Morgunblaðið - 08.10.1993, Blaðsíða 31

31
Kveðja frá Bandalagi ís-
lenskra skáta
Skátahreyfingin er æskulýðs-
hreyfing sem margir kynnast á
unglingsárunum. Mörg börn og
unglingar taka þátt í skátastarfi um
nokkra hríð og hverfa svo til ann-
arra starfa og áhugamála. En stór
hópur fólks tengist skátahreyfing-
unni ævarandi böndum og teljast
skátar allt sitt líf. Þeir eru reiðubún-
ir til að taka að sér margvísteg störf
um lengri eða skemmri tíma, en
þess á milli fylgjast þeir með störf-
um hreyfingarinnar í kyrrþey án
þess að vera virkir félagar. Það er
hreyfingunni ómetanlegur styrkur
að eiga slíka bakvarðasveit og gerir
hana miklu sterkari en skrá um
virka félaga segir til um.
Erla Gunnarsdóttir, sem jarðsett
er í dag, var ein í hópi þeirra fjöl-
mörgu sem var skáti alla ævi. Erla
fæddist á Akureyri 12. júlí 1930. Á
uppvaxtarárum Erlu og lengi síðan
var gróskumikið skátastarf á Akur-
eyri. Þar voru tvö skátafélög, Kven-
skátafélagið Valkyijan og Skátafé-
lag Akureyrar. í báðum félögunum
var rekið þróttmikið skátastarf og
meðal félaganna tveggja var mikið
og gott samstarf. Akureyri er para-
dís útistarfs, en innistarfið var einn-
ig gott. Þar var mikið sungið og
leikið á hljóðfæri. Tryggvi Þor-
steinsson skólastjóri orti hvern nýj-
an skátasönginn á fætur öðrum og
þeir eru sungnir enn í dag. Skátar
á Akureyri stofnuðu strengjasveit
með gíturum, mandólínum og banjó-
um og Erla var ein í þeim hópi.
Erla var lífsglöð og kát stúlka og
skátauppeldið á Akureyri var henni
heilladrjúgt veganesti.
Erla lauk gagnfræðanámi á Ak-
ureyri og fljótlega kynntist hún
mannsefni sínu, Jósúa Magnússyni.
Þau hófu búskap á Akureyri, en
1952 fluttust þau til Reykjavíkur
og settust að í Mávahlíð 22. Þau
eignuðust tvær dætur, Ragnheiði,
fulltrúa hjá Sýslumannsembættinu
í Reykjavík, og Borghildi, kennara
á Akranesi.
Erla var dugmikil kona og félags-
lynd. Hún tók að vinna hjá BSI í
híutastarfi árið 1958 og fljótlega
upp úr því kom hún inn í skátastarf
í Reykjavík. Ákveðið var að halda
landsmót skáta árið 1962 í tilefni
af 50 ára afmæli hreyfingarinnar á
Islandi. Þá hafði ekki verið haldið
landsmót frá árinu 1948. Erla hafði
tekið þátt í því og m.a. sýnt þar
þjóðdansa með Akureyrarskátum.
Eftir mótið hafði verið nokkur deyfð
ekki mikið fyrir að bianda geði við
aðra, hann kunni best við sig heima
eða í fámenninu, en ætti maður afa
sem vin, þá var hann traustur sem
bjarg. Þá lagði hann sig allan fram
við að hjálpa við það sem hann
gat. Hann var mjög laginn í hönd-
unum og eyddi mörgu ævikvöldinu
í að setja saman módel og sauma út.
Hinn 6. janúar 1927 giftist afi
henni ömmu minni Þóru Ágústsdótt-
ur. Amma var miklum kostum
gædd, hún átti mikinn mannkær-
leika og lagði mikið á sig til að
hjálpa og gleðja aðra. Þau studdu
hvort annað ótrúlega mikið afí og
amma þó að þau hafi verið mjög ólík.
Amma varð bráðkvödd 28. maí
1977, og eftir það fór afa að hraka.
Það slokknaði á lífsneistanum og
hann varð meira og meira einmana.
Ég veit að vel hefur verið tekið á
móti honum afa af undangengnum
ástvinum hans.
Guðrún Þóra Hjaltadóttir.
Það kvað vera fallegt í Kína.
Keisarans hallir skína
hvítar við safírsænum.
En er nokkuð yndislegra
- leit auga þitt nokkuð fegra -
en vorkvöld í vesturbænum?
