Morgunblaðið - 08.12.1993, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1993
47
Minning
Ragnar Sölvi Jónas-
son Hrafnabjörgum
Fæddur 27. desember 1923
Dáinn 1. desember 1993
Fyrsta desember barst okkur
systrunum sú fregn, að Ragnar
móðurbróðir okkar væri látinn.
Fregnin um lát hans kom okkur á
óvart, þótt við vissum það fullvel
að hann hefði ekki gengið heill til
skógar í mörg ár.
Ragnar var fæddur 27. desem-
ber 1923, sonur hjónanna Jónasar
Þórarinssonar (d. 1968) og Svein-
veigar Eiríksdóttur (d. 1956).
Hann var næstelstur fjögurra
barna þeirra hjóna. Hin voru Unn-
ur, sem alla tíð bjó á Hrafnabjörg-
um, en hún lést 1973, Björg, bú-
sett á Egilsstöðum, og Ari, sem
býr á Hrafnabjörgum. Fyrir átti
Sveinveig Guðmund Björnsson, en
hann og kona hans, Valborg Stef-
ánsdóttir, bjuggu einnig á Hrafna-
björgum allan sinn búskap. Þau
eru nú bæði látin.
Ragnar ólst upp við öll algeng
sveitastörf á mannmörgu og fjör-
ugu heimili. Hann naut farkennslu
í bernsku, eins og þá tíðkaðist til
sveita, en sótti' auk þess nám í
Eiðaskóla í einn vetur. En líf sitt
helgaði hann búskapnum á
Hrafnabjörgum, og þar fann hann
líka eiginkonu sína, Helgu Hall-
grímsdóttur. Þau eignuðust tvo
syni, Rögnvald bónda á Hrafna-
björgum og Ingjald, starfsmann
hjá Egilsstaðabæ, sem kvæntur er
Helgu Gunnlaugsdóttur.
Ragnar og Helga hafa búið alla
tíð á Hrafnabjörgum og nú síðari
árin í félagi við Rögnvald son sinn.
Þrátt fyrir þrengingar í landbún-
aði hefur aldrei verið neinn bilbug
á þeim að finna. Ekki var gefist
upp, þótt skera þyrfti allt féð
vegna riðuveiki fyrir nokkrum
árum, heldur tekið nýtt fé svo
fljótt sem leyft var. Augljóst var
hvað Ragnari létti og leið betur
þegar aftur var komið fé í húsin.
Þegar við systur vörum á barns-
aldri og bjuggum í Reykjavík, átt-
um við því láni að fagna að dvelj-
ast hjá Jónasi afa okkar og móður-
ystkinum. Öllu þessu fólki kunnum
við bestu þakkir fyrir gott atlæti
og vissulega gerðu þau bernsku
okkar systra auðugri. Þess munum
við ávallt minnast af hlýhug. Oft-
ast var komið keyrandi austur og
vorum við orðnar æði óþreyjufullar
á Jökuldalnum, enda búnar að bíða
eftir því í tvo daga að sjá heim
að Hrafnabjörgum. Loksins blasti
bærinn við og þegar ekið var í
hlað kom allt fólkið út og þá var
nú gaman. Það var ótrúlegt, hvað
litla húsið rúmaði marga, en þarna
var alltaf nóg. pláss og nóg af
hjartahlýju. Oft var nú líflegt og
margt spjallað og þarna voru allir
jafnir, jafnt börn sem fullorðnir.
Þótt við hefðum ekki mikið af'
Ragnari að segja dags daglega
átti hann vissulega sinn sess í lífí
okkar. Ósjaldan fengum við að sitja
í Simbakerru, en svo kölluðum við
ævinlega vörubílinn hans, sem
hafði hið virðulega númer S-2. Það
var mikið gantast og hlegið í þess-
um ökuferðum og alltaf vorum við
meðhöndlaðar sem jafningjar
Ragnars. Hann hafði þolinmæði til
að hlusta á þessar frænkur sínar,
sem áttu það nú til að tala bæði
Ásthildur Erlings-
dóttír - Minning
Hinn 3, desember sl. var gerð
útför Ásthildar Erlingsdóttur, en
þann dag bar upp á fæðingardag
ömmu hennar, Hönnu Davíðsson,
listakonu úr Hafnarfirði.
