Morgunblaðið - 03.11.1994, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
250. TBL. 82. ARG.
FIMMTUDAGUR 3. NOVEMBER 1994
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Stjórn sænskra jafnaðarmanna kynnir róttækar efnahagsráðstafanir
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
GÖRAN PERSSON, fjármálaráð-
herra Svía, var hvergi banginn þeg-
ar hann kynnti efnahagsráðstafanir
sænsku stjórnarinnar í gær. „Póli-
tískt séð tel ég mig standa mjög
vel að vígi,“ sagði hann og bætti
við að jafnaðarmenn hefðu kynnt
áformin fyrir kosningar. Carl Bildt,
fyrrverandi forsætisráðherra og
formaður Hægriflokksins, sagði
ráðstafanirnar mestu skattahækk-
anir í sögu Svía, sem væru þó
ýmsu vanir í þeim efnum, og jafn-
framt þær mestu í Evrópu.
Samkvæmt áætlunum stjórnar-
innar minnkar einkaneyslan um
2,5% á næsta ári. Mjög kom á óvart
að minnihlutastjórn jafnaðarmanna
leitar stuðnings Vinstriflokksins til
að koma áformunum gegnum þing-
ið, þar sem Ingvar Carlsson leiðtogi
flokksins hafði svarið fyrir að það
yrði gert.
Bitnar á barnafjölskyldum
Sænska stjórnin gerir ráð fyrir
að spara sem svarar um 900 millj-
Skattahækkanir
og niðurskurður
Bildt segir þetta mestu skattahækkanir Evrópu
örðum íslenskra króna á fjögurra
ára kjörtímabili. Aðgerðirnar eru
annars vegar niðurskurður en hins
vegar skattahækkanir í anda þess
sem jafnaðarmenn boðuðu í kosn-
ingabaráttunni í haust.
Af niðurskurði má nefna að ýms-
ar félagslegar greiðslur verða skert-
ar, sem kemur sér einkum illa fyrir
barnafjölskyldur. Afnumdar verða
greiðslur til foreldra sem vilja gæta
barna sinna heima, en þeim kom
stjórn borgaraflokkanna á. Barna-
bætur hafa verið stighækkandi með
auknum barnaíjölda, en nu verða
bætur með þriðja barni lækkaðar
um sem nemur 21 þúsundi ís-
lenskra króna á ári.
Skattur á lægri millistétt
Ennfremur verða afnumdar sjálf-
virkarverð bætur námsstyrkja og
ellilífeyrisbóta, fólki torveldað að
fara á eftirlaun fyrir tímann og
hækkaður hluti almennings í
greiðslum fyrir ýmiss konar opin-
bera þjónustu.
Af skattahækkunum má nefna
hækkaða jaðarskatta, hátekjuskatt
og fimm prósent skatt á mánaðar-
iaun yfir 160 þúsund íslenskra
króna, sem eru venjuleg laun lægri
millistétta. Fasteigna-, eigna- og
hlutafjárskattar verða hækkaðir og
einnig verður lagður skattur á elli-
lffeyrisreikninga. Á móti kynnti
stjórnin sérstakar aðgerðir til að
auka atvinnu, sem fela meðal ann-
ars í sér fyrirheit um opinberar
framkvæmdir og lærlingastöður.
Einnig gefst fólki kostur á að sækja
um styrk upp á 150 þúsund íslensk-
ar krónur ef viðkomandi hyggst
flytja til að fá vinnu í öðrum lands-
hluta.
Hlutabréf lækka í verði
Ýmsir hagfræðingar sögðu að
sparnaðurinn þyrfti að vera um 300
milljörðum íslenskra króna meiri og
það sé ekki nóg að vinda ofan af
fjárlagahallanum á þremur árum
eins og stjórnin ætli sér.
Ýmsir frammámenn í sænsku
efnahags- og viðskiptalífi vöruðu
kjósendur eindregið við afleiðingum
kosningaloforða jafnaðarmanna
fyrir kosningar. í þeim herbúðum
ríkir því lítill fögnuður vegna að-
gerðanna, enda féllu sænsk hluta-
bréf í verði strax eftir að þær voru
kynntar og stefndi í frekara gengis-
fall sænsku krónunnar.
Varnarmálaráðherra Rússlands orðinn valtur í sessi
Gratsjov hvattur til
að láta af embætti
Pavel Gratsjov
Moskvu. Reuter.
SERGEJ Júshenkov, formaður varnarmálanefndar
neðri deildar rússneska þingsins, hvatti í gær Pavel
Gratsjov varnarmálaráðherra til að segja af sér eftir
að aðstoðarráðherra hans var vikið frá vegna meintr-
ar spillingar. Júshenkov er í flokki sem styður Borís
Jeltsín og þetta er í fyrsta sinn sem stuðningsmaður
forsetans krefst afsagnar Gratsjovs. Júshenkov sagði
að Jeltsín hefði tekið rétta ákvörðun með því að víkja
Matvel Búrlakov aðstoðarvarnarmálaráðherra frá.
