Morgunblaðið - 12.05.1991, Blaðsíða 22

—
82 leei íam .si huoaciuwviu8 aiQAuaviuoflOM
,22, MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. MAÍ 1991
vafasöm frá mannúðarsjónarmiði,
svo sem geislavopn og flugskeyti sem
skotið er utan sjónmáls við skot-
markið. Eyðileggingarmáttur og tor-
tímingarmáttur vopna er nú meiri
en nokkru sinni fyrr.
Víða hefur jarðsprengjum og vítis-
vélum gegn fólki verið dreift á ófrið-
arsvæðum í miklum mæli. í Afganist-
an er áætlað að milljónum jarð-
sprengja, sumir segja tugum milljóna
sprengja, hafi verið dreift síðan stríð-
ið hófst og fyrir þeim hafa nú þegar
tugir þúsunda fallið. Jarðsprengjur
geta legið virkar í jörðu áratugum
saman. Sem dæmi má nefna að á
árunum eftir síðari heimsstyijöld,
nánar til tekið frá 1945 til 1982,
féllu 4 þúsund Pólveijar og tæplega
9 þúsund særðust af völdum sprengja
sem enn voru virkar frá því í seinni
heimsstyijöidinni. Við hveiju geta
Afgánir' búist?
SÓL ÚR
SORTA
Alheimsótak
til hjólpar striðshrjóðum
Talið er að meira en 60 milljónir
manna hafi fallið í styijöldum þessar-
ar aldar og þar af meira en þriðjung-
ur eftir 1945. Því má halda fram
með gildum rökum að þessi tala sé
enn hærri því að í raun megi rekja
næstum alla þá óáran sem ríkir í
þriðja heiminum til styijalda og vop-
naðra átaka. Niðurstöður úr könnun
Sameinuðu þjóðanna sýna, að eina
leiðin fyrir fjölmörg þróunarríki til
að fjármagna uppbyggingu þjóðfé-
Iagsins er að draga úr vopnakaupum
frá iðnríkjunum. I skýrslu Sameinuðu
þjóðanna segir: „Ríki heims geta
annað hvort haldið uppteknum hætti
við að vígbúast eða þau geta snúið
sér að því markvisst smám saman
að byggja upp eðlileg efnahagsleg
og pólitísk samskipti ríkja. Þau geta
ekki gert hvort tveggja. Vígbúnað-
ur keppir við þjóðfélagsþróun um
þjóðarauðinn. Með öðrum orðum:
vígbúnaður og vanþróun eru ekki tvö
vandamal, heldur sama vandamálið,
sem verður ekki leyst nema tekið sá
á báðum þáttum þess.“
Flóttamenn vegna stríðs eru nú
hátt á annan tug milljóna. Það sama
á við um þá eins og önnur fórnarlömb
styijalda, mikill meirihluti þeirra er
óbreyttir borgarar. Það þarf ekki að
fara mörgum orðum um þær hörm-
ungar sem flóttamenn þurfa að þola
núna. Sjónvarpið færir okkur óhugn-
anlegar myndir frá írak og aðliggj-
andi löndum. Aðstæður þessa fólks
vekja með okkur hryggð og kalla á
okkar hjálp. Það má aldrei gleymast
að það er ekki þessu fólki að kenna
hvernig fyrir því er komið. Það hafa
aðrir ráðið ferðinni. Þessi hópur flótt-
amanna býr við hörmuleg kjör. Ann-
ar hópur flóttamanna, og stærri, eru
þeir sem eru á flótta í eigin landi,
stundum vegna náttúruhamfara,
þurrka og hungursneyðar, en mun
oftar vegna afleiðinga styijalda. Inn-
anlandsflóttamenn, sem talið er að
séu yfír tuttugu milljónir í heiminum,
búa oft við enn verri kost en land-
flótta fólk því að þeir eru ekki undir
lögsögu flóttamannahjálpar Samein-
uðu þjóðanna og hjálparstofnanir,
eins og Rauði krossinn, fá ekki alltaf
að koma þeim til aðstoðar vegna
andstöðu stjórnvaida viðkomandi
ríkja.
Þegar fjallað er um stríð nútímans
er óhjákvæmilegt að vekja upp hroll
hjá fólki. Rauði krossinn starfar á
átakasvæðum heims og gerir það
sem í hans valdi stendur til að lina
þjáningar stríðshijáðra. Með þínu
framlagi til landssöfnunarinnar 12.
maí nk. getur þú lagt þitt af mörkum
til að hjálpa Rauða krossinum til að
lýsa upp myrkrið. Þannig stuðlar þú
að því að sól rísi úr sorta hjá stríðs-
hijáðum um allan heim.
Höfundur er formaður Rauða
kross íslands.