Á miðri andvökunótt eftir að ég
frétti andlát hennar ákvað ég að
setjast niður og skrifa orð á blað.
Urðu þau orð síðar grundvöllur þess-
ara fátæklegu kveðjuorða. Kom mér
fyrst alls í hug þetta erindi:
Ég fell að fótum þínum
og faðma lífsins tré.
Með innri augum mínum
ég mikil undur sé.
Þú stýrir vorsins veldi
og verndar hveija rós.
Frá þínum ástareldi
fá allir heimar ljós.
(Davíð Stefánsson.)
Ekkert okkar sættir sig við að
Assí er ekki lengur á meðal okk-
ar. Dauðinn er þó það eina sem
við eigum víst í þessum heimi og
alltaf kemur hann óvænt — eins
og reiðarslag.
Við sátum tveir vinir á gömlum
snjáðum bekk við æskuheimili Pét-
urs við Grettisgötuna og röktum
raunir okkar, ég á leið til fram-
andi lands til náms í listgreinum.
Pétur var árinu yngri en ég, fædd-
ur 22. júní 1936. Lykt af timbri
og lakki barst að vitum okkar frá
verkstæði föður hans en foreldrar
hans voru heiðurshjónin Þorsteinn
Sigurðsson og Lára Magnea Páls-
dóttir.
Faðir hans var einstakur hand-
verksmaður og voru útskornir stól-
ar í bændastíl ásamt borði og
skenk höfuðprýði á heimili tengda-
móður minnar á Grenimelnum.
Allt voru þetta smíðisgripir Þor-
steins.
Við Pétur þekktumst frá því í
Tónlistarskólanum í Reykjavík, þar
sem við höfðum báðir numið fiðlu-
leik og við vorum alltaf að rekast
hvor á annan upp frá því. Þetta
samband var alltaf til staðar þótt
langt liði milli funda. Þegar ég kem
heim eftir nám hafði Pétur lagt
fyrir sig ljósmyndun og vann að
töku brúðkaupsmynda og tók m.a.
auglýsingaljósmyndir fyrir Hótel
Sögu og Loftleiðir.
Tónlistin átti mikil ítök í Pétri
og var hluti í skapandi starfi hans
sem ljósmyndara. Oft vann hann
ljósmyndir sínar út frá ákveðinni
tónlist. Ljósmyndari teiknar með
ljósi svipað og teiknarinn með
Ásthildi og foreldra hennar hef
ég þekkt alla mína ævi. Djúp vin-
átta hefur alla tíð verið milli fjöl-
skyldna okkar, milli Eskihlíðarinn-
ar, og síðar Sólheimanna, og Bolla-
götunnar. Aldrei fæ ég fullþakkað
trúmennsku og trygglyndi Assíar
og Jónasar, og þó sérstaklega
Huldu, í garð minnar fjölskyldu.
Margs er að minnast. Kemur
þá einna fyrst upp í huga minn
mín fyrsta ferð tii útlanda. Þá
bjuggu Assí og Jónas í Kaup-
mannahöfn. Sigldum við þangað
með Gullfossi og var bíll foreldra
minna með í farteskinu. Hófst nú
fyrsta og eitt mesta ævintýri lífs
míns er við ókum ásamt Assí og
Jónasi um Þýzkaland þvert og
endilangt og til Lúxemborgar. Þar
kenndi Assí mér mín fyrstu orð í
þýzku. Margt markvert var skoðað
og mörgum spurningum svarað.
Þetta var alveg stórkostlegt ferða-
lag og einstök upplifun fyrir mig.