„Næsta rökrétta skrefið er að Gratsjov ákveði sjálf-
ur að segja af sér,“sagði Júshenkov við fréttamenn.
Breytingar á straumum Atlantshafs
Hitinn gæti snar-
lækkað í Evrópu
I.undúnum. Reuter.
MEÐALHITINN í Evrópu og
Norður-Atlantshafi gæti snar-
lækkað þótt hitastigið hækkaði
í öðrum heimshlutum, að sögpi
þýska vísindamannsins Stefans
Rhamstorfs.
Vísindamaðurinn segir að
fremur smávægilegar breyting-
ar á sjávarstraumum í Atlants-
hafi hafi áður valdið miklum
hitabreytingum og geti gert það
aftur.
Fimm gráða lækkun
„Við erum að tala um að árs-
meðalhitinn lækki um fimm
gráður á nokkrum árum, ein-
göngu vegna hringstreymis-
breytinga í suður,“ segir Rham-
storf í bréfi í nýjasta hefti vís-
indatimaritsins Nature sem
kemur út í dag.
Rhamstorf kveðst hafa búið
til líkön af hringstreymi Atl-
antshafsins til að prófa kenn-
ingar um að loftslagsbreytingar
eins og þær sem ollu ísöldunum
hafi orðið vegna mikilla breyt-
inga á sjávarstraumunum.
Hann hafi hins vegar komist að
því að litlar breytingar á
straumunum nægi til að breyta
loftslaginu, en ekki sé ljóst
hvort meiri hiti í heiminum
geti haft slík áhrif á strauma
Atlantshafsins.
Heitara í öðrum álfum
„Ef svo er gæti það leitt til
þeirrar þversagnarkenndu
stöðu að Norður-Atlantshaf og
Evrópa yrðu kaldari en aðrir
heimshlutar heitari,“ segir
Rhamstorf.
„Afsögn Gratsjovs væri í sam-
ræmi við siðareglur hersins og
myndi stuðla að siðferðislegri
hreinsun innan hans,“ sagði Sergej
Júshenkov.
Fréttastofan Ítar-Tass skýrði
frá því að umdeildur hershöfðingi,
Alexander Lebed, hefði fagnað
brottrekstri Búrlakovs og þykir
það einnig til marks um að
Gratsjov standi höllum fæti. Lebed
er yfirmaður rússneskra hersveita
í Moldóvu og sagði að siðferðisleg
hreinsun innan hersins myndi
styrkja hann og rússneska ríkið.
Lebed nýtur mun meiri stuðnings
meðal herforingja en Gratsjov og
margir spá því að hann verði næsti
varnarmálaráðherra.
ívan Rybkín, forseti Dúmunnar,
neðri deildar þingsins, hvatti í gær
Jeltsín til þess að stokka upp í
stjórninni.
Viðriðnir morð?
Gratsjov hefur tekið upp hansk-
ann fyrir Búrlakov og fékk Jeltsín
til að skipa hann aðstoðarráðherra
í ágúst þrátt fyrir hörð mótmæli
ráðgjafa forsetans. Gratsjov og
Búrlakov. voru sakaðir um að vera
viðriðnir mál rússnesks blaða-
manns, sem beið bana í sprengju-
tilræði fyrir þrem vikum þegar
hann var að rannsaka meint tengsl
yfirmanna hersins við skipulögð
glæpasamtök.
Búrlakov var yfirmaður rúss-
neskra hersveita í Þýskalandi áður
en brottflutningi þeirra lauk í ág-
úst. Rússnesk dagblöð hafa birt
greinar um að herforingjar sveit-
anna hafi verið viðriðnir ólöglega
sölu á vopnum, olíu, málmum og
tollfrjálsum varningi.
Réuter
Umdeild blaðamennska
BRESKA þingið samþykkti í gær
með miklum meirihluta atkvæða
að fela nefnd að rannsaka mál
Peters Prestons, ritstjóra dag-
blaðsins Guardian, sem falsaði
símbréf með því að nota bréfsefni
þingsins til að ná í upplýsingar
um meint misferli aðstoðarráð-
herra í stjórninni. Þingmenn úr
öllum flokkunum fordæmdu þessa
aðferð. Preston fylgdist með um-
ræðunum og kvaðst ánægður með
að fá tækifæri til að hreinsa sig
af ásökununi um siðlausa blaða-
mennsku. Myndin er af Preston
við þinghúsið í Lundúnum.
■ Notaði falsað símbréf/22