Morgunblaðið - 12.04.1994, Side 18

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. APRIL 1994
Reynir Ingibjartsson
„Nú er áformað að gera
s.k. Lýðveldisgarð á
lóðarskika vestan við
danska sendiráðið.“
stað hefurðu fyrir augum hinn
skreytna og bjarta stíl Safnahúss-
ins, mikilúðlegt yfirbragð Þjóðleik-
hússins og traust og stílhreint útlit
Arnarhvols og núverandi Hæsta-
réttarhúss.
Mér fínnst stétt arkitekta sýna
verkum látinna félaga litla virðingu
með orðalengingum um það að ein-
hvern tímann hafi verið áformað
að byggja á þessari lóð og fyrirhug-
að Hæstaréttarhús trufli ekki að
marki sýn til annarra húsa.
Nýtt, gjörólíkt hús milli þessara
þriggja húsa gjörbreytir þessu
svæði. í stað þess að hver bygging-
arstíll hefur sína afmörkuðu hlið
verður samansafn af ólíkum húsum.
Gefum lýðveldinu glæsilegt torg
á þessum stað hinn 17. júní nk.
Höfundur er framkvæmdasijórí.
Lýðveldistorg við Amarhól
eftir Reyni
Ingibjartsson
Fyrir a.m.k. aldarfjórðungi hlust-
aði ég á eldræðu Þorsteins Ö.
Stephensens, leikara, þar sem hann
mótmælti byggingu Seðlabankans
á Arnarhóli á fjölmennum útifundi.
Nokkru síðar átti ég leið um
Lækjargötu síðla nætur og sá þá
hóp fólks vera að mála gömlu hús-
in í Torfunni. Þar var á ferðinni
fólk sem vildi endurbyggja þessi
hús í stað þess að rífa þau.
Þessar minningar koma í hugann
þegar velt er vöngum yfír staðsetn-
ingu væntanlegs Hæstaréttarhúss.
Spyija má hvort barátta áhugafólks
og mótmæli almennings í áður
greindum málum hafi ekki forðað
miklum menningarslysum í miðbæ
Reykjavíkur, þótt betur hefði mátt
gera.
Miðbær Reykjavíkur kemur
öllum við
Áhugi fólks á umhverfi sínu er
mikilvægur þáttur í hveiju þjóðfé-
lagi. Nefndir, stjómir og sérfræð-
ingar koma ekki í stað þeirrar til-
finningar að umhverfið komi þér
við. Þess vegna er það fagnaðarefni
að myndast hefur öflug hreyfing
fólks sem vill ekki láta byggja vænt-
anlegt Hæstaréttarhús á lóðinni
milli Amarhvols, Þjóðleikhúss og
Safnahúss.
Fyrir einhveijum árum var ég
staddur á þessum stað og virti fyr-
ir mér umhverfið. Þá sló niður þeirri
tilfinningu, að þarna væri upplagt
torg. Á þijár hliðar virðuleg hús,
hvert með sínu sniði og Arnarhóll
skammt undan. Ég þurfti því ekki
að hugsa mig um þegar undir-
skriftasöfnun gegn umræddu húsi
hófst. Sömu skoðunar era reyndar
80% Reykvíkinga og þann almanna-
vilja á að sjálfsögðu að virða.
Staður fyrir lýðveldistorg
Nú er áformað að gera s.k. Lýð-
veldisgarð á lóðarskika vestan við
danska sendiráðið. Þar á að koma
fyrir gijóti, gróðri og íslandskorti
sem gjöf Reyfcjavíkur til lýðveldis-
ins. Þó eru fagmenn sammála um
að staðarvalið sé misheppnað og
fáir munu leggja leið sína þarna um.
Því vil ég eindregið beina því til
borgaryfirvalda, ef það er ekki orð-
ið of seint, að fresta ákvörðun um
garð á þessum stað og taka upp
viðræður við ríkisvaldið um lýð-
veldistorg sem stæði undir nafni
við Ingólfsstræti og Lindargötu.
Reyndar færi einnig vel að torg á
þessum stað bæri nafn fyrsta land-
nemans í Reykjavík í stað torgsins
misheppnaða við Aðalstræti, sem
gæti þá heitið, „Hallæristorg“ í
staðinn.
Hvernig torg?
Á velheppnuðum torgum hittist
fólk, skoðar sig um og tekur þátt
í mannfagnaði og fundum. Þar þarf
að skapa skjól og ekki spillir falleg-
ur gróður.
Torg við jaðar Arnarhóls hefur
alla burði til að vera slíkt torg.
