Morgunblaðið - 10.04.1992, Blaðsíða 17

MOIIGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. APRÍL 1992
17
Um móðurmálskennslu
í Fósturskóla Islands
eftir Gyðu
Jóhannsdóttur
í Morgunblaðinu hinn 27. mars
sl. er fjallað um móðurmáls-
kennslu í Fósturskóla Íslands. í
umræddri grein er vitnað í ályktun
Samtaka móðurmálskennara frá
því í nóvember sl. Þar er átalið
að móðurmálskennari sé _ ekki í
fullu starfi í Fósturskóla íslands.
Af greininni má jafnframt draga
þá ályktun að það myndi bæta
íslenskukennslu í skólanum ef um
heila stöðu væri að ræða.
í greininni er að öðru leyti nokk-
uð óljós umræða um að auka, efla
og bæta kennslu án þess að ljóst
sé-við hvað er átt. Nema þá helst
að tengja þessi atriði stöðugildi
íslenskukennara við skólann.
Undirrituð telur nauðsynlegt að
greina frá nokkrum atriðum er
•snerta þetta mál ef það mætti
verða til þess að varpa nokkru ljósi
á umræðuna.
Lítið samband er á milli
starfshlutfalls kennara og
kennslumagns á nemanda
annarsvegar og gæða
kennslunnar hins vegar
Að mati undirritaðrar er erfitt
að tengja starfshlutfall og kennsl-
umagn á nemanda. Kennari í fullu
starfi kennir 26 tíma á viku á
starfsári skóla. Kennslustunda-
ljöldi hans á nemanda fer eftir
íjölda nemendahópa. Ef þeir eru
margir fá þeir færri stundir, ef
þeir eru fáir fá þeir fleiri stundir.
Því er hæpið að álykta að starfs-
hlutfall segi eitthvað til um kennsl-
umagn á nemanda. Því síður er
hægt að nota starfshlutfall sem
viðmiðun um gæði kennslu. Til að
meta gæði hennar þai'f allt aðra
viðmiðun og eru þau þar að auki
vandfundin og umdeild.
Sérmenntaður íslenskukennari
er ekki í fullu starfi
Það er rétt að sérmenntaður
íslenskukennari er því miður ekki
í fullu starfi. Starfshlutfall hefur
þó aukist á undanförnum árum
og er starfshlutfall hans núna
u.þ.b. 80-85%. Hins vegar er hann
ekki skipaður nema í 2/3 úr stöðu
þar sem ekki er skipað í stöðuhlut-
fall á milli 2/3 úr stöðu og heillar
stöðu.
Móðurmálskennsla takmarkast
ekki við kennslu sérmenntaðs
íslenskukennara
Móðurmálskennsla í Fóstur-
skóla íslands er hins vegar meiri
„Vonandi skilja lesend-
ur þessar athugasemdir
ekki á þann veg að und-
irritaðri þyki nóg að
gert í móðurmáls-
kennslu við skólann.
Síður en svo. Auðvitað
er brýn nauðsyn að efla
og þróa kennslu sér-
menntaðs íslensku-
kennara og vonandi
tekst það innan skamms
þrátt fyrir niðurskurð.“
en starfshlutfall sérmenntaðs ís-
lenskukennara gefur til kynna.
Fósturskóli Islands er starfs-
menntunarskóli. Kennsla er að
vissu marki greinabundin fyrstu
tvö árin s.s. íslenska, sálfræði,
vistfræði, tónmennt og myndíð.
Hins vegar er reynt eftir mætti
að tengja hinar ýmsu greinar á
mismunandi vegu, þannig að nem-
andi fái heildstæðari mynd af við-
fangsefnum leikskóla. Slík sam-
þætting námsgreina felst stundum
í samvinnu kennara þvert á náms-
greinar. Tveir eða fleiri kennarar
vinna sameiginlega með nemend-
um að sérstöku verkefni. Sem
dæmi má taka umhverfisverkefni
(samstarf kennara í vistfræði,
myndíð, leikrænni tjáningu og tón-
mennt).
í Fósturskólanum er hluti af
móðurmálskennslu í höndum
ýmissa annarra kennara en sér-
menntaðs íslenskukennara. Hér á
eftir fara nokkur dæmi: Tón-
mennt. Tónmenntakennari skól-
ans hefur á undanförnum árum
samið sérstakt námsefni fyrir
verðandi fóstrur. M.a. hefur hann
tekið saman söngvasafn, en þar
eru textar íslenskrar tónlistarhefð-
ar, s.s. þjóðvísur, stökur og þulur.
I tónmennt er því lögð áhersla á
hlutverk fóstru sem miðlara ís-
lensks menningararfs. Þessir text-
ar sem ég nefni falla undir tónlist-
arkennslu þar sem þeir verða vart
slitnir úr samhengi við þjóðlög og
hrynjandi. Þessi hluti tónmennta-
kennslu fellur undir móðurmáls-
kennslu. Framsögn og raddbeit-
ing. Fóstra er sérlega mikilvæg
málfarsleg fyrirmynd. Hún þarf
að hafa góð tök á íslenskri tungu
og tala vandað mál. Nauðsynlegt
er að vanda framburð og tala
skýrt, þar sem hún þarf að ná til
Sigrún Eðvaldsdótt-
ir leikur á tónleikum
SIGRÚN Eðvaldsdóttir heldur
tónleika á vegum Tónlistarskól-
ans í Keflavík laugardaginn 11.
apríl. Tónleikarnir verða í Ytri-
Njarðvíkurkirkju og hefst kl.
17.00. Með Sigrúnu leikur Selma
Guðmundsdóttir á píanó.
Sigrún er nýkomin heim úr al-
þjóðlegri keppni fiðluleikara, sem
haldin var á Nýfundnalandi og þar
lenti hún í þriðja sæti af rúmlega
40 keppendum. Þar lék Sigrún á
nýju fiðluna sína en sem kunnugt
er er hún þessa dagana að kaupá
dýra en góða fiðlu til að vera sam-
keppnishæf í harðri baráttu fremstu
einleikara heims um tækifærin.
Tónleikarnir eru haldnir til styrktar
fiðlusjóði hennar og rennur að-
gangseyrir óskiptur í hann.
Nemendur tónlistarskólanna fá
ókeypis aðgang. Á fjölbreyttri efn-
isskrá verða sígild verk sem allir
barnahóps og einstakra barna.
Jafnframt þarf hún að þjálfa radd-
beitingu og framburð barnanna.
Verðandi fóstrur fá töluverða
þjálfun á þessu sviði. Um árabil
hafa kennarar í raddbeitingu og
framsögn verið sóttir í raðir sér-
menntaðra leikara og leiklistar-
kennara. Viðfangsefni í þessari
þjálfun er meðal annars upplestur
íslenskra bókmenntaverka, bæði í
bundnu og óbundnú máli. Þessi
þjálfun ætti m.a. að nýtast fóstrum
í starfi þegar þær lesa sögur fyrir
börn að ógleymdri þeirri list að
segja sögur frá eigin brjósti og
ná athygli barnahóps. Lærðir leik-
Gyða Jóhannsdóttir
arar eru öðrum stéttum þjálfaðri
hvað þetta atriði snertir. Þetta er
fagmennska þeirra. Þessi náms-
þáttur er óumdeilanlega þáttur af
móðurmálskennslu.
Verknámskennsla. Hluti af
móðurmálskennslu fellur í verka-
hring verknámskennara. Hann
fjallar t.d. að hluta til um barna-
bókmenntir og gildi þeirra í leik-
skólastarfi. Þessi þáttur er unninn
í fullu samráði við sérmenntaðan
íslenskukennara skólans.
Dæmin eru fleiri en þetta ætti
að nægja sem rök fyrir því að
móðurmálskennsla er mun viða-
meiri en stöðuhlutfall sérmenntaðs
íslenskukennara gefur til kynna.
Vonandi skilja lesendur þessar
athugasemdir ekki á þann veg að
undirritaðri þyki nóg að gert í
móðurmálskennslu við skólann.
Síður en svo. Auðvitað er brýn
nauðsyn til að efla ogþróa kennslu
sérmenntaðs íslenskukennara og
vonandi tekst það innan skamms
þrátt fyrir niðurskurð. Seint verð-
ur nægilega hamrað á mikilvægi
móðurmálskennslu í öllum skólum.
Höfundur er skólastjórí
Fósturskóla íslands.
VERKSMIDJUSALA
I húsi Sgóklseðagerðar íslands hf.
Skúlagötu 5I
Mikið úrval allskonar hlíföarfata á allan aldur
Útlitsgallaá - Eldri og yngri geráir:
Regnfatnaður - barna - lcvenna - karla
Sportfatnaður - öndunarefni o.fl.
£< Kappfatnaður - á allan aldur
'< Kuldafatnaður - loðfóðrað - vattfóðraö
úV Sportkuldafatnaður fyrir vélsleðamenn
'< Vinnufatnaður - Samfestingar - buxur - jakkar - sloppar
£< Vinnuvettlingar - ótal gerbir
Allt vandaður fatnaður
Opið virka daga 10-18
Laugardaga 10-14
Lítið við og sunnfærist!
66'N
SEXTIUœSEX NORÐUR
Sigrún Eðvaldsdóttir.
ættu að geta notið og vonast að-
standendur tónleikanna til þess að
sem flestir nýti sér þetta tækifæri.
Félag sjálfstæðismanna í Háaleitishverfi
Borgarafundur
Félagið efnir til Borgarafundar um málefni Háaleitishverfis. Fundurinn verður haldinn laugardaginn 11. apríl kl.
14.00 í S.E.M.-salnum á Sléttuvegi 1-3. Sléttuvegur 1-3 er nýtt hús við götu sem er framhald af suðurenda
Háaleitisbrautar vestan megin.
Fundarefni: Heilsugæslu-, félags- og skipulagsmál í Háaleitishverfi.
Dagskrá:
Fundarsetning: Þórarínn Sveinsson formaður Félags
sjálfstæðismanna í Háaleitishverfi.
Ávörp flytja: Gyða Jóhannesdóttir formaður samstarfsnefndar
félaga aldraðra í Reykjavík; Magnús H. Magnússon formaður
Samtaka aldraðra; Viðir Þorsteinsson formaður S.E.M.,
Samtök endurhæfðra mænuskaddaðra; Ásgeir Hallsson
formaður Sóknarnefndar Grensássóknar.
Erindi borgarfulltrúa: Guðrún Zoéga, um félagsmálin, meðal
annars með tilliti til aldraðra og öryrkja; Katrín Fjeldsted, um
stöðu heilsugæslu- og heilbrigðismála í hvérfinu; VUhjálmur Þ.
Vilhjálmsson, um skipulagsmál með tilliti til aldursskiptingar í
hverfinu.
Samantekt: Markús Öm Antonsson borgarstjóri.
Almennar umræður: Á fundinum gefst tækifæri til að gera
fyrirspumir til borgarstjóra og borgarfulltrúa sem eru í forystu
fyrir áðurnefnda málaflokka.
Lokaorð: Markús Öm Antonsson borgarstjóri.
Allir velkomnir!