Morgunblaðið - 29.05.1994, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 29. MAÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Texti Guðmundur Guðjónsson
Ljósmyndir eftir Þorkel Þorkelsson
ÞAÐ STYTTIST óðum í
stóra daginn. þjóðhátíðar-
daginn, 17. júní, sem að
þessu sinni er markverðari
en oftast áður, því hann
er nú haldinn hátíðlegur í
fimmtugasta sinn. Og eins
og alþjóð veit, verður í til-
efni þess stórfelld þjóðhátíð
á Þingvöllum, í sjálfri
vöggu íslenska lýðræðisins.
í undirbúningi og uppsigl-
ingu er einhver mesta úti-
hátíð sem haldin hefur ver-
ið, margþætt dagskrá sem
útheimtir miklar fram-
kvæmdir og óendanlega
skipulagningu. Starfið er
nú komið á lokasprettinn,
en segja má að ísland sjálft
hafi sett því skorður, því á
Þingvöllum var „harða vet-
ur fyrir tveimur vikum“,
eins og Sveinn Fjeldsted
verkstjóri fyrir austan orð-
aði það nú í vikulok og enn
hafa framkvæmdaraðilar
ekki lagt í að fara með
vinnutæki á viss svæði
vegna aurbleytu. Morg-
unblaðið leit austur í vik-
unni og með í för var
Steinn Lárusson fram-
kvæmdastjóri Þjóðhátíðar-
nefndar. Hann er markaðs-
fulltrúi hjá Flugleiðum, en
tók sér ársleyfi til þess að
Undirbúningur vegna þjóðhátíðar á Þingvöllum er komin á lokastig
Fjölbreytileiki
Steinn Lárusson getur þess að
dagskrá dagsins hafi ekki verið gerð
opinber enn sem komið er, því þótt
meginlínur séu fyrir löngu klárar,
þá sé enn verið að útfæra margar
hugmyndir og enn væri svigrúm til
breytinga. En hann segir margt
komið á hreint og getur þess að fjöl-
breytileikinn hafi verið hafður í fyr-
irrúmi, en þó haldið sig við þjóðleg-
ar línur. „Það er margt sem mun
koma gestum á óvart. Við verðum
til dæmis með síldarplan og vinnslu
í fullum gangi. Þetta er skipulagt
af Siglfírðingum og er ásamt fleiri
atriðum til marks um að þetta er
ekki einvörðungu þjóðhátíð Reyk-
víkinga heldur landsmanna allra.
Þarna verða síldarsöngvar sungnir
í bland við söltunina og nikkan þan-
in með.
Þá verða þarna tólf fjallkonur.
Það er alltaf verið að spyrja mig
hver verði fjallkonan. Ég veit þá
varla hvar ég á að byrja, því við
verðum með tólf slíkar. Það verða
ungar leikkonur sem munu taka upp
á því að stíga upp á steina og fara
með kvæði.
Fleira getum við tínt til á óvenju-
legu nótunum. Til dæmis verða ís-
leriskar grátkonur syngjandi trega-
söngva við Drekkingarhyl. Álfareið
með þátttöku púka má og nefna að
ógleymdum tólf útskriftarnemum
frá MHÍ sem verða út um allar
holtagrundir með krumpaða
hattkúfa og málningartrönur, má-
landi hraunið og álfana.
Þetta er langur listi ef allt er
skoðað, það mætti t.d. nefna björg-
unarsveitarmenn sem munu síga í
Almannagjá. Einnig verður atriði
með saltfiskverkun og fiskiþvotti.
Annað mætti ef til vill segja að sé
hefðbundnara án þess að á það sé
nokkuð hallað. Gömul samgöngu-
tæki verða til sýnis, útvarpsviðtæki,
starfsemi Pósts og síma í gegn um
áratugina, flugvélar, fornbílar,
gamlar kvikmyndir, heyvinna, heim-
ilisiðnaður margs konar, auk léttari
skemmtiatriða á borð við húsdýra-
sýningar, barnaskemmtunar í tjaldi,
gæðingasýningar, leikþátta, rev-
íustubba, lúðrasveita, leikfimisýn-
inga upp á gamla móðinn, glímusýn-
inga og þjóðlagasöngvara og -sveita
og danssýninga."
Sljórnstöðin
En hvað með löggæslu, eftirlit
og stjórnun? „Það verður að sjálf-
sögðu í föstúm skorðum. Vel stað-
sett á hátíðarsvæðinu verður stjórn-
stöð þar sem lögreglan hefur aðset-
ur. Þar verður einnig sjúkratjald
með fagfólki og skammt undan
verður það sem við köllum huggu-
horn. Búast má við að eitthvað af
smáfólkinu verði viðskila við for-
eldra sína og þá verður hægt að
vitja barnanna í hugguhorninu. Þar
verða lærðar fóstrur sem hafa ofan
af fyrir börnunum á meðan nauðsyn
krefur. Á þessu miðstöðvarsvæði
verður einnig stórt sölutjald, 120
fermetra kaffisölutjald og aðsetur
fjölmiðlanna. Þess má geta, úr því
ég nefndi fjölmiðla, að ríkissjónvarp-
ið verður með beina útsendingu frá
hátíðarhöldunum á Þingvöllum allan
daginn.“
Það má búast við mikilli umferð
til Þingvalla 17. júní, miklu meiri
heldur en gengur og gerist. Með
hvaða hætti stendur til að koma í
veg fyrir örtröð og öngþveiti? „Það
SVEINN Fjeldsted verkstjóri t.v. og Steinn Lárusson framkvæmdastjóri Þjóðhátíðarnefndar t.h.
veita verkefni þessu for-
ystu. Það gustar af honum
og hann segist ekki hafa
tekið þetta að sér til þess
að liggja í slökun. Og ef
það „verði eitthvað eftir af
sér“ að átakinu loknu, liggi
leiðin aftur til Flugleiða.
Það er mikið um að vera á
flötunum, gröfur, ýtur og
vörubílar. Smiðir að störf-
um. Það virðist vera mikið
starf óunnið, en Steinn
segir: „Þetta er bara eins og á jólun-
um heima hjá þér, klukkan sex er
frúin enn með krullupinnana í hár-
inu! En grínlaust, þá er þetta á fullri
ferð og hafa verður í huga að það
eru ekki nema nokkrir dagar síðan
hægt var að koma með vinnuvélam-
ar á svæðið, því eins og Sveinn benti
á, var hér hörkuvetur fyrir hálfum
mánuði. Ef menn hafa komið í þessi
miklu gallerí og safnhús í útlöndum
kvöldið fyrir stóru stundina, þá
þekkja þeir þetta. Það er allt á tjá
og tundri og enginn myndi trúa því
að daginn eftir væri allt komið í röð
og reglu. Staðreyndin er sú, að allt
smellur þetta saman.“