Þarna gætu verið útileiksýningar
undir vegg Þjóðleikhússins. Ferða-
menn mætti laða að með upplýs-
ingaaðstöðu í Safnahúsinu og á
torginu. Þeir sem þyrftu að koma
skoðunum sínum á framfæri við
stjórnvöld hefðu gott pláss and-
spænis Amarhvoli og styttur og
bijóstmyndir af okkar fremstu ein-
staklingum í stjórnmálum, listum,
vísindum og fræðum myndu sóma
sér mjög vel á þessum slóðum.
Það er reyndar lýsandi dæmi um
dapra sögu þessa máls að fýrsta
verkið til að rýma fýrir Hæstarétt-
arhúsinu var að fjarlægja bijóst-
myndina af Jónasi Jónssyni frá
Hriflu.
Loks myndi lokun Ingólfsstrætis
og tenging við Arnarhól gjörbreyta
þessu svæði og gera göngu á Arnar-
hól aftur vinsæla, ekki síst af er-
lendu ferðafólki sem vill sjá yfir
miðbæinn og út yfir hafið.
Virðum verk genginna
arkitekta
Ef þú lítur þér nær á þessum
Á Arnarhóli. Bygging Hæstaréttarhúss á þessu svæði myndi loka fyrir útsýni til Þjóðleikhússins frá
þessum stað.
Félagshyggjan í Alþýðuflokknum
- Jafnaðarmannaflokki Islands
eftir Petrínu
Baldursdóttur
í Morgunblaðinu þann 29. mars
síðastliðinn er frétt sem lætur nú
frekar lítið yfir sér en vakti mig til
umhugsunar um örfá atriði.
Þetta var frétt á blaðsíðu 35 þar
sem sagt er frá því að ráðgert sé
að stofna nýtt félag, Jafnaðar-
mannafélag ísland, í næsta mánuði.
Það gleður mig óneitanlega þeg-
ar menn viðurkenna sig sem jafnað-
armenn, helst af öllu vildi ég að sem
flestir gerðu það.
Það var hins vegar niðurlag frétt-
arinnar sem vakti mig til umhugs-
unar. Þar er því lýst hvers konar
félag þetta nýja Jafnaðarmannafé-
lag Islands á að vera og er vitnað
í fyrrverandi borgarfulltrúa Nýs
vettvangs, Ólínu Þorvarðardóttur,
en hún segir í fréttinni að þeir sem
hafa staðið að undirbúningi stofnun
þessa nýja félags séu þeir sem séu
á sama væng innan Alþýðuflokksins
og Jóhanna Sigurðardóttir félags-
Dragtir
Kjólar
Blússur
Pils
Ódýr náttfatna&ur %
33.
málaráðherra tilheyrir og niðurlag
fréttarinnar er svohljóðandi: „Þetta
er ekki í neinum tengslum við Jó-
hönnu, heldur er það fólk sem mest
er í þessu félagshyggjumegin í
flokknum“.
Flokksþingið 1992
í aðdraganda síðasta flokksþings
Alþýðuflokksins sem haldið var í
júní ’92 í Kópavogi höfðu nokkrir
kratar sig mikið í frammi í fjölmiðl-
um. Það sem þeir létu hafa eftir
sér var ýmist það að flokkurinn
hefði villst af leið frá uppruna sín-
um, jafnaðarstefnunni, og yfír í
fijálshyggju.
Síðan vora einhveijir sem gáfu í
skyn vangaveltur hvort fella ætti
formann flokksins, Jón Baldvin
Hannibalsson. Þessir sjálfskipuðu
talsmenn okkar Alþýðuflokks-
manna leituðust við að skýra lands-
lýð frá þremur meginatriðum:
1. Alþýðuflokkurinn er tveir
armar, hægri/vinstri armur eða
fij álshyggj a/félagshyggj a.
2. Alþýðuflokkurinn hefur horfið
frá uppruna sínum, er ekki lengur
talsmaður jafnaðarstefnunnar held-
ur fijálshyggjunnar.
3. Menn skulu huga að því að
skipta um formann.
Eg fullyrði að fyrir meginþorra
okkar venjulega Alþýðuflokks-
manna var þessi umræða mjög leið-
inleg svo ekki sé meira sagt. Hún
gaf ekki rétta mynd af því sem var
að gerast innan okkar raða. Fólk
vill ekki láta stilla sér upp til hægri
eða vinstri í flokknum, það vill ekki
vera flokkað sem félagshyggjufólk-
ið eða fijálshyggjufólkið.
Slík umræða gerir ekkert annað
en að mynda fleyg í okkar góðu
' samtök. Samtök sem byggja á hug-
myndafræði jafnaðarstefnunnar og
fólk aðhyllist.
Það er skemmst frá því að segja
að þessi sjálfskipuðu talsmenn
flokksins fengu lítinn hljómgrann
meðal félaga sinna. Flokksþinginu
lauk með því að menn kusu for-
mann flokksins til áframhaldandi
setu með yfirgnæfandi meirihluta.
í þeirri kosningu fólst traust al-
þýðuflokksmanna á störfum hans
og stefnu fyrir Alþýðuflokkinn
Jafnaðarmannafélag íslands
í fréttinni í Morgunblaðinu segir
Ólína að með stofnun Jafnaðar-
mannafélags íslands væri verið að
reyna að skapa vettvang fyrir nokk-
ur mál sem talin væri þörf á frek-
ari umræðu um í Alþýðuflokknum,
um jafnaðarstefnuna, neytendamál,
verkalýðsmál o.s.frv.
Það er einkennilegt í mínum huga
að menn innan samtaka skuli ijúka
til og stofna ný samtök til að hefja
umræðu um einhver önnur mál.
Hvers vegna reyna menn ekki að
hafa áhrif á umræðu innan sinna
samtaka ef þeim sýnist svo?
Það væri sérstök staða innan
allra félagasamtaka ef féíagsmenn
stofnuðu ætíð nýtt félag í það skipti
sem þeir teldu vanta eitthvað inn í
umræðuna. Fyrir utan það að um-
ræðu um þessi mál er Olína nefnir
vantar ekki að mínu mati innan
stofnana flokksins.
Bakland
Það sem hlýtur að vaka fyrir
stofnendum þessa félags er bakland
fyrir Jóhönnu Sigurðardóttur fé-
lagsmálaráðherra sem væntanlega
mun ætla sér í formannsslag á
næsta flokksþingi. Þetta er mín
skýring að öllu leyti. Það getur
Petrína Baldursdóttir
„Þó einhverjir beri þá
frómu ósk í hjörtum
sínum að selja fleyg í
okkar góðu samtök sem
eru undir sljórn okkar
ágæta formanns Jóns
Baldvins Hannibalsson-
ar mun það ekki tak-
ast.“
enginn skipt sér af því og er þessu
fólki fijálst að mynda Jafnaðar-
mannafélag íslands sem bakland
fyrir félagsmálaráðherra.
Það sem er hins vegar óásættan-
legt er það að talsmaður tilvonandi
samtaka skuli þurfa að nota tæki-
færið og koma því að að innan Al-
þýðuflokksins séu tveir armar. Að
minnsta kosti tilgreinir hún félags-
hyggjuarminn með Jóhönnu Sigurð-
ardóttur í broddi fylkingar.
Ætlun þeirra með stofnun félags-
ins er að glæða lífi í flokksstarf
Alþýðuflokksins segir Ólína í um-
ræddri frétt. Ég get upplýst það
að mikið starf og lff er í flokks-
starfi Alþýðuflokksins. Uridirbún-
ingur sveitarstjórnakosninga er þar
í hámæli um þessar mundir.
Eins og Ólína líklegast vcit er
það mjög skemmtilegur tími í lífi
stjórnmálaflokka. Þar sem menn
leita eftir áherslum og brýna bar-
áttulistana. Þar sem allir ætla að
vinna orrustuna.
Félagshyggja
Ég fullyrði það að Jóhanna Sig-
urðardóttir félagsmálaráðherra er
ekki meiri félagshyggjumanneskja
eða talsmaður þeirra stefnu heldur
en til dæmis þeir sem eru með henni
í 10 manna þingflokki Alþýðu-
flokksins. Þeir aðilar sem þar sitja
eru þar sem fulltrúar síns flokks.
Ábyrgs flokks sem hefur að leiðar-
ljósi grandvallarstefnuna sem Al-
þýðuflokkurinn byggir á, um lýð-
ræði, jafnrétti, bræðralag. Við skip-
um okkur ekki í arma til vinstri eða
hægri sem lesist félagshyggja -
frjálshyggja.
Þó einhveijir beri þá frómu ósk
í hjörtum sínum að setja fleyg í
okkar góðu samtök sem eru undir
stjórn okkar ágæta formanns Jóns
Baldvins Hannibalssonar mun það
ekki takast. Við munum áfram
starfa sem umbótaflokkur í íslensku
þjóðfélagi án allra öfga, með jafnað-
arstefnuna að leiðarljósi, án ein-
hverrar heimatilbúinnar skilgrein-
ingar á hægri/vinstri eða fijáls-
hyggju/félagshyggju. Með kveðju.
Höfundur er þingmaður fyrír
Alþýðuflokkinn í
Reykjaneskjördæmi.