugla þessu saman við ís- lenzka löggjöf en þar stendur skýr- um stöfum að íslenzku fiskimiðin séu sameign allrar þjóðarinnar. Það hlaut að vera einhver skýring á físk- veiðistefnu ríkisstjómarinnar — Framsóknarflokkurinn heldur að „þetta með sameignina" sé í Rómar- sáttmálanum en ekki í íslenzkum lögum og þess vegna talið sig í fullum rétti þegar hann hefur út- hlutað litlum hluta þjóðarinnar, fískibarónunum, eins og vinur minn í hópi útvaldra orðaði það, auðlind- ina endurgjaldslaust til afnota og afrakstrar. Kosningar eru ekki farsi heldur alvarlegt mál. Fjögur ár geta stund- um verið stuttur tími, þess vegna hlýtur sú krafa að vera gerð að stjómmálaflokkar setji fram skýra stefnu í veigamiklum málum í stað þess að stjórnmálaforingjar séu í hanaati um efni sem er ekki einu sinni á dagskrá. Höíundur starfar í Brussel. PMco þottavél á verði sem allir ráða við Aðeins 49 kr.stur. Við erum stoltir yfir því að geta tilkynnt þér að vegna hag- stæðra samninga og magninnkaupa getum við boðið þessa hágæða þvottavél með öllurn þeim mögu- leikum sem þú þarfnast á verði sem allir ráða við. Philco W85 RX býður fjölda mismunandi þvottakerfa og þar af eitt sérstaklega fyrir ull. Vélin er búin sjálfstæðri hitastillingu og vinduhraða allt að 800 snúninga - Hún tekur inn á sig heitt og kalt eða eingöngu kalt vatn. í tromiu og belg er ryðfrítt stál. Philco W85 RX tek- ur 5 kg af þurrum þvotti og er full- komlega rafeindastýrð með flæði- öryggi og yfirhitunarvara. Þetta er vél sem þú getur ekki látið fram hjá þér fara. PHILCO þægindi sem hægt er að treysta. Afborgunarverð kr. 52.500.- Heimilistæki hf SÆTÚNI8 SÍMI691515 ■ KRINGLUNNISÍMI6915 20 ■ iSQMKÍtt^ím

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.