Seinna á lífsleiðinni átti ég eftir
að koma oft á heimili þeirra bæði
pennanum. Andstæður ljóss og
skugga eru mikilvægar ljósmynd-
aranum eins og tónskáldinu eru
mikilvægar andstæðurnar gleði og
•hryggð, gáski og alvara, léttleiki
og þungi. Allt tengist þetta and-
stæðunum í tilveru mannsins. Og
ástin kemur svo með það litla sem
á vantar.
Ég sé Pétur í daufu skini rauða
lampans laða fram með hjálp fram-
kallarans allar þessar andstæður.
Hann var nákvæmur með skerpuna
og öll hans vinnusemi bar hand-
verksmanninum fagurt vitni.
Ég sé Pétur einnig í húsi sínu,
sem byggt var af mikilli verk-
lagni. Það skíðlogar á arninum og
hundarnir hans liggja makindalega
og tryggir. Annar þeirra, sá með
dimma geltið, ber nafnið „Bassi“.
Stabat mater eftir Dvorák hljómar
í takt við snarkið í eldinum. Þessi
Iýsing gæti átt við breskan lord
og heimili hans. Þetta heimili Pét-
urs flosnaði upp. í kjölfarið kom
skilnaður og miklir fjárhagserfið-
leikar. Þetta birtuflökt tilverunnar
hafði mikil áhrif á Pétur. Hann
átti erfitt með að ljósmynda, því
eitthvað í augunum angraði hann
og reyndi hann að snúa sér að
öðru. Sólargeislarnir í lífi hans,
börnin fjögur: Sigríður, Berglind
Rós, Margrét Lára og Þorsteinn,
héldu áfram göngu sinni gegnum
súrt og sætt. Annálaðir handverks-
erlendis og í Eskihlíðinni. Heimili
þeirra er ákaflega notalegt heim
að sækja. Glæsileiki húsráðenda
setti sinn svip á allt í kringum
þau. Veislur og mannamót öll ein-
kenndust af höfðingsskap og snjlld
Assíar í matargerð var við brugð-
ið. Reyndar átti hún ekki langt að
sækja slíka snilld enda Hulda,
móðir hennar, einnig afbragðs
kokkur. Oft og einatt var rætt um
mat og matargerð þegar þær
mæðgur Assí og Hulda, undirrituð
og móðir mín, hittust. Margar eru
þær líka samverustundimar þar
sem saman hefur verið staðið yfir
stórum trogum matar og sagað,
höggvið, saltað og saumað, hlegið
og glaðst.
í samvistum fjölskyldna okkar
hafa gleðistundirnar, sem betur
fer, verið margar og fleiri en
sorgarstundirnar. Við megum ekki
missa sjónar á því, að það eitt
getur valdið sorg okkar, sem hefur
verið gleði okkar. En við gengum
þungstíg og hnípin í sorg okkar á
eftir kistu Ásthildar. Það læsir sig
alltaf nístingskuldi um harta mitt
þegar ég horfi á eftir ástvini yfir
móðuna miklu. Aldrei finnur mað-
ur meira til vanmáttar síns og
smæðar en þá. Maður stendur eft-
ir svo ólýsanlega ráðvilltur og
máttvana.
menn finnast einnig í móðurætt
þeirra, m.a. langafinn Komelíus
Sigmundsson, sem sá um margar
byggingar í gömlu Reykjavík.
Sumarbústaðalönd forelda minna
og Kornelíusar lágu saman í Mos-
fellssveitinni og man ég vel eftir
honum.
Nýtt birtuskeið rann upp í lífi
Péturs þegar hann kynntist sam-
býliskonu sinni Dóru Jónsdóttur
gullsmið. Nú var það ekki lengur
bara ljósmyndin með sínum svart-
hvítu andstæðum sem höfðaði til
Péturs. Töfrar eðalmálma fóru að
hafa sín áhrif á hann og hann fór
að smíða eitt og annað bæði úr
Ein er sú spurning sem hve
mest hefur sótt á huga minn síð-
ustu daga. Hvar var þekking,
kunnátta, skilningur, já, hvar stóðu
læknavísindin gagnvart veikindum
Assíar? Stórt er spurt, fátt er um
svör. Ekkert okkar er fært um að
ímynda sér þá kvöl sem Assí gekk
í gegnum á undanförnum árum.
