Morgunblaðið - 21.04.1994, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. APRÍL 1994
35
Jón Baldvin Hannibalsson
„í kjölfar þessarar bók-
unar hefur utanríkis-
ráðherra gengið eftir
efndum af hálfu Banda-
ríkjanna á ákvæði henn-
ar um hugsanlega yfir-
töku Islendinga á þyrlu-
björgunarþjónustu
varnarliðsins - einnig á
ábyrgð og í umboði allr-
ar ríkiss1jórnarinnar.“
þrengt sitt eigið svigrúm til að færa
sér ný tækifæri í nyt. Það er of seint
að vera vitur eftir á.
Að lokum þetta: Þyrlukaupamálið
snýst ekki lengur um hvort kaupa
eigi gamla Super Puma þyrlu eða
aðrar þyrlur. Málið snýst um þá
grundvallarspurningu hvort íslend-
ingar ætla að leita samstarfs við
Bandaríkjamenn um aukna ábyrgð
og þátttöku í öryggismálum landsins
með aukinni hlutdeild í þeim störfum
sem við getum tekið að okkur í ljósi
þess að við erum herlaus þjóð. Ef
íslensk stjórnvöld tækju ákvörðun um
að fara þessa leið verður að fara út
í flóknar, tæknilegar samningavið-
ræður sem óhjákvæmilega munu taka
einhvern tíma. En náist jákvæð niður-
staða, er eftir miklu að slægjast.
Höfundur er utanríkisráðherra.
a fjár-
'borgar
5. Heildarskuldir Reykjavíkurborg-
ar námu um síðustu áramót ríf-
lega 11,7 milljörðum króna. Þar
af nánu skuldir borgarsjóðs rétt
um 9.550 milljónum króna, eða
tæplega 94.000 krónum á hvem
íbúa, en til samanburðar má geta
þess, að skuldir á hvern íbúa í
Kópavogi eru nær 160 þús. kr.
og vel yfir það í Hafnarfirði.
Af framansögðu er ljóst, að dylgj-
ur fulltrúa þeirra flokka og flokks-
brota, sem nú reyna hver sem betur
getur að breiða yfir fortíð sína undir
regnhlíf R-listans, eiga ekki við rök
að styðjast. Þeim er hins vegar mjög
í mun að beina athygli kjósenda frá
því, sem áunnist hefur undir styrkri
stjórn sjálfstæðismanna á kjörtíma-
bilinu, og þar sem engin er málefna-
leg samstaðan er nærtækast að grípa
til blekkinganna í von um að þær
haldi fram að kjördegi. í þessu felst
dæmalaus óvirðing við kjósendur, en
þeir eru farnir að sjá í gegnum blekk-
ingarvef sundurlyndisaflanna á bak
við R-listann, sem með nafnbreyt-
ingu reyna að forða sér frá pólitísku
gjaldþroti hér í Reykjavík.
Höfundur er borgarstjóri í
Rcykjavík og skipar 1. sæti á
framboðslista Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík.
Samkomulag náðist í stj órnarflokkunum um fiskveiðilagafrumvörpin
Áukinn rækjukvóti var lyk-
illinn að samkomulaginu
SAMKOMULAG hefur náðst innan stjórnarflokkanna um fyrirliggjandi
lagafrumvörp um breytingar á stjórn fiskveiða. Það sem helst liðkaði
fyrir samkomulaginu var tilboð Þorsteins Pálssonar sjávarútvegsráð-
herra um að auka rækjukvóta um 7 þúsund tonn, úr 45 þúsund tonnum
í 52 þúsund tonn það sem af er fiskveiðiárinu.
„Það er ljóst að með þessu er geng-
ið mjög langt og í sjálfu sér lengra
en ég hefði talið skynsamlegt. Hitt
er ljóst að það voru uppi kröfur frá
fulltrúum allra flokka í þinginu að
afnema með öllu veiðistjórnun á
ákveðnum tegundum, þar á meðal
rækju. Ég mat það svo að það væri
skynsamlegra að gefa lítið eitt eftir í
þessu til að tryggja samkomulag,"
sagði Þorsteinn Pálsson við Morgun-
blaðið. Það mun vera skilningur
manna nú, að frumvarp það sem Þor-
steinn vísar til komi ekki til umræðu
á Alþingi. Það var lagt fram af Guð-
jóni A. Kristjánssyni varaþingmanni
Sjálfstæðisflokks og fleiri þingmönn-
um og gerði m.a. ráð fyrir því að af-
nema aflamark af ýsu, ufsa og rækju
það sem eftir er fískveiðiársins.
