Morgunblaðið - 12.05.1991, Blaðsíða 47

ieer iam .st hu
-MORGUNBLAÐIÐ
IHVARP/SJONVARP
0&2\1HAVTU qiGAJIMUOHOM
SUNNUDAGUR 12. MAÍ 1991
47
Roberts Louis Stevenson.
Sjónvarpið:
Sagnameistarinn
Sagnameistarinn, annar þáttu'r af sex um ævi Roberts
22 — *j°u’s Stevensons, er á dagskrá Sjónvarpsins í kvöld. í
síðustu viku hóf Sjónvarpið sýningar á breskri framhalds-
mynd sem gerð var fyrir nokkrum árum um æviferil skoska rithöfund-
arins Roberts Louis Stevensons (1850-1894). Stevenson var alla ævi
heilsuveill og eyddi mörgum árun í leit að heilsubrunnum er haldið
gætu niðri tæringunni sem þjáði hann. Hjónaleysin halda fyrst til
Skotlands, þar sem Stevenson kynnir brúði sína fyrir foreldrum
sínum, en þegar veikindi hans taka sig upp að nýju, heldur parið
áleiðist til Suðurhafseyja, þar sem loftslagið er hinni viðkvæmu
heilsu Stevensons hallkvæmt. Þau hjónin hyggjast setjast að á eynni
Upolu þar sem landstjórinn heldur þeim m.a. veislu. En engin er rós
án þyrna, því í sæluríkinu kúga hinir hvítu herrar innfædda miskunn-
arlaust og er veisluhöldin standa sem hæst, gera hinir kúguðu áhlaup
á landstjórabústaðinn.
1 þætti kvöldsins segir nánar af veru þeirra Steyenson-hjónanna
á Samóaeyjum, sem og ferðalagi þeirra til Ástralíu. í aðalhlutverkum
eru John McEnry og Angela Punch-McGregor en þýðandi er Óskar
Ingimarsson.
Sjónvarpið:
Sígild hönnun
Sígild hönnun, annar þáttur af sex, er á dagskrá Sjónvarps-
91 35 ins í kvöld. Að þessu sinni gefst áhorfendum aftur færi á
að kynna sér baksvið gamalkunnugs tákns úr heimi við-
skipta og markaðsmála. Að þessu sinni er það gula skelin, sem ver-
ið hefur skjaldarmerki hins aiþjóðlega olíuhrings SHELL allt frá
byijun aldarinnar. Skelin hefur reynst lffsseig vel, enda þótt hún
hafí gegnist undir sjö breytingaskeið áður en hún náði núverandi
mynd sinni. Fá, ef nokkur, merki hafa orðið jafn samofin starfsemi
nokkurs fyrirtækis sem skelin, auk þess sem hún hefur í áratuganna
vás orðið eins konar samnefnari veraldarumsvifa og velgengni á
sviði fyrirtækjareksturs og markaðsmála.
Þættirnir koma frá bresku sjónvarpsstöðinni BBC og framleiðandi
þeirra er Diana Lashmore, sem m.a. hefur hina kunnu spennuþætti
um Magnum á afrekaskrá sinni.
20.00 Blár mánudagur Blusþáttur Aðalstöðvarinn-
ar. Umsjón PéturTyrfingsson.
22.00 í draumalandi. Umsjón Ragna Steinunn Ey
jólfsdóttir.
24.00 Næturtónar Aðalstöðvarinnar.
ALFA
FM 102,9
8.45 Morgunbæn. Tónlist.
10.00 istónn. íslensk tónlist flutt og leikin.
11.00 Alfa-fréttir. Fréttir af því sem Guð er að gera.
Umsjón Kristbjörg Jónsdóttir.
11.30 Blönduð tónlist.
16.00 „Svona er lifið." Umsjón Ingibjörg Guðnadótt-
ir.
17.00 Blönduð tónlist.
20.00 Kvölddagskrá Krossins. Dagskrárkynning,
lofgjörðartónlist.
20.15 Hver er Guð? Fræðsluþáttur. Umsjón Kol-
beinn Sigurðsson.
20.45 Rétturinn til lifs.
21.20 Kvöldsagan. Guðbjörg Karlsdóttir.
21.40 Á stundu sem nú. Umræðuþáttur i umsjón
Gunnars Þorsteinssonar.
