Morgunblaðið - 21.04.1994, Blaðsíða 50

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. APRÍL 1994
50
Minning
* *
Oskar Olason, fv.
yfirlögregluþjónn
Fæddur 7. nóvember 1916
Dáinn 14. apríl 1994
Minn kæri tengdafaðir, Óskar
Ólason fyrrverandi jrfirlögreglu-
þjónn, verður á morgun til grafar
borinn frá Dómkirkjunni. Við and-
lát Óskars missti ég ekki aðeins
tengdaföður, heldur einnig mjög
náinn vin, góðan ráðgjafa og fé-
laga.
Óskar Ólason var fæddur 7.
nóvember 1916 í Reykjavík og var
því á 78. aldursári, þegar hann
lést. Foreldrar Óskars voru hjónin
Gréta Þorsteinsdóttir og Óli Vig-
fússon sjómaður, ættaður frá
Norðfirði. Óskar missti ungur föð-
ur sinn og fór snemma að vinna
fyrir sér. Hann stundaði nám við
Héraðsskólann á Laugarvatni
1936-1938 og vann ýmis störf,
bæði á sjó og landi. Byijaði í lög-
reglunni 1. febrúar 1943. Sama
ár og einnig árið 1945 sótti hann
_ námskeið fyrir lögreglumenn. Árið
1946 var hann við nám í sex mán-
uði í sænska lögregluskólanum í
Stokkhólmi og var einnig við æf-
ingar hjá sænska hernum. Þar var
mikill agi á öllu og strangar æfíng-
ar hjá hernum. Hlaut hann þar
verðlaun fyrir skotfími. Talaði
hann oft um hvað þetta hefði ver-
ið skemmtilegur og lærdómsríkur
tími. Á árunum 1943-1949 starf-
aði hann sem lögreglumaður í
Reykjavík og fylgdist með umferð-
„inni meðal annars akandi á Harley-
Davidson mótorhjóli. Fluttist til
rannsóknarlögreglunnar árið 1949
og starfaði þar fram á árið 1962
er hann var skipaður aðalvarð-
stjóri í almennu lögreglunni. Árið
1966 var hann skipaður yfírlög-
regluþjónn umferðarmála og barð-
ist alla tíð fyrir bættri umferðar-
menningu. Hann skrifaði fjölda
greina í blöð og tímarit um umferð-
armál en lét ekki þar við sitja.
Margir minnast hans stjómandi
umferð á erfíðum gatnamótum
borgarinnar. Hann hafði áhyggjur
af vaxandi hraða í umferðinni.
Bifreiðaeign landsmanna jókst
verulega á þeim rúmlega 43 árum
—sem hann starfaði í lögreglunni en
umferðarmannvirki fylgdu ekki
þeirri þróun. Óskar hafði á hverju
hausti áhyggjur, þegar skólarnir
byijuðu og börnin voru að hefja
sína skólagöngu. Sömuleiðis bar
hann umhyggju fyrir eldri borgur-
um bæjarins sem verða eðlilega
hægari í hreyfíngum og eiga erfítt
með að reikna út hraðann í umferð-
inni. Öll alvarleg umferðarslys
höfðu mikil áhrif á Óskar, sérstak-
lega slys á börnum. Honum var
alltaf illa brugðið þegar hann
heyrði um slys í umferðinni og
hrósaði oft í mín eyru læknum og
hjúkrunarfólki Slysadeildar fyrir
frábær störf.
Á starsferli sínum tók Óskar við
ýmsum viðurkenningum, bæði er-
lendum og innlendum. Hann lét
af störfum yfírlögregluþjóns 1986
sökum aldurs. Þar sem hann var
ekki tilbúinn að setjast í helgan
stein, þrátt fyrir oft langan vinnu-
dag á liðnum árum, tók hann að
sér hlutastarf sem móttökustjóri í
Utanríkisráðuneytinu. Þar biðu
hans önnur verkefni og eftir því
sem mér er sagt, leysti hann þau
störf vel og samviskusamlega af
hendi. Síðasti vinnudagurinn var
13. apríl síðastliðinn. Daginn eftir
var hann látinn.