Úrelt lög um veiði innan
landhelgi
Samkomulag náðist á þriðjudags-
kvöld í þingflokki Sjálfstæðisflokksins
um fískveiðistjórnunarfrumvörpin.
Það byggðist á ýmsum tillögum sjáv-
arútvegsráðherra, sem þó sneru fæst-
ar að breytingum á frumvörpunum
sjálfum. Til viðbótar meiri rækjukvóta
lýsti Þorsteinn Pálsson sig þar reiðu-
búinn til að hefja endurskoðun á
ákvæðum um togveiðihólf og viðmið-
unarlínur í lögunum um veiðar innan
landhelginnar, en þetta fæli í sér að
togveiðihólfum úti fyrir Vestfjörðum
yrði lokað fyrir stærri togskipum.
Þorsteinn segir að þessi lög séu orðin
úrelt og ekki í takt við breytingar á
samsetningu flotans og þá fiskveiði-
stjórnun sem hefur verið að þróast á
undanförnum árum. Þá bauð Þor-
steinn að efnt verði á ný til sam-
starfsátaks sjómanna, útvegsmanna,
sérfræðinga, sjávarútvegsráðuneytis
og Fiskistofu um betri umgengni um
auðlindina og þann vanda sem uppi
er þegar fiski er kastað í sjóinn aftur.
I gær féllst Þorsteinn einnig á ósk
Alþýðuflokksins um að fresta gildis-
töku banndagakerfis á smábáta til 1.
september þegar nýtt fiskveiðiár hefst
og einnig að stuðla að því að finna
lausn á því vandamáli, að ekki er
hægt að skrá fiskiskip sem eru eldri
en 15 ára hér á landi.
í frjálsræðisátt
Það voru einkum þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins á Vestfjörðum og
Vesturlandi sem gerðu kröfur um
frekari breytingar á fiskveiðistjórn-
unarlögunum og málum þeim tengd-
um en eftir þingflokksfundinn á
þriðjudag lýstu þeir því flestir yfir að
þeir myndu standa að frumvörpunum.
Einar K. Guðfínnsson þingmaður
Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörðum
sagði við Morgunblaðið, að niðurstað-
an hefði verið málamiðlun mjög ólíkra
hugmynda en þegar upp væri staðið
væri horft í ftjálsræðisátt miðað við
upphaflegar hugmyndir.
Einar sagði að með því að auka
rækjuaflann ykjust möguleikar báta,
sem ættu lítinn bolfiskkvóta eftir, á
að snúa sér að öðrum veiðum. Þá
væru breytingar á fyrirhuguðum regl-
um um smábáta skref í fijálsræðisátt
en þeir bátar væru orðnir mjög mikil-
vægur hlekkur í hráefnisöflun víða
um land. Og markmiðið með viðbót-
artillögum sjávarútvegsráðherra væri
að auka svigrúm minni dagróðrarbáta
sem veiða á grunnslóð og sinna fisk-
vinnslunni. Ymsir aðrir þættir, sem
sneru að fiskverndun, myndu styrkja
þær útgerðir sem sinntu fiskvinnsí-
unni heima í héraði.
„Þetta er orðið mjög ólíkt því kvóta-
kerfi sem menn voru að tala um í
upphafi. Það ber hins vegar að leggja
á það áhersiu, að sá hluti þessa máls,
sem snýr að samskiptum sjómanna
og útvegsmanna og þær deilur sem
hafa verið um meint kvótabrask, er
niðurstaða af samtölum við þessa að-
ila sem menn hafa talið sig bundna
af,“ sagði Einar. Hann sagði að málin
yrðu unnin áfram í sjávarútvegsnefnd
Alþingis og menn hlytu að skoða þar
allar ábendingar og skynsamlegar til-
lögur.
Gunnlaugur Stefánsson fulltrúi Al-
þýðuflokksins í sjávarútvegsnefnd
hefur fengið umboð flokksins til að
ganga frá sjávarútvegsfrumvörpunum
í sjávarútvegsnefnd á grundvelli
þeirra tillagna sem komið hafa fram
undanfarna daga. „Það eru auðvitað
fjölmörg atriði sem einstakir þing-
menn hafa verið að nefna og menn
vilja koma fram. En svigrúmið er nú
ekki meira og þarna hefur orðið mála-
miðlun sem er grundvöllur til að ljúka
þessu og ég hef umboð til þess frá
þingflokknum til þess,“ sagði Gunn-
Iaugur í gærkvöldi.
