Morgunblaðið - 19.08.1992, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. ÁGÚST 1992
// tfLta truLcfut*arhr'wg g&cg. /-Zoo
Mronumotr ?"
þú með á myndinni.
\u^
... gott augnasamband.
TM Reg U.S Pat Oft.—all rights reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndicate
Forstjórinn er á áríðandi
fundi. Fáið ykkur sæti á
meðan.
HÖGNI HREKKVÍSI
„ VlÐ ERUfr STOLTlR AF ENDURHÆ-FIN6AR-
'AÆTUMlNMI
BREF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Stóra tóftin á Hofsstöðum
í
4
í
Frá Þorsteini Guðjónssyni:
í FRÉTT Morgunblaðsins 16. ág-
úst, af uppgreftri stóru tóftarinnar
á Hofsstöðum í Laxárdal S-Þing-
eyjarsýslu, er missögn eða öllu
heldur vansögn varðandi gagnrýni
á tóftina. Finnur Jónsson prófessor
og Daniel Bruun, landkönnuður,
komust að þeirri niðurstöðu við
uppgröft (1908), að hof mundi
þama staðið hafa, en sá sem fyrst-
ur hreyfði andmælum gegn þeirri
niðurstöðu, var ekki Ole Olsen,
heldur Aage Roussell, danskur
maður, sem birti andmælagrein
árið 1949 eða þar um bil. Þetta
rifjar upp dálítið sniðugan kafla
úr þessum þætti norrænna fræða.
Prófessor Jón Jóhannesson
hafði fengið mér það verkefni
(1957) að rannsaka gögnin um
hoftóftir á íslandi, og urðu þijár
aðalniðurstöður mínar: 1) að undir
hofslýsinguna í Eyrbyggju rynnu
margar stoðir; 2) að sú lýsing
væri fyrirmynd lýsingarinnar á
Heimskringlu og þar af leiðandi
eldri en hún: 3) að gagnrýni Aage
Rousells væri óvönduð (Makværk)
og lítt á henni byggjandi.
Prófessor Jón viðurkenndi atriði
nr. 2 og reyndar einnig nr. 3, en
varðandi 1. atriði fannst mér hann
of haldinn af þeirri hreyfíngu
tímans, sem þá bar mest á, og
stafaði frá Hrafnkötlufræðum Sig-
urðar Nordals frá því um 1938 —
sem voru mjög ólík Egilssögufræð-
um sama manns frá árinu 1933,
hin eldri miklu betri að mínu áliti.
Ég hélt því fram af töluverðu
kappi, að Eyrbyggjulýsingin gæti
ekki verið út í bláinn, en vann
ekki á. — En sé hún viðurkennd,
má kalla að Hofsstaðatóftin sanni
sig sjálf sem hoftóft.
Aðalröksemd Aage Rousells var
sú, að hin geysistóra bygging á
Hofsstöðum hefði alveg eins getað
verið skáli, þfe. íveruhús, og gerði
hann þá viðbygginguna („hörg-
inn“, sem ég taldi vera), að smiðju
eða einhveiju þessháttar. Það er
um þetta eins og fleira, að erfitt
getur verið að afsanna eitt, þó að
annað gefi skýrari heildarmynd.
Og hin óvenjulega stærð hússins
— ásamt viðbyggingunni, sem
svarar nákvæmlega til þess sem
segir í Eyrbyggjulýsingunni —
bendir að mínu áliti eindregið til
þess, að ekki sé um venjulegan
eldskála á sveitabæ að ræða. Þetta
er eitt af stærstu húsum frá vík-
ingaöld, sem fundist hafa menjar
um á norsk-íslenska svæðinu, ef
ekki hið alstærsta, og mætti þess
eins vegna vera hið frægasta.
Fomminjavörðurinn, sem var
árið 1957 (Kristján Eldjárn, síðar
forseti, mikill fræðimaður), sagði
mér, að hann teldi enga ástæðu
til að taka niður af vegg hina al-
kunnu grunnmynd af hofí, þrátt
fyrir greinaskrif Aage Rousselis,
en til hans þekkti hann vel.
Niðurstaða Adolfs Friðriksson-
ar, að hofið sé frá 10. eða 11.
öld, staðfestir það sem áður var
talið um aldurinn. Gaman hefði
verið að fá ársetningu frá u.þ.b.
930-990. En það er það sem vera
ætti, ef um höfuðhof Áskels góða,
Ljóts á Þverá, eða næstu manna
þar á eftir, væri að ræða.
ÞORSTEINN GUÐJÓNSSON, .
Rauðalæk 14
HEILRÆÐI
ÁRLEGA DETTUR FJÖLDIBARNA
AF SKIPTIBORÐI. VÍKTU ALDREIFRÁ
BARNIÁ SKIPTIBORÐI.
SLYSAVARNAFELAG ISLANDS
RAUÐI KROSS ÍSLANDS
Yíkveiji skrifar
að er óhugnanlegt að lesa
fréttir á borð við þær, sem
Morgunblaðið birti í gær um elt-
ingaleik fíkniefnalögreglu við
grunaðan einstakling, eltingaleik,
sem lauk með því, að tveir lög-
reglumenn eru á sjúkrahúsi og
annar þeirra í lífshættu. Á undan-
förnum misserum hafa hvað eftir
annað birzt fréttir um óhugnan-
lega atburði, sem tengjast fíkni-
efnaneyzlu eða fíkniefnaviðskipt-
um.
Víkverji hefur engar slíkar upp-
Iýsingar undir höndum en spyija
má, hvort flest ofbeldisverk, sem
hér eru framin tengjist á einn eða
annan hátt fíkniefnaviðskiptum
eða neyzlu. Hvað er þess langt að
bíða, að fíkniefnaneytendur eða
þeir, sem stunda þessi viðskipti
gangi um vopnaðir? Kannski gera
þeir það nú þegar. Hvað er þess
langt að bíða, að lögreglumenn
verði að vera vopnaðir til þess að
geta varizt árásum?
Því miður bendir margt til þess,
að ofbeldisverkum og glæpum,
sem tengjast fíkniefnaneyzlu eða
viðskiptum með fíkniefni fari ijölg-
andi hér eins og annars staðar í
heiminum. Og þá er þess ekki
langt að bíða, að leikurinn harðni
enn.
xxx
Opinberlega er lítið fjallað um
fíkniefnaneyzlu sem vanda-
mál hér nema þegar atburðir ger-
ast af því tagi, sem urðu í fyrri-
nótt. Það kemur sárasjaldan fyrir,
að þessi vandamál komi til um-
ræðu á Alþingi eða af hálfu ein-
stakra ráðherra eða ríkisstjórnar.
Fíkniefnalögreglan vinnur störf
sín að langmestu leyti í kyrrþey.
Er vaxandi innflutningur á
fíkniefnum? Er nauðsynlegt að
gera harðari ráðstafanir en gripið
hefur verið til fram að þessu til
þess að vinna gegn slíkum inn-
flutningi? Er nauðsynlegt að
leggja meiri fjármuni fram í bar-
áttunni gegn fíkniefnainnflutningi
til landsins? Þessar og margar
fleiri spurningar vakna í kjölfar
óhugnanlegra atburða á borð við
þá, sem urðu í fyrrinótt.
xxx
að er líka ástæða til að spyija,
hvort lögreglumenn okkar
hafí hlotið nægilega þjálfun í að
fást við fíkniefnaneytendur og þá,
sem stunda viðskipti með fíkni-
efni. Þegar lögreglumaður liggur
á milli heims og helju á sjúkra-
húsi af þessum sökum verður ekki
hjá því komizt að horfast í augu
við þennan veruleika. Vita þeir
menn, sem að þessu starfa, og
fjölskyldur þeirra í hvers konar
hættu þeir eru? Hvernig er háttað
tryggingum lögreglumanna, sem
á annað borð fást til slíkra starfa.
Að öllu þessu og mörgu fleiru er
nauðsynlegt að hyggja í framhaldi
af því, sem gerðist í fyrrinótt.
Þeir sem að þessu vinna eiga
kröfu á ákveðinni vernd, ákveðinni
þjálfun og viðunandi tryggingum.