23.00 Dagskrárlok.
BYLGJAN
FM 98,9
7.00 Eirikur Jónsson og morgunvakt Bylgjunnar.
9.00 Páll Þorsteinsson i morgunham. Fréttir frá
fréttstofu kl. 9.00. íþróltafréttir kl. 11. Umsjón
Valtýr Björn.
12.00 Haraldur Gislason. Spjall um lifið og tilveruna.
12.00 Hádegisfréttir.
14.00 Snorri Sturluson.
17.00 island i dag. Jón Ársæll Þórðarson og Bjarni
Dagur Jónsson. Fréttír kl. 17.17.
18.30 Siguröur Hlöðversson.
22.00 Haraldur Gislason á kvöldvaktinni.
2.00 Heimir Jónasson.
EFF EMM
FM 95,7
7.00 Á-Ö. Steingrimur Ólafsson.
8.00 Fréttayfirlit.
9.00 Jón Axel Ólafsson.
10.00 Fréttir.
10.40 Komdu i Ijós. Jón Axel.
11.00 [þróttafréttir.
11.05 ívar Guðmundsson i hádeginu.
12.00 Hádegisfréttir.
12.30 Vertu með ivari i léttum leik.
13.00 Ágúst Héðinsson. Tónlistarþáttur.
14.00 Fréttir.
16.00 Fréttir
16.05 Anna Björk Birgisdóttir.
16.30 Fregnir af flugi og flugsamögnum.
17.00 Topplag áratugarins.
17.30 Brugðið á leik.
18.00 Kvöldfréttir.
18.05 Anna Björk heldur áfram.
18.20 Lagaleíkur kvöldsins.
18.45 Endurtekið topplag áratugarins.
19.00 Bandáríski og breski vinsældalistinn.
22.00 Auðun G. Ólafsson á kvöldvakt.
01.00 Darri Ólason á nætutvakt.
HUOÐBYLGJAN
Akureyri
FM 101,8
16.00 Tónlist. Pálmi Guðmundsson. Óskalög og
afmæliskveðjur i sima 2771 1.
17.00 ísland i dag (frá Bylgjunni). Fréttir frá frétta-
stofu Bylgjunnar/Stöð 2 kl. 17.17. Tónlist milli
kl. 18.30 og 19.
STJARNAN
FM 102 / 104
7.30 Tónlist. Páll Sævar Guðjónsson.
10.00 Tónlist. Ólöf Marín Úlfarsdóttir.
13.00 Sigurður Ragnarsson.
16.00 Klemens Arnarson.
19.00 Guðlaugur Bjartmare.
20.00 Kvöldtónlistin þin. Arnar Bjamason.
24.00 Næturhrafninn. Guðlaugur Bjarlmarz.
GÁRUR
eftir Elínu Pálmadóttur
Einnota vara
Það sem íslendingar eiga að
gera er að nýta sjálfir öll
lífræn efni úr sorpinu og
jafnvel blaðapappírinn líka til þess
að framleiða jarðveg, sagði ein-
hver útlendur umhverfisfræðing-
ur í blöðunum í vikunni og það
er helst að við tökum mark á út-
lendingum. Honum fannst það
sýnilega mikilvægara en senda
slíkt utan til enduivinnslu, auk
þess sem það sé of
dýrt fyrir smáu sveit-
arfélögin. Manninum
hefur eflaust runnið
til rifja að koma hér
og sjá hvernig jarð-
vegurinn er horfinn
og enn að Ijúka af
eyjunni. Hugsað: eitt
er nauðsynlegt í
þessu landi. Að
mynda með ein-
hvetju móti jarðveg
og koma í veg fyrir
að meira fari af hon-
um. Því til hvers er
allur gróður og öll tré
ef enginn er jarðveg-
urinn til að vaxa i?
Þessi ágæti maður
íaði að því að allt sem
þarf sé að þessir
náttúrusinnuðu ís-
lendingar fáist til að
aðgreina heimasorp-
ið sitt.
í þessu efni er
okkar ríka þjóð með-
al mestu bruðlara.
Sorpmagn á mann
með því mesta sem
gerist. Varla dylst að heimilin hér
hafa efni á að henda. Þessi um-
mæli útlendingsins rifjuðu upp
andstæða mynd. Við segjum
stundum með töluverðum gorgeir
að vanþróuðu löndin muni ekki
hafa bolmagn til þess að taka á
umhverfismálum eins og við í iðn-
þróuðu iöndunum, nú þegar kom-
ið er í óefni. En hafa þau efni á
sama bruðli? Eru þau kannski að
fylla heiminn, geiminn og hafið
með drasli?
Nýleg mynd frá Damaskus
kemur fram í hugann. í sambýlis-
húsi við skrúðgarð í miðborginni
eru plastpokar með sorpi settir
fram á gang að kvöldi. Eld-
snemma morguns tekur húsvörð-
urinn þá og ber út á gangstéttina
á móti. Og þá upphefst nýtingin.
Ein og ein manneskja fer að tín-
ast að, ekkert endilega óhreint
fólk eða illa klætt. Það rífur upp
pokana, rótar í innihaldinu og tín-
ir úr þvf það sem það gæti nýtt.
Ekki bara matarleifar. Kannski
er ekki svo mikið af þeim. Einn
tekur flöskur, annar blikkdósir,
sá þriðji tuskur, pappír, fatnað
o.s.frv. Loks koma kettirnir og
bæta á þrifin. Um stund virtist
þetta ekkert geðslegt á gangstétt-
inni, séð ofan af svölunum í hreinu
hverfinu. Enginn amaðist samt
við því. Klukkan 10-11 kom svo
sorphirðan á vettvang. Karl með
handvagn með ríflegri ruslatunnu.
Hann sópaði upp af gangstéttinni
því sem eftir var og setti í tunnu
sína. Hún dugði fyrir ónýttum
úrgangi frá öllum þessum 5-6
hæða húsum. Það var ekki mikið
eftir sem enginn gat og vildi nýta.
Ekkert sorpvandamál þar.
Og þó! Hafið þið nokkurn tíma
heyrt talað um plastskóga? Þeir
eru býsna skondnir. Þar þýtur í
plasti. Þar hafa tré safnað utan
um greinar sínar plastpokum, sem
koma fljúgandi með golunni og
setjast þar að. Sá plastskógur sem
ég sá var ekki beysinn. Órsmár
runnagróður með veginum í eyði-
mörkinni, en í nálægð við lítinn
og óhreinan bæ. Þar hafði hver
lítill kvistur upp úr jörðinni fangað
plastpoka eða vafið um sig plasti.
Plastið eyðist seint og kannski
verður jörðin á endanum einn pla-
stakur. Hér á landi þekkjum við
plastgirðingarnar, gaddavírsgirð-
ingar sem fangað hafa plastpok-
ana úr haugunum eða af túnum.
Á leið í fínu flugstöðina okkar á
Keflavíkurflugvelli í vetur óku
farþegar fram hjá slíkri plastgirð-
ingu á löngum kafla. Þar vafði
plastið sig um flugvallargerðið,
ferðafólki til yndisauka. En nú
hafði verið tekið til hendi þarna.
Plastdraslið horfið að mestu. Það
má sjálfsagt æra óstöðugan að
tína úr girðingunni alla þá poka
sem rokið á vellinum ber á stað-
inn.
En hvað um það. Umhverfis-
vernd á sér margar hliðar, svo sem
samnefnt ljóð Kristjáns J. Gunn-
arssonar, fyrrverandi fræðslu-
stjóra í Reykjavík, ber með sér.
Það er eitt af þessum skemmtilegu
ljóðum sem hitta naglann á höfuð-
ið í Leirkarlavísum hans, sem út
komu í vetur. Kannski erum við
bara mesta ruslið á jörðinni. Lát-
um heyra:
Almáttugur
gerfipðinn
framleiddi
manninn
og konuna
í sjálfvirkri
skðpunar-
verksmiðjunni.
Einnota vara,
fer á haugana
eftir brúkun.
Það fellur svosem
nógur eldsmatur
til brennsluofnanna
i Gehenna:
Sorpeyðingarstöð
Himnarikis.
Ps. Nú kom sér vel að hafa við
hendina hina ómissandi nýju Al-
fræðiorðabók Arnar og Orlygs.
Þar má til glöggvunar fletta upp
orðinu Gehenna. Þar er vísað í
Biblíuna Jer. 7,32, þar sem talað
er um Hinnomssonardal, dal suð-
vestur af Jerúsalem, þar sem
börnum var fómað guðinum Mó-
lok og G og því nefndur Drápsdal-
ur. Spámenn GT fordæmdu at-
hæfið. Sorphaugum Jerúsalem
var komið fyrir í G svo að þar
brunnu mikiir eldar. Eldarnir og
fortíð dalsins urðu til þess að
Gehenna varð heiti á helvíti eða
stað hinna fordæmdu.