Tveir þingmenn Sjálfstæðisflokks
gera enn fyrirvara við frumvörpin,
Eyjólfur Konráð Jónsson og Guðjón
Guðmundsson. Eyjólfur vildi í gær
ekki upplýsa í hveiju fyrirvarar sínir
fælust, en Guðjón segist ekki styðja
frumvörpin í núverandi mynd og seg-
ir að sáralítið hefði verið komið til
móts við sín sjónarmið. Fyrirvarar
Guðjóns snúa einkum að smábátum
og framsali á aflaheimildum, auk þess
sem Guðjón vill láta setja þak á kvóta
fiskvinnsluskipa. Guðjón sagði við
Morgunblaðið, að sér fyndist fijálst
framsal á aflaheimildum hafa farið
úr böndunum og koma yrði í veg fyr-
ir að menn notuðu þessa auðlind sem
verslunarvöru sín á milli.
Aðrir þingmenn munu ósáttir við
að framsalsmöguleikar hafa verið
skertir í frumvarpinu, miðað við upp-
haflegar tillögur, meðal annars með
því að taka út ákvæði um að fisk-
vinnsluhús geti átt kvóta. En slíkt
hefði haft i för með sér viðurkenningu
á kvótaleigu og ekki var talið stætt á
því í kjölfar sjómannaverkfallsins sem
snerist að mestu um að stöðva slík
viðskipti.
„Ég taldi óhjákvæmilegt að leysa
þann hnút sem sjómannaverkfallið
stóð um. Það hefur vissulega í för
með sér vissa takmörkun á framsals-
möguleikum en ekki svo að það rýri
að verulegu marki sveigjanleika kerf-
isins. Aðalatriðið er að koma á eðli-
legri sambúð milli sjómanna og út-
vegsmanna," sagði Þorsteinn.
Afgreitt á mánudag?
Sjávarútvegsnefnd Alþingis fjallaði
um þetta mál í gærmorgun og aftur
í gærkvöldi. Þá komu fulltrúar útvegs-
manna, fiskvinnslunnar og sjómanna
til fundar við nefndina í gærkvöldi.
Steingrímur J. Sigfússon þingmað-
ur Alþýðubandalags er starfandi for-
maður nefndarinnar í veikindaforföll-
um Matthíasar Bjamasonar þing-
manns Sjálfstæðisflokks. Steingrímur
sagði við Morgunblaðið að ágæt sam-
staða virtist vera um það í nefndinni
að vinna áfram í málinu og reyna að
afgreiða það næstkomandi mánudag
þannig að önnur umræða um fram-
vörpin gæti farið fram á Alþingi um
eða eftir miðja næstu viku. Sjávarút-
vegsráðherra segir ákveðið að ljúka
ekki þingstörfum í vor fyrr en fram-
vörpin hafa verið afgreidd.
Iþróttafélög eru til rannsóknar hjá Skattrannsóknarstj óra ríkisins
Milljóna króna launagreiðsl-
ur hafa ekki verið taldar fram
DÆMI eru um að íþróttafélög hafi
greitt mönnum niilljónir króna í
laun á ári án þess að senda inn
launamiða eða að viðtakendur laun-
anna hafi talið tekjurnar fram til
skatts. Þrátt fyrir að skattyfirvöld
hafi í upphafi árs 1993 farið þess
eindregið á leit við forsvarsmenn
íþróttahreyfingarinnar að reglu
yrði komið á skattamál íþróttafé-
laga og -sambanda hafa mörg
íþróttafélög að sögn Skúla Eggerts
Þórðarsonar, skattrannsóknar-
stjóra ríkisins, hvorki skilað launa-
miðum árið 1993 né 1994 og upplýs-
ingar skattyfirvalda benda í ýmsum
tilvikum til þess að innsendir laun-
amiðar gefi ranga mynd af um-
fangi launagreiðslna. Nokkur
iþróttafélög sæta nú skattrann-
sókn.
Að sögn Skúla beinist rannsóknin
að því að afla upplýsinga um launa-
greiðslur til þjálfara, starfsmanna og
leikmanna, atvinnumanna, sem þiggja
laun frá félögunum. Skúli vildi ekki
greina frá hve miklum peningum talið
væri að hefði verið skotið undan skatti
með þessum hætti né hve stór hópur
það væri sem málið varðaði.