Óskar Ólason gekk ungur í
hjónaband 7. febrúar 1939. Eftir-
lifandi eiginkona hans er Ásta Ein-
arsdóttir, málarameistara í
Reykjavík, Gíslasonar og konu
hans Kristínar Friðsteinsdóttur.
Ásta var Óskari góður lífsföru-
nautur og mikil stoð og stytta.
Hjónaband þeirra var traust, gott
og farsælt. Það er huggun harmi
gegn að eftir lifír minningin um
góðan dreng. Böm Ástu og Óskars
em: Ágústa, sem gift er undirrituð-
um og eigum við fjóra syni; og
Einar framkvæmdastjóri, kvæntur
Ragnhildi Ásgeirsdóttur, þau eiga
tvo syni. Barnabömin em fímm,
það yngsta nýfætt.
Óskar var góður faðir og afí og
missir okkar er því mikill. Ég
kynntist honum fyrst fyrir rúmum
37 ámm og var mér strax tekið
opnum örmum á heimili þeirra
hjóna. Átti ég í Óskari einstaklega
góðan vin, sem gaf mér holl ráð.
Hann var mér ætíð mjög vinveittur
og leysti úr ýmsum vandamálum,
sem virtust torleyst. Sjálfur kvart-
aði hann aldrei og hallmælti eng-
um. Hann hélt líkamlegri og and-
legri reisn til hinstu stundar. Starf-
ið var hans aðaláhugamál, en að
öðm leyti áttu íþróttir, einkum
fótbolti, hug hans allan. Ef hann
var ekki við vinnu sína fór hann
oft „á völlinn“. Hann naut útivistar
og gaman var að vera með honum
við laxveiðar, þar sem hann var
fengsæll og gaf mér, byijandanum,
góð ráð. í sumar átti að taka þann
stóra og eflaust fylgist hann með
mér og leiðbeinir, þar sem ég stend
á árbakkanum.
Næstum daglega fór Óskar í
sund og hann naut sólar þegar
tækifæri gafst. Hann leit á sólina
sem heilsugjafa. í marzmánuði síð-
astliðnum dvöldu þau hjónin í þijár
vikur á Kanaríeyjum. Kom hann
sæll og sólbrúnn til baka. Ég minn-
ist þess, þegar hann gekk hressi-
lega inn ganginn á Fæðingardeild-
inni sunnudaginn 10. apríl síðast-
liðinn. Þar fór unglegur, snyrtilega
klæddur, sólbrúnn og andlega
hress maður, sem var kominn til
þess að sjá sitt yngsta langafa-
bam. Engan grunaði þá, að hans
jarðneska líf væri brátt á enda.
Óskar var trúaður maður. Ég
frétti eftir andlát hans að hann
hefði á hveiju kvöldi beðið bænirn-
ar sínar í hljóði og beðið meðal
annars fyrir ættingjum sínum. Sú
stund lengdist með fleiri barna-
bamabörnum. Synir mínir fjórir
em harmi slegnir, því hann var
einnig mikill vinur og félagi þeirra
og fylgdist náið með námi þeirra
og starfí. Erfítt er að sætta sig
við skyndilegt fráfall ástkærs
tengdaföður. Ekki get ég þó hugs-
að mér hann liggjandi lengi á sótt-
arsæng. Það hefði ekki verið í
hans anda. Er það huggun harmi
gegn.
Guð blessi minningu elskulegs
tengdaföður míns Óskars Ólason-
ar.
Jóhann Gunnar Þorbergsson.
Vinur minn Óskar Ólason er fall-
inn frá. Andlát hans bar brátt að
og skildi okkur sem þótti vænt um
hann eftir höggdofa og orðlaus.
