Morgunblaðið - 19.05.1992, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ 1992

„Jfonan min. kastabi matnum mlnum
c ve-gginn - Oý eg mmma&i hann tnn."
Guði sé Iof að það reyndist
ekki vera kíghósti, bara
sígarettuhósti ...
Ást er...
1-25
... geymd á Ijósmynd.
TM Reg U.S Pat Ofl.—all rlghts reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndicate
Ég reyndi að telja kertin á
afmælistertunni en gafst
upp vegna hitans frá þeim.
HOGNI HREKKVISI
BREF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Bókstafstrú
Frá Richardt Ryel:
Marlene H., 25 ára, móðir fjög-
urra ára barns, lenti í alvarlegu
bílslysi. Marlene var virkur félagi
í söfnuðinum „Vottar Jehóva", eins
og ungur bóndi hennar. Marlene
var að blæða út eftir slysið og blóð-
gjöf var naúðsynleg ef hún átti að
halda lífi. Vottar Jehóva eru bók-
stafstrúar og samkvæmt ritning-
unni er bannað að þiggja blóð, segja
þeir.
Marlene dó því úr blóðmissi frá
ungu barni sínu. „Ég er stoltur af
Marlene, hún dó sem píslarvottur,“
sagði hinn ungi ekkjumaður.
Hetjudáð? Við skulum athuga
það nánar. Örlög manna ráðast oft
af tilviljun, eða hreinum misskiln-
ingi. Marlene vitnaði í Biblíuna til
stuðnings ákvörðunar sinnar, en
hvað segir Biblían?
Það eru hartnær 1600 ár síðan
Hieronymus, hinn heilagi kirkju-
faðir, snaraði Biblíunni (VUL-
GATA) úr hebresku á latínu, og
var sú útgáfa opinber almennings
útgáfa kaþólsku kirkjunnar í mörg
hundruð ár.
Deilur um þessa þýðingu Hier-
onymusar hafa staðið allar götur
síðan, og engin furða. Hebreskan
er búin til úr flugnaskít og flugufót-
um, eins og önnur semetísk tungu-
mál. Biblíumálið var allt annað
mál, en ný-hebreskan í dag. í Bibl-
íumálinu voru vart yfir 2.000 orð,
flest trúarlegs eðlis.
Munnmælasögur, samtíningur
úr ýmsum tungumálum og mállýsk-
um nú útdauðum, skrifaðar á máða
snepla, voru uppistaðan í Biblíu-
handritinu.
Hebreska ritmálið hefur verið
margendurbætt og umritað, og úr
ótal mállýskum ólíkra þjóðarbrota
varð til það mál sem við köllum
nýhebresku í dag. En jafnvel ný-
hebreskan í dag getur hæglega
valdið misskilningi í þýðingu. I
hebreskunni eru engir sérhljóðar
(a, e, o, i, u o.s.frv.), engir stórir
stafír, engin greinarmerki, p og b
eru sami stafurinn, stafurinn g er
ekki til og svona má lengi telja.
Algeng nýhebresk orð eins og av,
em, bt, bb, þ.e. faðir, móðir, dóttir,
pabbi, koma nógu spánskt fyrir
sjónir og svo allir þessir punktar
upp og niður og allt um kring.
Það er því engin furða þótt
fræðimenn greini enn á um hvað
er flugnaskítur og hvað er punktur.
Þýðing Hieronymusar er talin
flaustursleg og ónákvæm, en einnig
lituð af trúarofstæki þessa mein-
lætamanns, sem lengst af bjó úti
í skógi með ljónum og öðrum villt-
um dýrum.
Um Jehóva eða Jahve, guð gyð-
inga og kristinna manna, er það
að segja að hann er af babýlónskum
uppruna. Gyðingar höfðu hann með
sér þegar þeir sneru aftur úr út-
legðinni. í þá tíð úði og grúði af
guðum í Miðausturlöndum, eins og
annars staðar. Trmans tönn hefur
síðan grisjað garðinn, og nú er
ekki eftir nema handfylli af guðum.
Jahve er einn þeirra, en hann sigr-
aði alla sína andstæðinga, einnig
Baal, sem þó stóð lengst uppi í
hárinu á honum.
í dag syngjum við því á hebresku
hallelúja, eða „hallelu’jah", þ.e.
Frá Rósu B. Blöndals:
Þökk fyrir afburðagóðan flutn-
ing á Passíusálmum séra Hallgríms
Péturssonar, þar sem hefur notið
sín Ijóð og efni sálmanna. Vona
að útvarpið eigi og geymi þennan
upplestur. Svo góð framsögn á
sálmunum ætti að fást á snældum.
Tilvalið væri að láta nemendur í
barnaskólum landsins og unglinga-
skólum hlusta á þennan flutning
sálmanna og kynnast þeim í þess-
ari framsögn.
Það ætti að vera óþarft að láta
hið rétta íslenska tungutak og
Jahve. Lofaður veri herrann „Jah“,
Jahve, og afneitum um leið öðrum
guðum.
Að vísu höfðu guðirnir mannlega
eiginleika. Þeir gátu reiðst, orðið
afbrýðisarhir og verið dutlungafull-
ir. Gyðingar voru drottins Jahves
útvalda þjóð.
Um áhangendur margra þessara
sértrúarflokka er það að segja að
ofstækið kemur meira af efasemd-
um en af sannfæringu. Þeir eru
að stappa stálinu í sjálfa sig. Sann-
trúa „ortodox" eða bókstafstrúar,
eru hættulegastir sjálfum sér.
