Morgunblaðið - 12.05.1991, Blaðsíða 48

Bögglapóstur
um flllt lond
PÓSTUR OG SÍMI
KJÖRBÓK
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
MORGUNB1.ADID, ADALSTfíÆTl 6. 101 REYKJA VÍK
TELEX 2127, I'ÓSTIAX 6S1S11, POSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTILET! S5
SUNNUDAGUR 12. MAÍ 1991
VERÐ í LAUSASÖLU 100 KR.
16 milljónum
verði varið
í sambýli
•••geðfatlaðra
STARFSHÓPUR á vegum félags-
málaráðherra hefur lagt til að 16
milljóna króna fjárveitingu, sem
úthlutað hefur verið úr Fram-
kvæmdasjóði fatlaðra, verði varið
til þess að koma upp sambýli fyr-
ir fjóra til fimm geðfatlaða ein-
staklinga.
Jóhanna Sigurðardóttir, félags-
málaráðherra, skipaði í janúar sl.
starfshóp, sem fékk það verkefni að
kanna aðstæður geðsjúkra og koma
með tillögur til úrbóta og hefur
nefndin nýlega lokið störfum.
Húsnæðis- og umönnunarmál
j _brenna hvað heitast á aðstandendum
•^ijg nýlega hafa aðstandendur stofnað
með sér samtök um málefni geðklofa
sjúklinga. Stofnendur eiga það eitt
sammerkt að hafa barist árum sam-
an fyrir því að skjólstæðingar þeirra
nytu mannsæmandi þjónustu, en þó
með „misjöfnum" árangri.
Sjá grein á bls. 14-17.
Samkomulag
»um sölu lag-
metistil
Búlgaríu
SÖLUSAMTÖK lagmetis hafa að
undanförnu unnið að samningum
um sölu lagmetis til Búlgaríu.
Samkomulag hefur náðst um sölu
á um 100 tonnum, en ekki hefur
verið gengið endanlega frá
samningum, þar sem ennþá á
eftir að ganga frá bankaábyrgð-
um í Búlgaríu.
Garðar Sverrisson framkvæmda-
stjóri segir að hér sé um að ræða
'■■■öru, sem selja hafi átt til Sovétríkj-
anna. Sovéska fyrirtækið, sem sam-
ið hafði verið við, hafi ekki getað
staðið við skuidbindingar sínar
vegna gjaldeyrisskorts og því hafí
verið leitað að öðrum kaupanda.
Morgunblaðið/RAX
Við Dyrhólaey
Erlendir ferðamenn eru byijaðir að streyma til landsins. Veðrið hefur verið ákaflega rysjótt að undanförnu og hefur það glatt margan ferða-
manninn, því margir þeirra koma til íslands til að upplifa óblíð náttúruöflin. Fyrir nokkru voru þessir erlendu ferðamenn við Dyrhólaey og hrifust
af ógnarkrafti náttúruaflanna.
Ríkisbúskapurinn 1940-1988:
Hlutdeild vinmiafls hjá
hinu opinbera fjórfaldast
Opinber útgjöld í hlutfalli við verga landsframleiðslu hafa vaxið um 88% á 44 árum
Garðar segir að aðilar í Búlgaríu
hafi sýnt áhuga á að kaupa lagmet-
ið til að dreifa á markaði þar í
landi, en íslenskt lagmeti hafí ekki
verið selt þangað áður.
Fram kemur að algengustu
einkenni húsasóttar eru þreyta,
slappleiki og höfuðverkur, auk
þess sem ógleði gerir vart við
sig. Einnig er um að ræða þurrk,
sviða eða önnur óþægindi í nefi
og augum, og fyrir koma þorsti
HLUTDEILD opinberrar þjón-
ustu í vinnuafli þjóðarinnar hef-
ur aukist á síðustu fimmtíu
árum úr 5,3% vinnuaflsins árið
1940 í 22% árið 1988. Á sama
og þurrkur i hálsi ásamt þurri
húð og astmaeinkennum. Ein-
kennanna gætir oftar hjá starfs-
mönnum í sumum húsum en
öðrum. Fólk finnur að einkennin
koma þegar það er í húsunum,
en úr þeim dregur aftur þegar
tíma hefur tala starfandi fólks
í frumframleiðslugreinum
stórminnkað en hlutur hvers
konar þjónustu hraðvaxið.