Ómetanlegur er sá styrkur, sem
hún fékk hjá fjölskyldu minni, Jón-
asi, börnum þeirra og tengdabörn-
um og síðast en ekki sízt frá Huldu,
móður sinni, klettinum, sem alltaf
var til staðar.
Orð eru heldur fátækleg þegar
sorgin hefur knúið á svo snöggt
og óvægið eins og nú. Bið ég þann
sem öllu stýrir að gefa ykkur öllum
eftirlifandi ástvinum hennar styrk
og blessun sína. Kveðjum hana
minnug þess, að hún yljar sér nú
við þann „ástareld, sem gefur öll-
um heimum ljós“.
Vaktu, minn Jesú, vaktu í mér,
vaka láttu mig eins í þér.
Sálin vaki, þá sofnar líf,
sé hún ætíð í þinni hlíf.
(Hallgrímur Pétursson.)
Við Vatnar kveðjum Ásthildi
með virðingu og þökk fyrir sam-
fylgdina.
Brynja Dís.
silfri og gulli. Hinn þolinmóði leið-
beinandi, Dóra, var óspar á að
veita honum innsæi inn í heim
gullsmiða. Þessi kafli í lífi Péturs
fór fram í litlu húsi „Gullkistunn-
ar“ við Frakkastíg. Fyrir stuttu
síðan bað hann mig að skoða sýn-
ingargluggann og athuga hvort
ekki hefði tekist vel til um lýsing-
una. Megi hlý birta aðventunnar
verða upphaf nýrra vona. Ég óska
börnum, barnabörnum, Dóru Jóns-
dóttur og vinum Péturs velfarn-
aðar og blessunar Guðs. Minningin
um viðkvæman dreng mun lifa.
Torfi.
Canon
e i n k a
Sparaðu sporin og hafðu þína eiain Ijósritunarvél hjá
þér hvar sem þú ert. Canon RI-330 er pínulítil,
hraövirk og hljóölát og skilar hágæöaljósritum.
Kr.64.300,- stgr.m/vsk.
SKRIFVÉLINHF
SUÐURLANDSBRAUT 6, SlMI 685277, FAX 689791
Pétur Ömar Þor-
steinsson — Minning
hátt og mikið. Ragnar var léttur
í lund, svo að það var alveg óhætt
að slá á létta strengi við hann.
Hann taldi heldur ekki eftir sér
að fýlgjast með búskap og vega-
gerð okkar krakkanna á „Háu-
klettum“, gefa góð ráð í vegagerð-
inni og spjalla um daginn og veg-
inn. Ragnar kemur oft upp í hug-
ann, þegar hugsað er um liðna
tíma.
Heimsóknir okkar systra í
Hrafnabjörg hafa verið strjálli
seinni árin, en þangað var alltaf
jafn gott að koma. Okkur og fjöl-
skyldum okkar var tekið opnum
örmum og alltaf tókst henni Helgu
að töfra fram ótal tegundir af
kaffibrauði og svo var setið og
spjallað og þá var Ragnar hrókur
alls fagnaðar. Hann fylgdist vel
með og var ófeiminn við að láta
skoðanir sínar í ljós. Fyrir þessar
samverustundir þökkum við af al-
hug.
Elsku Helga, Rögnvaldur og
Ingjaldur. Ykkar missir er mikill
en megi góður Guð og minningin
um góðan eiginmann og föður veita
ykkur styrk á þessum erfiðu tím-
um.
Mömmu, Ara og öðrum aðstand-
endum vottum við samúð okkar.
Málfríður og Hrafnhildur.
Matur er
mannsins megin
SAMTOK
ÍÐNAÐARINS
DU PONT bflalakk notað af
fagmönnum um land allt.
Er bfllinn þinn
grjótbarinn eða
rispaður ?
DUPONTlakk
á úðabrúsa er
meðfærilegt og
endingargott.
GwsGko !
Faxafeni 12. Sími 38 000
WZterkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamiöill!