Morgunblaðið - 08.10.1993, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 1993
15
Álar af öllum stærðum, bæði lifandi og dauðir, voru á Fiskmarkaðin-
um í Tókýó. Japanir segja ála hið mesta lostæti og leggja stöðugt
meiri áherslu á álaeldi, einkum í kvíum.
Vinnusemi Japana er nánast goðsögn á Vesturlöndum. Á Fiskmarkað-
inum í Tókýó slógu þeir ekki slöku við fremur en annars staðar.
Það var ótrúlegt að fylgjast með vinnubrögðum þeirra; hröð hand-
tök og snöggar hreyfingar. Einhvern veginn allt á útopnu. Það var
eiginlega hægt að verða hálfstressaður bara af því að fylgjast með
og forða sér frá vögnum og kerrum, þegar Japanirnir hentust áfram,
ýmist með hlaðna vagna og kerrur í eftirdragi eða á undan sér.
Öll matvara virðist vera rándýr í Japan. Til dæmis fannst ákveðin
tegund af mjólkurverkuðu nautakjöti í glæsilegri matvöruverslun á
36 þúsund yen kílóið, sem jafngildir rúmum 25 þúsund krónum fyr-
ir kilóið! Kílóið af þessari tegund skelfisks kostaði á Fiskmarkaðinum
8.500 jen, sem jafngildir tæplega sex þúsund krónum.
Þeir sem buðu í túnfiskinn gengu um og kynntu sér hvern fisk áður
en uppboð hófst. Þverskurður var á hveijum fiski, rétt framan við
sporð, þannig að menn gátu skoðað kjötið, jafnvel krækt sér í smá-
tætlu og bragðað á, svo þeir vissu í hvað þeir væru að bjóða.
af með skilrúmi þar sem hægt var
troða einum hægindastól eða svo,
til þess að taka á móti gestum og
ræða við þá.
Ráðdeild hins opinbera
Að vísu fannst mér einnig að það
væri til stakrar fyrirmyndar hvernig
farið var með almannafé að þessu
leyti. Hvergi bruðl, engin listaverk
á veggjum, hvergi óþarfa lúxus,
hvergi var nokkuð að sjá sem gaf
tilefni til þess að ætla að undanfar-
in ár, jafnvel áratugi, hefði spilling
og fégræðgi grasserað í stjórnkerf-
inu með þeim hætti, sem á daginn
hefur komið að gerst hefur. Enda
hefur einnig verið upplýst að þeir
sem gerðust mútuþægir nýttu í eig-
inhagsmunaskyni fé það sem fyrir-
tæki og einstaklingar báru á þá, til
þess að þeir hlytu fyrirgreiðslu um-
fram það sem eðlilegt getur talist.
Ég deili þessum hugleiðingum
mínurn með herra Takaoka og hann
segir: „Þetta er alveg rétt hjá þér.
Ég útskrifaðist frá Tókýó-háskóla,
sem þykir virðulegasta mennta-
stofnun Japans. Samstúdentar mín-
ir, sem útskrifuðust um leið og ég
og fóru til starfa hjá einkageiran-
um, hafa allir tvöföld eða þreföld
laun á við mig. En svona er þetta
bara hér í Japan. Fjármagnið liggur
í einkafyrirtækjunum og þar af leið-
andi getan til þess að greiða góð
laun.“
Fótum fjör að launa
Þetta var víst pólitískt innskot —
svo ég hverf nú aftur að Fiskmark-
aðinum í Tókýó. Raunar er það
svo, þar sem menn æða áfram með
vagna ýmist í eftirdragi eða ýta
þeim á undan sér, að maður á stöð-
ugt fótum fjör að launa, þar sem
litlir stígar á milli uppboðsdeilda
eru afar þröngir og líkast tii eru
svona aðskotadýr eins og ég, með
myndavélina á lofti og pennann að
vopni, litin hálfgerðu hornauga. Að
minnsta kosti hafði ég verið vöruð
við áður en ég fór á markaðinn, en
ég varð ekki vör við neitt annað
en elskulegheit og hlýju, svo fremi
sem ég passaði mig á því að þvæl-
ast ekki fyrir vinnandi fólki.
Þegar ég gekk ásamt fylgdar-
manni mínum framhjá röðum af
tunnum í einu horni þessa gríðar-
stóra markaðar, gægðist ég ofan í
eina tunnuna og hentist svo til baka
í loftköstum og því miður verð ég
að játa, með tilheyrandi skrækjum.
Við þennan óhemjuskap minn
kviknaði mikil kátína meðal Japan-
anna sem voru að störfum á þessu
svæði og þeir hermdu óspart eftir
óhljóðum mínum. Innihald tunnunn-
ar var iðandi kös af smáálum (sem
fylgdarmaður minn nefndi „Baby-
Éels“ og kvað vera hið mesta lost-
æti). Mér kom þessi kös fyrir sjón-
ir sem ógeðsleg iðandi kös af orm-
um og tilhugsunin um að leggja sér
ósköpin til munns fannst mér enn
ógeðslegri en sjónin.
Upp úr klukkan níu að morgni
er fjörið svo búið þann daginn.
Uppboðum er lokið og þeir sem
keypt hafa undirbúa nú frekari
vinnslu fisks síns, það að koma
fisknum í neytendahæft form, og
þá hefst sögun á risavöxnum tún-
fiskum og menn bregða sveðjum
svo stórum á loft, að hrollur fer um
saklausan Frónbúann, en Japanirn-
ir handleika þessar gríðarlegu
sveðjur af slíkri list, að þær eru
nánast eins og smákutar í höndum
þeirra. Síðan heldur hvert vinnslu-
stig áfram, á þeim fisktegundum
sem á annað borð þarf að undirbúa
frekar, áður en Japanir leggja sér
fískinn til munns, en aðrar tegund-
ir, skelfiskur hvers konar og guð
má vita hvað, eru tilbúnar beint í
pottinn, beint á pönnuna, beint í
ofninn, eða bara beint í munninn,
því engin þjóð leggur sér eins mik-
ið af hráum fisk til munns og sú
japanska. Slík „matreiðsla" fisksins
nefnist Sushi.
»
I
Dagur frímerkisins
í tilefni af Degi frímerkisins 9. október verður frímerkjasýning í Kringlunni dagana 6.-9. október.
Á Degi frímerkisins koma út ný frímerki tileinkuð gömlum
flugvélum, svo og frímerkjablokk til minningar um hópflug ítala
fyrir 60 árum. Verður hvorttveggja til sýnis og sölu á sýningunni
í Kringlunni.
Landgræðsluvélin Páll Sveinsson fer í póstflug frá Reykjavík til
Akureyrar á Degi frímerkisins. í tilefni af því verður sérstakur póst-
stjmpill í notkun og verður tekið við bréfum til kl. 13.00 laugard.
9. okt. á pósthúsunum R-1 í Pósthússtræti 5, R-3 í Kringlunni. Auk
þess veitir Frímerkjasalan Ármúla 25 nánari upplýsingar. Einungis
er tekið við ábyrgðarbréfum með sérstöku aukagjaldi (kr. 160),
sem rennurtil Landgræðslu ríkisins.