Hvergi hefur þó fjölgunin orðið
farið er úr byggingunum. Athug-
anir atvinnusjúkdómadeildar
Vinnueftirlitsins sem um ræðir
voru ýmist gerðar að beiðni
vegna kvartana fólks um van-
Iíðan eða að frumkvæði rannsak-
enda sjálfra. í ljós kom að í hús-
um sem loftræst voru um glugga
og dyr og þar sem ekki voru
neinir rakagjafar fann fólk fyrir
minnstum óþægindum. í liúsum
sem voru með vélrænni loftræst-
ingu og rakagjöf hafði fólk meiri
einkenni en í gluggaloftræstu
húsunum.
eins mikil og í opinberri þjón-
ustu þar sem hlutdeild vinnuafls
hins opinbera hefur fjórfaldast.
Þetta keinur fram í nýju riti
Þjóðhagsstofnunar Búskapur
Tíðni augneinkenna var 17,1%
í gluggaloftræstu húsunum, en
frá 28,2-66,3% í húsum með
vélrænni loftræstingu. Samsvar-
andi tölur vegna óþæginda í nefí
voru 10,5% í gluggaloftræstu
húsunum á móti 19,2-60,7% í
þeim vélrænt loftræstu. í
gluggaloftræstu húsunum kvört-
uðu 13,3% undan óeðlilegri
þreytu, en tíðni slíkra kvartana
var 19,2-53,6% í hinum húsun-
um, og samsvarandi tölur vegna
höfuðverks voru 11,4% á móti
21,2-51,7%.
hins opinbera 1980 - 1989, þar
sem gefið er yfirlit yfir þróun
opinberra fjármála.
Þar kemur einnig fram, að opin-
ber útgjöld í hlutfalli við verga
landsframleiðslu hafa vaxið um
88% frá árinu 1945 til 1989 eða
úr rúmlega 21% í upphafi tímabils-
ins í tæplega 40%.
Fram kemur í ritinu, að vöxtur
í starfsmannahaldi hins opinbera
sem hlutfall af fjölda vinnandi ís-
lendinga 15-64 ára hefur verið
mikill og var komið í 17,4% árið
1988 en meðaltal hins opinbera í
mannafla 5 OECD ríkjunum á
síðasta áratug var 15,2%. Hlutfall
Norðurlandanna er hins vegar
hærra en á Islandi en þar vinnur
rúmur fjórðungur vinnuaflsins hjá
hinu opinbera.
Landsframleiðsla hefur ríflega
sexfaldast á árabilinu 1945 - 1989
en fólksfjöldinn rúmlega tvöfald-
ast á þessum árum. Hefur því
landsframleiðslan þrefaldast á
hvern íslendinga á þessu tímabili.
Meðalhagvöxtur á mann var 2,7%
á ári en mestur var hann á átt-
unda áratugnum eða 5,3% á mann.
Sjá Reykjavíkurbréf í
miðopnu.
Athugun atvinnusjúkdómadeildar Vinnueftirlits ríkisins á húsasótt:
Hús loftræst með opnanleg-
urn gluggum heilsusamlegust
ATHUGUN atvinnusjúkdómadeildar Vinnueftirlits ríkisins á
fyrirbærinu húsasótt hefur leitt í ljós að heilsusamlegustu hús-
in virðast vera þau sem loftræst eru með opnanlegum glugg-
um, þar sem hvorki er vélræn endurnýting loftsins né raka-
gjöf. Athugunin var gerð meðal fólks í átta húsum, en á 10
vinnustöðum, og er greint frá niðurstöðum hennar í nýjasta
tölublaði Læknablaðsins.