Morgunblaðið - 06.05.1993, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 06.05.1993, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 1993 Korpúlfsstaðabelj urnar eftir Hannes Lárusson Borgaryfirvöld hafa ákveðið að láta til sín taka fyrir alvöru á menningarsviðinu eins og kemur fram í ráðagerðum um að verja rúmum 1.400 milljónum í upp- byggingu húsanna á Korpúlfsstöð- um og gera þau að myndlistarmið- stöð þar sem verk Errós munu skipa heiðurssess. Náttúrugervingur á þjóðarsálinni Erró gegnir goðsagnakenndu lykilhiutverki í hérlendri myndlist og einnig innan íslenskrar menn- ingar. Ævintýrið um íslendinginn sem nær að rjúfa einangrunina og sigra heiminn á sér rætur djúpt í þjóðarsálinni og er vafalaust jafn mikil þjóðarnauðsyn á hinu and- lega sviði og fiskurinn á þvr efna- lega. Þegar huliðshjálmur goðsagn- anna hvolfist yftr einstaklinginn þá er eins og hann gufi upp, en gufan breiðist út um allt samfélag- ið. Þannig eru Erró og verk hans Með fyrirhugaðri lista- miðstöð ætla stjórnend- ur borgarkerfisins sér að ná algerri yf irburða- stöðu innan íslensks myndlistarheims ekki lengur áþreifanlegur hluti af íslenskum myndlistar- eða menn- ingarheimi, heldur er hann orðinn að yfirt'slenskri orku sem venjuleg umræða um listir nær ekki til. Sú staðreynd að Erró og verk hans eru ekki yfimáttúruleg stærð fyrir neinum öðrum þjóðum en íslend- ingum varpar því óvanalega skýru ljósi á ýmis grundvallareinkenni rslenskrar menningar. Errógoðsagan verður þannig eins og af sjálfu sér afar handhæg- ur einföldunarstuðull innan ís- lenskrar myndlistarsögu, þar sem verk hans eru gerð að samnefnara af yfirstærð sem leiðir auðvitað til grófrar skrumskælingar á helstu vaxtarbroddum (íslenskrar) mynd- listar srðustu áratugina. Fyrir- myndina að þessari handhægu ein- földun höfum við raunar nú þegar í Kjarval. En hinn stóri, goðsagna- kenndi samnefnari í íslenskri menningu - og þar með viss viðmið- un í útfærslu Errógoðsögunnar - er svo auðvitað Laxness. Það kem- ur því ekki á óvart að innbyggt t allar hugmyndir um uppbyggingu listamiðstöðvar að Korpúlfsstöðum er gert ráð fyrir takmarkalausri beitingu þessa mikla goðsagna- kennda afls með tilheyrandi áróðri og múgsefjandi einföldunum. Og ef þetta ráðabrugg nær fram að ganga í núverandi mynd, þá verður hér um að ræða róttækustu íhlutun stjómmálamanna og embættis- manna þeirra í þróun og túlkun íslenskrar myndlistarsögu hingað tii. En fífldirfska þeirra og stór- huga áætlanir hafa komið flestum listamönnum og menningarunn- endum í algerlega opna skjöldu og svipt þá tímabundið glöggskyggn- inni til að sjá í gegnum innviðalaus- an loftkastalann sem borgaryfír- völd hafa ákveðið að magna með almannafé upp af skrifborðum menningarstjórnmálamannanna og fýlgifiska þeirra. c Lionsklúbbupinn Eir, Reykjavík HASKOLABIO SÍMI 22140 Allir eiga sér draum. Fáir hafa hugrekki til að láta drauminn rætast. En Lenny gerði það! MYS OG MENN Ný bandarísk kvikmynd eftir hinni þekktu sögu nóbelsskáldsins Johns Steinbecks. FRUMSYNINGI HÁSKÓLABÍÓI laugardaginn 8. maí kl. 14.00 John Malkovich og Gary Sinise eru í hlutverkum Lenny og George. Signý Sæmundsdóttir, söngkona, syngur nokkur lög fyrir frumsýningu. Miðasala við innganginn. FARVIS úfongor FERÐATÍMARIT A FUUMIFKKOl ,RPEÍ, ÍRygi.iní; EMPIRE .. Emmiil fyrir þig " Allur ágóði af seldum miðum á frumsýningu rennur til forvarnastarfs í baráttunni gegn eiturlyfjum. OSIA-OG SMJÖRSALANSE RAÐGARÐURhf. SIlORNUNAROG HrKSIKAKKÁDt I)ÓF V I Vi BILOQFUR Blfrelöaverkstsöi Jöfurs hf. Kjötsalurinn AVSHagtæki Heimilislæki hf. Ólafur Þorsteinsson & Co hf. Véia- & skipaþjónustan Framtak O.M. Búðin Hf. MiOnes Bergvík hf. Skipavarahlutir hf. Veitingaskáiinn Vestmannaeyjum Andrés, fataverslun Verkfræðistofan Vista Rafvörur hf. Skóverslun Þórðar hf. Holtsapótek Hannes Lárusson Drangar í landslagi Gjöf Errós á safni eigin verka til Listasafns Reykjavíkur er opin- berlega sögð hafa verið aðal hreyf- iaflið að baki fyrirliggjandi fram- kvæmdaáætlun á Korpúlfsstöðum. Eina opinbera heimildin um til- komu þessarar gjafar er bókin Erró. Margfalt líf eftir Aðalstein Ingólfsson. Á bls. 344 segir Erró svona frá: . . .Garðar [Svavarsson] og Matthías [Johannessen] fengu Gunnar B. Kvaran til að setja Davíð Oddsson borgarstjóra inn í málið, ... Hann fagnaði hugmynd- inni og bauðst þegar í stað til að leggja hluta Korpúlfsstaða undir gjöfina, við mikla og vaxandi ánægju okkar allra ... Lengi vel vissu ekki aðrir um þessi áform en við fimm. Svo mikil var leyndin að við þorðum ekki að ræða smáat- riði málsins fyrr en við vorum komnir langt frá mannabyggðum. Það var við Lundarhyl í Þverá sum- arið 1987, sem við tókumst form- lega í hendur upp á þetta, ég, Matthías og Garðar. Okkur fannst ekki þörf á að hafa neitt skrif- legt.“ Ekki er ljóst hvað hefði ver- ið skrifað þó svo þeir hefðu haft þetta skriflegt - og því síður hveiju þurfti að leyna svo vandlega. Hins vegar er afleiðingin af fyrr- nefndu handabandi 1.400 milljóna framkvæmdaáætlun um að um- breyta umræddu 60 ára býli í út- jaðri borgarinnar í myndlistamið- stöð. í fjárhagsáætlunum borgar- innar fyrir 1993 er gert ráð fyrir að 150 milljónir fari í hönnunar- og viðgerðarkostnað á húsinu. Fram að þessu hafa ekki komið fram neinar efasemdir um rétt- mæti og tilgang - öðru nær; fram- kvæmda- og hagsmunaaðilar þessa máls beija sér á bijóst hvenær sem færi gefst. Til að leggja á ráðin og- axla þá ábyrgð sem þessu stórbrotna verk- efni fylgir hefur borgarstjórn skip- að sérstaka Korpúlfsstaðanefnd, en í henni sitja Hulda Valtýsdóttir, Júlíus Hafstein, Siguijón Péturs- son, Garðar Svavarsson, Arnór Benónýsson, Birgir Sigurðsson og Haraldur Johannessen. Listráðu- nautur nefndarinnar er Gunnar B. Kvaran. Hin pólitísku borgaryf- irvöld hafa hér séð svo mikið vægi í myndlistinni að þeir hafa ekki hætt á að hafa neitt samráð við þá sem búa myndlistina til um hvar gagnlegast væri að veija þessum 1.400 milljónum; því síður að þörf sé talin á að hafa myndlist- armenn með í ráðum um mótun hugmyndarinnar að baki listamið- stöðinni, hönnun, hugmyndafræði eða tilhögun framkvæmda, nema einn sem í bili er horfinn út úr íslenskum myndlistarheimi og lagstur á þjóðarsálina. Vinnuheim- speki nefndarinnar endurspeglast best í viðkvæði listráðunauts henn- ar, að myndlistarmönnum komi þetta alls ekkert við. Hvernig í ósköpunum er hægt að byggja upp hús og starfsemi í kringum mynd- list af þessari stærð og fýrir jafn digran sjóð án þess að myndlistar- mönnum komi það við? Menningarmálanefnd borgar- innar, sem í eru 5 atkvæðisbærir fulltrúar skipaðir af borgarstjórn, hefur umsjón með innkaupum í Listasafn Reykjavíkur, þó dijúgur hluti verka berist safninu einnig fyrir milligöngu eða tilstuðlan ann- arra embættismanna borgarinnar. Önnur borgamefnd er nú með það á pijónunum að koma upp miðstöð eða hofi utan um þessa listaverka- eign. Hér eru hæg heimatökin því Hulda Valtýsdóttir er formaður í báðum nefndum. Með fyrirhugaðri listamiðstöð ætla stjórnendur borgarkerfisins sér að ná algerri yfirburðastöðu innan íslensks myndlistarheims og í rauninni koma sér upp ósigrandi goðsöguvél með yfirráðaréttinum á töframönnunum tveimur, Kjarval og Erró, og verða þá eftirleikirnir auðveldir hversu djarfír og ófyrir- leitnir þeir kunna að verða. í ýms- um skilningi er hér þó um að ræða endastöð og/eða hápunkt íslenskr- ar nútímamyndlistar og um leið átakanlegasta grafhýsi sem hér hefur verið reist undir yfirskini menningaruppbyggingar. Listamiðstöðin á Korpúlfsstöð- um verður samt fyrst og fremst minnisvarði pólitískra fulltrúa og embættismanna sem um þessar mundir hafa raunverulega aðstöðu til að sletta úr klaufunum svo framarlega þeir hafi aðgang að opinberum sjóðum. í hita leiksins gæti kappið þá fýrr en varir orðið svo mikið að jafnvel verk Errós yrðu að aukaatriði. En þrátt fýrir allt er þetta síðbúinn minnisvarði því að sá tröllslegi hamagangur sem menningarfulltrúar borgar- innar hafa tamið sér stirðnar í réttu hlutfalli við alvarlega listsköpun og upplýsta umræðu um gildi og tilgang hennar og þarf þá ekki að flagga húsum, svo áberandi sem þessir steingervingar eru þegar orðnir í (menningar)landslaginu. Fyrir nokkrum árum var eitt helsta slagorðið í stjórnmálabar- áttu tiltekins flokks: „Hveijir eiga ísland?“ Kjarninn í þeirri spurn- ingu er önnur grundvallarspurn- ing, sem listamenn og raunar landsmenn allir spyija nú: „Hveijir eiga íslenska menningu?" Höfundur cr myndlistarmaður. ÁBURÐUR OG GRASFRÆ MR búðin*Laugavegi 164 sími 11125 * 24355
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.