Morgunblaðið - 22.05.1991, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 1991
25
essornum í greininni síðan í sept-
ember. Ég skal inna hann eftir
henni.“ Og þetta stóðst. Það hjálp-
aði honum að sjálfsögðu hversu
fróður hann var um bækur og útg-
áfur, og þá einkum um allt sem
varðaði sögu íslands og íslenskra
bókmennta, jafnvel einstakar tíma-
ritsgreinar. Á mannfundum og í
samtölum lék hann sér að orðréttum
tilvitnunum í bundið mál og óbund-
ið frá öllum tímum íslenskrar bók-
menntasögu, fundvís á hvað við
átti hveiju sinni.
Það er til marks um áhugamál
Björns að þegar hann hafði látið
af störfum háskólabókavarðar fyrir
aldurs sakir innritaðist hann á ný
í Háskólann og taldi sig hiklaust
til stúdentanna, enda lauk hann þar
enn prófum með góðum árangri.
Fróðlegt var að bera prófúrlausnir
hans saman við úrlausnir annarra
stúdenta.
Ekki fór hjá því að Björn vekti
eftirtekt samtíðarmannanna fyrir
fas sitt sem stundum gat virst
óvenjulegt, skjótur til svara og
snöggur í hreyfingum. Þetta var
ekki alltaf í fullu samræmi við venj-
ur manna um miðja öldina sem
voru oftast nokkru staðlaðri en nú
tíðkast. Um slíkan hégóma hirti
hann lítt.
Á unga aldri stundaði Björn
íþróttir, var í fimleikaflokki og naut
þeirrar þjálfunar alla ævi þótt síð-
ustu árin ætti hann orðið stirt um
gang og styddist við staf. Hann
mun líka hafa verið átakamikill og
hugmaður við líkamlega vinnu, og
mér er minnisstætt hve rösklega
hann tók eitt sinn á nokkrum tré-
kössum fullum af bókum sem hann
þurfti að senda með skipi en var
að verða of seinn.
Það er margt sem hrannast upp
í huganum þegar minnst er Björns
Sigfússonar. En minningin lifir um
góðan dreng sem ætíð vildi hafa
það sem sannara reynist og brást
ekki því sem honum var til trúað.
Árni Böðvarsson
Björn Sigfússon, aldursforseti og
brautryðjandi í íslenzkri bókavarða-
stétt, er nú fallinn frá á 87. ári.
Hann fékkst framan af árum við
kennslu og fræðimennsku og var
kunnur á sínum tíma sem snjall
fræðari í útvarpinu.
Þegar Einar Ólafur Sveinsson
varð prófessor 1945, tók Björn við
starfi hans sem háskólabókavörður
og gegndi því í þijátíu ár, lengi vel
sem eini fasti starfsmaður safnsins.
í erindi, er ég flutti um íslenzk
rannsóknarbókasöfn á landsfundi
bókavarða 1970 og birti síðar í
Árbók Landsbókasafns, sagði ég
m.a.:
„Þótt dr. Björn nyti nokkurrar
aðstoðar öðru hveiju í safninu, er
það staðreynd, að hann var eini
fasti bókavörðurinn í samfleytt 19
ár eða unz Einar Sigurðsson var
ráðinn að Háskólabókasafni 1964.
Mætti helzt líkja þrekvirki því, er
Björn vann í Háskólabókasafni á
þessum árum, við það, er smiðurinn
gerði goðunum borg, en það var
að sögn Snorra-Eddu „snimma í
öndverða byggð goðanna, þá er
goðin höfðu sett Miðgarð og gert
Valhöll". Þar segir einnig, að hann
skyldi „af engum manni lið þiggja
til verksins". En hann beiddist þess
í staðinn, að þeir skyldu lofa, að
hann hefði lið af hesti sínum. Smið-
urinn tók síðan til hinn fyrsta vetr-
ardag að gera borgina, en of nætur
dró hann til gijót á hestinum.
Þegar vér minnumst þess, að dr.
Björn hefur oft lagt nótt við dag í
safninu og dregið til bækur að
dijúgum hluta á hjólhesti sínum,
sjáum vér, að líkingin við borgar-
smiðinn er ekki illa til fundin. Ut í
frekari samanburð við hina fornu
sögu verður hér ekki farið, nema
að því leyti, að vér höfum líkt og
æsir forðum vaknað að lokum upp
við vondan draum, séð, að meira
hafði verið sett í veð en menn í fljótu
bragði höfðu gert sér grein fyrir.
Það er t.a.m. athyglisvert, að í
umræðum þeim, er urðu á Alþingi
vorið 1949 um ný lög um Landsbók-
asafn íslands varð mönnum langtíð-
ræddast um fjölda bókavarða við
safnið og raunar söfnin bæði, og
ræddu sumir þingmenn um ofvöxt,
er hlaupið hefði í þau, en bókaverð-
ir voru þá sex í Landsbókasafni auk
landsbókavarðar, en háskólabóka-
vörður einn.“
Þótt þessi staða hafi nú breytzt
til muna, eru söfnin enn liðfá miðað
við þau verkefni, sem þeim er ætlað
að vinna.
Björn Sigfússon lagði á sínum
tíma, 1957, grundvöll að kennslu í
bókasafnsfræði við Háskólann og
kenndi þar sjálfur framan af árum.
Hann hafði áður, 1952, gefið út,
ásamt Ólafí Hjartar, svonefnt Bóka-
safnsrit I. Eiga margir hinna eldri
bókavarða góðar endurminningar
um kennslu hans og ekki síður per-
sónuleg kynni við hann.
Björn Sigfússon átti sæti í báðum
þeim nefndum, er tillögur gerðu um
sameiningu Landsbókasafns og Ha-
skólabókasafns. Hin fyrri starfaði
1956-1957, en hin síðari 1966.
Þegar hreyfing komst loks á
sameiningarmálið og viðbúnaður
hófst vegna Þjóðarbókhlöðu, fól
Björn Einari Sigurðssyni að vinna
að honum af Háskólabókasafns
hálfu. Hann fylgdist þó alltaf með
málinu, þótt honum þætti sem fleir-
VORLINAN
"4lllympTa_
Laugavegi 26 - Glæsibæ - Kringlunni 8-12
■
'Jriuniiih
um seint ganga. Það hefur eflaust
glatt Björn að Sveinbjörn prófessor,
sonur hans, var í vor kosinn rektor
Háskólans og hét þegar fullum
stuðningi við bókhlöðumálið sem
eitt brýnasta verkefnið framundan.
Þegar Björn lét af starfi háskóla-
bókavarðar 1974, vann hann áfram
eitt ár í safninu, en hóf jafnframt
nám í landafræði og sænsku við
Háskólann og lauk B.A. prófi í þeim
greinum. Sýnir það vel áhuga hans
og þrek er hvorugt lét sig fyrr en
í hinum alvarlegu veikindum síð-
ustu mánuðina.
Björn missti fyrri konu sína,
Droplaugu Sveinbjörnsdóttur, 1945
frá fimm ungum börnum, en eftirlif-
andi kona hans er Kristín Jónsdótt-
ir Wium, og áttu þau einn son.
Ég votta henni og börnum Björns
innilega samúð, um leið og ég minn-
ist starfsbróður míns og frænda
með virðingu og þökk.
Finnbogi Guðmundsson
GIILLMOLAR
Söfnunarstórhátíð á Hótel Islandi 26. maí
vegna Olympíuleika þroskaheftra.
Tökum höndum saman og gerum þroskaheftum Islendingum í fyrsta sinn kost á að taka þátt í
Special Olympics, Olympíuleikum þroskaheftra, sem fram fara í Minneapolis 19.-27. júlí.
Þar verða 18 íslenskir íþróttamenn í hópi 6000 þroskaheftra keppenda frá 90 löndum.
Glæsilegasta skemmtun ársins!
Landslið matreiðslumeistara, listamanna og skemmtikrafta.
Veislustjórar: Edda Andrésdóttir og Stefán Jón Hafstein.
Hótel ísland opnar kl. 18:00
Boðið verður uppá fordrykkinn "Gulldropa" og borðhald hefst kl: 19:00 stundvíslega.
Einstakur ólympíumatseðill:
Klúbbur matreiðslumeistara frá bestu veitingastöðum landsins kemur saman og töfrar fram
fjórréttaðan kvöldverð, sem á engan sinn líkan hér á landi:
Kofareykt laxarós með kavíar og fylltu eggi.
Jurtakrydd-grafinn lambavöðvi með heitri vinagrett sósu.
Olympíuhumar að hœtti Kanadamanna með sjávardýratríói.
Eldristaðir Gullmolar með ferskum ávöxtum, vanilluís og Sabayonsósu.
Maraþon skemmtidagskrá:
Helstu listamenn og gleðigjafar þjóðarinnar leggja sitt að mörkum án endurgjalds
til að gera kvöldið ógleymanlegt og bjóða upp á ótrúlega dagskrá:
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Björgvin Ilalldórsson, Jónas Dagbjartsson og Jónas Þórir, Pálmi
Gunnarsson, Veislutríóið: Anna Guðný Guðinundsdóttir og Sigurður Ingvi Snorrason, Egill
Olafsson, Asa Hlín Svavarsdóttir og Jóhann G. Jóhannsson, Tríó Reykjavíkur: Guðný
Guðmundsdóttir, Gunnar Kvaran og Halldór Haraldsson, Reynir Jónasson/ Savanna tríóið;
Björn G. Björnsson, Troels Bendtsen og Þórir Baldursson, Monika Abendroth og Gunnar
Kvaran, Þorsteinn Gauti Sigurðsson, Sigrún Eðvaldsdóttir, Sigríður Beinteinsdóttir og
Stjórnin, Ríó tríó; Agúst Atlason, Helgi Pétursson, Olafur Þórðarson og félagar, Helena
Jónsdóttir og Hrafn Friðbjörnsson frumflytja dans við "Nocturne" Gunnars Þórðarsonar,
Anna og Ragnar Islandsmeistarar í Suðuramerískum dönsum, Omar Ragnarsson, fulltrúar
Spaugstofunnar og hver veit nema fleiri bætist í hópinn.
Sérstakir gestir:
Paul Anderson framkvæmdastjóri Evrópusamtaka Special Olympics, ráðherrar og fleiri
velunnarar þroskaheftra verða sérstakir gestir kvöldsins.
Dansleikur:
Að lokinni dagskrá verður stiginn dans við valda Vínartónlist til kl. 01:00.
Verft aftgöngumifta kr. 10.000
Miðinn er um leið viðurkenning fyrir veittan stuðning. Fordrykkur, kvöldverður og
skemmtidagskrá innifalið í miðaverði. Engin önnur fjársöfnun fer fram á hátíðinni.
Mift asala:
Miðasala og boröapantanir á skrifstofu íþróttasambauds Fatlaðra í síma 686301. Niðurrööun
borða ræðst af röð pantana.
Einstæöur viSburður í íslensku samkvæmislífi!
Láttu þig ekki vanta!