Bæði stór og lítil félög
íþróttafélögum ber ekki að greiða
tekjuskatt af hagnaði af starfsemi
sinni en þau eru framtalsskyld og ber
að standa skil á vörslusköttum, þ.e.
virðisaukaskatti og staðgreiðsluskatti,
svo og greiða tryggingagjald af
greiddum launum. Um 300 íþróttafé-
lög og sérsambönd eru á landinu.
Skúli vildi ekki upplýsa hver þeirra
væru til rannsóknar en sagði að í
þeim hópi væra sum hinna stærstu
við hlið sumra hinna minnstu. Hann
sagði að mjög mörg íþróttafélög hefðu
tekið mark á tilmælum skattyfirvalda
í upphafi árs 1993 en enn eigi nokkur
hópur félaga og sérsambanda eftir að
gera hreint fyrir sínum dyram.
Hjá þeim íþróttafélögum sem tekin
hafi verið til rannsóknar hefur verið
kannað hvort launagreiðslur hafí ekki
verið uppgefnar til skatts og hvort
um sé að ræða vanhöld á skilum á
virðisaukaskatti. „Það er von mín að
skattyfirvöld þurfi ekki að veija mikl-
um tima í þetta heldur að félögin
komi sínum málum í lag. Sú regla
hefur verið viðhöfð að þeir aðilar sem
hafa komið launamiðum í lag fyrir
árið 1993 og 1994 hafa ekki sætt
rannsókn vegna synda fyrri ára,“
sagði Skúli Eggert Þórðarson.
Skattrannsóknarstjóri hefur nýlega
sent ÍSÍ bréf þar sem áréttað er að
ekki verði við núverandi ástand unað
og er ÍSÍ hvatt til að beita áhrifum
sínum á íþróttafélög og -sambönd til
að koma málum í lag þannig að yfir-
völd þurfi ekki að grípa til aðgerða
vegna áranna 1988-1992. Skúli sagði
að til þess væri ætlast að launamiðar
frá íþróttafélögum skiluðu sér inn á
næstu vikum, en gerist það ekki muni
þau félög sem ekki standi skil verða
tekin til rannsóknar.
Forseti ISI um félög sem ekki gera hreint fyrir sínum dyrum
Hugsanlegt að frysta
styrki og lottógreiðslur
ÍÞRÓTTASAMBAND íslands hefur sent aðildarsamböndum og íþróttafé-
lögum bréf, þar sem eindregið er hvatt til þess að skattyfirvöldum verði
veittar uinbeðnar upplýsingar. Hvert félag eða deild innan félags sem
ekki ræki þær skyldur að skila launamiðum og skattgreiðslum geti átt
von á að lagt verði hald á bókhald nokkur ár aftur í tímann, sem hafi í
för með sér að íþróttahreyfingin öll verði undir smásjá. í samtali við
Morgunblaðið sagði Ellert B. Schram, forseti ÍSÍ að hann teldi koma til
greina að frysta greiðslur, útbreiðslustyrki og arð af lottói til þeirra
félaga sem ekki geri lireint fyrir sínum dyrum.
„Ég held að þær aðgerðir sem var
gripið til í kjölfar áminninga frá Skatt-
rannsóknarstjóra hafi borið töluverð-
an árangur og geri mér vonir um að
það sé frekar undantekning en regla
ef einhveijir hafa ennþá vantalið,"
sagði Ellert. Hann kvaðst ekki vita
hve mörg íþróttafélög ættu óuppgerð
mál. „Það er nóg til _þess að gerðar
séu athugasemdir og ISÍ vill fyrir sitt
leyti hvetja menn til þess að standa
í skilum."
Aðspurður hvort ÍSÍ mundi beita
sér með beinum hætti í málinu sagði
Ellert að það hefði þegar verið gert
með bréfum, fundum og fortölum. ’^Ei
það ber ekki árangur getum við hugs-
anlega gripið til ennþá róttækari að-
gerða. Eg hef sjálfur verið þeirrar
skoðunar að það verði þá að beita
þeim viðuriögum að frysta greiðslur,
útbreiðslustyrki og arð af lottóinu, til
þeirra sem ekki standa í skilum þang-
að til það er komið í lag. Sú hugmynd
er ennþá aðeins til í orði og vonándi
þarf ekki að grípa til hennar."