Þessa dagana veldur þýskur
prestur og sprenglærður guðfræð-
ingur, Eugen Drewmann að nafni,
mestu fjaðrafokinu. Guðfræðingur-
Tnn virðist efast um flest af því sem
í Biblíunni stendur, m.a. fæðingu
Krists, uppruna og himnaförina.
Ahangendur hópast að þessum
nýja spámanni, sem þegar hefur
fengið viðurnefnið „Arftaki Lút-
hers“.
Já, fræðimennirnir deila, og á
meðan tvístígur almenningur.
Örlög ungu konunnar eru þeim
mun sorglegri ef þau réðust af því
hvort það var punktur eða flugna-
skítur í textanum.
RICHARDT RYEL
Sollerod park 12, 1-17
2840 Holte Danmörku
fagran ljóðaflutning týnast, þar
sem hægt er að geyma og útbreiða
afburðaflutning með nútímatækni.
Leyfi mér að segja Útvarpinu,
að Passíusálmana ætti að lesa á
heilum og hálfum tíma, annað
hvort kl. 9 e.h. eða kl. 9.30 e.h.
svo að börn geti hlustað á þá.
Þeir hafa lengi verið of seint á
dagskrá.
Innilegar þakkir séra Bolli.
Bestu kveðjur.
RÓSA B. BLÖNDALS
Háengi 14, Selfossi.
Síðbúnar þakkir til
séra Bolla
Víkveiji skrifar
Tónlistarlífið hefur verið með
fjölskrúðugra móti á Reykj-
víkursvæðinu upp á síðkastið. Tveir
ungir hljómsveitarstjórar hafa reynt
vængina; annar hjá Óperusmiðj-
unni, hinn með Sinfóníuhljómsveit
íslands. Sveitin hefur auk þess
frumflutt nýtt íslenskt verk og fjöldi
einleikara hefur komið fram á tón-
leikum á ýmsum stöðum.
Svo er það Rúrek jasshátíðin sem
Víkveija finnst alltaf einstakur
hvalreki í tónlistarlífi okkar, sem
kannski hefur einkennst um of af
ýmist klassískri tónlist eða popp-
tónlist allt fram á seinustu misser-
in. Enda fór það svo að Víkverji
átti fremur erfítt með að tolla heima
hjá sér í síðustu viku. Á föstudags-
kvöldið voru svo stórtónleikar Rú-
rek á Hótel Sögu, sem voru einkar
vel heppnaðir. Þar var mikil
stemmning og það fer ekkert á
milli mála að margir íslenskir tón-
listarmenn eru hörku góðir jassist-
ar. Einkum var Víkveiji hrifínn af
níu manna sveit Tómasar R. Einars-
sonar. Sveitin lék verk eftir Tómas
sem eru einkar vel samin og áheyri-
leg af miklu öryggi. Það var sérlega
gleðilegt að hlýða á einleik ungu
hljóðfæraleikaranna sem léku með
sveitinni og víst er að ekki þurfum
við að kvíða framtíðinni hvað flutn-
ing á jasstónlist varðar. Útlendinga-
hersveitin svokallaða lék í lok tón-
leikanna og náði upp einstakri
sveiflu sem sendi mann glaðan út
í vornóttina.
Á laugardagskvöldið fór Víkveiji
síðan á Hótel ísland til að hlýða á
alheimsmælikvarðann sem við ís-
lendingar erum alltaf að reyna að
ná það er að segja á Doktor Húkk.
Það verður að segjast eins og er
að vonbrigðin létu á sér kræla hjá
Víkverja og honum er eiginlega al-
veg hulin ráðgáta hvað er verið að
gera með að flytja þetta afdankaða
band inn í landið. Söngvarinn orðinn
raddlaus svo hljómsveitin varð að
skrúfa upp desibelin til að það væri
ekki eins áberandi. Hann stóð subb-
ulegur og keðjureykjandi á sviðinu
og öskraði lögin sín í hljóðnemann.
Hann nauðgaði sínum eigin lögum
út og suður og þau voru að mestu
óþekkjanleg. Það hefði enginn látið
bjóða sér að borga þúsundir króna
fyrir að hlusta á svona lélega ís-
lenska hljómsveit.
Á eftir Doktor Húkk lék svo
hljómsveitin Todmobile fyrir dansi.
Og hvílíkur munur! Þarna voru
greinilega á ferð tónlistarmenn sem
kunna sitt fag. Hljómsveitin er vel
samstillt og gott jafnvægi í allri
útsetningu laganna. Auk þess er
Andrea Gylfadóttir svo einstök
söngkona að það þurfti ekki að
reyna að leyna því að hún væri að
syngja. Það virðist vera alveg sama
hvort þessi sveit flytur sín eigin
lög, danstónlist, eða tekur þátt í
blústónleikum. Meðlimir hennar
virðast ráða við allt sem þeir taka
sér fyrir hendur.
Todmobile náði að breiða yfir
vonbrigðin yfír því að Víkveiji hafði
spanderað 2.000 krónum til að
hlýða á Doktor Húkk þótt hann
hafi ekki getað varist þeirri hugsun
að þau hundruð manna sem á staðn-
um voru hefðu líklega hugsað sig
um tvisar áður en þeir greiddu þessa
fjárhæð — ef aðeins hefði verið
boðið upp á íslenska tónlistarmenn.
Við ættum kannski að fara að
líta okkur nær í þessu landi. Við
eigum ótrúlega mikið af mjög fær-
um tónlistarmönnum og ættum að
styðja við bakið á þeim og sýna
þeim að við kunnum að meta þá
jafnvel þótt alheimurinn viti ekki
að þeir eru til.