(Tómas Guðmundsson)
Karl Óskar var Reykvíkingur
fæddur í þeim hluta bæjarins sem
upp ól flesta sjósóknara og skip-
stjóra, í Vesturbænum, nánar tiltek-
ið í Péturshúsi við Bræðraborg-
arstíg. Þar bjuggu foreldrar hans
Elísabet Bjarnadóttir saumakona
frá Saurum í Miðfirði og maður
hennar Jón Guðmundsson stýrimað-
ur og seinna seglasaumari hjá Veið-
arfæraversluninni Geysi. Jón var frá
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. OKTOBER 1993
yfir skátastarfi í landinu, en allan
6. áratuginn var vaxandi kraftur í
starfinu og um 1960 var skátastarf
mjög öflugt. Erla tók sæti í lands-
mótsnefnd og vann þar af mikilli
atorku að keppni milli flokka alls
staðar að af landinu, og skyldi henni
ljúka á mótinu. Er skemmst frá því
að segja að mótið gekk mjög vel
og átti Erla dtjúgan hlut að því. Á
þessum árum voru tvö skátafélög í
Reykjavík, Skátafélag Reykjavíkur
(SFR) og Kvenskátafélag Reykja-
víkur (KSFR). Erla Gunnarsdóttir
tók sæti í stjórn KSFR árið 1962.
Reykjavík þandist mjög út á 6. og
7. áratugnum. Skátar í Reykjavík
höfðu þá aðstöðu í Skátaheimilinu
við Snorrabraut, bröggum sem voru
leifar frá hernámsárunum. Þar var
hátt til lofts og vítt til veggja í aug-
um þeirra sem voru að vaxa úr grasi,
athafnasemi og Ijör, en ljóst var að
það stæði ekki til frambúðar. Það
varð verkefni þeirrar stjórnar, sem
Erla tók sæti í, að endurskipuleggja
starfið og skapa aðstöðu fyrir skáta-
starf úti í hverfunum. Á sjöunda
áratugnum var unnið að því að flytja
út í hverfin. Var þar mikið og vanda-
samt verk. Finna þurfti húsnæði á
mörgum stöðum í bænum og að því
kom að Skátaheimilið var lagt niður
árið 1967 ogjafnað við jörðu. Sam-
band Reykjavíkurfélaganna, Skáta-
samband Reykjavíkur, SSR, var
stofnað árið 1963. í fyrstu var það
samstarfsvettvangur félaganna
tveggja, en árið 1969 voru félög
stofnuð úti í hverfunum og KSFR
og SFR leyst upp. Kapítula í sögu
hreyfingarinnar var lokið og ný öld
var runnin upp. Svona breytingar
gerast ekki af sjálfu sér. Þær krefj-
ast mikillar vinnu og lagni til sam-
starfs. Erla átti mikinn þátt í þess-
um verkum sem stjórnarmaður
KSFR og síðar félagsforingi á árun-
um 1965-69 og hún átti einnig sæti
í fyrstu stjórn SSR. Er óhætt að
segja að þar hafi verið unnið far-
sælt starf. Á skátahreyfingin Erlu
mikið upp að unna fyrir hið mikla
starf sem hún innti af hendi á þess-
um_ árum.
Ég kynntist Erlu ekki mikið, þar
sem aldurmunur var nokkur, og
atvikin höguðu því þannig að við
störfuðum aldrei saman. Þó er mér
minnisstæð samvera á Skátaþingi á
ísafirði í júní árið 1968. Við fundum
okkur stað þar sem allir gátu hnapp-
ast saman sitjandi á gólfinu til að
syngja skátalögin og Erla var hrók-
ur fagnaðarins. Og enn í dag er
spurt: Getum við ekki haft það svona
aftur?
Að því kom að Erla gekk úr stjórn
SSR. Þá var breytingunum lokið og
hlutverk SSR orðið að vera sameig-
inlegur málsvari skátafélaganna í
Reykjavík. Eftir það hafði hún ekki
fast starf á hendi fyrir skátahreyf-
inguna, en hún var alltaf skáti, kom
þegar eitthvað var um að vera og
var alltaf kát og hress. Hagir henn-
ar breyttust, þau Jósúa siitu sam-
vistir og hún hætti að vinna að
ferðamálum. Þar hafði starfssvið
hennar verið frá 1958. Fyrst hjá
BSÍ, síðan Umferðarmiðstöðinni og
á ýmsum ferðaskrifstofum. Hún tók
að starfa sem læknaritari, fyrst hjá
læknadeild Háskóla íslands og síðan
í Heilsugæslunni í Fossvogi, þar sem
hún vann til hinsta dags. Dæturnar
uxu úr grasi og festu ráð sitt.