Því þrátt fyrir nokkuð háan aldur
var Öskar ótrúlega ern og hélt fullri
starfsorku fram á síðasta dag.
Óskar giftist föðursystur minni,
Ástu Einarsdóttur, árið 1939 og
bjuggu þau allan sinn búskap í
Bergstaðastræti 12a í Reykjavík. í
húsinu bjuggu einnig tengdafor-
eldrar hans, þau Einar Gíslason
málarameistari og Kristín Frið-
steinsdóttir, ásamt foreldrum mín-
um.
Þegar ég var ungur drengur þá
slitu foreldrar mínir samvistir, en
ég bjó áfram í Bergstaðastræti 12a
ásamt móður minni og tveimur
bræðrum mínum.
Ég sé það nú að það var mín
gæfa að búa í sama húsi og Óskar
á þeim árum sem í hönd fóru, því
ósjaldan átti ég eftir að leita til
hans, hvort sem ég mætti mótlæti
eða meðbyr. Alltaf var Óskar boð-
inn og búinn að taka þátt í gleði
jafnt sem sorgum. Hann var ein-
staklega hlýr maður og bamgóður
og sóttumst við krakkarnir í hverf-
inu mjög eftir félagsskap hans. Á
góðviðrisdögum gátum við gengið
að honum vísum á horninu á lóð-
inni við Bergstaðastrætið, því Ósk-
ar var sérstakur sóldýrkandi. Þar
sagði hann okkur sögur og svo stór-
kostleg ævintýri að þau em mér
enn í fersku minni. Ekki spillti það
fýrir að Óskar var „lögga“ því að
yfír því starfí hvíldi á þeim ámm
einhver ævintýraljómi.
Kannski var það ekki síst for-
dæmi Óskars að þakka að ég gekk
til liðs við lögregluna í Reykjavík
1976. Þar lenti ég fljótlega í um-
ferðardeild, þar sem Óskar var yfir-
maður, og vann undir hans stjórn
í um það bil tíu ár. Oft gekk á
ýmsu í umferðardeildinni þar sem
gjarnan voru skapmiklir ungir
menn á ferð, en Óskar náði jafnan
að sætta ólík sjónarmið og lægja
öldur og það brást ekki að menn
gengu sáttir af hans fundi. Hann
ávann sér djúpa virðingu allra
þeirra sem undir hans stjórn störf-
uðu. Óskar hafði brennandi áhuga
á umferðarmálum og umbótum í
þeim efnum og hlaut margvíslegar
viðurkenningar fyrir störf sín að
þeim málum. Hann hafði ■ góða
kímnigáfu og var laginn við að sjá
hinar spaugilegu hliðar hlutanna.
Á erfíðleikatímabilum í lífi mínu
á fullorðinsárum heimsótti ég þau
mikið, Ástu og Óskar, og átti þar
sem fyrr stuðningi og hjálp að
mæta og verður það seint fullþakk-
að. Sömuleiðis var ómetanleg sú
þolinmæði og umhyggja sem Óskar
sýndi föður mínum í veikindum
hans síðustu árin sem hann lifði.
Eftir að Óskar lét af störfum sem
yfírlögregluþjónn hóf hann störf
hjá utanríkisráðuneytinu og unnum
við því áfram í sama húsi og hitt-
umst reglulega og alltaf var jafn
hlýtt á mili okkar. Það. er stórt
skarð og vandfyllt sem Óskar Óla-
son lætur eftir sig og hans mun
verða sárt saknað.
Að lokum vil ég senda eftirlif-
andi konu hans, Ástu Einarsdóttur,
og bömum þeirra, þeim Einari og
Ágústu, mínar innilegustu samúð-
arkveðjur.
Jón Otti Gíslason.
Þegar samferðarmenn yfirgefa
þetta tilverustig hér á jörðu og
hverfa til annarra og æðri stiga
reikar hugurinn yfír sviðið. Við sem
eftir stöndum, um stund, rifjum
gjarnan upp það sem á dagana
hefur drifið á langri leið.
Óskar Ólason yfirlögregluþjónn
lét af störfum við embætti lögreglu-
stjórans í Reykjavík um áramótin
1986-1987 og hafði þá unnið við
lögreglustörf frá árinu 1943. Hann
lét ekki af störfum vegna þess að
starfsgetan krefðist þess heldur
vegna þess að reglur mæltu svo
fyrir. Starfsþrek hans var óbugað.
Én þegar þar var komið sögu átti
hann að baki langan og afar giftu-
dijúgan starfsferil.
Þegar lögreglustjóri kvaddi hann
á sinn fund, vegna starfsloka, svo
sem venja er til, þá sagði Óskar
eitthvað á þá leið að hann gæti
ekki sannari orð mælt en þau að
hann hefði hlakkað til hvers ein-
asta dags, sem hann hefði getað
mætti til vinnu sinnar. Það er mik-
il gæfa fyrir einn mann að bera
þann hug til lífsstarfsins sem lýsir
sér í þessum orðum. En það er einn-
ig mikil gæfa fyrir þann sem nýtur
starfskrafta þessa manns að hafa
hann í sinni þjónustu. Sá maður
sem mætir sínu starfí með þessum
huga er trúr sínu starfí, trúr sínum
húsbónda. Óskar var líka afskap-
lega trúr því sem hann hafði að
leiðarljósi í starfi sínu, þ.e. að reyna
að hafa bætandi áhrif á það samfé-
lag sem hann lifði og hrærðist í.
Það er ekki öllum gefið að nálg-
ast starf sitt og umhverfi með því
hugarfari sem Óskar gerði en
vegna þess að lögreglustarfið var
honum hvort tveggja í senn, at-
vinna og áhugamál, náði hann eins
góðum tökum á starfinu og raun
bar vitni.
Vakandi og sofandi var hann í
starfínu, sífellt hugsandi um vel-
ferð samferðamannanna, hvort sem
þeir voru utan samstarfshópsins
eða innan. Ég ætla ekki að skrifa
langa grein um Óskar Ólason, ég
efast raunar um að honum félli
það. Ég ætla heldur ekki að skrá
hér sögu hans, það verða mér fær-
ari menn að gera. Ég vann undir
stjórn Óskars um margra ára skeið
og kynntist þar af leiðandi vel
mannkostum hans. Ég vil, þar af
leiðandi, þegar vegir skilja í bili,
þakka fyrir samstarfíð, þakka fyrir
að fá að njóta samvistanna og
þakka fyrir leiðsögnina sem hann
veitti.
Sem lífsförunaut valdi Óskar sér
hina ágætustu konu, Ástu Einars-
dóttur, sem hann kvæntist árið
1939 og eignuðust þau tvö börn.
Ég yíI, Ásta mín, votta þér, börn-
um ykkar, barnabörnum og öllum
aðstandendum mína dýpstu samúð.
Málmblásarar í Hafnarborg
Hinir árvissu vortónleikar málmblásara
verða haldnir í Hafnarborg
laugardaginn 23. apríl Id. 16.00.
Vortónleikar málmblásara eru nú haldnir
í sjöunda sinn. /
MÍÓasala við innganginn.
Ókeypls laofræðiaðstað
á hverju fimmtudagskvöldi milli
kl. 19.30 og 22.00 í síma 11012
ORATOR, félag laganema
Megi hinn hæsti höfuðsmiður
styrkja ykkur í sorg ykkar.
Arnþór Ingólfsson,
yfirlögregluþjónn.
Leiðir okkar Óskars Ólasonar
lágu saman þegar ég hóf störf í
lögreglunni í Reykjavík fyrir rúm-
um 40 árum. Þá hafði hann verið
við störf í 10 ár og þegar við kynnt-
umst var hann kominn í rannsókn-
arlögregluna og annaðist þar rann-
sóknir umferðarslysa.
Við rannsóknir umferðarslys-
anna öðlaðist hann mikla reynslu
og þekkingu á umferðarmálum en
á þeim málaflokki hafði hann alla
tíð mikinn áhuga. Árið 1962 var
hann skipaður aðalvarðstjóri í lög-
reglunni í Reykjavík og árið 1966
er hann skipaður yfirlögregluþjónn
umferðarmála. Allt frá árinu 1962
vorum við mjög nánir samstarfs-
menn. Við þurftum oft að ræða
saman og' taka ákvarðanir um
ýmis vandasöm mál varðandi starf
okkar og þá var gott að hafa Ósk-
ar með í ráðum, vegna langrar
starfsreynslu hans og réttsýni.
Þann aldarijórðung sem við
störfuðum saman bar aldrei skugga
á það samstarf. Óskar hafði alla
þá kosti til að bera sem góður lög-
reglumaður þarf að vera búinn,
enda var honum sýnt verðugt
traust með því að velja hann til
hinna mestu ábyrgðarstarfa innan
lögreglunnar. Óll sín störf leysti
hann af hendi með hinni mestu
prýði og stjórnaði liði sínu af festu
og virðuleik.
Hann naut virðingar og vinsælda
jafnt starfsfélaga sem borgaranna,
enda var hann ætíð boðinn og bú-
inn að leysa hvers manns vanda.
Alla tíð vann hann að auknu um-
ferðaröryggi og bættri umferðar-
menningu og á þeim vettvangi naut
hann mikils trausts. Það er ómetan-
legt að hafa átt samleið með jafn
góðum dreng og traustum sam-
starfsmanni og Öskar var og fyrir
það vil ég þakka. Eiginkonu, börn-
um og öðrum ættingjum sendi ég
mínar innilegustu samúðarkveðjur.
Bjarki Elíasson.
Ég átti erindi á lögreglustöðina
í Reykjavík að morgni 15. apríl.
íslenski fáninn blakti í hálfa stöng
við húsið. Ég fann fyrir ónotatil-
finningu, málið skýrðist þegar inn
kom. Öskar Ólason fv. yfirlöreglu-
þjónn er látinn og það kom mér
mjög á óvart. Mér er ljúft að setja
nokkur kveðjuorð á blað í minningu
hans, enda hverjum manni hollt
að hugsa hlýtt til látins vinar.
Mér finnast ljóðlínur Hannesar
Péturssonar skálds eiga vel við hér:
Sá sem eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnamir
honum yfír.
Við Óskar vorum nánir sam-
starfsmenn í löregluliði Reykjavík-
ur um nær þriggja áratuga skeið
eða þangað til hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir.
Óskar var ákveðinn og fylginn
sér í þeim málum sem hann lét sig
varða, þægilegur og tillögugóður
starfsmaður og mikill áhugamaður
um umferðarmál. Ég sakna vjnar
þegar ég hugleiði okkar samstarf
eins og gefur að skilja, en við vor-
um sessunautar í tUttugu ár á nær
daglegum fundum hjá lögreglu-
stjóra. Þar var unnið úr lögreglu-
verkefnum og lagt á ráðin um lög-
reglustörf í borginni.
Við sem þarna nutum samvista
áttum oftast ánægjulegar og lær-
dómsríkar vinnustundir. Þeir sam-
starfsmenn lögreglunnar sem
þannig komu saman í áraraðir
bundust vináttu- og tryggðabönd-
um sem ná út yfir gröf og dauða.
Komi eitthvað fyrir einn snertir
það hina. Þetta er eðli vináttu.
Óskari Ólasyni var sýndur
margvíslegur sómi fyrir störf sín
og hans mun lengi minnst sem
eins af merkari lögregluforingjum
sinnar tíðar.