Barnabörnin komu til sögunnar og
Erla sinnti þeim af mikilli um-
hyggju. Fjölskylduböndin voru sterk
og þær mæðgur, Erla, Ragnheiður
og Borghildur, voru mjög samrýmd-
ar. Sambandið var ekki eingöngu
eins og milli móður og dætra heldur
miklu fremur á jafnréttisgrundvelli.
Fyrir nokkrum árum tók Erla að
kenna sjúkleika. Um stund tókst að
vinna bug á honum, en síðan tóku
veikindin sig upp aftur. Samt stund-
aði hún vinnu allt til loka, var bjart-
sýn á bata og var nýbúin að kaupa
sér nýjan og hlýrri bíl til að geta
sótt vinnuna í vetrarkuldunum þrátt
fyrir lasleika. Þegar henni varð um
megn að búa á fjórðu hæð í íbúð
sinni í Stóragerði 16 flutti Erla til
Ragnheiðar dóttur sinnar. Þar naut
Ragnar Ingi þess að hafa ömmu á
heimilinu og var mjög kært með
þeim.
Gengin er góð kona mjög um ald-
ur fram. Fyrir hönd stjórnar Banda-
lags íslenskra skáta vil ég þakka
henni mikíl og góð störf í þágu
hreyfingarinnar og votta dætrum
hennar, tengdasonum og barna-
börnum innilega samúð.
Kristín Bjarnadóttir.
Kveðja frá Félagi íslenskra
læknaritara
Félagar í Félagi íslenskra lækna-
ritara kveðja í dag eina af ötulustu
félagskonum sínum, Erlu Gunnars-
dóttur, sem lúta varð í lægra haldi
fyrir ilivígum sjúkdómi sem hún
háði hetjulega baráttu við nú síð-
asta árið.
Erla var ein af þessum konum
sem gaf sér tíma til þess að sinna
málefnum læknaritara, enda var
áhuginn óbilandi.
Hún átti sæti í kjaranefnd félags-
ins nú síðustu árin og vann ötullega
að bættum kjörum stéttarinnar þó
á brattann væri að sækja.
Hún sat í undirbúningsnefnd fyr-
ir norrænt þing læknaritara sem
halda á hér á landi árið 1995. Þar
hugðumst við njóta góðs af þekk-
ingu hennar á ferðamálum, móttöku
erlendra ferðamanna og skipulagn-
ingu á ráðstefnum. Þar naut Erla
sín vel og vissi hvernig skyldi standa
að málum.
Erla hafði mikinn áhuga á tölvu-
væðingu í heilbrigðiskerfinu. Hún
veitti forystu starfshópi læknaritara
sem vinnur að undirbúningi á gerð
hugbúnaðar fyrir heilsugæslustöðv-
ar í samvinnu við hugbúnaðarfyrir-
tækið Gagnalind. Hún hafði ákveðn-
ar hugmyndir um hvaða kröfur yrði
að gera til slíks hugbúnaðar, enda
sjálf mikill áhugamaður um varð-
veislu gagna í heilbrigðisstofnunum
og hvernig tryggja mætti sem best
öryggi sjúklinga hvað varðar upp-
lýsingar úr sjúkraskrám og að allar
reglur þar um væru í heiðri hafðar.
Það sem hún hafði til málanna að
leggja var sett fram á skipulegan
hátt og var jafnan fengur að.
Félag íslenskra læknaritara hefur
misst mikið við fráfall Erlu, en við
erum jafnframt þakklátar fyrir að
hafa fengið að starfa með henni.
Við vottum aðstandendum samúð
okkar.
í dag er gerð útför tengdamóður
okkar, Eriu Gunnarsdóttur. Erla var
fædd á Akureyri hinn 12. júlí 1930
og ólst þar upp. Hún var dóttir hjón-
anna Gunnars Magnússonar sem
ættaður var austan af Héraði og
Ragnheiðar Hannesdóttur, en hún
var ættuð úr Húnaþingi. Gunnar og
Ragnheiður slitu samvistum þegar
Erla var ung og ólst hún upp hjá
móður sinni eftir það. Gunnar gift-
ist síðar Brynhildi Baldvinsdóttur
og fluttust þau suður 1944 og
bjuggu í Hveragerði lengst af. Þau
áttu eina dóttur, Dóróthe.
Erla giftist Jósúa Magnússyni í
desember 1950 og fluttist til
Reykjavíkur haustið 1952 og stofn-
aði heimili með eiginmanni sínum í
Mávahlíð 22. Erla og Jósúa eign-
uðust tvær dætur, Ragnheiði, f. 13.
apríl 1951, og Borghildi, f. 10. des.
1952. Erla og Jósúa slitu samvistum
1977.
Erla Gunnarsdóttir vann lengst
af utan heimilis og þá einkum að
ferðamálum. Hún vann lengi á Bif-
reiðastöð Islands, síðar á Ferða-
skrifstofunni Sunnu, einnig á Ferða-
Hlíð í Garðahverfi Guðmundssonar,
Eyjólfssonar í Móakoti.
Karl var frumburður foreldra
sinna en alls eignuðust þau átta
börn, þijú dóu í bernsku, hin bjuggu
hér í borginni og á lífi eru þær Ing-
unn Lára hárgreiðslumeistari, gift
Helga Helgasyni iðnaðarmanni, og
Elísabet en maki hennar er Carl
Wilhelm Kristinsson sem lengi starf-
aði hjá Skeljungi.
Karl gekk í KR og keppti með
þeim í fótbolta í æsku. Þá var hann
félagi í KFUM og hafði, eins og
flestir sem þangað fóru, gott af
þeirri fræðslu sem ungir menn þar
hlutu. Snemma fékk Karl Óskar
tækifæri til að fara á sjóinn, en
ungur var hann tekinn sem fullgild-
ur háseti á togara. Tvítugur innrit-
aðist hann í Stýrimannaskólann og
þaðan lauk hann prófi 1929, þá 22
ára gamall.
Að prófi loknu hélt hann áfram
á sjónum og fijótlega sem stýrimað-
ur. Lengi var hann með hinum
þekkta drengskapar- og aflamanni
Hannesi Pálssyni, skipstjóra á Gylli,
og mat Karl mikils mannkosti hans
og hæfileika. Oft sigldi Karl Óskar
með Gylli á stríðsárunum til Skot-
lands og Englands þar sem aflinn
var seldur. Þessar ferðir gengu yfir-
leitt vel og trúði Karl Óskar því að
með sér væri verndari. í einni slíkri
ferð með Gylli, varð hann svo far-
sæll að bjarga norskum sjómönnum.
Þýsk flugvél grandaði skipi þeirra
og fórust þá margir, en níu náðust
um borð í Gylli. Fyrir þessa mann-
björg fékk Karl Oskar viðurkenn-
ingu, sem hann gerði ekki mikið úr,
þegar hann var um spurður.
Skipstjóri varð hann 1943, fyrst
á Arinbirni Hersi, síðan á Skutli og
loks á nýsköpunartogaranum Aski.
Hann sótti Ask til Bretlands og var
þar nokkurn tíma til að fylgjast með
skipsbyggingunni. Askur var talinn
gott skip. Árin sem Karl Óskar var
skipstjóri á Aski voru góð ár, fyrir
hann og fyrir útgerðina.
Hann var mikill aflamaður, fór
með vel og fékk sér jafnan úiTals-
menn til starfa á skip sitt. Oft ræddi
hann um það hvað miklu máli það
skipti að hafa góða og duglega
menn sér við hlið. „Það skiptir bara
öllu, já alveg öllu,“ sagði hann með
áherslu, þegar hann var að segja
frá einhveijum ævintýrum sem hann
lenti í á sjónum og þá helst í sam-
bandi við mokafia. Hann ljómaði oft
þegar hann sagði frá þessum „túr-
um“ þegar allt var fullt af fiski og
menn höfðu varla undan.
Karl Óskar var vandaður maður
í orði, hann talaði vel um fólk og
stóð við loforð sín. Honum mátti
treysta.
Skipstjórn hætti hann um fimm-
tugt, honum fannst heilsan þá ekki
nægjanlega góð, en úr því rættist
þegar hann kom í land og fékk létt-
ari störf. Hann vann um tíma í
Keflavík, en síðan í mörg ár hjá
Dráttarvélum hf., þar sem honum
líkaði ágætlega, bæði við starfið og
við samstarfsfólkið.
Karl Óskar kvæntist á þrettánd-
anum 1927 Þóru Ágústsdóttur,
fædd 10. mars 1907 á ísafirði. For-
eldrar hennar voru Ingigerður Sig-
urðardóttir af Steinhúsaætt í
Réykjavík. Ingigerður dó 1918 frá
sjö börnum, en sex vikum áður dó
systir hennar, Kristjana Snæland,
frá fimm börnum. Öll þessi tólf börn
komust á legg og urðu nýtir og
góðir borgarar, en erfitt hefur það
verið fyrir þá Ágúst og Pétur Snæ-
land, mann Kristjönu, að mæta þeim
erfiðleikum sem yfir dundu þetta
haust. En þeir áttu góða að og iík-
lega er á engan hallað þó að nafn
Steinunnar í Sveinsbakaríi komi þar
fyrst í hugann, en hún var systir
þeirra Ingigerðar og Kristjönu.
Karl Óskar og Þóra bjuggu alla
tíð í Vesturbænum, fyrst í Péturs-
húsi og síðan á Bárugötu 35. Þóra
varð bráðkvödd 1977. Karl bjó
áfram á Bárugötunni, en bjó hjá
Ingigerði dóttur sinni um tíma áður
en hann fluttist á Hrafnistu. Þar
leið honum vel, og þar naut hann
góðrar umhyggju hjúkrunarfólksins
í veikindum sínum og fyrir það vilja
aðstandendur hans þakka af alhug.
Börn þeirra Karls Óskars og Þóru
eru þessi: Ingigerður, maki Hjalti
Pálsson lengi framkvæmdastjóri hjá
Sambandinu, þau eiga þijú börn;
Valdimar lengst af sjómaður, maki
Steinunn Bjarnadóttir, börn Valdi-
mars eru sex; Karl vélstjóri hjá Hita-
veitu Reykjavíkur, kvæntur Önnu
Maríu Valsdóttur, börn þeirra eru
þrjú; Jón Þór verktaki, kvæntur
Unni K. Sveinsdóttur, börn Jóns eru
þijú.
Nú er skip þitt, Karl Óskar, kom-
ið í naust og þú farinn í ferðina sem
við öll förum í fyrr eða síðar. Góðar
óskir fylgja þér, þú færð meðbyr
og þar bíða vinir í varpa.
Því særinn er veraldarsærinn,
og sjálfur er vesturbærinn
heimur sem kynslóðir hlóðu,
með sálir sem syrgja og gleðjast
og sálir, sem hittast og kveðjast
á strönd hinnar miklu móðu.
(Tómas Guðmundsson).
Hjalti Pálsson.
skrifstofu ríkisins og Flugleiðum.
Hin síðari ár vann hún á Heilsu-
gæslustöðinni í Fossvogi.
Erla Gunnarsdóttir verður fyrir
mat-gar sakir eftirminnileg kona.
Hún var myndarleg í allri fram-
göngu, örugg í fasi og lá ekki á
skoðunum sínum. Hún hafði í aðra
röndina á sér yfirbragð heimskonu
og var höfðingjadjörf, en sýndi á
hinn bóginn rólynda yfirvegun og
hlýleika, sem kom svo vel fram í
umgengni við ömmubörnin. Erla var
félagslynd kona, henni var ekki
umhugað að sitja heima yfir búsorg-
um, heldur tók fullan þátt í félags-
lífi og samtökum á sínum vinnu-
stað. Af þessum sökum eignaðist
hún marga vini og kunningja. Erla
var vel að sér og skjót að draga
fram kjarna hvers máls er bar á
góma. Hún var hleypidómalaus um -
menn og málefni,. en rökföst og
enginn vingull. Þá var hún mikil
hannyrðakona, pijónaði og saumaði
mikið og bera munir hennar vitni
um vandvirkni og handlagni svo að
unun er að.
Erla Gunnarsdóttir átti nú hin
síðari ár í baráttu við sjúkdóm þann
er að lokum hafði yfirhöndina. Af
æðruleysi háði hún glímu sína,
stundaði vinnu nánast til hinstu
stundar og barmaði sér aldrei. í
þessu sínu síðasta stríði hopaði hún
ekki né játaði sig sigraða fyrr en
öll sund voru lokuð.
Að leikarlokum þökkum við af
alhug fyrir samfylgdina í gegnum
árin og allt sem hún hefur fært
okkur. Tíminn deyfir tregann, en
minningin vakir. Blessuð sé sú
minning.
Sveinn og Ingi.
Fleiri minningargreinar um
Erlu Gunnarsdóttur bíða birt-
ingar og munu birtast í blað-
inu næstu daga.
rhilco mm
Þvottavélar
á verði
sem allir
ráða við!
Þær nota
HEITT OG KALT vatn
- spara tíma og rafmagn
•Fjöldi þvottakerfa eftir
þínu vali
•Sérstakt ullarþvottakerfi
•Fjölþætt hitastilling
•Sparnaöarrofi
•Stilling fyrir hálfa hleðslu
64-600 sn. vinda.
Verð 52.500,-
49.875,- Stgr.

L85-800 sn. vinda.
Verð 57.500,-
54.625,- Stgr.
(D
Aé%
munXlán
Heimilistæki hff
SÆTÚNI 8 SlMI 69 15 00 . FAX 69 15 55